Mekki Medeni

Öncelik: c, kalite: c
linksiz
kategorisiz
yönlendirmesiz
kaynaksız
wikishia sitesinden
(Mekki ve Medeni Sureler sayfasından yönlendirildi)

Mekke ve Medine (Arapça: المكي و المدني) şehirleri vahyin indiği iki önemli yerdir. Kur’an ayetlerini oluşturan sureler, bu iki şehirde veya çevresinde nazil olmuştur. Sureler, Mekki ve Medenî olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kur’an’ın Mekki ve Medeni surelerinin hangileri olduğu konusu, Müslümanların her zaman ilgisini çekmiştir. Bu konuda çeşitli kriterler belirtilmiştir. Bunlardan en öne çıkanı hicretten önce nazil olan ayet ve surelerin Mekki ve hicretten sonra nazil olanların ise, Medenî olduğu şeklindedir. Hicretten sonra inen bir ayetin Mekke’de veya Arafat’ta inmesi onun Mekki sayılmasını gerektirmeyeceği gibi, hicretten önce Mekke dışında nazil olan ayet veya sure de Medenî olmaz.

Mekki ve Medeni sure ve ayetlerin belirlenme yollarının öğrenilmesi bu konunun en önemli bahsini oluşturmaktadır.[1]

Mekki ve Medeni Surelerinin Sayısı

Sıra Alfabetik Sıralama Surenin Adı Ayet Numaraları Nüzul Sırası Mekki / Medeni
1 63 Fatiha 7 5 Mekki
2 16 Bakara 286 87 Medeni
3 1 Al-i İmran 200 89 Medeni
4 104 Nisa 176 92 Medeni
5 84 Maide 120 112 Medeni
6 12 En'am 165 55 Mekki
7 7 A'raf 206 39 Mekki
8 13 Enfal 75 88 Medeni
9 23 Tövbe 129 113 Medeni
10 114 Yunus 109 51 Mekki
11 110 Hud 123 52 Mekki
12 113 Yusuf 111 53 Mekki
13 37 Ra'd 43 96 Medeni
14 2 İbrahim 52 72 Mekki
15 30 Hicr 99 54 Mekki
16 103 Nahl 128 70 Mekki
17 6 İsra 111 50 Mekki
18 80 Kehf 110 69 Mekki
19 90 Meryem 98 44 Mekki
20 54 Taha 135 45 Mekki
21 9 Enbiya 112 73 Mekki
22 29 Hac 78 103 Medeni
23 98 Müminun 118 74 Mekki
24 108 Nur 64 102 Medeni
25 67 Furkan 77 42 Mekki
26 45 Şuara 227 47 Mekki
27 106 Neml 93 48 Mekki
28 75 Kasas 88 49 Mekki
29 60 Ankebut 69 85 Mekki
30 38 Rum 60 84 Mekki
31 82 Lokman 34 57 Mekki
32 43 Secde 30 75 Mekki
33 3 Ahzab 73 90 Medeni
34 42 Sebe 54 58 Mekki
35 64 Fatır 45 43 Mekki
36 112 Yasin 83 41 Mekki
37 49 Fussilet 182 56 Mekki
38 48 Sad 88 38 Mekki
39 41 Zümer 75 59 Mekki
40 62 Gafir 85 60 Mekki
41 68 Fussilet 54 61 Mekki
42 47 Şura 53 62 Mekki
43 39 Zuhruf 89 63 Mekki
44 34 Duhan 59 64 Mekki
45 25 Casiye 37 65 Mekki
46 4 Ahkaf 35 66 Mekki
47 87 Muhammed 38 95 Medeni
48 65 Feth 29 111 Medeni
49 31 Hucurat 18 106 Medeni
50 71 Kaf 45 34 Mekki
51 35 Zariyat 60 67 Mekki
52 55 Tur 49 76 Mekki
53 102 Necm 62 23 Mekki
54 77 Kamer 55 37 Mekki
55 36 Rahman 78 97 Medeni
56 111 Vakıa 96 46 Mekki
57 32 Hadid 29 94 Medeni
58 86 Mücadele 22 105 Medeni
59 33 Haşr 24 101 Medeni
60 96 Mümtehine 13 91 Medeni
61 50 Saf 14 109 Medeni
62 26 Cumua 11 110 Medeni
63 97 Münafikun 11 104 Medeni
64 20 Tegabun 18 108 Medeni
65 53 Talak 12 99 Medeni
66 19 Tahrim 12 107 Medeni
67 95 Mülk 30 77 Mekki
68 76 Kalem 52 2 Mekki
69 28 Hakka 52 78 Mekki
70 94 Mearic 44 79 Mekki
71 107 Nuh 28 71 Mekki
72 27 Cin 28 40 Mekki
73 91 Müzemmil 20 3 Mekki
74 88 Müddessir 56 4 Mekki
75 78 Kıyamet 40 31 Mekki
76 10 İnsan 31 98 Medeni
77 89 Mürselat 50 33 Mekki
78 101 Nebe 40 80 Mekki
79 99 Nazi'at 46 81 Mekki
80 57 Abese 42 24 Mekki
81 22 Tekvir 29 7 Mekki
82 14 İnfitar 19 82 Mekki
83 93 Mutaffifin 36 86 Mekki
84 11 İnşikak 25 83 Mekki
85 15 Buruc 22 27 Mekki
86 52 Tarık 17 36 Mekki
87 8 A'la 19 8 Mekki
88 61 Gaşiye 26 68 Mekki
89 66 Fecr 30 10 Mekki
90 17 Beled 20 35 Mekki
91 46 Şems 15 26 Mekki
92 83 Leyl 21 9 Mekki
93 51 Duha 11 11 Mekki
94 44 İnşirah 8 12 Mekki
95 24 Tin 8 28 Mekki
96 59 Alak 19 1 Mekki
97 73 Kadir 5 25 Mekki
98 18 Beyyine 8 100 Medeni
99 40 Zilzal 8 93 Medeni
100 56 Adiyat 11 14 Mekki
101 72 Kari'a Suresi 11 30 Mekki
102 21 Tekasur 8 16 Mekki
103 58 Asr 3 13 Mekki
104 109 Hümeze 9 32 Mekki
105 70 Fil 5 19 Mekki
106 74 Kureyş 4 29 Mekki
107 85 Ma'un Suresi 7 17 Mekki
108 81 Kevser 3 15 Mekki
109 79 kafirun 6 18 Mekki
110 105 Nasr 3 114 Medeni
111 92 Mesed 5 6 Mekki
112 5 İhlas 4 22 Mekki
113 69 Felak 5 20 Mekki
114 100 Nas 6 21 Mekki

Genel olarak Medeni surelerin 20, nerede indiği tam olarak bilinmeyen ve haklarında Kur’an araştırmacılarının arasında fikir ayrılıkların olduğu surelerin 12 ve geriye kalan surelerin ise Mekki sureler olduğu konusunda ittifak edilmiştir. Medine'de nazil olan ve Medeni oldukları herkes tarafından kabul edilen sureler şunlardan ibarettir:

Bakara, Maide, Nur, Feth, Mücadele, Cumua, Tahrim, Al-i İmran, Enfal, Ahzab, Hucurat, Haşr, Münafikun, Nasr, Nisa, Tevbe, Muhammed, Hadid, Mümtehine, Talak.

Hakkında fikir ayrılığı olan sureler ise, şunlardan ibarettir:

Fatiha, Saf, Ra’d, Tagabun, Rahman, Mutaffifin, Kadir, Beyyine, Zilzal, İhlas, Felak, Nas. Böylelikle geriye kalan 82 sure Mekke’de nazil olmuş olan sureleri oluşturmaktadır.[2] Ancak bazılarına göre surelerin seksen altısı Mekkî ve yirmi sekizi ise, Medenidir.

Mekki ve Medeni Sureleri Tanımanın Ölçü ve Kriteri

Bu konuda ulema üç gruba ayrılmaktadır:

  1. Zamansal ölçü: Hicretten önce nazil olan ayet ve surelerin Mekki ve hicretten sonra nazil olanların Medenî olduğu şeklindedir. Hicretten sonra inen bir ayetin Mekke’de veya Arafat’ta inmesi, onun Mekki sayılmasını gerektirmeyeceği gibi, hicretten önce Mekke dışında nazil olan ayet veya sure de Medenî olmaz.
  2. Mekânsal ölçü: Mekke’de nazil olanlar Mekki ve Medine’de nazil olanlar ise, Medeni’dir. Yine Mekke nahiye ve yakınlarında nazil olanlar Mekki, Medine ve çevresinde nazil olanlar ise, Medeni’dir.
  3. Muhatap ölçüsü: Kur’an’da Mekke ehline hitap varsa, Mekki ve Medine halkına hitap varsa, Medeni’dir. Hitabın ölçüsünü ise şöyle açıklamışlardır: Kur’an’daki hitap eğer “ya eyyuhen-nas” şeklinde olursa Mekki, “ya eyyuhellezine amenu” şeklinde olursa Medeni’dir.

Çağımız Kur’an araştırmacılarının çoğunun görüşüne göre, bu üç ölçüden en üstünü ve kurallara en uygun olanı ilk görüştür.[3]

Mekki ve Medeni Sureleri Tanımanın Yolları

  1. Bu ayet ve sureleri tanımanın en önemli yolu, Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.a), Ehlibeyt İmamları (a.s) ve Sahabenin rivayi hadisleridir. Bu bağlamda “Dirayetü’l Hadis” (Diraye) ilmiyle mutabık hadis ve rivayetleri tanımak oldukça önemli ve zorunludur.
  2. Kur’an araştırmacıları birinci görüşle (nakli ve rivai) yetinmeyerek, kıyas-içtihat metoduna da yönelmişlerdir. Araştırmacılar bu doğrultuda herkes tarafından kabul edilen Mekki ve Medeni ayet ve surelerin özelliklerini ortaya koymakta ve Ardından hangi kategoriye ait olduğundan emin olamadıkları ayet ve sureleri tartışarak ve çaba göstererek (içtihat), kategorilere uyan ayetler ve sureler ile karşılaştırarak (kıyas), sonuç almaktadırlar.[4]

Mekki ve Medeni Olma Kriterleri

Bazı sureler tüm ayetleri ile birlikte Mekki (üç ölçünün ilkine göre) ve bazı sureler ise, tüm ayetleri ile birlikte Medenidirler. Ancak bazı yerlerde surenin başı Mekke’de, sonu veya ortası ise Medine’de nazil olmuştur. Bu durumda ayetlerin çoğunluğuna göre karar verilmektedir. Elbette bu konuda bazı Kur’an araştırmacıları surenin başlangıç yerine bakmakta ve sureyi Mekki olarak adlandırmaktadırlar.[5]

Mekki ve Medeni Surelerin Özellikleri

Mekki Surelerin Özellikleri

  1. Bakara ve Âl-i İmrân Sureleri hariç, başında Hurûf-u Mukattaa bulunan her sure Mekkî’dir.
  2. İçinde secde bulunan sureler Mekkî’dir.
  3. İçinde كَلاَّ (Hayır, asla!) kelimesinin geçtiği sureler Mekkî’dir. Zira Mekkelilerin büyük bir çoğunluğu kibirli ve gururlu insanlardı. Böyle bir kelimenin kullanılmasıyla onların dik başlılıkları reddedilmiş ve bu kimseler âdeta tehdit edilmişlerdir.
  4. Bakara Suresi hariç, içinde geçmiş ümmetlerin ve peygamberlerin hikâyelerini anlatan sureler Mekkî’dir.
  5. Kısa surelerin büyük bir kısmı Mekkî’dir.
  6. Mekkî surelerde sıkça Allah’a iman ve tevhit meselesi üzerinde durulur.
  7. Şirk düşüncesinin yanlışlığı ve bunun körü körüne bir taklit olduğu belirtilir. Atalarının gittiği bu yolun yanlışlığı vurgulanarak, kendi akıllarını kullanmalarının gerektiği üzerinde durulur.
  8. Yine Mekkî surelerde Allah’ın azameti, saltanatı, O’na itaatin gerekliliği ve kıyamet gününe iman gibi konular ön plandadır.
  9. Mekkî surelerde, geçmişte yaşayan peygamberler ve peygamberlerle kavimleri arasındaki mücadeleleri detaylı bir şekilde ele alınır.
  10. Önemli bazı kelime ve cümleler tekrar edilmekte, yeminler ve atasözleri/özel deyimler kullanılmaktadır.
  11. Bu surelerde kanun ve yasama hükümleri oldukça azdır.
  12. Bazı istisnalar bulunmakla birlikte içinde يَا اَيُّهَا النَّاس (ya eyyuhen-nas) veya “یا بنی آدم‌” (ya beni Âdem) cümlesi bulunan ve içinde يَا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا (ya eyyuhellezine amenu) kelimeleri bulunmayan sureler Mekkî’dir.[6]

Medeni Surelerin Özellikleri

  1. Hukuk, ceza hukuku, miras payları, bazı toplumsal kurallar, devlet hukukuna ait prensipler işlenir.
  2. Savaşa izin ve savaş hükümleriyle ilgili hükümler bulunur.
  3. İçinde يَا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا (ya eyyuhellezine amenu) kelimeleri bulunan sureler Medeni’dir.
  4. Medeni surelerin ayetleri uzundur.
  5. Ankebut Suresi hariç, içinde münafıkların konusu geçen sureler Medenî’dir.
  6. Yahudi ve Hristiyanlarla ilişkiler, onları yanlışlıklarından dönmeye davet gibi konular Medenî surelerde işlenmiştir.
  7. Kitap ehlinin bozuk inançları ele alınmış ve İslam’a davet edilmişlerdir.
  8. Münafıkların durumu ve yaptıkları girişimler ele alınarak, Hz. Peygamber (s.a.a) ve Müslümanların onlara karşı tutumu işlenmiştir.

Bu özellikleri kesin ve yüzde yüz değildir. Her birisinin kendi yerinde istisnaları bulunmaktadır. Örneğin Bakara suresi Hz. Âdem’in (a.s) hikâyesini işlemesine rağmen, Mekki bir sure değildir. Hâlbuki yukarıdaki ölçüye göre Mekki sure olması gerekir. Yahut Nasr suresi hem ayet olarak ve hem de sure olarak en kısa surelerden biridir. Aynı zamanda Mekki surelerin havasını vermektedir. Ancak Medeni bir suredir.[7]

Mekki ve Medeni Sureleri Tanımanın Faydaları

  1. Kur’an’ın yorumlanmasına yardımcı olur. Ayetlerin nazil olduğu mekânla Ayetlerin zarafet ve işaretleri arasında sıkı ilişkilerin olduğu bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla Mekki ve Medeni ayetlerin bilinmesi her müfessir için zorunludur.
  2. Nasih ve Mensuh ayetlerin tanınması. Kur’an ilimlerinin en tartışmalı ve hassas konularından biri olan “nasih” ve “mensuh” konusunun “sabık” (önceki) ve “mesbuk” (sonraki) ayetlerin bilinmesini gerekli kılmaktadır. Dolayısıyla Mekki ve Medeni ayet ve sureler, nasih ve mensuhlar’dan önce bilinmelidir.
  3. Teşrii ve yasamanın tekâmül seyrini bilmek açısından faydalıdır.
  4. Kur’an’ın nasıl nazil olduğu konusunda bilgi sahibi olmak da Ulum-u Kur’an’ın dallarından olan nüzul sebepleri konusuna yardımcı olmaktadır.
  5. Hz. Peygamber Ekrem’in (s.a.a) siyresi ile ilintili anlaşmazlıkları ortadan kaldırmaktadır.

Gerekli, ancak üzerinde çok durulmayan konulardan birisi de Mekke’de nazil olup da hükmünün Medine’de icra olunduğu veya tersi durumlarla ilgili ayetlerdir. Yahut hazar veya seferde nazil olan ayetler, kış veya yaz aylarında nazil olan ayetler, gece veya gündüz nazil olan ayetler, Mekki, ancak Medeni ayetlere benzeyen ayetler ve aslında Medeni olup, ancak Mekki ayetlere benzeyen ayetleri bilmek de bu ilmin mevzu ve konularından sayılmaktadır.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ Et-Tenbih ale Fezaili Ulumu’l Kur’an, Nişaburi, el-İtkan, c. 8/1’den naklen; Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2145’den naklen.
  2. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2145.
  3. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2145.
  4. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2145 – 2146.
  5. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2146.
  6. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2146.
  7. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2146.
  8. ↑ Danışname-i Kur’an ve… kitabında, Ferzad Hacı Mirzai, Medhel-i Mekki ve Medeni, c. 2, s. 2146.

Bibliyografi

  • Danışname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, Bahattin Hurremşahi’nin katkılarıyla, Tahran, Dustan-Nahid, 1377 h.ş.


"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Mekki_Medeni&oldid=89553" sayfasından alınmıştır