İçeriğe atla

Enbiya Suresi

wikishia sitesinden
Enbiya Suresi
Taha
Taha Suresi
Enbiya
Hac
Hac Suresi
Sure Numarası21
Cüz17
Nüzul
Nüzul Sırası73
Mekki/MedeniMekki
İstatistiksel Bilgiler
Ayet Sayısı112
Kelime Sayısı1177
Harf Sayısı5093


Enbiya Suresi (Arapça: سورة الانبیاء), Kur'an-ı Kerim'in yirmi birinci suresi ve 17-ci bölümde yer alan Mekki surelerinden biridir. Bu sureye Peygamberlerin ismi verilmesi, içinde bulunan on altı peygamberin isminden dolayıdır. Enbiya Suresi'nin ana temalarından biri tevhid, peygamberlik, Mead ve insanları gafletten uyandırmakdır.

Gufeyle Namazı veya Yunusiyye zikri ayeti olarak bilinen bu surenin 87 ve 88-ci ayetleri ile toprağın salihlere miras kalacağını ifade eden 105-ci ayeti bu surenin meşhur ayetleri arasındadır. Bu surenin faziletinde, Enbiya Suresi'ni okuyan kimseyi Allah'ın kolaylıkla hesap çekib bağışlayacağı ve Kuran'da adı geçen tüm peygamberlerin ona selam vereceği belirtilmektedir.

Tanıtım

  • İsimlendirilmesi

Bu sureye ‘‘Enbiya’’ demelerinin nedeni, peygamberlerin hikayelerine tüm surelerden daha çok yer verilmesinden dolayıdır. Bu surede, 16 kez peygamberlerden bahsedilmiştir.[1]

  • Nüzul Sırası ve Yeri

Dolayısıyla peygamberlerin hikayeleri ve adları, diğer surelerden daha çok bu surede anılmıştır (16’sı burada olmak üzere Kur’an’da toplam olarak 25 peygamberin adı geçmiştir). Sure, Mekki surelerdendir. Mushaf’taki sıralaması itibariyle yirmi bir ve nüzul sırasına göre ise, kırk beşinci suredir.[2]

  • Ayet Sayısı ve Diğer Özellikleri

Kufe karilerine göre 112 ve Basra karilerine göre ise, 111 ayettir. Ancak birinci görüş daha doğrudur. Sure, 1177 kelime ve 5093 harften oluşmaktadır. Boyutu açısından miun ve orta surelerdendir. Tam olarak yarım cüzdür.[3]

İmam Rıza’dan (a.s) nakledilen bir rivayete göre, İmam Rıza (a.s) Enbiya Suresi'nin ikinci ayet-i kerimesine istinaden, Kur’an-ı Kerim dahi tüm semavi kitapların, Allah’ın fiili ve hâdis olduğuna inanmaktadır. [4]

İçeriği

Bu sure, inançlarla ilgili temel konulara değinmiştir. Örneğin tevhit, nübüvvet, mead, şefaat, insanın belalara düşmesi ve denenmesi, hakkın batıla galebesi, yeryüzünün sonunda salih insanlara kalacağı gibi konulara kısaca değinilmiştir. Kur’an’ın hudus ve kadim olma konusu (surenin ikinci ayeti ile ilgili) İslam fırkaları arasında kelami tartışmalara girmelerine neden olmuştur.[5]

Enbiya Suresi'nin asıl konularını, aşağıda belirtildiği üzere özetleyebiliriz:

  • Surenin asıl konusu, Nübüvvet meselesidir. Tevhit ve Mead konusu da onun altyapısını oluşturmaktadır.
  • Kıyamet gününün yakın olması, fakat insanların bundan gaflet etmesi.
  • Peygamberler ve İslam peygamberiyle (s.a.a) alay edilmesi; onlara kâfirler tarafından "şairlik" ve "hezeyan geçiren" nispetinde bulunulması.
  • Kâfirlerin iddialarının ve sözlerinin reddini teyit için, bazı peygamberlerin hikayelerinin özeti.
  • Kıyamet konusuna dönüş, mücrimlerin cezası ve takvalıların mükâfatı.
  • Yeryüzü, Allah’ın Salih kullarına miras kalacak ve takvalıların mutlu sonu.
  • Hakkın batıla, Tevhidin şirke ve adalet savunucularınınsa şeytan ordusuna karşı zafer kazanması.
  • Kâfirlerin Nübüvvetten yüz çevirmelerinin sebebi, Tevhid’den yüz çevirmelerinden kaynaklanmakta ve Tevhid meselesi için hüccet ikame edilmesi. [6]

Tarihi Rivayetler ve Öyküler

  • Kur’an’a "sihir", "şiir" ve "perişanlık" ithamı; 3-5. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Musa (a.s) ve Hz. Harun’un (a.s) risaleti; 48. ayet-i kerime.
  • Hz. İbrahim’in (a.s) hikayesi: Hz. İbrahim’in (a.s) babası ve kavmiyle konuşması, putların kırılması, *Hz. İbrahim’in (a.s) ateşe atılması; 51-72. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Lut’un (a.s) risaleti ve kavminden kurtulması; 73-75. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Nuh’un (a.s) kurtulması ve kavminin sularda boğulması; 76 ve 77. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Davut (a.s) ve Hz. Süleyman’ın (a.s) hakemliği, Hz. Davud’un (a.s) zırh örmesi, rüzgârın Hz. Süleyman’ın (a.s) emrinde olması, şeytanların Hz. Süleyman (a.s) için dalgıçlık yapması; 78-82. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Eyyub’un (a.s) çekmiş olduğu acıların bertaraf olması için, etmiş olduğu dua ve duanın kabul olması; 83 ve 84. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Zülkifl (a.s), Hz. İdris (a.s) ve Hz. İsmail’in sabrı; 87 ve 88. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Yunus’un (a.s) kavminden ayrılması, duası ve duasının kabul olması; 87 ve 88. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Zekeriya’nın (a.s) evlat sahibi olmak için ettiği dua ve Hz. Yahya’nın (a.s) doğumu; 89 ve 90. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Meryem’in (s.a) hamile kalması; 91. ayet-i kerime.


Meşhur Ayetler

لَوْ کانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا

Gökte ve yerde, Allah'tan başka bir mâbut daha olsaydı, gök de bozulup mahvolurdu, yer de. (Enbiya Suresi / 22)

Surenin 22. ayet-i kerimesi ‘‘Burhân-ı Hulf’’ metodu ile Allah’ın birliğini kanıtlayan meşhur ayetlerdendir. [8] Bu ayet-i kerime ve buna benzer ayet-i kerimeler, tıpkı Zuhruf Suresi 84. ayet-i kerime gibi diğer tanrıların varlığını reddetmektedir. Masum İmamlardan (a.s) nakledilen bu istidlal, rivayetlerde zikredilmiştir. [9]

Zikr-i Yunusiye ve Ğufeyle Namazı Ayeti

Surenin 87 ve 88. ayet-i kerimeleri, bu surenin diğer meşhur ayetlerindendir. Ğufeyle namazının birinci rekâtında Fatiha Suresi'nden sonra okunmaktadır ve aynı zamanda Hz. Yunus’un (a.s) hikayesine işaret etmektedir.

وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ ﴿۸۷﴾ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّینَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذَلِک نُنجِی الْمُؤْمِنِینَ ﴿۸۸﴾

Onun duasını kabul ettik ve onu kederden kurtardık ve müminleri de işte böyle kurtaracağız. Ğufeyle Namazının Kılınış Şekli Genellikle Camilerde Duvarlara Asılmaktadır. Bazıları «فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیهِ» ibaretini, Hz. Yunus’un (a.s) dilinden şu şekilde tercüme etmişlerdir: Hz. Yunus (a.s) Allah’ın güç ve kudretinin onu kapsamayacağını sandı. Halbuki Allah hakkında böyle bir düşünceye sahip olmak büyük günahlardan sayılmaktadır. Bu da peygamberlerin makam ve mevkilerine ters düşmektedir. Bu ibaretin doğru tercümesi, hem Ehlisünnet ve hem de Şia açısından şu şekildedir: Hz. Yunus (a.s) zannetti ki Allah onu sıkıştırmayacak ve zora sokmayacak. [10]

Yine aynı şekilde 87. ayet-i kerimede yer alan ayet

«لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ»

"Yunusiye Zikri" olarak meşhurdur. İrfan ve ahlak üstatları, sürekli okunması halinde çok etkili bir zikir olduğu noktasında hemfikirlerdir ve devamlı okunduğu taktirde Seyru Süluk’ta ilerlemeye çalışan Salik-i İlallah’ın bir çok derdine derman olacaktır. [11][12]

Yeryüzü Salih kullara miras kalacaktır

Surenin 105. ayet-i kerimesi de yine meşhur ayetler arasında yer almaktadır. Zira Allah-u Teâlâ bu ayet-i kerime de yeryüzünün Salih kullara miras kalacağını belirtmektedir.

وَلَقَدْ کتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الْأَرْ‌ضَ یرِ‌ثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ

Yukarıdaki ayet-i kerime de geçen ibaretten, yani «عبادی الصالحون» mısdakının tıpkı nakledilen rivayetlere göre, İmam Mehdi (a.f) veya Ehlibeyt’in (a.s) Şiaları olduğu beyan edilmiştir. [13]

Surenin Fazileti

Allah Resulü’nden (s.a.a) nakledilen bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur: "Her kim Enbiya Suresi'ni okursa, Allah onu kolay bir şekilde hesaba çeker, onun günahlarını affeder ve Kur’an-ı Kerim'de ismi geçen tüm peygamberler, onu selamlar." [14] İmam Sadık’tan (a.s) şöyle bir rivayet nakledilmiştir: "Her kim Enbiya Suresi'ni büyük bir içtenlik ve ilgi ile okursa, aynı nimet dolu cennetlerde tüm peygamberlerle hemdem olan kimse gibidir ve dünya yaşantısında ise, halkın nazarında heybetli bir görünüme sahip olacaktır. [15]

Monografi

Ceşni Arani tarafından Farsça'ya çevrilen ve Şeyh Ali Necefi’nin yazmış olduğu Enbiya Suresi'nin tefsiri.

Surenin Arapça ve Türkçe Meali


Önceki Sure
Ta-Ha Suresi 		Enbiya Suresi

Mekki Sureler Medeni Sureler

Sonraki Sure
Hac Suresi

1. Fatiha 2. Bakara 3. Al-i İmran 4. Nisa 5. Maide 6. En'am 7. A'raf 8. Enfal 9. Tevbe 10. Yunus 11. Hud 12. Yusuf 13. Ra'd 14. İbrahim 15. Hicr 16. Nahl 17. İsra 18. Kehf 19. Meryem 20. Ta-Ha 21. Enbiya 22. Hac 23. Mü'minun 24. Nur 25. Furkan 26. Şu'râ 27. Neml 28. Kasas 29. Ankebut 30. Rum 31. Lokman 32. Secde 33. Ahzab 34. Sebe' 35. Fatır 36. Yasin 37. Saffat 38. Sad 39. Zümer 40. Mü'min 41. Fussilet 42. Şura 43. Zuhruf 44. Duhan 45. Casiye 46. Ahkaf 47. Muhammed 48. Fetih 49. Hucurat 50. Kaf 51. Zariyat 52. Tur 53. Necm 54. Kamer 55. Rahman 56. Vakıa 57. Hadid 58. Mücadele 59. Haşr 60. Mümtehine 61. Saff 62. Cum'a 63. Münafikun 64. Teğabun 65. Talak 66. Tahrim 67. Mülk 68. Kalem 69. Hakka 70. Me'aric 71. Nuh 72. Cin 73. Müzzemmil 74. Müddessir 75. Kıyame 76. İnsan 77. Mürselat 78. Nebe' 79. Nazi'at 80. Abese 81. Tekvir 82. İnfitar 83. Mutaffifin 84. İnşikak 85. Büruc 86. Tarık 87. A'la 88. Gaşiye 89. Fecr 90. Beled 91. Şems 92. Leyl 93. Duha 94. İnşirah 95. Tin 96. Alak 97. Kadr 98. Beyyine 99. Zilzal 100. Adiyat 101. Kari'a 102. Tekasür 103. Asr 104. Hümeze 105. Fil 106. Kureyş 107. Ma'un 108. Kevser 109. Kafirun 110. Nasr 111. Mesed 112. İhlas 113. Felak 114. Nas


Dış Bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ Hürremşahi, Bahauddin, 1377 h.ş, c 2, s 1242.
  2. ↑ Tabatabai, Seyyid Muhammed Hüseyin, 1393 h.k, c 14, s 244; Mekarim Şirazi, Nasır, 1382 h.ş, c 3, s 153.
  3. ↑ Hürremşahi, Bahauddin, 1377 h.ş, c 2, s 1242.
  4. ↑ Tabatabai, Seyyid Muhammed Hüseyin, 1393 h.ş, c 14, s 256.
  5. ↑ Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, s. 1243.
  6. ↑ Tabatabai, Seyyid Muhammed Hüseyin, 1393 h.k, c 14, s 244; Mekarim Şirazi, Nasır, 1382 h.ş, c 3, s 153.
  7. ↑ Hameger, Muhammed, Kur’an sureleri, Nuru’s-Sakaleyn Kur’an ve İtret Kültür merkezi, birinci baskı, Kum, Neşri Nuşera, ş. 1392.
  8. ↑ Tabersi, Fadıl b. Hasan, Bita (tarihsiz), c 16, s 111 ve 112.
  9. ↑ Kuleyni, Muhammed b. Yakup, 1407 h.k, c 1, s 81.
  10. ↑ Suyuti, Abdurrahman b. Ebi Bekir, 1404 h.k, c 4, s 333; Tabersi, Fadıl b. Hasan, Bita, c 16, s 157.
  11. ↑ Şirvani, Ali, 1386 h.ş, s 225.
  12. ↑ Mezahiri, Hüseyin, 1389 h.ş, s 114.
  13. ↑ Behrani, Haşim b. Süleyman, 1389 h.ş, c 3, s 848.
  14. ↑ Tabersi, Fadıl b. Hasan, Bita, c 16, s 94.
  15. ↑ İbn-i Babeveyh, Muhammed b. Ali, 1382 h.ş, v 608.


Bibliyografi

  • Kur’an-ı Kerim, tercüme: Muhammed Mehdi Fuladvend, Tahran, Daru’l Kur’ani’l Kerim, 1418 h.k./ m. 1376.
  • Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, Bahaddin Hürremşahi’nin katkılarıyla, Tahran, Dustan, Nahid, 1377 h.ş.
  • İbn-i Babeveyh, Muhammed b. Ali, Sevabu’l Amal ve İkabu’l Amal, Muhammed Rıza Ensari Mahallati, Nesim-i Kevser, Kum, 1382 h.ş.
  • Behrani, Haşim b. Süleyman, el-Burhan fi Tefsiri’l Kur’an, Müessese-i el-Bi’se, Kısmu’d-Dirasati’l İslamiye, Kum, 1389 h.ş.
  • Suyuti, Abdurrrahman b. Ebi Bekir, Ed-Dürr'ül Mensur Fit-Tefsir Bil Mesur, Kitaphane-i Ayetullah Maraşi Necefi, Kum, 1404 h.k.
  • Şirvani, Ali, Bername-i Süluk der Namehayi Salikan, Daru’l Fikr, Kum, 1386 h.ş.
  • Tabatabai, Muhammed Hüseyin, el-Mizan fi Tefsiri’l Kur’an, Müessesetü'l-A'lemi li'l Matbuat, Beyrut, 1393 h.k.
  • Tabersi, Fadıl b. Hasan, Tercüme-i Tefsir-i Mecmau’l-Beyan, Tercüme Haşim Rasuli, İntişarat-ı Ferahani, Tahran, Bita.
  • Kuleyni, Muhammed Yakup, el-Kâfi, Daru’l Kutubi’l İslamiye, Tahran, 1407 h.k.
  • Mezahiri, Hüseyin, Seyr’ü Süluk, Müessese-i Ferhengiyi Mütaalatiyi ez-Zehra, Kum, Bita.
  • Mekarim Şirazi, Nasır, Bergozide-i Tefsir-i Numune, Tahran, Daru’l-Kutubi’l-İslamiye, 1382 h.ş.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Enbiya_Suresi&oldid=98663" sayfasından alınmıştır