Sad Suresi

Öncelik: b, kalite: c
linksiz
infobox'siz
navbox'siz
wikishia sitesinden
Sad Suresi
Sure Numarası38
Cüz23
Nüzul
Nüzul Sırası38
Mekki/MedeniMekki
İstatistiksel Bilgiler
Ayet Sayısı88
Kelime Sayısı735
Harf Sayısı3061


Sad Suresi (Arapça: سورة ص), Kur'an-ı Kerim'in otuz sekizinci suresi olup yirmi üçüncü cüzünde yer alan Mekki surelerinden biridir. Bu surenin "Sad" olarak isimlendirilmesi, başındaki kırık "Sad" harfinin bulunmasından kaynaklanmaktadır. Bu sure, İslam Peygamberi (s.a.v.)'in tevhid ve samimiyete davetini, müşriklerin inatçılığını, bazı peygamberlerin kıssalarını ve kıyamet gününde dindar ve kötü niyetli grupların tasvirlerini konu almaktadır.

Bu surenin inişiyle ilgili olarak, kâfirlerle İslam Peygamberi arasındaki konuşmadan sonra ilk ayetlerinin nazil olduğu söylenmektedir. Allah'ın İblis'le konuşması ve İblis'in reddi ve laneti de bu surede zikredilmektedir.

29-cu ayet, Surenin meşhur bir ayetidir. Ayrıca Hz. Davud (as)'a hitaben, kadılık makamının büyüklüğünü ve önemini anlatan 26-cı ayet de Ahkam ayetlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. İnsanları küçük ve büyük günahlardan korumak, bu sureyi okumanın faziletlerinden biridir.

Sad Suresi

Mukatta harflerle "ص" (sad) başlayan surelerdendir. Bu sure, mukatta harflerle başlayan yirminci suredir. Ayrıca yeminle başlayan üçüncü suredir (mukatta harfinden sonra Kur’an’a yemin edilerek sureye başlanmaktadır). Kufe karilerine göre 88, bazı karilere göre 85 ve bir takım başka karilere göre ise, 86 ayettir; ancak Küfe karilerinin görüşü daha meşhur ve yaygındır.

Sure, 735 kelime ve 3.061 harften oluşmaktadır. Mushaf’taki resmi sıralaması ve iniş sıralamasına göre otuz sekizinci suredir. Sure, Mekke’de inen surelerdendir. Hacim olarak mesani surelerden olup, nispeten orta büyüklükte bir suredir. Bir hizip kadardır. Secde tilavetinin bulunduğu on dört sureden birisidir. Surenin 24. ayetinde secde etmek müstahaptır.[1]

Sad Suresi'ni, Saffat Suresi'nin tamamlayıcısı olarak bilmektedirler. Zira konularının içeriği büyük oranda Saffat Suresi'nin içermiş olduğu konulara benzemektedir. [2]

Konuları

Sure'de Tevhit, Kur’an ve Kur’an’ın nüzulü konuları, müşriklerin Kur’an hakkındaki söz ve izharları, Kur’an üzerinde tedebbür etmenin gerekliliği, Hz. Davud (a.s) ve Hz. Süleyman’ın çocuklarının hikayesine işaret, Hz. Eyyub’un (a.s) hikayesi, şiddetli sıkıntılar karşısında sabır ve tahammülü, takvalılar ile kötülerin ve cehennemliklerin birbirleriyle kavga ve çatışmaları, Hz. Âdem’in (a.s) yaratılma hadisesi, Şeytan ve Allah’a itaatsizliğinden ötürü cennetten kovulması, beşeri aldatacağına dair yemin etmesi, Allah’ın kendi peygamberleri olan Hz. İbrahim, Hz. İsmail, Hz. İshak, Hz. Yakub, Hz. İlyas ve Hz. Zülkifl’i (aleyhimu’s-selam) tanıtarak, övmesi ve Nuh kavmi, Ad kavmi, Semud kavmi, Lut kavmi, Firavun ve Ashabu’l Eyke’nin ibret verici akıbetleri gibi konulara değinilmiştir.[3] Tüm inatçı düşmanların tehdit edilmesi ve Allah Resulü’nün (s.a.a) teselli edilmesi. [4]


İblis’in Allah’la Konuşması

Sad Suresi, 71 den 85. ayet-i kerimeye kadar olan bölüm, Allah’ın İblis’e Hz. Âdem’e (a.s) secde etme emrine, İblis’in secde etmekten kaçınmasına ve İblis’le Allah’ın konuşmasına yer vermektedir. İblis’in karşı gelme nedeni: Bu ayet-i kerime’de Allah, İblis’ten “Neden karşı geldiğini?” soruyor ve İblis de cevaben kendisini ateşten ve Hz. Âdem’i (a.s) ise, topraktan yarattığını; ateşin topraktan üstün olduğunu söylüyor. Allame Tabatabai Allah’ın bu sözünün tefsirinde ‘‘Hz. Âdem’i (a.s) kendi ellerimle yarattım’’ bu ibaretin insanın konumuna işaret ettiğine, yani ‘‘Allah her şeyi bir başka şey için yaratmıştır; ancak insanı ise, kendisi için yaratmıştır’’ inanmaktadır. [6] Yine aynı şekilde Allame Tabatabai, Şeytan’ın itaat etmemesinin nedenini, “Allah’ın mutlak malikiyetini kabul etmediğinden” dolayı olduğuna inanmaktadır. İşte sırf bu yüzden, Hz. Âdem’e (a.s) secde etmeyi doğru bulmadı ve itaat etmedi. Öyle ki bu durum tüm günahların kökü ve başlangıcı oldu. [7]

Şeytan’ın lanetlenerek kovulması ve kıyamet gününe dek mühlet verilmesi: Daha sonra Allah Şeytan’ı kovdu ve lanet etti. Şeytan bu durum karşısında Allah’tan kıyamet gününe dek mühlet istedi. Allah cevabında kıyamet gününe değil ‘‘Belli vakte’’ kadar Şeytan’a mühlet veriyor. Allame Tabatabai’nin görüşüne göre, Belli vakitten maksat, insanın Şeytan’a uymasına, yani kıyametten öncesine dek olan zamana kadar olan zaman dilimidir. [8] İblis’in insanları kandıracağına dair yemin etmesi ve İblis ve takipçilerine cehennemin vaat edilmesi: İblis, Allah’ın izzet ve büyüklüğüne yemin ederek ‘‘Muhlesin’’ (Devâmlı hâlis olan) hariç insanları aldatacağına dair ant içiyor. Muhlesinden maksat, yani Allah-u Teâlâ onları kendi için halis kılmıştır ve hiç kimse hatta Şeytan dahi onlara yaklaşamaz. [9] Allah, cevabında İblis’e ve takipçilerine cehennem vaadinde bulunuyor.

İniş Sebebi

İmam Bakır’dan (a.s) nakledilen bir rivayete göre, Ebu Cehil bir grup Kureyşliyle birlikte Hz. Peygamber Efendimizin (s.a.a) amcası Hz. Ebu Talib’in (a.s) yanına gelerek, “Kardeşinin oğlu bize ve ilahlarımıza eziyet ve işkence ediyor” dedi.

Onlar, Hz. Ebu Talib’ten (a.s) “İslam Peygamberine (s.a.a) bizim putlarımıza karışmadığı sürece, bizde Muhammed’in (s.a.a) Allah’ına kötü söz kullanmayacağız” diye söylemesini istediler. Hz. Ebu Talip (a.s) Allah Resulü’nü (s.a.a) evine davet etti ve onların sözünü söyledi.

Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.a) cevabında şöyle buyurdu: Kâfirler şu cümleyi benimle söylemeye muvafık mıdırlar ve o cümle sayesinde tüm Araplardan öne geçmeye ve hükümet etmeye hazır mıdırlar? Ebu Cehil şöyle söyledi: Evet muvafığız; hangi cümleyi söyleyeceğiz? Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurdu: «تقولون لا اله الاّ اللّه» La İlahe İllallah söyleyin, yani ‘‘Allah’tan başka İlah yoktur deyin’’ orada hazır olanlar bu cümleyi işitir işitmez öyle bir vahşete kapıldılar ki ellerini kulaklarına koydular ve süratli bir şekilde oradan çıkarak şunları söylediler: Biz şimdiye kadar böyle bir şey duymadık bu yalandır. İşte tam o esnada Sad Suresi'nin ilk ayet-i kerimesi nazil oldu. [10] [11]

Fazilet ve Özellikleri

  • Günahtan korur: Hz. Peygamber Efendimiz’den (s.a.a) şöyle bir hadis-i şerif nakledilmiştir: Sad Suresi'ni okumanın sevabı, Allah’ın, Hz. Davud’un (a.s) emrine verdiği dağların ağırlığından on kat daha fazladır. Allah-u Teâlâ, Sad Suresi'ni okuyan herkesi küçük ve büyük günahlardan korur ve muhafaza eder.[12][13]
  • Peygamberler ve meleklerin mükâfatlarıyla mükâfatlanırlar: Yine aynı şekilde İmam Bakır’dan (a.s) şöyle bir rivayet nakledilmiştir: Her kim Sad Suresi'ni Cuma akşamı, yani Perşembe günü akşam okursa, peygamberler ve melekler dışında kimseye dünya ve ahiretten hiç vermediği kadar verir. Allah, Sad Suresi'ni okuyanı, ailesini ve sevdiklerini cennete götürür. [14]

Tarihi Rivayetler ve Öyküler

  • Ad ve Nuh kavminin tekzibi, Firavun, Semud kavmi, Lut kavmi, Ashab-ı Eyke, Peygamberler ve onların azaba duçar olması. 12-16. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Davud’un (a.s) öyküsü: Hz. Davud’un birçok imkâna sahip olması, dağların ve onunla beraber olan kuşların tesbih söylemesi, Hz. Davud’un (a.s) hükümranlığının istikrarlığı.
  • Hz. Davud’un (a.s) hakemliği: İki kişinin Hz Davud’a (a.s) hakemlik için müracaat etmesi, Hz. Davud’un (a.s) davalılardan birini dinlemesi, Hz. Davud’un (a.s) cevabı, Hz. Davud’un (a.s) istiğfarı, Hz. Davud’un (a.s) yeryüzünde hilafeti. 17-27. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Süleyman’ın (a.s) öyküsü:
  • Asil atların Hz. Süleyman’a (a.s) verilmesi, Hz. Süleyman’ın (a.s) atlara ilgi göstermesi ve namazı unutması, güneşin dönmesi için emir vermesi. [15]

Diğer tefsirlere göre, Hz. Süleyman’ın (a.s) atlara ilgi göstermesi, atların yanına gitmesi ve atları sevmesi. [16]

  • Hz. Süleyman’ın (a.s) tahtına ceset atılması, Hz. Süleyman’ın (a.s) istiğfar ve tövbe etmesi, eşsiz bir hükümranlık için dua, şeytanların ve rüzgârın emir altına alınması, şeytanların Hz. Süleyman (a.s) için mimarlık ve dalgıçlık yapması. 30-40. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Eyyub (a.s) : Hz. Eyyub’un (a.s) çekmiş olduğu bela ve musibetler, Hz. Eyyub’un (a.s) ayağını yere vurması ve su fışkırması, ailesinin yeniden Hz. Eyyub’a (a.s) bağışlanması, eşine yüz darbe yerine sap demetiyle vurması ve yeminini bozmaması. 41-44. ayet-i kerimeler.
  • Hz. İbrahim (a.s), Hz. İshak (a.s), Hz. Yakup (a.s). Hz. İsmail (a.s), Hz. İlyas (a.s) ve Hz. Zülkifl’in (a.s) seçilmesi. 45-48. ayet-i kerimeler.
  • Hz. Âdem’in (a.s) yaratılışı: Allah-u Teâlâ’nın meleklere “İnsan yaratacağını” söylemesi, meleklere Hz. Âdem’e (a.s) secde etmeleri emrini vermesi, İblis’in Hz. Âdem’e (a.s) secde etmekten kaçınması, İblis’e “Neden Hz. Âdem’e (a.s) secde etmediğinin” sorulması, İblis’in cevabı ve kendini Hz. Âdem’den (a.s) daha üstün görmesi, İblis’in cennetten kovulması, İblis’in kıyamet gününe kadar Allah’tan mühlet istemesi, İblis’in isteğinin kabul edilmesi, İblis’in insanları aldatacağına dair yemin etmesi. 71-85. ayet-i kerimeler.

Ahkam Ayetleri

Ayet Numarası Ayet Bab Konu
26 O halde insanlar arasında adaletle hükmet. Yargı Hak ve adalet üzere yargının gerekliliği

Sad Suresi Arapça ve Türkçe Meali


Önceki Sure
Saffat Suresi
Sad Suresi Sonraki Sure
Zümer Suresi

Dış Bağlantılar

Kaynakça

  1. Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, s. 1248.
  2. Mekarim Şirazi, Berguzide-i Tefsir-i Numune, 1382 h.ş, c. 4, s. 171.
  3. Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, s. 1248.
  4. Mekarim Şirazi, Berguzide-i Tefsir-i Numune, 1382 h.ş, c. 4, s. 171.
  5. Hameger, Muhammed, Kur’an sureleri, Nuru’s-Sakaleyn Kur’an ve İtret Kültür merkezi, birinci baskı, Kum, Neşri Nuşera, ş. 1392.
  6. Tabatabai, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, 1370 h.ş, c. 17, s. 358.
  7. Tabatabai, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, 1370 h.ş, c. 17, s. 360.
  8. Tabatabai, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, 1370 h.ş, c. 17, s. 361.
  9. Tabatabai, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, 1370 h.ş, c. 17, s. 361.
  10. Mekarim Şirazi, Nasır, Berguzide-i Tefsir-i Numune, 1382 h.ş, c. 4, s. 172.
  11. Kummi, Ali b. İbrahim, Tefsir-i Kummi, 1363 h.ş, c. 2, s. 228.
  12. Harrani, Haşim b. Süleyman, el-Burhan fi Tefsiri’l Kur’an, 1389 h.ş, c. 4, s. 639.
  13. Mekarim Şirazi, Nasır, Berguzide-i Tefsir-i Numune, 1382 h.ş, c. 4, s. 172.
  14. İbn-i Babeveyh, Muhammed b. Ali, Sevabu’l Amal ve İkabu’l Amal, 1382 h.ş, s. 219.
  15. Tabatabai, Tefsir-i el-Mizan, Sad Suresi 31-33. ayet-i kerimelerin tefsiri.
  16. Mekarim Şirazi, Tafsir-i Numune, Sad Suresi 31-33. ayet-i kerimelerin tefsiri.

Bibliyografi

  • Kur’an-ı Kerim, tercüme: Muhammed Mehdi Fuladvend, Tahran, Daru’l Kur’ani’l Kerim, 1418 h.k. / m. 1376.
  • Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, Bahaddin Hürremşahi’nin katkılarıyla, Tahran, Dustan, Nahid, 1377 h.ş.
  • İbn-i Babeveyh, Muhammed b. Ali, Sevabu’l Amal ve İkabu’l Amal, Tercüme: Muhammed Rıza Ensari Mehallati, Kum, Nesim-i Kevser, 1382 h.ş.
  • Behrani, Haşim b. Süleyman, el-Burhan fi Tefsiri’l Kur’an, Kum, Müessese-i el-Bise, Kısmud-Diraseti’l İslamiye, 1389 h.ş.
  • Hameger, Muhammed, Sahtar-ı Surehayi Kur’an-ı Kerim, Tehiyye Müessese-i Ferhengiyi Kur’an ve İtret-i Nuru’s-Sakaleyn, Kum, Neşr-i Nüşera, 1392 h.ş.
  • Şeyhü’l İslami, Cafer, Aşina-i ba Surehayi Kur’an, Peyam-i Azadi, Tahran, 1377 h.ş.
  • Tabatabai, Seyyid Muhammed Hüseyin, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, Tercüme: Muhammed Bakır Musavi, Tahran, Bonyad-ı İlmi ve Fikri-i Allame Tabatabai, 1370 h.ş.
  • Kummi, Ali b. İbrahim, Tefsir-i Kummi, Daru’l Kutub, Kum, 1363 h.ş.
  • Marifet, Muhammed Hadi, Amuzeş-i Ulum-u Kur’an, Tercüme: Ebu Muhammed Vekili, Merkez-i Çap ve Neşr-i Sazman-ı Tebligat-ı İslami, 1371 h.ş.
  • Mekarim Şirazi, Nasır, Ahmet Ali Babayi, Berguzide-i Tefsir-i Numune, Tahran, Daru’l Kutubi’l İslamiye, 1382 h.ş.