Hz. İbrahim (a.s)

wikishia sitesinden
(Hz. İbrahim sayfasından yönlendirildi)
Hz. İbrahim (a.s)
Nübüvvet
KonumPeygamber
Kuran'da Adıİbrahim
Adın Kur'an'da Tekrarı69
Kutsal Kitap'ta AdıAbram ve İbrahim
DinHanif
Kitap AdıSuhuf
MucizeHz. İbrahim’in atıldığı ateşin soğuması ve dört kuşun diriltilmesi olayı
Devrindeki PeygamberLut
Önemli OlaylarKabe'nin İnşası, Çocuğunu kurban etme emri
Kişisel Bilgiler
İsimİbrahim
Doğum YeriHarran
Yaşadığı YerBabul
Ömür179 ya 200
TürbeFilistin
Peygamberler



Hz. İbrahim (a.s) (Arapça: إبراهيم), Halil İbrahim olarak da bilinmekte olan Ulu-l Azm peygamberlerinden ikincisidir. Hz. İbrahim (a.s) Mezopotamya bölgesinde peygamber olarak gönderilmiştir. Devrin hükümdarı Nemrut’u ve o bölgenin insanlarını tevhit dinine davet etmiştir. Çok az kişi davetini kabul ettiği için ve halkın onun davetine icabet edeceğine dair hiç umudu kalmadığı için Filistin'e hicret (göç) etmiştir.

Kur’an-ı Kerim’e göre kavmi Hz. İbrahim'in mabetlerindeki putları kırdığı için onu ateşe attılar. Fakat ateş Allah'ın emriyle soğudu ve Hz. İbrahim oradan sağ salim çıktı.

Hz. İsmail (a.s) ve Hz. İshak (a.s), Hz. İbrahim’in çocuklarıdır ve kendisinden sonraki halefleridir. İçlerinden birçok peygamberin çıkageldiği İsrail kavminin ve Hz. İsa'nın annesi Hz. Meryem'in soyu da Hz. İshak’ın vasıtasıyla İbrahim'e (a.s) ulaşmaktadır. İslam Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (s.a.a) soyu ise diğer oğlu Hz. İsmail'in vasıtasıyla Hz. İbrahim’e uzanmaktadır.

Kur’an- Kerim, Kâbe'nin inşasını ve insanların hac ibadetlerini nasıl yerine getirmesi gerektiğini Hz. İbrahim'e atfeder ve onu Halilullah (Allah'ın dostu) olarak tanıtır. Yine Kur’an-ı Kerim’e göre oğlu İsmal’in Allah'ın emriyle öldürülmesi emri de dahil olmak üzere ilahi musibetlerle imtihan edildikten sonra nübüvvet (peygamberlik) makamının yanı sıra Hz. İbrahim’e İmamet makamı da verilmiştir.

Yaşantısı

Doğumu ve Vefatı

Çoğu bilim insanı Milattan önce 20. yüzyılı İbrahim'in doğum tarihi olarak kabul etmektedirler ve bazıları da Milattan önce 1996 yılına işaret ederek daha da net bir tarih belirtmektedirler.[1] İslami kaynaklarda Hz. İbrahim'in (a.s) doğduğu yer olarak birkaç şehirden söz edilmektedir. Tarih-i Teberi kitabında belirtildiği üzere o dönemde Nemrut tarafından yönetilen Irak'ın Sevad bölgesinden Babil veya Kusa şehirleri Hz. İbrahim'in doğum yeri olarak kabul edilmektedir. Bazıları da Hz. İbrahim'in doğum yerinin el-Vurka (Uruk) veya Harran olduğunu ve babasının daha sonra onu Babil veya Kusa adındaki şehre götürdüğünü belirtmişlerdir.[2] İmam Sadık'tan (a.s) edinilen bir rivayete göre "Kusa’nın Hz. İbrahim'in doğum yeri ve Nemrut'un hüküm sürdüğü bölgede olduğu belirtilmiştir.[3] Hicri Kameri altıncı yüzyıl gezginlerinden olan İbn-i Betute, Irak'ta Hille ile Bağdat arasında adına Burs denilen ve İbrahim'in doğum yeri olduğu söylenen bir yerden bahsetmiştir.[4]

Hz. İbrahim (a.s) 179 veya 200 yıl yaşadı ve şimdi Hebrun olarak adlandırılan Filistin'deki el-Halil'de vefat etmiştir.[5]

Filistin'deki el-Halil kentinde vefat eden Hz. İbrahim (a.s) Kabri

Hz. İbrahim'in Babası

Hz. İbrahim'in (a.s) babasının adı hakkında ihtilaf vardır. Eski Ahit'te bu ad Tereh,[6] Müslümanların tarihi kaynaklarında ise Taruh “تارُخ” [7] veya Tareh “تارَح”[8] olarak olarak geçmektedir. Kur’an-ı Kerim’de ise şöyle denilmektedir: “وَ إِذْ قالَ إِبْراهِیمُ لِأَبِیهِ آزَرَ”; meali: "ve İbrahim babası Azer’e dediği zaman…"[9] Bu ayete göre bazı Sünnî müfessirler Azer'i Hz. İbrahim'in babası olarak kabul etmişlerdir.[10] Ancak Şii müfessirler bu ayette geçen “اَب” (Eb) kelimesini baba manasında olmadığını belirtmişlerdir.[11] Söz konusu alimlere göre Arapça'da "eb" kelimesi babanın yanında, amca, dede, vasi vb. anlamlarda da kullanılmaktadır.[12]

Tarihi kaynaklara göre Hz. İbrahim'in (a.s) doğduğu yılda doğan çocuklar Nemrut'un emriyle öldürülmüştür. Çünkü müneccimler (Astrologlar) bu yıl doğacak bir çocuğun Nemrut’un dinine ve müritlerine karşı gelerek putları kıracağını önceden tahmin etmişlerdi. Bu nedenle Hz. İbrahim'in annesi çocuğunu Nemrut’un adamları bulmasın diye onu evinin yakınındaki bir mağaraya sakladı ve on beş ay sonra oğlu İbrahim’i mağarada saklandığı yerden tekrar çıkardı.[13]

Evlilikleri ve Çocukları

Hz. İbrahim'in (a.s) ilk karısı Sare'ydi ve Tevrat'a göre Hz. İbrahim (a.s) onunla Aver Kaldanyan şehrinde evlendi.[14] Tevrat'a göre Sare İbrahim'in üvey kardeşiydi.[15] Fakat Şii rivayetlerine göre Sare, Hz. İbrahim'in halasının kızı ve Hz. Lût'un kız kardeşidir.[16] Bu rivayetlerden birine göre Hz. İbrahim (a.s) Sare ile Kusa'da evlendi. Hz. İbrahim (a.s) onunla evlenmesinden hemen sonra birçok mülke sahip oldu ve bu malları daha da arttırdı. Öyle ki bu evlilikten sonra kendi bölgesinde Hz. İbrahim kadar zengin hiç kimse yoktu.[17]

Hz. İbrahim'in Sare'den çocuğu olmuyordu; Böylece Sare cariyesi Hacer'i ona hediye olarak verdi ve İbrahim'in bu ilişkiden İsmail adında bir oğlu oldu.[18] Birkaç yıl sonra Sare'nin de İshak adında bir oğlu oldu. Hz. İshak, Hz. İsmail'den 5 veya 13 yıl sonra doğmuştur.[19] Bazı rivayetlere göre İshak'ın doğduğu sırada Hz. İbrahim (a.s) 100 yaşın üzerindeydi ve Sara 90 yaşındaydı.[20] Ayrıca başka bir rivayete göre de Hz. İshak, Hz. İsmail'den otuz yıl sonra doğdu ve Hz. İbrahim (a.s) o zamanlar 120 yaşında idi.[21]

Sare'nin vefatından sonra Hz. İbrahim'in (a.s) iki kadınla daha evlendiği söylenir. Bu evliliklerinin birinden 4, diğeri 7 erkek olmak üzere toplam çocuklarının sayısının 13'e ulaştığı söylenmektedir.[22]

Kur’an'da Hz. İbrahim (a.s)

Hz. İbrahim'in (a.s) adı Kur’an-ı Kerim’de 69 defa geçmektedir.[23] Kuır’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim'in hayat hikayesine yine kendi adını alan İbrahim Suresi’nde yer verilmiştir.[24] Kur’an-ı Kerim, Hz. İbrahim'in peygamberliği, halkını tevhide daveti, imameti, çocuğunu öldürmesi emri, dört kuşun öldükten sonra tekrar diriltilmesi mucizesi ve ateşe atıldıktan sonra ateşin soğuması mucizesi konularını ele almaktadır.

Peygamberlik, İmamet ve Halilullah

Kur’an-ı Kerim’in birkaç ayetinde Hz. İbrahim'in peygamberliği ve tevhid çağrısından bahsedilir.[25] Ayrıca Ahkaf Suresi 35. ayetinde Ulu-l Azm peygamberlerden bahsedilir. (2. 25 ) Hz. Nuh (a.s) Peygamber'den sonra ikinci Ulu-l Azm peygamberlerindendir.[26] Bakara Suresi'nin 124. ayetine göre Allah (c.c), Hz. İbrahim'i (a.s) birkaç imtihandan sonra imamete tayin etmiştir. Allame Tebatebayi’ye göre bu ayet imametin konumunu ve önemini anlatılır; bu makama ulaşmak için birçok mücadeleden sonra elde edilen özel bir varoluşsal mükemmellik ile birlikte manevi makama sahip olmak da gerekir.[27]

Kur’an-ı Kerim’de geçen ayetlere göre Allah, İbrahim'i Halilullah, yani dostu olarak seçmiştir.[28] Bu nedenle ona Halilullah lakabı verilmiştir. İlelü-l Şeraye kitabında aktarılan rivayetlere göre bunun sebepleri şöyle sıralanmaktadır: Secdede uzun durması, başkalarının ricalarını reddetmemek, Allahtan başka birinden yardım dilememek, başkalarına yemek vermek, geceleri ibadet etmek gibi ameller onun Allah tarafından Halil olarak seçilmesinin başlıca sebepleri olmuştur.[29]

Hz. Muhammed'in (s.a.a) Babası Hz. İbrahim (a.s)

Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. İbrahim (a.s), kendisinden sonraki birçok peygamberin de babasıdır.[30] Oğlu Hz. İshak, İsrail oğullarının babasıdır; Yakup, Yusuf, Davud, Süleyman, Eyüp, Musa, Harun ve İsrail oğullarının diğer peygamberleri onun soyundan gelmektedir.[31]

Ayrıca Hz. İsa'nın soyu annesi Hz. Meryem (a.s) aracılığıyla Hz. İshak'ın oğlu Hz. Yakup (a.s) ile Hz. İbrahim’e dayanmaktadır.[32] İslami rivayetlere göre Hz. Muhammed’in (s.a.a) soyu Hz. İbrahim'in diğer oğlu İsmail'e kadar uzanmaktadır.[33] Bu nedenle Hz. İbrahim’in kendisine Ebu'l-Enbiya (peygamberlerin babası) denilmiştir.[34]

Mucizeleri

Kur’an-ı Kerim’de geçen ayetlere göre Hz. İbrahim’in atıldığı ateşin soğuması ve dört kuşun diriltilmesi olayı Hz. İbrahim'in mucizelerindendir:

  • Ateşin Soğuması: Enbiya Suresi’nde 57. Ayetten 70. Ayete kadar anlatılanlara göre Hz. İbrahim kavminin putlara tapmaktan vazgeçmediğini görünce putları kırdı ve bunu büyük putun yaptığına işaret ederek: "Eğer putunuz konuşabiliyorsa bu olayı ona sorun?" dedi. Müşrikler onun bu iddiası karşısında ne diyeceklerini bilemediler. Ama tüm bunlara rağmen yine de inançlarından vazgeçmediler ve putları kırdığı için onu ateşe attılar; fakat ateş, ilahi emirle soğudu ve ona zarar vermedi.[35]
  • Dört Kuşun Dirilişi: Bakara Suresi'nin 260. ayetine göre Hz. İbrahim'in ölülerin nasıl dirildiğini görmek istemesine cevaben Allah (c.c), dört kuşu boğazlayıp birbirine karıştırmasını ve birkaç dağın tepesine koymasını emretti. Hz. İbrahim Allah’ın bu emrini yerine getirdi ve sonra da o kuşları yanına çağırdı. Daha sonra kuşlar canlanıp uçarak ona doğru geldiler.

Hicret Etmesi

Enbiya Suresi 71. ayette Hz. İbrahim (a.s) hakkında şöyle söylenmektedir: "Onu ve Lût’u kurtararak birlikte alemler için kutlu (bereketli) kıldığımız bir yere yerleştirdik."[36] Bazı tefsir kitapları, bu ayette geçen söz konusu bölgenin Şam,[37] Filistin veya Kudüs[38] topraklardan bahsettiğini belirtmektedirler. İmam Sadık'tan (a.s) edinilen rivayetlere göre de Kudüs, Hz. İbrahim'in (a.s) hicretinin varış yeri olarak tanıtılmıştır.[39]

Kabe'nin İnşası

Bakara Suresi 127. Ayette Hz. İbrahim'in oğlu Hz. İsmail'in yardımıyla Kabe'yi inşa ettiği[40] ve Allah'ın emriyle de insanları hac ibadetine davet ettiği[41] belirtilmektedir. Bazı rivayetlere göreyse Kâbe, ilk olarak Hz. Âdem (a.s) tarafından inşa edilmiştir ve Hz. İbrahim onu yeniden inşa etmiştir.[42]

Çocuğunu Kurban Etme Emri

Ana madde: Kurban Hz. İbrahim'in (a.s) ilahi sınavlarından biri de oğlunu kurban etmekle görevlendirilmesiydi. Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. İbrahim rüyasında oğlunu boğazladığını görmüştür. Konuyu oğlu İsmail’le konuşunca oğlu ondan Allah'ın emrine uymasını istedi. Fakat Hz. İbrahim, oğlunu boğazlamak için başını taşın üzerine koyduğunda: “Ey İbrahim, sen gördüğün rüyanın gereğini yerine getirmiş oldun. Doğrusu biz salihleri [bu şekilde] mükâfatlandırıyoruz, onların amellerini değil, saf niyetlerini kabul ediyoruz. "Şüphesiz bu imtihan apaçıktı ve şimdi ise çocuğunu büyük bir fedakarlıktan kurtardık."[43]

Kur’an-ı Kerim, Hz. İbrahim'in (a.s) öldürülmekle görevlendirdiği oğlunun adını vermez. Bu yüzden de Şiiler ve Sünniler arasında bu konuda çeşitli görüş ayrılıkları vardır. Bazıları onun Hz. İsmail olduğunu söyler, bazıları ise Hz. İshak olduğunu iddia eder.[44] Şeyh Tûsî ise Şii rivayetlerinde Hz. İbrahim’in açıkça kurban edilmesi istenen oğlunun İsmail olduğunu belirtir.[45] Molla Salih Mazenderani tefsirlerinde bu görüşü Şii alimler arasında genellikle kabul gören bir görüş olarak değerlendirmiştir.[46] Ayrıca Gufeyle ziyaretinde (İmam Hüseyin’e (a.s) Harem’ine Receb'in ortasında yapılan özel ziyaret) şöyle geçmektedir: ... Selam olsun sana ey Allah’ın kurbanı olan İsmail'in varisi![47]

Eski ve Yeni Ahitlerde Hz. İbrahim

Eski Ahit'te İbrahim'den ilk olarak Ebram olarak bahsedilmiştir;[48] ancak 17. bölümde ise şöyle belirtilmektedir: “Ama şimdi ahdim seninledir ve senin adın ileride İbrahim olacak; Çünkü seni birçok ulusun babası yaptım."[49]

Eski Ahit'e rivayetlerine göre Hz. İbrahim’in (a.s) soyu, Arap Yarımadası'ndan Suriye'nin kuzeyindeki Fırat kıyılarına göç eden Arami kabilelerine dayanmaktadır.[50] Yine Eski Ahit’in 11. bölümüne göre Hz. İbrahim'in babasının öyküsü şöyle anlatılmaktadır: İbrahim, Sare ve Lut ile birlikte Ur Keldani şehrinden Kenan'a seyahat etmek üzere yola koyulmuş ve Harran'a vardığında orada konaklarken ölmüştür.[51] Bazıları buradan yola çıkarak Ur Keldani şehrinin Hz. İbrahim’in doğum yeri olduğu sonucuna varmıştır; Ancak 12. bölümün başında İbrahim'in doğum yeri ve anavatanı Harran olarak geçmektedir.[52]

Tevrat'a göre Hz. İbrahim, 75 yaşına kadar Harran'da kalmış, sonra Allah'ın emriyle Harran'dan Kenan'a gitmiş ve bu yolculukta karısı Sara'yı, yeğeni Lut'u ve Harranlılardan bazılarını yanına götürmüştür. Beytel'in doğusunda bir çadır kurdular ve kurban kesimi için yer inşa ettiler.[53] Daha sonra kıtlık nedeniyle Mısır'a göç etmek zorunda kaldılar.[54] Ancak bir süre sonra tekrar Mısır'dan Beytel'e döndüler.[55] En sonunda “الخلیل” (Hebrun’a) taşındılar ve oraya yerleştiler.[56]

Tevrat’ta Hz. İbrahim'in Mısır'a girdiğinde Mısırlıların karısı Sare’ye bakışlarından niyetlerinin kötü olduğunu anladı ve kendisini korunmak için onu kız kardeşi olarak tanıttığı belirtilmektedir; sonunda onun güzelliğine hayran olan Mısır Firavunu, onunla hiçbir engel olmaksızın evlenmiş ve İbrahim'e de Sare’nin hatırına iyilikte bulunmuştur. Ancak Allah (c.c), bu yaptığından dolayı Firavuna ve ailesine şiddetli musibetlerle cezalandırdı.[57] Allame Tebatebayi, Tevrat'ta geçen Hz. İbrahim hikayesinin bu bölümünü, Tevrat'ın tahrif edilmesinden ötürü bu şekilde geçtiğini kabul etmekle birlikte Tevrat'ın nübüvvet makamı ve takva ruhu ile uyumsuzluğunu ve bunun yanı sıra Hz. İbrahim'in (a.s) kıssasındaki diğer çelişkileri öne sürerek reddeder.[58]

Eski Ahit, İshak'ı Hz. İbrahim'in kurban etmek istediği oğlu olarak tanıtır.[59] Bazı yorumlarda da kurban edilmek istenilen çocuğun Hz. İbrahim'in tek çocuğu olarak kabul edilir.[60] Tevrat ayrıca Tanrı'nın İbrahim ile Kenan'da Nil'den Fırat'a kadar İshak'ın soyundan gelenlere bir ahit verdiğini belirtir.[61]

Yeni Ahit'te Hz. İbrahim’in (a.s) 72 konuda bahsi geçmektedir. Ayrıca yine Yeni Ahit’te İsa Mesih'in soyu Hz. İshak (a.s) aracılığıyla 39 aracı (Matta, 1: 1-7) veya 54 aracı (Luka, 3: 24-25) ile Hz. İbrahim’e bağlanmaktadır. Hz. İbrahim'in inancı, Yeni Ahit'te en yüksek inanç mertebesi olarak anılır; çünkü kendi yurdu olmayan Filistin'de bir yabancı olarak Allah'ın emriyle yaşadı ve oğlunu Allah’a kurban etmekten dahi çekinmedi.[62]

Monografi

Nasır Mekarim Şirazi'nin kaleme aldığı İmam Ali bin Ebi Talib (a.s) Medresesi Yayınları tarafından basılan “قهرمان توحيد، شرح و تفسير آيات مربوط به حضرت ابراهيم(ع)” Tevhit Kahramanı Hz. İbrahim (a.s) Kitabında Hz. İbrahim’in (a.s) hayatı, fikirleri, yaptıkları ile ilgili ayetlerin tefsiri 224. sayfada anlatılmaktadır.[63]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. Seccadi, "İbrahim Halil (a.s)", s. 499.
  2. Tebriya, Milletler ve Krallar Tarihi, 1967, cilt 1, s. 233.
  3. Kutub Ravandi, Peygamberlerin Hikâyeleri, Astan Kuds Razavi, cilt 1, s. 298.
  4. İbn-i Battuta, s. 101.
  5. Tebriya, Uluslar ve Krallar Tarihi, 1967, cilt 1, s. 312; İbn-i Kesir, Başlangıç ve Son, cilt 1, s. 174.
  6. Peydayiş, 11:24, İbranice metin; Kas: Tarihin Farsça tercümesi
  7. Tebriya, Milletler ve Krallar Tarihi, 1967, cilt 1, s. 233.
  8. İbn-i Kesir, Başlangıç ve Son, 1986, cilt 1, s. 142; İbn-i Hişam, el-Sirah el-Nabaviyyah, Dar el-Ma'rifah, cilt 1, s. 2.
  9. Enam Suresi, 74. Ayet.
  10. Fahr-ı Razi, Mafatih el-Ghayb, 1420 (H. Kameri), cilt 13, s. 31.
  11. Abu el-Futuh Razi, Ravd el-Cannan ve Ruh el-Cannan, 1408 (H. Kameri), cilt 7, s. 340 ve 341; Makarem Shirazi, Tafsirü-l Numune, 1995, cilt 5, sayfa 303.
  12. Örneğin, bkz. Tebatebai, el-Mizan, 1417 (H. Kameri), cilt 7, s. 165.
  13. Tebriya, Milletler ve Krallar Tarihi, 1967, cilt 1, s. 234.
  14. Yaratılış, 11:29
  15. Yaratılış, 20:12
  16. Tebatebai, el-Mizan, 1417 (H. Kameri), cilt 7, sayfa 229; Ayashi, Tefsir Ayashi, 1380 (H. Kameri), cilt 2, s. 254.
  17. Tebatebai, el-Mizan, H. 1417, cilt 7, s. 229.
  18. İbn-i Esir, el-Kamil, 1385 (H. Kameri), cilt 1, s. 101.
  19. Masudi, İsbatü-l Vasi’a, 2005, s. 41-42.
  20. Masudi, İsbatü-l Vasi’a, 2005, s. 46.
  21. İbn-i Sa'd, el-Tabekat el-Kubra, 1410 (H. Kameri), cilt 1, s. 41.
  22. İbn-i Sa'd, el-Tabekat el-Kubra, 1410 (H. Kameri), cilt 1, s. 41
  23. Feyruzmehr, "İbrahim (a.s) kıssasının Kuran'da ve Tevrat'ta karşılaştırılması", s. 88.
  24. Hürremşahi, Kuran ve Kuran Araştırmaları Ansiklopedisi, 1998, Cilt 2, sayfa 1240.
  25. Meryem Suresi, 41 ila 48. ayetler - Enbiya Suresi, 51 ila 57. ayetler - Şuara Suresi, 69 ila 82. ayetler - Safat Suresi, 83 ila 100. ayetler - Zuhruf Suresi, 26 ve 27. ayetler - Mümtehana Suresi, 4. ayet - Ankebut Suresi, 16-25. ayetler.
  26. Tebatebai, el-Mizan, cilt 18, s. 218.
  27. Tebatebai, el-Mizan, 1393 (H. Kameri), cilt 1, s. 272.
  28. Enbiya Suresi 125. Ayet.
  29. Saduk, Causes of Sharia, 1385, cilt 1, s. 34 ve 35.
  30. Ankebut Suresi, 27. Ayet.
  31. Enam Suresi, 84. Ayet.
  32. Mugniyeh, Tefsir el-Kaşif, 1424 (H. Kameri), cilt 1, s. 208.
  33. İbn-i Hişam, el-Sirah el-Nabaviyyah, Dar el-Ma'rifah, cilt 1, s. 2; İbn-i Abd el-Bah, el-Akd el-Farid, 1402 (H. Kameri), cilt 5, s. 89
  34. Seyit Kutub, Fi Zalal el-Kuran, 1425 (H. Kameri), cilt 5, s. 2997
  35. Enbiya Suresi, 57-70. ayetler
  36. Enbiya Suresi, 71. ayet.
  37. Yerel ve Suyuti, Tefsir el-Celalin, 1416 (H. Kameri), s. 402; Abolfotuh Razi, Ravd el-Cannan, 1408 (H. Kameri), cilt 15, s. 200.
  38. Kaşani, Tafsir Manhac el-Sadikin, 1336, cilt 6, s.8.
  39. Kutub Ravandi, Peygamberlerin Hikâyeleri, Astan Kuds Razavi, cilt 1, s. 298.
  40. Bakara Suresi, 127. ayet.
  41. Hac Suresi, 27. ayet.
  42. Feyz Kaşani, Tefsir el-Safi, 1415 (H. Kameri), cilt 1, s. 189 ve 190.
  43. Safat Suresi, 101 ila 108. ayetler
  44. Bakınız Kurtubi, el-Came el-ahkam el-Kuran, 1985, cilt 16, s. 100; el-Burhan Fi Tefsir el-Kuran, cilt 4, s. 616-622.
  45. Tusi, el-Tibyan, Dar el-Ihyaa el-Taras el-Arabi, cilt 8, s. 518.
  46. Mazandarani, ŞErh-i Furu el-Kafi, 1429 (H. Kameri), cilt 4, s. 402.
  47. "السَّلامُ عَلَيكَ يا وارِثَ إسماعيلَ ذَبيحِ اللّه" yan, "Selam olsun sana veya Allah tarafından katledilen İsmail'in varisine." Muhammedî Reyshahri, İmam Hüseyin'in (a.s) Kuran, Hadis ve Tarihe Dayalı Ansiklopedisi, cilt 1, s.
  48. Yaratılış, 11:26.
  49. Peydayiş, 17: 4 ve 5, Fazel Khan Hamedani tarafından çevrildi (Grossi)
  50. Susa, Araplar ve Tarihte Yahudiler, 1972, s. 252.
  51. Yaratılış, 11:31 ve 32.
  52. Yaratılış, 12: 1-4
  53. Yaratılış, 12: 1'den 8'e
  54. Yaratılış, 12:10
  55. Yaratılış, 13: 1'den 4'e
  56. Yaratılış, 13:18
  57. Yaratılış, 12:11-19
  58. Tebatebai, el-Mizan, 1417 (H. Kameri), cilt 7, s. 225 ve 226.
  59. Yaratılış, 22:1-14.
  60. Yaratılış, 22: 2.
  61. Yaratılış, 15:18
  62. Seccadi, "İbrahim Halil (a.s)", s. 506.
  63. Tevhid Kahramanı: İbrahim (a.s) ile ilgili ayetlerin tefsiri ve tefsiri https://bookroom.ir/book/30601

Bibliyografya

  • Kur’an-ı Kerim.
  • Tevrat.
  • İbn-i Esir, Ali İbn-i Muhammed, el-Kamil Fi el-Tarikh, Beyrut, Dar Sader - dar Beyrut, 1385 (H. Kameri).
  • İbn-i Sa'd, Muhammed İbn-i Sa'd, el-Tabkat el-Kubra, Muhammed Abd el-Kadir Atta'nın araştırması, Beyrut, Dar el-*Kitab el-Alamiya, birinci baskı, (H. Kameri) 1410 / 1990.
  • İbn-i Abd el-Baha, Ahmed, el-Akd el-Farid, Ahmad Amina ve diğerlerinin çabalarıyla, Beyrut, 1402 (H. Kameri) / 1982.
  • İbn-i Kesir, İsmail İbn-i Ömer, Başlangıç ve Son, Beyrut, Dar el-Fikr, 1407 (H. Kameri) / 1986 AD.
  • İbn-i Hişam, Abdul Malik, el-Sirah el-Nabaviyyah, Tahikik Mustafa el-Sakka, Beyrut, Dar el-Ma'rifah, Bita.
  • Abolfotuh Razi, Hüseyin İbn-i Ali, Ravd el-Cannan ve Ruh el-Cannan, Meşhed, Astan Kuds Razavi, 1408 (H. Kameri).
  • Azraki, Abdullah İbn-i Ahmed, Mekke Haberleri, Mekke, Dar el-Sakafa, 1403 (H. Kameri).
  • Kutub Ravandi, Saeed İbn-i Hibaullah, Peygamberlerin Öyküleri, Meşhed, Astan Kuds Razavi.
  • Yerel, Celaluddin ve Celaleddin Siuti, Tafsir el-Calalin, Beyrut, el-Noor Institute for Press, 1416 (H. Kameri).
  • Seccadi, Sadık, "İbrahim Halil (a.s)", Büyük İslam Ansiklopedisi'nde, cilt 2, s. 497-506.
  • Seyyid Kutub, Fi Zalal el-Kur’an-ı Kerim, Beyrut, Dar el-Shoruk, 35. baskı, 1425 (H. Kameri).
  • Saduk, Muhammed İbn-i Ali, Şeriat Nedenleri, Kum, Daveri Kitabevi, 1385/1966.
  • Taheri, Muhammed Hussein, "Tevrat ve Kur’an-ı Kerim'da İbrahim (a.s) ve Ailesi", Aylık Dini Bilgiler Dergisi, Sayı 1, Kış 2009
  • Tebatebai, Seyyed Muhammed Hussein, el-Mizan Fi Tefsir el-Kur’an-ı Kerim, Kum, Ruhban Okulu Öğretmenleri Cemiyeti'nin İslami Yayınları, Beşinci, 1417 (H. Kameri).
  • Tabarsi, Fadl Ibn Hassan, Muhammed el-Bayan Fi Tafsir el-Kur’an-ı Kerim, Muhammed Cavad Bolaghi tarafından Giriş, *Tahran, Nasser Khosrov Publications, 1993.
  • Tabari, Muhammed İbn-i Cerir, Milletler ve Krallar Tarihi, Beyrut, Dar el-Tarat, 2. kat, 1967.
  • Tusi, Muhammed İbn-i Hassan, el-Tibyan Fi Tafsir el-Kur’an-ı Kerim, Beyrut, Dar el-Ihyaa el-Taras el-Arabi.
  • Ayashi, Muhammed Ibn Massud, Tafsir Ayashi, Tahran, Islamieh, 2001.
  • Fahri Razi, Muhammed İbn-i Umar, Mafatih el-Ghayb, Beyrut, Dar Ihyaa el-Tarat el-Arabi, üçüncü baskı, 1420 (H. Kameri).
  • Firoozmehr, Muhammed Mehdi, "Kur'an ve Tevrat'ta İbrahim (a.s)'ın kıssasının karşılaştırılması", Mikat Hacc, kış 2002, s. 42.
  • Feyz Kaşani, Molla Mohsen, Tefsir el-Safi, Tahran, el-Sadr Publications, 1415 (H. Kameri).
  • Kaşani, Molla Fesullah, Tefsir Manhac el-Sadikin, Tahran, Muhammed Hassan Elmi Kitabevi, Üçüncü Baskı, 1983
  • Masudi, Ali Ibn Hussein, Proving se Vill to Imam Ali Ibn Abi Talib, Kum, Ansarian, 2005.
  • Mugniyeh, Muhammed Cavad, Tefsir el-Kaşif, Tahran, Dar el-Kitab el-Islamiyya, 1424 (H. Kameri).
  • Mazandarani, Muhammed Hadi Ibn Muhammed Saleh, Sharh Foroo el-Kafi, araştırmacı ve editör: Muhammed Cavad Mahmudi and Muhammed Hussein Drayati, Kum, Dar el-Hadis for print and yayıncılık, ilk baskı, 1429 (H. Kameri).
  • Muhammedi Riya Shahri, Muhammed, Kur’an-ı Kerim, Hadis ve Tarihe Dayalı İmam Hüseyin (a.s) Ansiklopedisi, 4 cilt, *Dar el-Hadis Kültürel Bilim Enstitüsü Yayınları, Kum, ikinci baskı, 7 cilt.
  • Makarem Shirazi, Nasser, Tafsir Numune, Tahran, Dar el-Kitab el-Islamiyya, 1995.
  • Neyshaburi, Nizamuddin, Tefsir Gharaib el-Kur’an-ı Kerim, Margin of Tafsir Tabari, Beyrut, Dar el-Ahya el-Tarat el-Arabi.