İçeriğe atla

İlyas (a.s)

wikishia sitesinden
İlyas (a.s)
Beni İsrail peygamberlerinden
Nübüvvet
KonumPeygamber
Kuran'da Adıİlyas • El-Yasin
Adın Kur'an'da Tekrarı3 kez
En'âm Suresi 85. Ayet.
Saffat Suresi 123. ve 130. Ayetler.
Kutsal Kitap'ta Adıİliya • İlicah
DinTek tanrıcılık
Kavim AdıBeni İsrail
Önceki PeygamberHezekiel (a.s)
Sonraki PeygamberElyesa (a.s)
Kişisel Bilgiler
İsimİlyas bin Yasin
Yaşadığı YerBaalbek
VefatGöğe yükseliş
Peygamberler


İlyas bin Yasin (Arapça: إلياس بن ياسين), Kur'an'da ismi geçen Benî İsrail peygamberlerinden biridir.

O, Beni İsrail krallarından Ahav döneminde peygamber olarak gönderilmiş ve kavmini putperestlikten sakındırmakla görevlendirilmişti. Kavmini doğru yola getiremeyince Allah'tan ölüm dileğinde bulundu; ancak Allah ona bir binek gönderdi ve o binek vasıtasıyla göğe yükseldi ve yerine Elyesa'yı tayin etti.

Şahsiyet

İlyas bin Yasin bin Fenhas[1], Beni İsrail peygamberlerinden biridir[2] ve Harun Peygamber'in soyundandır.[3] Kur'an'da ismi iki defa "İlyas"[4] ve bir defa da "El-yasin" şeklinde geçmektedir.[5][Not 1] Bazı İslami kaynaklarda İlyas'ın şahsiyeti Hızır ile ilişkilendirilmiş ve bazı rivayetlerde ikisinin aynı kişi olduğu ifade edilmiştir.[6]

İlyas, Hezekiel Peygamber'in vefatından sonra peygamber olmuştu.[7] Baalbek'te yaşayan kavmini tevhide, Allah'a itaat etmeye ve günahlardan sakınmaya çağırmakla görevliydi.[8] Asıl görevi, o dönemin Beni İsrail kralı Ahav (veya Ahab) ve onun eşi İzebel'in yaydığı putperestlikle mücadele etmekti.[9]

İlyas hakkında Kutsal Kitap'ta geçen birçok olay İslami rivayetlerde de bazı farklarla yer almıştır; örneğin, İlyas'ın Beni İsrail'i kuraklıkla lanetlemesi,[10] Elyesa'nın onun eliyle şifaya kavuşması[11] ve Ahav'a karşı mücadelesi gibi.[12]

Birçok İslami kaynakta ve Hristiyanların kutsal kitabında İlyas (a.s) hayattadır ve göğe yükselmiştir.[13] Bununla birlikte, İbn Kesir bu rivayetleri kabul etmemiş ve onları İsrailiyat olarak değerlendirmiştir.[14] Yakut Hemevi de Mucemü'l-büldân adlı eserinde Baalbek'te İlyas'a ait bir türbeden söz etmiştir.[15]

Nübüvvet

İlyas, Beni İsrail krallarından Ahav'ın hükümdarlığı zamanında peygamber olarak gönderilmiştir.[16] Ahav ve eşi İzebel halkı putperestliğe yönlendiriyordu.[17] İlyas onlarla mücadele etti ve Beni İsrail'i putperestlikten sakındırdı. Kavmi uzun yıllar boyunca putperestlikte ısrar edince, İlyas onları kuraklıkla lanetledi ve ardından kıtlık baş gösterdi.[18]

Zamanla kuraklık yayıldı ve birçok insan hayatını kaybetti. Halk çaresiz kalınca yaptıklarından pişman oldu, İlyas'a yöneldi ve onun çağrısını kabul etti.[19] Bunun üzerine İlyas dua etti ve şiddetli bir yağmur yağdı, her yer sulandı. Ancak bir süre sonra halk Allah ile yaptıkları ahdi unuttu ve yeniden putperestliğe döndü. İlyas bunu görünce Allah'tan ölümünü diledi; fakat Allah ona ateşten bir binek verdi ve o göğe yükseldi. Yerine öğrencisi Elyesa'yı vekil olarak tayin etti.[20]

İlgili Konular

Kaynakça

  1. ↑ Taberî, Târîḫu'l-umem ve'l-mulûk, 1408 h.k, c.1, s.273.
  2. ↑ Eş'arî, el-Maḳālât ve'l-fıraḳ, 1360 h.ş, s.173.
  3. ↑ Sıddîḳ Ḥasan Ḫan, Fetḥu'l-beyân, 1420 h.k, c.5, s.594.
  4. ↑ En'âm Suresi, 85. ayet; Sâffât Suresi, 123. ayet.
  5. ↑ Sâffât Suresi, 130. ayet.
  6. ↑ İbn Ḥacer Asḳalânî, el-İṣâbe, 1415 h.k, c.1, s.261.
  7. ↑ Taberî, Târîḫu'l-umem ve'l-mulûk, 1408 h.k, c.1, s.273.
  8. ↑ Eş'arî, el-Maḳālât ve'l-fıraḳ, 1360 h.ş, s.173.
  9. ↑ Makdisî, el-Bedʾ ve't-târîḫ, Mektebetü's-seḳāfe'd-dîniyye, c.3, s.99; Ṭabersî, Mecmaʿu'l-beyân, 1406 h.k, c.8, s.713.
  10. ↑ Kitâb-ı Mukaddes, I. Krallar, bölüm 17.
  11. ↑ Kitâb-ı Mukaddes, II. Krallar, bölüm 2.
  12. ↑ Kitâb-ı Mukaddes, I. Krallar, bölüm 18.
  13. ↑ Taberî, Târîḫu'l-umem ve'l-mulûk, 1408 h.k, c.1, s.274; Ḳuṭbu'r-Râvendî, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, 1430 h.k, c.2, s.119; Nehâvendî, el-ʿAbḳarî'l-ḥisân, 1386 h.ş, c.4, s.563; Kitâb-ı Mukaddes, II. Krallar, bölüm 2.
  14. ↑ İbn Kesîr, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, 1388 h.k, c.2, s.243.
  15. ↑ Yâḳūt Ḥemevî, Muʿcemü'l-büldân, 1995, c.1, s.454.
  16. ↑ Taberî, Târîḫu'l-umem ve'l-mulûk, 1408 h.k, c.1, s.273.
  17. ↑ Makdisî, el-Bedʾ ve't-târîḫ, Mektebetü's-seḳāfe'd-dîniyye, c.3, s.99.
  18. ↑ Taberî, Câmiʿu'l-beyân, 1412 h.k, c.23, s.59-60; Saʿlebî, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, el-Mektebetü's-seḳāfiyye, s.223.
  19. ↑ Taberî, Câmiʿu'l-beyân, 1412 h.k, c.23, s.59-60; Saʿlebî, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, el-Mektebetü's-seḳāfiyye, s.223.
  20. ↑ Taberî, Câmiʿu'l-beyân, 1412 h.k, c.23, s.59-60; Saʿlebî, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, el-Mektebetü's-seḳāfiyye, s.223.
  1. ↑ Çoğu müfessir, ayetlerin siyakına dayanarak "el-Yâsîn" kelimesinin Hz. İlyas'ın başka bir ismi olduğunu belirtmişlerdir. (Bkz: İbn Ḥacer Heysemî, eṣ-Ṣavâʿiḳu'l-muḥriḳa, 1965 h.k, s.148-149; Şeyḫ Ṭûsî, et-Tibyân, 1409 h.k, c.8, s.523-534).

Bibliyografi

  • Ḳurʾân.
  • Kutsal Kitap.
  • İbn Ḥacer Asḳalânî, Aḥmed bin ʿAlî, el-İṣâbe fî temyîzi'ṣ-ṣaḥâbe, Beyrut, Dâru'l-kütübi'l-ʿilmiyye, 1. baskı, 1415 h.k.
  • İbn Ḥacer Heysemî, Aḥmed bin Muḥammed, eṣ-Ṣavâʿiḳu'l-muḥriḳa ʿalâ ehli'r-raż ve'ḍ-ḍalâl ve'z-zandaḳa, tahkik: ʿAbdü'l-Vehhâb ʿAbdü'l-Laṭîf, Kahire, b.n., 1965 h.k.
  • İbn Kesîr, İsmâʿîl bin ʿUmer, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, tahkik: Muṣṭafâ ʿAbdü'l-Vâḥid, Kahire, Maṭbaʿat Dâru't-teʾlîf, 1. baskı, 1388 h.k.
  • Eşʿarî, Saʿd bin ʿAbdullah, el-Maḳālât ve'l-fıraḳ, tahkik: Muḥammed Cevâd Meşkûr, Tahran, ʿİlmî ve Ferhengî Yayınları, 2. baskı, 1360 h.ş.
  • Saʿlebî, Aḥmed bin Muḥammed, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, Bûr Saʿîd, el-Mektebetü's-seḳāfiyye, t.y.
  • Sıddîḳ Ḥasan Ḫan, Muḥammed Sıddîḳ, Fetḥu'l-beyân fî maḳāṣıdi'l-Ḳurʾân, Beyrut, Dâru'l-kütübi'l-ʿilmiyye, 1. baskı, 1420 h.k.
  • Ṭabersî, Fażl bin el-Ḥasan, Mecmaʿu'l-beyân fî tefsîri'l-Ḳurʾân, Beyrut, Dârü'l-maʿrife, 1. baskı, 1406 h.k.
  • Ṭaberî, Muḥammed bin Cerîr, Târîḫu'l-umem ve'l-mulûk, Beyrut, Dâru'l-kütübi'l-ʿilmiyye, 2. baskı, 1408 h.k.
  • Ṭaberî, Muḥammed bin Cerîr, Câmiʿu'l-beyân fî tefsîri'l-Ḳurʾân, Beyrut, Dârü'l-maʿrife, 1412 h.k.
  • Ṭûsî, Muḥammed bin Ḥasan, et-Tibyân fî tefsîri'l-Ḳurʾân, Kum, Mektebü'l-iʿlâmi'l-İslâmî, 1. baskı, 1409 h.k.
  • Ḳuṭbu'r-Râvendî, Saʿîd bin Hebetullah, Ḳıṣaṣu'l-enbiyâʾ, Kum, Mektebetü'l-ʿallâme el-Meclisî, 1. baskı, 1430 h.k.
  • Makdisî, Muṭahhar bin Ṭâhir, el-Bedʾ ve't-târîḫ, Bûr Saʿîd, el-Mektebetü's-seḳāfe'd-dîniyye, t.y.
  • Nehâvendî, ʿAlî Ekber, el-ʿAbḳarî'l-ḥisân fî aḥvâli Mevlânâ Ṣâḥibi'z-zamân, Kum, Cemkeran Mescidi Yayınları, 1386 h.ş.
  • Yâḳūt Ḥemevî, Yâḳūt bin ʿAbdullah, Muʿcemü'l-büldân, Beyrut, Dâr Ṣâdir, 2. baskı, 1995.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=İlyas_(a.s)&oldid=97073" sayfasından alınmıştır