Kelimullah (Lakap)

wikishia sitesinden

Kelimullah (Arapça: کَلیم‌ُالله) (Allah'ın konuştuğu kişi anlamına gelir), Hz. Musa'ya (a.s) özel bir unvandı[1] ve Allah'ın onunla aracısız konuşması nedeniyle ona Kelimullah denilmiştir.[2] Bu unvanın Musa'ya (a.s) verilmesi onun için bir fazilet sayılmıştır.[3]

Nisa Suresi'nin 164. ayetine göre Allah Musa (a.s) ile konuşmuştur: «کَلَّمَ الله مُوسی تَکْلیماً»[4] (Allah, Mûsa ile açık bir şekilde (aracısız) konuştu.)[5] A'raf Suresi'nin 143 ve 144. ayetlerinde de Allah'ın Musa ile konuşmasından bahsedilmektedir.[6] Ayrıca Taha Suresi'nin 11. ayetinde «نُودِی» (çağrı verildi) ifadesiyle bu özellikten bahsedilmektedir. Bazı Müslüman[7] ve Yahudi[8] alimler bu tür konuşmaları Musa'ya özgü olarak sıralamışlardır.[9] Hz. Musa'nın "Kelimullah" lakabından dolayı Yahudilere "Kelimi" denilmiştir.[10]

Bazı Müslüman alimler, Allah'ın miracta İslam Peygamberi ile de konuştuğuna inanırlar ve hadisler de bu konuşmaya işaret eder.[11] Bu alimler, Allah'la aracısız konuşmanın yalnızca İslam Peygamberi (s.a.a) ve Musa'ya (a.s) özgü olduğuna inanırlar.[12]

Allah'ın konuşmasının manası, beden olmadan konuşmak olarak kabul edilmiştir; Çünkü dille konuşmak bedene sahip olmanın işaretidir, oysa Allah'ın bedeni yoktur.[13]

Hicri 12. yüzyılda Kur'an müfessiri Borsevi şöyle diyor: [Allah'ın kulları arasında] yalnızca Musa'nın Allah'la konuşmasının nedeni, çocukluğunda dilinin yanmış olmasıydı. Allah o yanma karşılığında onunla konuştu ve ona Kelimullah adını verdi.[14]

Bazı müfessirler, Kelimullah lakabının sebebini başka bir şekilde yorumlamışlardır; öyle ki, Allah Musa'ya ilk tecellisinde şöyle demiştir: «إِنِّی أَنَا رَبُّک»[15] (Gerçekten ben, (evet sadece) ben senin Rabbinim.)[16] ve Musa'nın peygamberliği Allah'ın kendisiyle konuşmasıyla başlanmış ve bu nedenle ona "Kelimullah" denilmiştir.[17]

Kaynakça

  1. Fezlullah, Tefsirun Min Vahyi'l Kur'an, 1419 h.k, Cilt.20, s.202
  2. Tayyib, Atyebu'l Beyan, 1378 h.ş, cilt.3, s.3.
  3. Zuheyli, el-Tefsir el-Münir, 1418 h.k, cilt.6, s.35.
  4. Nisa Suresi, 164. ayet.
  5. Kur'an tercümesi, KadıÇelık.
  6. Tayyib, Atyebu'l Beyan, 1378 h.ş, cilt.5, s.453.
  7. Şeyh Tusi, et-Tibyan, Beyrut, cilt.3, s.394; Fahr Razi, et-Tefsir el-Kabir, 1420 h.k, cilt 11, s.267.
  8. «لقب حضرت موسی به فارسی چه می‌باشد و نبوت ایشان چگونه بود؟»، Tahran Kelimiler Derneği.
  9. Kureyşi, Tefsir Ahsan el-Hadis, 1377 h.ş, cilt 1, s.470; Reşid Rıza, Tefsîrü'l-Menâr, 1990, cilt.3, s.4.
  10. «لقب حضرت موسی به فارسی چه می‌باشد و نبوت ایشان چگونه بود؟»، Tahran Kelimiler Derneği.
  11. Banu Emin, Mahzan El-İrfan, 1361 h.ş, cilt.2, s.379.
  12. Burucerdi, Tefsir-i Cami', 1366 h.ş, cilt.2, s.462.
  13. Mekarim Şirazi, yüz seksen soru ve cevap, 1386 h.ş, s.75.
  14. Borsevi, Ruhul Beyan Tefsiri, Beyrut, cilt.5, s.372.
  15. Taha suresi 12. ayet.
  16. Kur'an tercümesi, KadıÇelık.
  17. Karaeti, Tefsir Nur, 1383 h.ş, cilt.7, s.328.

Bibliyografi

  • Banu Emin, Kur'an Tefsirinde Mahzan el-İrfan, Tahran, Müslüman Kadın Hareketi, 1361 h.ş.
  • Burucerdi, Seyyid Muhammed İbrahim, Tefsir-i Cami', Tahran, Sadr Yayınları, 6. baskı, 1366 h.ş.
  • Borsevi, İsmail, Ruhul Beyan Tefsiri, Darul Fekr, Beyrut, Bita.
  • Reşid Rıza, Tefsîrü'l-Menâr, Misr, Mısır Genel Kitap Otoritesi, 1990.
  • Zuheyli, Vehbe bin Mustafa, Tefsir'ül Münir fil-Akide veş-Şeria vel-Minhac, Dar el-Fikr el-Measir, Beyrut, Şam, ikinci baskı, 1418 h.k.
  • Şeyh Tusi, Muhammed bin Hasan, et-Tibyan fi Tefsir el-Kur'an, Giriş: Şeyh Ağa Bozorg Tahrani, Araştırma: Ahmed Kasir Ameli, Beyrut, Darahiya et-Turas el-Arabi, Bita.
  • Tayyib, Seyyid AbdulHuseyin, Atyeb el-Beyan fi Tefsir el-Kur'an, Tahran, İslam Yayınları, ikinci baskı, 1378 h.ş.
  • Fahr Razi, Muhammed bin Omar, et-Tefsîru'l-Kebîr (Mefatihu'l-Gayb), Beyrut, Darahiya el-Turas el-Arabi, üçüncü baskı, 1420 h.k.
  • Fezlullah, Seyyid Muhammed Huseyin, Tefsiru'n Min Vahyi'l Kur'an, Beyrut, Dar el-Milak lit-Tibae ve Neşr, ikinci baskı, 1419 h.k.
  • Karaeti, Muhsin, Tefsir-i Nur, Kur'an Dersleri Kültür Merkezi, Tahran, 11. baskı, 1383 h.ş.
  • «لقب حضرت موسی به فارسی چه می‌باشد و نبوت ایشان چگونه بود؟»، Tahran Kelimiler Derneği. Site görüntüleme tarihi: 20 Şubat 2024.
  • Mekarim Şirazi, Nasir, yüz seksen soru ve cevap, Tahran, Daru'l Kitab el-Islamiyye, 1386 h.ş.