Parlayan El
Yed-i Beyzâ veya Parlayan El (Arapça: الیَد البَیضاء), Kur’an’da zikredilen Hz. Musa’nın (a.s) dokuz mucizesinden biridir. Bu mucizede, Hz. Musa’nın (a.s) eli bembeyaz ve parlayan bir şekilde çıkıyordu. Bu mucize, bir kez Firavun ile buluşmadan önce ve bir kez de Firavun’un huzurunda gerçekleşmiştir. Tevrat’ta da bu mucize aktarılmış, ancak bazı ayrıntılarda Kur’an’daki nakilden farklıdır.
Yed-i Beyzâ Mucizesi
Parlayan el mucizesi, Hz. Musa’nın (a.s) dokuz mucizesinden biri olmuştur.[1] Kur’an, A'raf, Ta-Ha, Şuarâ, Neml ve Kasas surelerinde bu mucizeye değinmiş[2] ve şöyle nakletmiştir:
- «اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ»
- “Elini koynuna sok! Şimdi çıkar: İşte kusursuz, pırıl pırıl ışık saçıyor.”[3]
Kur’an ayetlerine göre bu mucize, Musa’nın (a.s) Firavun’la görüşmeye gitmeden önce bir defa, hazırlık amacıyla gerçekleşmiş;[4] ikinci defa ise Firavun’un huzurunda vuku bulmuştur.[5]
Müfessirler, “beyzâ'” kelimesinin anlamı hakkında farklı açıklamalarda bulunmuşlardır:
Nurlu El
Bazı müfessirlere göre Yed-i Beyzâ mucizesi, Hz. Musa’nın (a.s) elinin nurla dolması ve bu nurun yayılması şeklinde gerçekleşmiştir.[6] Bu nur, Firavun’un huzurunda bulunan herkes tarafından görülebilecek derecede parlaktı. Bazı rivayetler de bu görüşü desteklemektedir.[7]
Beyaz El
Bazı müfessirler ise Hz. Musa’nın (a.s) ten renginin buğday benzeri olduğunu ve bu mucizede elinin tamamen beyazlaştığını, bunun da halkı hayrete düşürdüğünü belirtmişlerdir.[8]
Kur’an ile Tevrat Rivayetleri Arasındaki Farklılık
Kur’an’daki ayetlerde Yed-i Beyzâ mucizesi daima “min ğayri sû’” kaydıyla birlikte anılmıştır. Müfessirler, bu ifadeyi Hz. Musa’nın (a.s) elinin beyazlamasının bir deri hastalığı gibi olmadığını ifade etmek için yorumlamışlardır.[9] Şii[10] ve Sünnî[11] rivayetlerde de bu anlam desteklenmiştir. Fakat Tevrat’taki metin bu anlayışa aykırıdır:
- “RAB ona yine dedi: Elini koynuna sok. Elini koynuna soktu. Elini çıkardığında eli cüzamlı olmuştu, kar gibi bembeyazdı. (RAB) dedi: Elini yeniden koynuna sok. Elini tekrar koynuna soktu ve çıkardığında elinin teni eski hâline dönmüştü.”[12]
İlgili Konular
Kaynakça
- ↑ Neml Suresi, 12. ayet
- ↑ A’râf: 108; Tâhâ: 22; Şuarâ: 33; Neml: 12; Kasas: 32
- ↑ Kasas Suresi, 32. ayet, Saadet Yıldırım çevirisi.
- ↑ Tâhâ Suresi, 22-24. ayetler
- ↑ Şuarâ Suresi, 33-34. ayetler
- ↑ Şübber, Tefsîrü’l-Kur’ân; Tabersî, Mecmau’l-Beyân
- ↑ Kummî, Tefsîru’l-Kummî
- ↑ Şeyh Tûsî, Tebyân; Muğniyye, el-Kâşif
- ↑ Fahreddin Râzî, Mefâtîhu’l-Ğayb; Kurtubî, el-Câmi’
- ↑ Şeyh Sadûk, Me’ânî’l-Ahbâr
- ↑ Suyûtî, ed-Dürrü’l-Mensûr
- ↑ Kutsal Kitap, Çıkış, 4. bölüm, 6-7. cümleler
Bibliyografi
- Tevrat, İran Yahudileri Derneği çevirisi.
- Suyûtî, Celâlüddîn, ed-Dürrü’l-Mensûr fî Tefsîri’l-Me’sûr, Kum, Âyetullah Meraşî Necefî Kütüphanesi, 1404 h.k.
- Şübber, Seyyid Abdullah, Tefsîrü’l-Kur’ân el-Kerîm, Beyrut, Dârü’l-Belâğa, 1. baskı, 1412 h.k.
- Şeyh Sadûk, Me’ânî’l-Ahbâr, tahkik: Ali Ekber Ğaffârî, Kum, Dâru’n-Neşr el-İslâmî, 1. baskı, 1403 h.k.
- Şeyh Tûsî, Muhammed b. Hasan, et-Tebyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, mukaddime: Şeyh Âgâ Büzürg Tahrânî, tahkik: Kasîr Âmilî, Beyrut, Dâr İhyâi’t-Türâs el-‘Arabî, tarihsiz.
- Tabersî, Fazl b. Hasan, Mecmau’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, mukaddime: Muhammed Cevâd Belâğî, Tahran, Nâsır Hüsrev, 3. baskı, 1372 h.ş.
- Kummî, Ali b. İbrâhim, Tefsîru’l-Kummî, tahkik: Seyyid Tıyıb Mûsevî Cezâirî, Kum, Dâru’l-Kitâb, 3. baskı, 1404 h.k.
- Fahreddin Râzî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-Ğayb, Beyrut, Dâr İhyâi’t-Türâs el-‘Arabî, 3. baskı, 1420 h.k.
- Kurtubî, Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li-Ahkâmi’l-Kur’ân, Tahran, Nâsır Hüsrev, 1. baskı, 1364 h.ş.
- Muğniyye, Muhammed Cevâd, Tefsîru’l-Kâşif, Tahran, Dâru’l-Kütübi’l-İslâmiyye, 1. baskı, 1424 h.k.