Azaimü-l Sücut

wikishia sitesinden

Azaim veya Azaimü-l Sücut (Arapça: عَزائِمُ السُجود) Secde Ayetlerine verilen isimdir, işitilmesi veya okunması durumunda secdeye gidilmesi inancı gereği inanların üzerine farz olan ayetlerdir. Secde Suresi, Fussilet Suresi, Necm Suresi ve Alak Suresi gibi surelerde başlıca Secde Ayetleri mevcuttur. Bu surelerde bazı başlıca ahkamlar (dini kurallar) vardır: Cünüp (cenabet) halde, âdet (regl) halindeki kadınlara bu ayetleri okumak haramdır. Ayrıca farz namazlarda da okunmamalıdır.

Kur’an'ın farz secde için özel zikirler aktarılmıştır, ancak secdede abdest, gusle, kıbleye bakmaya gerek yoktur ve özel bir zikre gerek yoktur. Ancak secde ederken alnın yere değdiği kısma secdenin sahih olması için mühür ve benzeri bir şey konumlandırılmalıdır.

Adlandırma

Azaim (azam) veya Azaimü-l Sücut (Arapça: عَزائِمُ السُجود) içinde secde ayetleri bulunan dört sureye verilmiş bir isimdir; Bu sureler Secde Suresi, Fussilet Suresi, Necm Suresi ve Alak Suresi şeklinde sırlanmaktadır. Secde gerektiren (Farz olan) Secde Ayetlerinin geçtiği surelere işaret eder.[1] Bazı kaynaklarda söz konusu dört sureden Fussilet Suresi yerine Lokman Suresi geçmektedir.[2] Azaim “عزائم” azmin (azmetmek) çoğulu olup çabalamak anlamında ya da bir şeyler yapmak için ciddi bir irade sergilemek demektir.[3] Aynı zamanda Allah'ın farz kıldığı görevler anlamına da gelir.[4] Bu nedenle, farz olan secde ayetlerinin zikredildiği surelere Azaim (azam) adı verilir.[5]

Secde Ayetleri

Şii fıkıhçılara göre: Secde Suresi'nin 15. ayeti, Fussilet Suresi 37, Necm Suresi 62 ve Alak Suresi 19. ayetleri okunduğunda secde etmek farzdır.[6] Bununla beraber Sahib Cevahir’e göre on surede geçen toplamda 11 secde ayetinde secde etmek müstehaptır.[7] Bu ayetler, A’râf Suresi 206. ayeti, Ra'd Suresi 15. ayeti, Nahl Suresi 49-50 ayetleri, İsra Suresi 109. ayeti, Meryem Suresi 58. ayeti, Hac Suresi’nin 18 ve 77. ayetleri, Furkan Suresi 60. ayeti, Neml Suresi 26. ayeti, Sad Suresi 24. Ayeti ve İnşikak Suresi 21. ayetleridir.[8] Şeyh Saduk'a atfedilen bir rivayete göre ayette "secde" kelimesinin bulunması, o ayetin müstehap secdeye gidilmesi için bir tavsiye (vesile) olur.[9]

İmam Sadık'tan (a.s) edinilen rivayetlere dayanan Şii fıkıhçılar, Secde Ayetlerinden secde etmenin sadece bahsedilen dört surede farz olduğunu kabul görmüşlerdir.[10] Sünni itikadından Şafii, Hanbeli ve Hanefi fıkıhçıları, Kur’an'ın secde edilmesi tavsiye edilen (müstehap) ve farz olan secdelerini birbirinden ayırmadan secde sayısını on dört ayet, Maliki fıkıhçıları ise bunu on bir ayet olarak kabul etmektedirler.[11]

İlgili Hükümler

Azaim Sureleri ile ilgili hükümler, fıkıh kitaplarında taharet[12] ve namaz[13] bölümlerindeki içtihatlarla ele alınarak hükümleri belirtilmiştir. Fıkıhçılara göre, bu surelerin başlıca hükümleri aşağıdaki gibidir:

  • Bunların cünüp (cenabetlik)[14] veya haiz (regl)[15] hallerinde okumak haramdır. Fıkıhçılar, sadece secde gerektiren ayetlerin mi yoksa bütünüyle sureyi okumanın mı bu durumda haram olduğu konusunda bir fikir birliğine varamamıştır.[16] Allame Hilli, bu surelerden bir harfin bile cünüp veya adetliyken okumasının haram olduğunu söylemiştir.[17] Ayrıca yine bu haldeyken söz konusu ayetlerin işitilmesi durumunda secde etmenin yine farz olduğu belirtilmiştir.[18]
  • Şii fıkıhçıların fetvalarına göre, farz namazlarda kasıtlı bir şekilde Azaim Surelerinin okunması namazı bozar.[19] Eğer namaz kılan kişi bu surelerden birini farkında olmadan okuyacak olursa ve henüz surenin yarısını tamamlamamışsa secde ayetine varmadan önce okuduğu sureyi bırakıp Azaim Surelerinin dışında bir sure okumalı. Bunun dışında söz konusu kişi secde ayetinden veya surenin yarısından sonra fark edecek olursa Taklit Mercileri arasında secdenin durumu ve namazın nasıl kılınacağı konusunda bir görüş ayrılığı bulunmaktadır.[20] İmam Humeyni'nin fetvasına göre bu durumda sureyi okumayı bırakarak secdeye gitmeli ve namazı bitirmelidir.[21] Ayetullah Sistani ve Seyit Musa Şubiri Zencani'nin fetvalarına göre, farz olan secdeyi yerine getirmese de günah işlemiş olmakla birlikte namazı sahihtir.[22]
  • Kur’an-ı Kerim’deki Azaim Surelerindeki secde ayetlerinin okunması veya işitilmesi durumunda secde edilmesi farzdır; Dolayısıyla Azaim Surelerinin secde ayetleri gerek okunduğunda gerekse işitildiğinde olabildiğince geciktirilmeden secde etmek gerekmektedir.[23]
  • Kur’an'ın farz olan secde ayetlerinde abdest, gusül, kıbleye dönük olma veya söylenilmesi gereken özel bir zikir gerekmemekle birlikte secdenin sahih olması için alnın secdeye değdiği bölgeye secde edilmesi caiz olan bir şey konulmalıdır.[24] Bunun yanı sıra farz olan secde için özel zikirler de rivayet edilmiştir.[25]


Kaynakça

  1. Tarihi, Bahreyn Meclisi, 1415 H. Kameri, cilt 6, s. 114.
  2. Tusi, el-Khalaf, 1407 H. Kameri, cilt 1, s. 100.
  3. Firuzabadi, el-kamus el-Muhit, 1415 H. Kameri, cilt 4, sayfa 112.; Tarihi, Bahreyn Meclisi, 1415 H. Kameri, cilt 6, s. 114.
  4. Firuzabadi, el-kamus el-Muhit, 1415 H. Kameri, cilt 4, sayfa 112.; Tarihi, Bahreyn Meclisi, 1415 H. Kameri, cilt 6, s. 114.
  5. Tarihi, Bahreyn Meclisi, 1415 H. Kameri, cilt 6, s. 114.
  6. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, s.577.
  7. Necefi, Cevahar el-Kelam, 1983, cilt 10, s.217.
  8. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, s. 577-578.
  9. Necefi, Cevahar el-Kelam, 1983, cilt 10, s.217.
  10. Örneğin bakınız: Şeyh Tusi, Tahdhib el-Ahkam, 1407 H. Kameri, 2. cilt, s. 291, s. 26 ve 27.
  11. caziri, Dört din hakkında içtihat, 1424 H. Kameri, cilt 1, s. 425.
  12. Örneğin, bakınız: Yezdi, Orva el-veshi, cilt 1, s. 510 ve s. 603
  13. Örneğin bkz: Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, cilt 2, s. 578.
  14. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, cilt 1, s.510.
  15. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, cilt 1, s. 603.
  16. Yezdi, Orva el-veshi, 1. cilt, s. 510 ve s. 603; Bani Hashemi, Explanation of Matters References, 1378, Sayı 355, Cilt 1, ss. 225-227; Sayı 450, Cilt 1, s.276.
  17. Allama Hali, çeşitli Şiiler, 1413 H. Kameri, 1. cilt, s. 333.
  18. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, s.583.
  19. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, sayfa 580; İmam Humeyni, Meselelerin Açıklaması (Mahşi), 1424 H. Kameri, 1. cilt, s.545, MS 983.
  20. İmam Humeyni, Meselelerin Açıklaması (Mahşi), 1424 H. Kameri, 1. cilt, s. 546-545, MS 984'ün kenar boşlukları.
  21. İmam Humeyni, Meselelerin Açıklaması (Mahşi), 1424 H. Kameri, 1. cilt, s.545, 984 AD.
  22. İmam Humeyni, Meselelerin Açıklaması (Mahşi), 1424 H. Kameri, 1. cilt, s. 546, MS 984'ün kenar boşlukları.
  23. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, s.578.
  24. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, s.582-583.
  25. Yezdi, Orva el-veshi, 1419 H. Kameri, 2. cilt, s.584.

Bibliyografya

  • İmam Humeyni, Seyit Ruhullah, Meselelerin Açıklanması (Mahshi), Seyit Muhammed Hussein Bani Hashemi Humeyni, Kum, Kum İlahiyat Okulu Öğretmenler Cemiyeti'ne bağlı İslam Yayınları Ofisi, 1424 H. Kameri
  • Bani Hashemi Humeyni, Seyit Muhammed Hasan, Referansların Açıklanması, Kum, İslami Yayıncılık Ofisi, 1999.
  • caziri, Abd el-Rahman bin Muhammed Avad, Dört din hakkında İçtihat, Beyrut, Dar el-Kitab el-Almiya, 1424 H. Kameri / 2003 AD.
  • Tarihi, Fakhreddin, Bahreyn Meclisi, Seyit Ahmet Hosseini'nin araştırması, Tahran, Murtazavi Kitabevi, 1416 H. Kameri.
  • Tusi, Muhammed İbn-i Hasan, Tahdhiba el-Ahkam, Hasan Khorsan Muusavi tarafından araştırma, Tahran, Dar el-Kitab el-Almiyeh, 1407 H. Kameri.
  • Tusi, Muhammed İbn-i Hasan, el-Khalaf, Ali Khorasani ve diğerleri tarafından düzenlenmiştir, Kum, Kum seminerine bağlı İslami Yayınlar Bürosu, 1407 H. Kameri.
  • Firuzabadi, Muhammed İbn-i Yakub, el-kamus el-Muhit, Beyrut, Dar el-Kitab el-Almiyeh, Muhammed Ali Beizun Yayınları, 1415 H. Kameri / 1995 AD.
  • Allameh Hali, Hasan İbn-i Yusuf, Şeriat Hukukunda Şii Farklılıkları, Kum, Kum İlahiyat Fakültesi Öğretmenler Cemiyetine bağlı İslam Yayınları Ofisi, 1413 H. Kameri
  • Necefi, Muhammed Hasan, cavahar el-Kelam fi Sharh Sharh Sharia el-Islam, Abbas kuchani tarafından araştırma, Beyrut, Dar el-Ahya el-Tarath el-Arabi, 1983.
  • Yezdi, Seyit Muhammed Kazım, el-Urva el-veshi, Islamic Publishing Foundation, 1419 H. Kameri.