Gafir Suresi

wikishia sitesinden
Gafir Suresi
Zümer
Zümer Suresi
Gafir
Fussilet
Fussilet Suresi
Diğer İsimlerMümin, Tavl, Ha-Mim ula
Sure Numarası40
Cüz24
Nüzul
Nüzul Sırası50
Mekki/MedeniMekki
İstatistiksel Bilgiler
Ayet Sayısı85
Kelime Sayısı1228
Harf Sayısı5109


Gafir Suresi (Arapça:سورة الغافر) veya Mümin Suresi (سورة المومن); Kur'an-ı Kerim'in kırkıncı suresi ve yirmi dördüncü cüzde yer alan Mekki surelerinden biridir. Bu surenin Gafir (bağışlayan anlamında) olarak isimlendirilmesi bu kelimenin üçüncü ayette bulunmasından kaynaklanmaktadır. Bu surede aynı zamanda firavun ailesinin hikayesine de değinilmektedir ve bu nedenle firavun suresi olarak da adlandırılmaktadır. Bu bölümün ana teması, kâfirlerin hakikati (Kur'an'ı) yok etme mücadelesinin geçersizliğini göstermektir. Bu surede Hz. Musa (as) ile Firavun'un kıssasına da değinilmekte, tevhidin delilleri ve şirkin geçersizliği ele alınmaktadır. Bu surenin meşhur ayetleri arasında Allah'ın kullarına bana dua edin ki, size cevap verim bildirdiği 60-cı ayeti bulunmaktadır. Bu ayetin altında tefsir kitaplarında namazın önemi ve ibadetlere üstünlüğü ile ilgili pek çok rivayet zikredilmiştir. Bu hadislerde duanın kabul edilmesinin önündeki engellerden de bahsedilmektedir.

Peygamber Efendimiz (sav)'den gelen bir rivayette Gafir Suresi'ni okumanın faziletinden bahsedilmekte, bir kimse bu Sureyi okursa kıyamet günü umudu kesilmeyecektir bildirilmektedir.

Tanıtım

Bu sureye “Gafir” demelerinin nedeni, “Gafir” isminin Allah’ın isim ve sıfatlarından olduğundan ve ayrıca üçüncü ayetinde geçen “Gafiru'z-Zenb” kelimesinden aldığından dolayıdır. [1] Aynı zamanda rahmet, mağfiret ve umut vermesinin de “Gafir” olarak adlandırılmasında önemli bir rolü vardır.[2]

Firavun ailesinden olan mümin bir kişiden bahsedildiği için de “Mümin Suresi” adını almıştır.[3] "Tavl" da bu sureye verilen adlardan bir diğeridir.[4] Zira surenin üçüncü ayetinde Allah-u Teâlâ, “Zitavl” (güçlü) olarak tanıtılmıştır. Bu kelime de Allah’ın sıfat ve isimlerindendir. Surenin bir diğer adı ise “Ha-Mim ula”dır. Çünkü "Hâ-Mîm" harfleriyle başlayan yedi surenin ilkidir.

Gafir Suresi "Hâ-Mîm" harfleriyle başlayan yedi surenin ilkidir. Bu surenin de dâhil olduğu "Ha-Him"le başlayan yedi sureye "Havamim" veya “Hamimat” (Hamim'ler) denir. Mukatta harfleriyle başlayan yirmi dokuz surenin yirmi birincisidir.

Kufe ve Şam karilerine göre 85, Hicaz karilerine göre 84 ve Basra karilerine göre ise, 82 ayettir. Ancak birinci görüş daha doğru ve meşhurdur. Sure 1228 kelime ve 5109 harften oluşmaktadır. Mushaf sırasına göre kırkıncı,[5] iniş sırasına göre ise, ellinci suredir. Sure Mekke’de inmiştir. Hacim olarak mesani surelerden ve tam olarak yarım cüzdür.[6]Gafir Suresi, Mekki surelerden olup, nüzul sırasına göre Allah Resulü’ne (s.a.a) nazil olan 60. suredir. [7]

İçeriği

El-Mizan tefsirine göre Gafir Suresi'nin asıl ekseni, Kur’an’ı ortadan kaldırmak için çalışan kâfirlerin cidal ve anlaşmazlıklarını batıl etmek için nazil olmasıdır. Hal böyleyken, Allah-u Teâlâ onlara vaat etmiş olduğu azapları hatırlatmaktadır. [8]

Bu surede bazı ilahi sıfatlar açıklanmakta, insanlar Allah’a dua ve yakarışa çağrılmakta, duayı terk etmenin Allah katında tekebbür sayıldığı ve bundan sakınılması gerektiği istenerek, müminlerin ve peygamberlerin bazı duaları nakledilmektedir. İnsanın yaratılışına, mead, diriliş, haşır ve neşir konularına, Hz. Musa, (a.s) Hz. Harun (a.s), Firavun, Haman ve Karun hikayelerine değinilmektedir.[9]


Meşhur Ayetler

  • Duanın Kabul Olması

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ

Ve Rabbiniz dedi ki: Çağırın beni, icâbet edeyim size (Mü'min Suresi / 60)

Bu ayet-i kerimenin açıklamasında, duanın önemi ve kabul olma şartlarıyla ilgili birçok rivayet Tefsir-i Numune’de nakledilmiştir: Dua ibadettir ve çoğunlukla duayla meşgul olan kimse, çoğunlukla ibadetle meşgul olan kimseden daha iyi ve daha hayırlıdır. Bu rivayetlerde şu şekilde beyan edilmiştir: Allah katında birçok makam vardır ve o makamları elde etmek, sadece duayla olur. Dua etmek, Kur’an okumaktan daha iyidir. [11]

  • Dört Grubun Duası Kabul Olmaz:

1-Evinde oturup da Allah’tan rızık isteyen kimse.

2-Eşinden razı olmayan ve ondan kurtulmak için dua eden adam (ona şu şekilde söylenecektir; (boşanma hakkına sahip değil misin?)

3-Malını boş yere israf eden ve Allah’tan rızık isteyen kimse.

4-Şahit olmaksızın birine borç veren şahıs (borç alan, aldığı borcu inkâr ettiğinde). Bu şahsa şöyle söylenecektir: “Sana borç verdiğinde şahit tut” diye demedim mi? [12]

Mü'min-i Al-i Firavun

Gafir Suresi, 28-45. ayet-i kerimeler ‘‘Mü'min-i Al-i Firavun’’ hikayesine yer vermektedir. Firavun’un amcasının oğlu ve aynı zamanda hazinedarı olan Mü'min-i Al-i Firavun, uzun yıllar tüm yaşamı boyunca imanını Firavundan gizlemiştir. [13] Firavun, her ne zaman Mü'min-i Al-i Firavun’dan şüphelenecek olsa, Mü'min-i Al-i Firavun takiye eder, tevriye yaparak canını muhafaza ederdi. [14] Hz. Musa (a.s) aleni olarak davete başladığı zaman, sihirbaz ve büyücüler Hz. Musa’ya (a.s) iman ettiğinde, Mü'min-i Al-i Firavun’da Hz. Musa’ya (a.s) iman getirdi ve Firavun tarafından katledildi. Çarmığa gerilen Mü'min-i Al-i Firavun’un elleri ve parmakları kuruduğu halde, kavmine işaret ederek şöyle söylüyordu: Bana uyun; zira ben sizi rüşt ve kemal yoluna hidayet etmekteyim. [15]

Fazilet ve Özellikleri

Allah Resulü’nden (s.a.a) şöyle bir hadis-i şerif nakledilmiştir: Her kim Gafir Suresi'ni okursa, kıyamet günü ümitsizliğe kapılmayacaktır ve dünyada Allah’tan korkan kimselerden olarak haşredilecektir.

Yine aynı şekilde her kim Gafir Suresi'ni yazar ve bağın duvarına asarsa, o bağ yemyeşil olur ve rüşt eder. Eğer her kim Gafir Suresi'ni mağazasına asarsa, işleri açılır. [16]

Yine Peygamber Efendimizden (s.a.a) şöyle bir hadis-i şerif nakledilmiştir: Cennet bahçelerinde yürümek isteyen kimse, Gece namazında «حم» “Ha-Mim” ile başlayan sureleri okusun. [17]

Tarihi Rivayetler ve Öyküler

  • Nuh kavmine işaret ve ümmetlerin peygamberlerle muhalefet etmesi 5. ayet-i kerime.
  • Hz. Musa’nın (a.s) risaleti: Firavun, Haman ve Karun’un davet edilmesi, Hz. Musa’ya (a.s) sihirbaz suçlaması, müminlerin katledilme fermanı.
  • Mü'min-i Al-i Firavun’un Öyküsü: Firavun’un Hz. Musa’yı (a.s) katletme kararı, Mü'min-i Al-i Firavun’un, Firavun’a cevabı, Semud, Ad ve Nuh kavimlerini akıbetleri konusunda korkutmak, Allah’ın ayetleriyle muhalefet etmekten korkutmak,
  • Firavun’un Allah’ı görmek için Haman’a yüksek bir kule yapmasını emretmesi, Mü'min-i Al-i Firavun’un imana ve peygamberleri takip etmeye daveti, Hz. Musa’ya (a.s) kitap nazil olması. 23-54. ayet-i kerimeler.

Mü'min Suresi Arapça ve Türkçe Meali


Önceki Sure
Zümer Suresi 		Gafir Suresi Sonraki Sure
Fussilet Suresi

Dış Bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, 1371 h.ş, c 20, s 5.
  2. ↑ Râğıb el-İsfahanî, Mu'cemu'l Müfredâti Elfazi'l Kur'an, “Gafera” sözcüğünün açıklamasında, s 609.
  3. ↑ Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, 1371 h.ş, c 20, s 5.
  4. ↑ Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, 1377 h.ş, c 2, s 1249.
  5. ↑ Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, 1377 h.ş, c 2, s 1249.
  6. ↑ Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, 1377 h.ş, c 2, s 1249.
  7. ↑ Marifet, Ulum-u Kur’an, 1371 h.ş, s 168.
  8. ↑ Tabatabai, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, 1370 h.ş, c 17, s 480.
  9. ↑ Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, s. 1249.
  10. ↑ Hameger, Muhammed, Kur’an sureleri, Nuru’s-Sakaleyn Kur’an ve İtret Kültür merkezi, birinci baskı, Kum, Neşri Nuşera, ş. 1392.
  11. ↑ Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, 1371 h.ş, c 20, s 147.
  12. ↑ Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, 1371 h.ş, c 20, s 150.
  13. ↑ Mehallati, Reyahinu'ş-Şeriat, c 5, s 153.
  14. ↑ Meclisi, Biharu’l-Envar, 1362 h.ş, c 75, s 402.
  15. ↑ Kummi, Tefsir-i Kummi, 1363 h.ş, c 2, s 258; Meclisi, Biharu’l Envar, 1362 h.ş, c 13, s 162.
  16. ↑ Behrani, el-Burhan fi Tefsiri’l Kur’an, 1389 h.ş, c 4, s 741.
  17. ↑ Tabersi, Mecmau’l Beyan, 1358 h.ş, c 21, s 224.

Bibliyografi

  • Kur’an-ı Kerim, tercüme: Muhammed Mehdi Fuladvend, Tahran, Dâru'l Kur'âni'l Kerîm, 1418 h.k / m. 1376.
  • Daneşname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, Bahaddin Hürremşahi’nin katkılarıyla, Tahran, Dustan, Nahid, 1377 h.ş.
  • Behrani, Haşim b. Süleyman, el-Burhan fi Tefsiri’l Kur’an, Kum, Müessese el-Bi’se, Kısmu’d-Diraseti’l İslamiye, 1389 h.ş.
  • Hameger, Muhammed, Sahtar-ı Surehayi Kur’an-ı Kerim, Tehiyye Müessese-i Ferhengiyi Kur’an ve İtret-i Nuru’s-Sakaleyn, Kum, Neşr-i Nüşera, 1392 h.ş.
  • Ragıb İsfahani, Hüseyin b. Muhammed, Müfredat-ı Elfaz-ı Kur’an, Saffan Adnan Davudi’nin katkılarıyla, Beyrut, Daru’ş-Şamiye, Birinci baskı, 1412 h.k.
  • Tabatabai, Seyyid Muhammed Hüseyin, Tercüme-i Tefsir-i el-Mizan, Tercüme: Muhammed Bakır Musavi, Tahran, Bonyad-ı İlm-i ve Fikri-i Allame Tabatabai, 1370 h.ş.
  • Tabersi, Fazıl b. Hasan, Mecmau’l Beyan, Tercüme: Haşim Resuli, Tahran, İntişarat-ı Ferahani, 1358 h.ş.
  • Kummi, Tefsir-i Kummi, Daru’l Kitap, 1363 h.ş.
  • Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l Envar, Daru’l Kutubi’l İslamiye, Tahran, 1362 h.ş.
  • Mehallati, Zebihullah, Reyahinu'ş-Şeriat, Tahran, Daru’l Kutubi’l İslamiye.
  • Marifet, Muhammed Hadi, Amuzeş-i Ulum-u Kur’ani, Tercüme: Ebu Muhammed Vekili, Merkez-i Çap ve Neşr-i Sazman-ı Tebligat-i İslami, 1371 h.ş.
  • Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, Tahran, Daru’l Kutubi’l İslamiye, 1371 h.ş.
  • Mevlânâ, Celâleddîn-i Rûmî, Mesnevi, Sefir-i Erdehal, Tahran, 1392 h.ş.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Gafir_Suresi&oldid=92014" sayfasından alınmıştır