Tehaddî

wikishia sitesinden

Tehaddî (Arapça: تَحَدّی) Peygamberlerin inkarcıları (kafirleri) tıpkı kendi sahip oldukları mucizelerin benzeri bir mucizeyi göstermeye davet etmeleridir. Tehaddî peygamberlerin doğru söylediklerini kanıtlamak için onlara verilen mucizelerle gösterdikleri bir meydan okuma türüdür. Kur’an'ın altı ayeti Tehaddî ayetleri olarak bilinen meydan okumalar yer almaktadır. Tehaddî ayetlerinde, Peygamber Efendimiz'in (s.a.a) peygamberliğini inkâr edenlerden Kur’an sureleri gibi veya en azından Kur’an'a benzeyen bir örnek getirmeleri ve bunu beyan etmeleri istenmektedir.

Kur’an'ın bu Tehaddî ayetlerinde meydan okumasıyla ilgili farklı görüşler vardır. Bazıları Kur’an'ın hem edebiyat hem de içerik bakımından meydan, okunduğuna inanmaktadır. Ancak bazıları da Kur’an'ın onlara sadece edebi yönüyle meydan okuduğunu belirtmektedirler.

Kelime Anlamı

Tehaddî rakibine, yerine getirilmesi zor olan bir şeyi denemesi için meydan okumak suretiyle rakibin beceriksizliğinin açığa çıkarılmasıdır.[1] Tehaddî Kur’an ilimlerinde[2] ve İslam-i Kelam ilimlerinde[3] kullanılan özel bir terimdir. Peygamberlerin inkarcılara kendi mucizelerinin benzeri bir şey yapmaları için yapılan bir meydan okuma türdür.[4]

Tehaddî, Mucize Kabulü

Hicri Kameri sekizinci yıl Sünni kelamcı ilahiyatçılarından Ezeddin el-Eyci'ye göre, bazı ilahiyatçılar meydan okumayı mucizenin bir ön koşulu olarak görmüşlerdir ve böylece peygamberlerin mucizeleri ile dönemin dâhilerinin yetenekleri veya azizlerin mucizeleri arasındaki farkı ortaya koymak için yapılır.[5]

Kur’an'ın meydan okuması

Altı Kur’an ayetinde Kur’an'ın mucizesini ve Peygamber Efendimiz (s.a.a)'in nübüvvetini (hakikatini) ispatlamak için meydan okumaya davet edilmektedir. Bu ayetlere tehaddî ayetleri denir.[6] Üç ayette, Kur’an'ın Allah katından olmadığına söyleyenlere Kur’an ayetlerini taklit ederek[7] benzeri sözler getirmeye davet edilirken[8] diğer iki ayette de yapabiliyorlarsa Kur’an’daki surelerin benzeri bir sure getirmeleri yönünde meydan okunmaktadır.[9]

Kur’an'ın Meydan Okumasına İlişkin Çeşitli Görüşler

Din alimleri tehaddî ayetlerinde Kur’an'da nasıl meydan okunduğu konusunda farklı görüşlere sahiptirler. Bazıları Kur’an'da geçen meydan okumanın sadece edebi yönüyle olduğuna inanmaktadır. Yani tehaddî ayetlerinde muhaliflere Kur’an'ın belagat ve fesahat düzeyinde bir metin getirmeye davet edilmiştir;[10] Ancak Allame Tebatebayi Kur’an’ın belagat, fesahat gibi özelliklerinin yanı sıra gaipten haberler ve çeşitli ilmi delilleri de bu meydan okumaya dahil etmiştir.[11]

Bu konuda tıpkı Allame Tebatebayi gibi ilk görüşü reddeden Muhammed Hadi Maarif ayrıca şunları yazmıştır: Eğer meydan okuma Kur’an'ın sözlerine özgü kalsaydı, Allah bunu Araplarla sınırlamış olurdu ve herkesi kapsayan terimlerle tehaddî haberi vermezdi.[12]

Serfeh Teorisi

Bazı kelamcılar tehaddî kelimesinin Kur’an'da meydan okumak dışında anlamları olduğunu öne sürmektedirler. Onlara göre Kur’an'da geçen tehaddî kelimesi bir kimse Kur’an'a karşı çıkmaya niyetlenirse ve ona benzer bir metin yazmaya karar verirse, Allah onu bu motivasyon ve iradeden mahrum eder veya onun bunu yerine getirecek gücünü elinden alır anlamındadır.[13] Bu görüşe " صَرفه" Sarfe görüşü denir.[14]

Kur’an'ın Meydan Okumasına Karşılık Verenler

Çeşitli Kur’an İlimleri kaynakları ve tefsir kitaplarına göre, bazıları Kur’an'ın meydan okumasına karşılık vererek gündemdeki benzer konularda metinler hazırlamıştır. Bu kişiler arasında Müselleme Kezzab[15] ve Nezr bin Haris[16] gibi kişiler de yer almaktaydı. Hicri Kameri sekizinci yüzyıl alimlerinden İbn-i Kesir’in yazdıklarına göre Nezr bin Haris, Rüstem ve İsfendiyar’dan yaptığı alıntılarla Kur’an ayetlerine benzer yazılar yazdığını iddia etmiştir.[17]

Abdullah ibn Mukaffa'nın da Kur’an'la boy ölçüşmeye çalıştığı, ancak bir süre sonra pes ettiği rivayetler arasındadır.[18] Hıristiyan bir keşiş de Fatiha suresi ve Kevser suresinin taklit ederek yazmaya çalışmıştır. Bu yazılar Kur’an müfessirlerinden Ayetullah Hoyi[19] ve Râşit Rıza[20] tarafından eleştirilmiştir. Râşit Rıza’ya göre bu metinlerin yazarı henüz Arapçaya bile yeterince hâkim değildi.[21]

Kuran'ı taklit ederek Kuran'ı Yahudi ve Hristiyan öğretileriyle karıştırarak çeşitli bölümlerden derlenen “الفُرقان الحق” (el-Furkanü-l Hak) adlı bir kitap da Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanmıştır.[22] Salih el-Halidi tarafından yazılan “الانتصار للقرآن” (el-İntisarü-l Kur'an) kitabı da dahil olmak üzere bu kitap hakkında çeşitli eleştiriler yazılmıştır.

Kaynakça

  1. ↑ Bir grup yazar, şerh ol-mustalahat ol-kalamiyye, 1415 H. Kameri, s.64.
  2. ↑ Cavaheri, "Kuran'daki meydan okuma kriterinin analizi ve aşağılayıcı mantığın eleştirisi", s. 112.
  3. ↑ Bir grup yazar, Teolojik terimlerin açıklaması, 1415 H. Kameri, s.64.
  4. ↑ mueddeb, Ehl-i Beyt'e Göre Kuran mucizesi, 2000, s.17.
  5. ↑ Eci, Şarh el-Mavakif, 135 H. Kameri, 8. cilt, s.224.
  6. ↑ Khorramshahi, Encyclopedia of kuran and kuran Research, 1998, cilt 1, s. 481.
  7. ↑ Tur Suresi, ayet 34; el-kasas Suresi, ayet 49; Isra Suresi, ayet 88.
  8. ↑ Hud Suresi, 13. Ayet.
  9. ↑ Bakara Suresi, 23. ayet; ‌ Yunus Suresi, 38. ayet.
  10. ↑ Marifet, el-Tamheed, 2009, 6.cilt, s. 30-31.
  11. ↑ Bkz. Tebatebayi, el-Mizan, 1417 H. Kameri, cilt 10, s.162.
  12. ↑ Marifet, el-Tamheed, 2009, cilt 6, s.34.
  13. ↑ Seyit Murteza, Rasa'il el-Şarif el-Murtada, 1405 H. Kameri, 2. cilt, s. 323-327; Şeikh Mufid, Erken Makaleler, 1413 H. Kameri, s.63; Marifet, el-Tamhid Fi Ulum el-kuran, 2007, cilt 4, s. 137-140.
  14. ↑ Bakınız Seyit Murteza, Rasa'il el-Şarif el-Murtada, 1405 H. Kameri, cilt 2, s. 323-327.
  15. ↑ İbn-i Kesir, Tafsir el-kuran el-Azeem, 1419 H. Kameri, cilt 1, s.112.
  16. ↑ İbn-i Kesir, Tafsir el-kuran el-Azeem, 1419 H. Kameri, cilt 4, s.41.
  17. ↑ İbn-i Kesir, Tafsir el-kuran el-Azeem, 1419 H. Kameri, cilt 4, s.41.
  18. ↑ Bakalani, Kuran Mucizesi, H. 1421, s.27.
  19. ↑ Hoyi, el-Bayan, 1430 H. Kameri, s.59-102.
  20. ↑ Rashid Reza, Tafsir el-Manar, 1990, cilt 1, s. 66 ve 188.
  21. ↑ Rashid Reza, Tafsir el-Manar, 1990, cilt 1, s. 188.
  22. ↑ Aminnaci ve diğerleri, "Kuran'la Çatışmada Vahiy ve Kapsamlılık Alanında el-Furkan el-Hakk'ın Eleştirel Analizi", s. 147-154.

Bibliyografya

  • Aminnaci, Muhammed Hadi ve diğerleri, cournal of kuranic Interpretation and Language, No.2, Yaz 2017'de "el-Furkan el-Hak'ın Vahiy ve Kapsamlılık Alanında Kuran ile Çatışmada Eleştirel Analizi".
  • Eci, Azduddin, corcani, Mirsid Şarif, Şarh el-Mavakif, Badruddin Nasani, el-Şarif el-Radi, Kum, 135 H. K. tarafından düzeltildi.
  • İbn-i Kathir Damascus, Ismail İbn-i Umar, Tafsir el-kuran el-Azeem, Research Hüseyin Şams el-Din, Beyrut, Dar el-Kitab el-Almiyeh, Muhammed Ali Bayzun'un yayınları, 1419 H. Kameri.
  • Bakalani, Muhammed ibn Tayyib, Kuran Mucizesi, Salah Muhammed Avaizah, Dar el-Kitab el-Alamiyya, Muhammed Ali Bayzun Yayınları, Beyrut, 1421 H. K. / 2001 AD.
  • Bir grup yazar, Şarh el-Mustallah el-Kalamiyyah, İslam Araştırmaları Derneği, Mashhad, Astaneh Razaviyeh, 1415 H. Kameri.
  • Cavaheri, Seyit Muhammed Hassan, "Kuran'daki meydan okuma kriterinin analizi ve aşağılayıcı mantığın eleştirisi", kuranic researches, Cilt 2, 2016.
  • Khorramshahi, Bahauddin, Encyclopedia of kuran and kuran Research, Tahran, Nahid-Dostan Publishing, 1998.
  • Hoyi, Seyit Abu el-kasim, el-Bayyan fi Tafsir el-kuran, İmam el-Khoi'nin Eserlerinin Dirilişi Enstitüsü, Kum, 1430 H. Kameri.
  • Rashid Reza, Muhammed Rashid bin Ali, Tafsir el-kuran el-Karim (Tafsir el-Manar), el-Hayat el-Masriya el-Lamaat, 1990.
  • Seyit Murtaza, Rasa'il el-Şarif el-Murtadha, araştırma, Seyit Mahdi Raca'i, Kum, Dar el-kuran el-Kerim, 1405 H. Kameri.
  • Tabarsi, Ahmet İbn-i Ali, el-Ihticac Ali Ahl el-Lacac, Muhammed Bakir Khorsan tarafından düzenlenmiş, Mashhad, Murteza, 1403 H. Kameri.
  • Tebatebayi, Seyit Muhammed Hüseyin, el-Mizan Fi Tafsir el-kuran, Kum, Kum Seminary Teachers Association İslam Yayınları Ofisi, 1417 H. Kameri.
  • Bilgi, Muhammed Hadi, el-Tamheed Fi Ulum el-kuran, Kum, el-Tamheed İslam Enstitüsü, 2009.
  • Mufid, Muhammed ibn Muhammed, dinler ve seçimlerdeki ilk makaleler, Kum, el-Mu'tamar el-Alami, Şeikh el-Mufid için, 1413 H. Kameri.
  • Modab, Seyit Reza, Hatasızlık Ehl-i Beyt ve İslam'ın Yirmi Büyük Alimi Görüşünde Kuran Mucizesi, Kum, Ahsan el-Hadis, 2000.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Tehaddî&oldid=79633" sayfasından alınmıştır