İçeriğe atla

Peygamber'in Kızı Zeynep

wikishia sitesinden
Peygamber'in Kızı Zeynep
Kişisel Bilgiler
Yaşadığı yerMekke • Medine
Muhacir/ EnsarMuhacir
Nesep/kabileKureyş
Ünlü akrabalarıPeygamber (s.a.a) (baba)
Hatice (anne)
Ebu’l-Âs b. Rebi‘ (eş)
Ümame bint Ebu’l-Âs (çocuk)
Vefatı8 h.k
TürbeBâki Mezarlığı
Sehabelik Bilgiler
İslam'a geçtiği zamanBi'setin başlangıcı
Hicret etdiği yerlerMedine
Şöhretinin nedeniPeygamber’in (s.a.a) kızı
Sehabeler
İmam Ali aleyhi selam • Ammar bin Yasir • Ebu Bekir • Ömer İbn Hattab • Zübeyr bin Avvam • Zeyd bin Harise • Selman-ı Farisi • Ebu Zer Gifari • Mikdad bin Amr • Talha bin Ubeydullah • Ebu Eyyub El-Ensari • Ebu Talib • vb.


Peygamber'in kızı Zeynep veya Zeynep bint Resulullah (Arapça: زينب بنت رسول الله) (vefat: 8 h.k), Müslüman tarihçilerin çoğuna göre Peygamber (s.a.a) ile Hatice’nin en büyük kızıdır. Peygamberliğin başlamasından önce Ebü’l-Âs b. Rebi' ile evlendi. Hz. Peygamber’in bi'setinden sonra, kocası Müslüman olmadığı halde İslam’ı kabul etti; ancak Ebü’l-Âs onun Medine’ye hicret etmesine engel oldu.

Zeynep, Bedir Savaşı’ndan sonra Medine’ye hicret etti. 7 h.k yılında Ebü’l-Âs da Müslüman olarak Medine’ye, Zeyneb’in yanına gitti. Kaynakların çoğuna göre Peygamber, Zeyneb’i önceki nikâh akdiyle Ebü’l-Âs’a geri gönderdi. Bu konuda, o dönemde hâlâ Müslüman kadınların kafirlere haram kılınmasıyla ilgili ayetin nazil olmadığını söylemişlerdir.

Şii tarihçi Seyyid Ca'fer Murtaza Amili (1364-1441 h.k) ise Zeynep’in Hz. Peygamber ve Hatice’nin öz kızı olmadığını, onların evlâtlığı olduğunu savunur. Zeynep 8 h.k yılında vefat etti ve Cennetü’l-Baki’a defnedildi.

Nesebi ve Peygamber’le İlişkisi

Ana madde: Peygamber'in Çocukları

Zeynep, Hz. Peygamber (s.a.a) ile Hatice’nin en büyük kızı olarak bilinmektedir.[1] Tarihçilere göre Hz. Peygamber’in 30 yaşında olduğu sırada[2] ve Fil yılı’nın otuzuncu senesinde doğmuştur.[3]

Şii araştırmacı Seyyid Ca'fer Murtaza Amili ve 4. yüzyıl Şii alimlerinden Ebü’l-Kasım Kufi, Zeynep, Rukiyye ve Ümmü Gülsüm’ün Hz. Peygamber ile Hatice’nin öz kızları değil, onların evlâtlıkları olduğunu ileri sürmüşlerdir.[4] Amili, “Benatü’n-Nebi em Rebaibüh?” (Peygamberin kızları mı, yoksa evlatlıkları mı?) adlı eserinde bu görüşünü delillendirmeye çalışmıştır.[5]

Ebü’l-Âs ile Evliliği

Müslüman tarihçilere göre Zeynep, bi'setten önce[6] Ebü’l-Âs b. Rebi' ile evlenmiştir.[7] Ebü’l-Âs, Hz. Hatice’nin kız kardeşi Hâle’nin oğludur.[8] Bi'setten sonra Hz. Hatice ve Peygamber’in kızlarının aksine İslam’ı kabul etmemiştir. Bu nedenle Kureyş, ondan Zeyneb’i boşamasını istemiş, ancak o bunu reddetmiştir.[9] Bu durum, Kureyş’in isteği üzerine Peygamber’in diğer kızları Rukiyye ile Ümmü Gülsüm’ü boşayan, Ebu Leheb’in oğulları Utbe ve Uteybe’nin tutumunun aksineydi.[10]

Zeynep, Ebü’l-Âs’tan Ümâme ve Ali adında iki çocuk sahibi olmuştur.[11] Ali küçük yaşta vefat etmiş,[12] Ümâme ise Hz. Fatıma’nın (a.s) şehadetinden sonra Hz. Ali (a.s) ile evlenmiş, onun şehadetinden sonra Mugayre b. Nevfel ile izdivaç etmiştir.[13]

Medine’ye Hicret

Abbasiler dönemi tarihçilerinden Mutahhar b. Tahir Makdisi, Resulullah’ın (s.a.a) Medine’ye hicretinden sonra Ebu Rafi' ile Zeyd bin Harise’yi, kızlarını Medine’ye getirmeleri için Mekke’ye gönderdiğini; ancak Ebü’l-Âs’ın Zeyneb’in gitmesine engel olduğunu nakleder.[14] Bununla birlikte, Bedir Gazvesi’nden sonra Zeynep’i Resulullah’ın (s.a.a) ashabıyla birlikte Medine’ye gönderdi.[15] Çünkü Ebü’l-Âs, Bedir’de Müslümanlara esir düşmüş[16] ve serbest bırakıldıktan sonra Zeynep’i serbest bırakacağına dair Peygamber’e söz vermişti.[17] Ancak, Zeynep’in Peygamber ile birlikte Medine’ye hicret ettiğini bildiren bir rivayet de mevcuttur.[18]

Ebü’l-Âs’a Eman

Tarihçilerin bildirdiğine göre, Zeyneb 6 h.k yılında Ebü’l-Âs’a eman verdi ve Ebü’l-Âs İslam’ı kabul etti.[19] Ebü’l-Âs, Cemaziyelevvel 6 h.k’de Kureyş kervanıyla birlikte ticaret için Şam’a gitmişti.[20] Dönüş yolunda Müslümanlarla aralarında bir seriyye olayı yaşandı. Ebü’l-Âs kaçıp Medine’ye ulaştı ve Zeynep’e sığındı. Zeynep bu durumu Peygamber’e (s.a.a) bildirdi. Peygamber (s.a.a) Zeynep’in sığınma talebini kabul etti; ancak Ebü’l-Âs müşrik olduğu sürece onun kendisine helâl olmayacağını söyledi. Ebü’l-Âs Mekke’ye dönerek Medine’de İslam’a girdiğini ilan etti.[21]

Ebü’l-Âs kısa süre sonra Medine’ye döndü ve Peygamber (s.a.a) 7 h.k yılı Muharrem ayında Zeyneb’i önceki nikâhıyla ona geri verdi;[22] çünkü o dönemde Müslüman kadınların kafirlerle nikâhını yasaklayan ayet[23] henüz nazil olmamıştı.[24] Bununla birlikte, Zeynep’in yeni bir nikâhla Ebü’l-Âs ile evlendiğini söyleyenler de vardır.[25]

Vefatı

Baki İmamlarının türbesinin yanında, Peygamber’in (s.a.a) kızlarına ait türbe (yıkımdan önce)

Zeyneb’in vefat yılı 8 h.k olarak belirtilmiştir.[26] Onun gusülünü yaptıranlar arasında Züm'a b. Kays’ın kızı Sevde ve Ümmü Eymen vardı.[27] 3. Hicri yüzyıl Müslüman tarihçilerinden Belazüri’nin nakline göre, Zeyneb’in defni sırasında Peygamber (s.a.a) kabrine girmiş ve onun için dua etmiştir.[28]

Tarihi kaynaklarda Zeyneb’in vefat sebebi olarak, Medine’ye hicreti esnasında Habbâr b. Esved ve bir başka müşrikin yolda ona rastladığı, Habbâr’ın onu iterek bir taşa çarptırdığı, bunun sonucunda çocuğunu düşürdüğü ve o günden sonra rahatsızlanarak vefat ettiği belirtilmiştir.[29]

Tarihi kaynaklarda Zeyneb’in defin yeri açıkça belirtilmemekle birlikte, bir rivayete göre vefat ettiğinde Peygamber (s.a.a) “Onu salih selefimiz Osman b. Maz'un’a kavuşturun” buyurmuştur.[30] Bu sebeple, kabrinin Cennetü’l-Baki’de olduğu kabul edilmektedir;[31] zira Osman b. Maz'un, Cennetü’l-Baki’e defnedilen ilk muhâcir sahabi idi.[32] Ayrıca Baki’de Zeynep ve Resulullah’ın (s.a.a) diğer kızlarına nispet edilen bir türbe bulunmaktaydı.[33] Söylenmektedir ki, bu türbe zarih sahibiydi[34] ve diğer Bağî‘ türbeleriyle birlikte Vehhabiler tarafından yıkıldı.[35]

Kaynakça

  1. ↑ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğābe, 1409 h.k, c. 6, s. 130.
  2. ↑ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğābe, 1409 h.k, c. 6, s. 130.
  3. ↑ İbn ʿAbdilberr, el-İstîʿâb, 1412 h.k, c. 4, s. 1839, 1853.
  4. ↑ ʿÂmilî, eṣ-Ṣaḥîḥ min Sîreti’n-Nebiyyi’l-Aʿẓam, 1385 h.ş, c. 2, s. 218; ʿÂmilî, Benâtü’n-Nebî em Rebâʾibüh?, 1413 h.k, s. 77-79; Kûfî, el-İstiġāse, c. 1, s. 68.
  5. ↑ Bk. ʿÂmilî, Benâtü’n-Nebî em Rebâʾibüh?, 1413 h.k.
  6. ↑ İbn Saʿd, eṭ-Ṭabaḳātü’l-Kübrâ, 1410 h.k, c. 8, s. 25.
  7. ↑ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğābe, 1409 h.k, c. 4, s. 222; Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 397.
  8. ↑ Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 397.
  9. ↑ Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 397.
  10. ↑ Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 401.
  11. ↑ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğābe, 1409 h.k, c. 6, s. 130.
  12. ↑ Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 400.
  13. ↑ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğābe, 1409 h.k, c. 4, s. 473.
  14. ↑ Maḳdisî, el-Bedʾ ve’t-târîḫ, Mektebetü’s-seḳāfe ed-dîniyye, c. 5, s. 18.
  15. ↑ Belâzürî, Ensâbü’l-eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 397.
  16. ↑ Vâḳıdî, el-Meġāzî, 1409 h.k, c. 1, s. 139.
  17. ↑ Vâḳıdî, el-Meġāzî, 1409 h.k, c. 1, s. 130-131.
  18. ↑ İbn Saʿd, eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ, 1410 h.k, c. 8, s. 26.
  19. ↑ Vâḳıdî, el-Meġāzî, 1409 h.k, c. 2, s. 553-554.
  20. ↑ Vâḳıdî, el-Meġāzî, 1409 h.k, c. 2, s. 553; Belâzürî, Ensâbü’l-eşrâf, 1959, c. 1, s. 377, 398.
  21. ↑ Vâḳıdî, el-Meġāzî, 1409 h.k, c. 2, s. 554.
  22. ↑ Vâkıdî, el-Meğâzî, 1409 h.k, c. 2, s. 554; İbn Hişâm, es-Sîretü’n-nebeviyye, Dâru’l-ma‘rife, c. 1, s. 659; İbn Sa‘d, et-Tabakâtü’l-kübrâ, 1410 h.k, c. 8, s. 27; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ğâbe, 1409 h.k, c. 4, s. 222.
  23. ↑ Mümtehine Suresi 60/10.
  24. ↑ Mübârekfûrî, Tuḥfetü’l-aḥvezî, 1410 h.k, c. 4, s. 250.
  25. ↑ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, 1409 h.k, c. 4, s. 222.
  26. ↑ İbn Abdilber, el-İstî‘âb, 1412 h.k, c. 4, s. 1853; Belâzurî, Ensâbü’l-eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 400.
  27. ↑ İbn Saʿd, eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ, 1410 h.k, c. 8, s. 28.
  28. ↑ Belâzürî, Ensâbü’l-eşrâf, 1417 h.k, c. 1, s. 400.
  29. ↑ İbn Abdilber, el-İstîʿâb, 1412 h.k, c. 4, s. 1854; Ṭaberî, Târîḫu’l-ümem ve’l-mülûk, 1967, c. 11, s. 494.
  30. ↑ İbn Abdilber, el-İstîʿâb, 1412 h.k, c. 3, s. 1054; Ḥâkim en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek, 1411 h.k, c. 3, s. 210.
  31. ↑ el-Medenî el-Berzenjî, Nüzhetü’n-nâẓırîn, 1416 h.k, s. 312-313.
  32. ↑ İbn Ḥacer, el-İṣâbe, 1415 h.k, c. 4, s. 382.
  33. ↑ Mûsevî İsfahânî, Rûznâme-i Sefer-i Meşhed, Mekke ve Aʿtâbât 1315-1316 h.k, 1392 h.ş, s. 198.
  34. ↑ Caʿferiyân, “Risâle-i Muferriḥatü’l-enâm fî Teʾsîs Beytullâhi’l-ḥarâm”, s. 118.
  35. ↑ ‌Bir grup yazar, Bakiʿ der Âyine-i Târîḫ, 1394 h.ş, s. 220.

Bibliyografi

  • İbnü’l-Esîr, Ali b. Muhammed, Üsdü’l-Ğâbe, Beyrut, Dâru’l-Fikr, 1409 h.k/1989.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Ali, el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe, tahkik: Âdil Ahmed Abdulmevcûd ve Ali Muhammed Mu‘avvid, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415 h.k/1995.
  • İbn Sa‘d, Muhammed, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1410 h.k/1990.
  • İbn Abdilber, Yûsuf b. Abdullah, el-İstî‘âb fî Ma‘rifeti’l-Ashâb, tahkik: Ali Muhammed el-Becâvî, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1412 h.k/1992, 1. baskı.
  • İbn Hişâm, Abdülmelik, es-Sîretü’n-Nebeviyye, Mustafa Saka ve diğerlerinin çalışmasıyla, Beyrut, Dâru’l-Ma‘rifa, t.y.
  • Belâzurî, Ahmed b. Yahyâ, Ensâbü’l-Eşrâf, tahkik: Suheyl Zekkâr ve Riyâd Zerkelî, Beyrut, Dâru’l-Fikr, 1417 h.k/1996, 1. baskı.
  • Ca‘feriyân, Resûl, Elli Kaçar Dönemi Hac Seyahatnamesi, Tahran, Neşr-i ‘İlm, 1389 h.ş.
  • Ca‘feriyân, Resûl, “Risâle-i Mufrihatu’l-Enâm fî Te’sîsi Beytillâhi’l-Harâm”, Mîkât-ı Hac, sayı 5, 1372 h.ş.
  • Hac ve Ziyaret Araştırma Merkezi Yazarları, Tarihin Aynasında Baki‘, Tahran, Meş‘ar, 1394 h.ş.
  • Hâkim en-Nîsâbûrî, Muhammed b. Abdullah, el-Müstedrek ‘ale’s-Sahîhayn, tahkik: Abdülkadir Atâ, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1411 h.k/1990.
  • Taberî, Muhammed b. Cerîr, Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk, tahkik: Muhammed Ebû’l-Fazl İbrâhim, Beyrut, Dâru’t-Türâs, 1387 h.k/1967, 2. baskı.
  • Âmilî, Seyyid Ca‘fer Murtazâ, es-Sahîh min Sîreti’n-Nebiyyi’l-A‘zam, Kum, Dâru’l-Hadîs, 1426 h.k/1385 h.ş.
  • Âmilî, Seyyid Ca‘fer Murtazâ, Benâtü’n-Nebî em Rebâibuh?, Merkezu’l-Cevâd, 1413 h.k/1993.
  • Kûfî, Ali b. Ahmed, el-İstigâse fî Bida‘i’s-Selâse, y.y., t.y.
  • Mübarekfûrî, Muhammed Abdurrahman b. Abdurrahîm, Tuhfetu’l-Ahvezî, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1410 h.k/1990.
  • el-Medenî el-Berzenjî, Nüzhetü’n-Nâzirîn fî Mescidi Seyyidi’l-Evvelîn ve’l-Âhirîn, tahkik: Ahmed Sa‘îd b. Selîm, 1416 h.k/1995.
  • Mukaddesî, Mutahhar b. Tâhir, el-Bed’ ve’t-Târîh, Bur Sâîd, Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Dîniyye, t.y.
  • Mûsevî İsfahânî, Hasan, 1315-1316 h.k. Yıllarında Meşhed, Mekke ve Atabât Seyahatnamesi, yay. Resûl Ca‘feriyân, Tahran, Neşr-i Meş‘ar, 1392 h.ş.
  • Vâkıdî, Muhammed b. Ömer, el-Meğâzî, tahkik: Marsden Jones, Beyrut, Müessesetü’l-A‘lemî, 1409 h.k/1989.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Peygamber%27in_Kızı_Zeynep&oldid=99871" sayfasından alınmıştır