Ebu Huzeyfe
| Kişisel Bilgiler | |
|---|---|
| İsim | Kays b. Utbe b. Rebia b. Abduşşems b. Abdu Menaf |
| Künye | Ebu Huzeyfe |
| Yaşadığı yer | Hebeşistan ve Medine |
| Muhacir/ Ensar | Muhacir |
| Nesep/kabile | Kureyş |
| Vefatı | Hicri Kameri 12. Yıl |
| Nasıl şehit olduğu | Yemame savaşı |
| Sehabelik Bilgiler | |
| İslam'a geçtiği zaman | Hz. Resul-ü Kibriya Efendimiz (s.a.a) insanları İslam’a davet etmek için Erkam’ın evine gitmeden önce Müslüman olmuştur |
| Katıldığı savaşlar | Bedir, Uhud, Hendek, Hudeybiye ve başka gazveler |
| Hicret etdiği yerler | Habeşistan, Medine |
| Özelliği | Medineye ilk hicret edenlerden |
| Sehabeler | |
| İmam Ali aleyhi selam • Ammar bin Yasir • Ebu Bekir • Ömer İbn Hattab • Zübeyr bin Avvam • Zeyd bin Harise • Selman-ı Farisi • Ebu Zer Gifari • Mikdad bin Amr • Talha bin Ubeydullah • Ebu Eyyub El-Ensari • Ebu Talib • vb. | |
Ebu Huzeyfe diye meşhur olan Kays b. Utbe b. Rebia b. Abduşşems b. Abdu Menaf (Arapça: قیس بن عتبه بن ربیعة), sahabenin ileri gelenlerinden, İslam dininin öncülerinden, Habeş'e ve Medine’ye hicret eden mücahitlerden ve Hz. Resulullah’ın (s.a.a) bir çok gazve ve seriyyesine katılan ve Yemame savaşında ölmüş olan bir sahabedir.
İsmi
Künyesi Ebu Huzeyfe’dir. İbn-i Sa’d, Ebu Huzeyfe öldüğünde yaşının 53 ya da 54 olduğunu[1], İbn-i Hacer yaşının 54 olduğunu ileri sürmüştür.[2] İsmi konusunda anlaşmazlıklar vardır. İbn-i Sa’d, isminin “Huşeym”[3], İbn-i Hişam “Mihşem”[4], Halife b. Hayyat “Hişam”[5] ve bazıları da “Haşim” olduğunu belirtmiştir.[6] Suheyl ise, Ebu Huzeyfe b. Utbe’nin adının "Kays" olduğunu ve Mihşem’in ise, Muğeyre b. Abdullah b. Ömer b. Mahzum’un çocuklarından başka bir kişi olduğunu belirtmiştir.[7] Annesi, Safvan b. Ümeyye Kenani’nin[8] kızı Fatıma’dır.[9]
Ebu Huzeyfe ve İslam
Ebu Huzeyfe, daha Hz. Resul-ü Kibriya Efendimiz (s.a.a) insanları İslam’a davet etmek için Erkam’ın evine gitmeden önce Müslüman olmuştur.[10] Ebu Huzeyfe, Ebu Süfyan’ın eşi (ciğer yiyen kadın olarak ünlenen) Hind binti Utbe'nin de kardeşidir. Hind, onu iki beyit şiirle hicvetmiştir.[11] Bu iki beyit şiir, Bedir savaşında ve Ebu Huzeyfe’nin babasını mübarezeye davet etmesiyle ilgili olduğu belirtilmiştir.
Hicret
Habeşistan
Eşi Sehle binti Suheyl ile Habeşistan’a hicret etmiş ve oğlu Muhammed orada dünyaya gelmiştir.[12] İbn-i Sa’d’ın satırlarından anlaşıldığı kadarıyla, Ebu Huzeyfe iki kere Habeşistan’a hicret etmiştir.[13] Bu görüşü İbn-i Kelbi[14] ve Belazuri[15] de teyit etmiştir. Mekke müşriklerinin Müslüman olduğuna dair Habeşistan’da yayılan yalan haberler üzerine, bir grup muhacir Müslüman Mekke’ye geri dönmüş ve haberin yalan olduğu öğrenilince Müslümanlar ya kaçıp bir yerlere gizlenmiş ya da müşriklerin ileri gelenlerinden birilerine sığınmak zorunda kalmışlardır.[16] Ebu Huzeyfe de bu esnada Ümeyye b. Halef'e sığınmıştır.[17]
Medine
Ebu Huzeyfe, efendisi ve üvey oğlu Salim[18] ile birlikte Medine’ye hicret eden ilk Muhacirlerden biridir. Medine’de Abbad b. Bişr’in evinde kalmıştır. Hz. Resulullah Efendimiz (s.a.a) Ebu Huzeyfe ile Abbad b. Bişr arasında kardeşlik akdi kıymıştır.[19]
Savaşlara Katılımı
Ebu Huzeyfe, Bedir, Uhud, Hendek, Hudeybiye ve başka gazvelere de katılmıştır.[20] Aynı şekilde hicretinden 7 ay sonra gerçekleşen ve Hz. Hamza’nın komutanlığını yaptığı seriyyeye katılmıştır.[21] Yine Abdullah b. Cahş’ın komutanlığındaki seriyyeye[22], Ebu Seleme’nin komutanlığındaki “Katen” seriyyesine katıldığı kayıtlarda mevcuttur.[23] Ebu Huzeyfe, Bedir savaşında müşriklerin safında olan babasının öldürülmesinde katkıda bulunmuştur.[24]
Ebu Huzeyfe’nin Oğlu Muhammed
Ebu Huzeyfe Yemame savaşında öldükten sonra, İbn-i Kelbi’nin naklettiğine göre, oğlu Muhammed’in geçimini Osman üstlenmiştir. Ancak Muhammed, adaletsiz bir hükumet sergileyen Osman’a karşı başlayan halk ayaklanmasında yer almış ve Mısır halkının ona karşı kıyam etmesi için teşviklerde bulunmuştur. Osman öldürüldükten sonra Şam’a kaçmış ve Muaviye’nin kölesi Reşideyn tarafından öldürülmüştür.[25]
Kaynakça
- ↑ Et-Tabakatu’l-Kubra, c. 3, s. 85.
- ↑ El-İsabe fi Temyizi’s-Sahabe, c. 4, s. 43.
- ↑ Et-Tabakatu’l-Kubra, c. 3, s. 84.
- ↑ Es-Siyretu’n-Nebeviyye, c. 1, s. 277.
- ↑ Halife b. Hayyat, c. 1, s. 28.
- ↑ İbn-i Abdulbirr, c. 4, s. 1631; İbn-i Hacer, c. 4, s. 42.
- ↑ Bkz. Suheyl, c. 3, s. 33; İbn-i Hazm, s. 88.
- ↑ Et-Tabakatu’l-Kubra, c. 3, s. 84.
- ↑ Başka görüşler için Bkz. Halife, c. 1, s. 28.
- ↑ Halife, c. 1, s. 28.
- ↑ İbn-i İshak, s. 210; İbn-i Sa’d, Et-Tabakatu’l-Kubra, c. 3, s. 85.
- ↑ İbn-i İshak, s. 156, 205.
- ↑ Et-Tabakatu’l-Kubra, c. 3, s. 84.
- ↑ Cemheretu’n-Neseb, c. 1, s. 200.
- ↑ Ensabu’l-Eşraf, c. 3, s. 199.
- ↑ Taberi, c. 2, s. 340.
- ↑ Belazuri, c. 3, s. 227.
- ↑ Bkz. Malik, s. 605; İbn-i Hişam, c. 2, s. 123.
- ↑ Et-Tabakatu’l-Kubra, c. 3, s. 84.
- ↑ Et-Tabakatu’l-Kübra, c. 3, s. 84; İbn-i Abdulbirr, c. 4, s. 1631.
- ↑ Vakıdi, c. 1, s. 9.
- ↑ Vakıdi, c. 1, s. 19.
- ↑ Vakıdi, c. 1, s. 345.
- ↑ Vakıdi, c. 1, s. 70.
- ↑ İbn-i Kelbi, c. 1, s. 200.
Bibliyografi
- İbn-i Esir, el-Kamil.
- İbn-i İshak, Muhammed, Siyret (Resulullah), Muhammed Hamidullah baskısı, Konya, 1981 m.
- İbn-i Hacer-i Askalani, Ahmed b. Ali, el-İsabet fi Temyizi’s-Sahabe, Kahire, 1338 h.k.
- İbn-i Hazm, Ali b. Ahmed, Cevamiu’s-Siyretu’n-Nebeviyye, Beyrut, Daru’l-Kutubu’l-İlmiye.
- İbn-i Sa’d, Muhammed, et-Tabakatu’l-Kubra, Beyrut, Daru Sadır.
- İbn-i Abdulbirr, Yusuf b. Abdullah, el-İstiyab fi Marifeti’l-Ashab, Ali Muhammed Becavi baskısı, Kahire, 1960 m.
- İbn-i Kelbi, Hişamuddin Muhammed, Cemhuretu’n-Neseb, Abdussettar Ahmed Ferac baskısı, Kuveyt, 1402 h.k.
- İbn-i Hişam, Abdulmelik, es-Siyretu’n-Nebeviyye, Mustafa Sakka ve başkaları, Kahire, 1936 m.
- Belazuri, Ahmed b. Yahya, Ensabu’l-Eşraf, Abdulaziz ed-Duri, Beyrut, 1978 m.
- Halife b. Hayyat, et-Tabakat, Suheyl Zekkar, Demeşk, 1966 m.
- Taberi, Tarih, Malik b. Enes, el-Muvatta, İstanbul, 1981 m.
- Vakıdi, Muhammed b. Ömer, el-Mağazi, Marseden Cunz baskısı, Londra, 1966 m.