Tevbe Suresi
 Enfal Tevbe Yunus  | |
 | |
| Diğer İsimler | Be'raet |
|---|---|
| Sure Numarası | 9 |
| Cüz | 10 ve 11 |
| Nüzul | |
| Nüzul Sırası | 114 |
| Mekki/Medeni | Medeni |
| İstatistiksel Bilgiler | |
| Ayet Sayısı | 129 |
| Kelime Sayısı | 2506 |
| Harf Sayısı | 11116 |
Tövbe Suresi (Arapça: سورة التوبة), ve ya Be'raet Suresi, Kur'an-ı Kerim'in onuncu ve onbirinci bölümlerinde yer alan dokuzuncu sure ve Medeni surelerden biridir. Bu surenin tevbe olarak adlandırılması, birçok ayette tövbeden söz edilmesinden kaynaklanmaktadır. Beraet (hoşlanmamak) ismi de ilk ayetinden alınmıştır. Tevbe Suresi, "Bismillahir rehmanir rahim" olmadan başlamakta ve Müslümanlara müşriklerle bağları kesmeleri talimatını vermekte ve Peygamber Efendimiz (s)'e müşrikler için istiğfar edilmemesi talimatını vermektedir. Bu surede kâfirlere ve müşriklere karşı cihaddan ve zekat meselesinden de bahsedilmektedir. Hadislerde Peygamber Efendimiz (s)'in bu surenin müşriklere naklini önce Ebû Bekir'e emanet ettiği, sonra ondan alıp İmam Ali (as)'a bıraktığı bildirilmektedir. Tevbe suresinin meşhur ayetleri arasında La tahzen ayeti, Sadıkeyn ayeti, Uzn ayeti ve Nefer ayeti bulunmaktadır. Tevbe Suresi'nde ayrıca Mescid-i Zirar olayı, Huneyn savaşı ve Tebük savaşında bazılarının meydandan kaçması da anlatılmaktadır. Hadislerde, her ay Enfal ve Tevbe surelerini okuyan kimsenin kalbine münafıklık girmeyeceği ve İmam Ali (a.s)'ın Şiilerinden olacağı bildirilmektedir.
Tanıtım
- İsimleri
Bu sure, adını 104. ayetten alır. Bu ayet, tövbeyle ilgili olduğu için sureye bu isim verilmiştir. Surenin diğer meşhur ismi "Berâet"tir. Berâet, surenin ilk kelimesidir. Surenin bundan başka Fazihe, Seyf, Mukaşkışe, Müşerride, Muhziye, Kadime, Musıra, Hafira, Münekkile, Müdemdime, Azap gibi pek çok ismi vardır. Sure, 129 ayettir. Mushaf’ta resmi sıra itibarıyla 9. suredir.
İniş sırası itibarıyla 113. suredir. Bu surenin başında besmele yer almamaktadır. Surenin besmelesiz oluşunun nedeni konusunda müfessirler şöyle demişlerdir; sure, müşriklere bir ihtar ve onlara Yüce Allah'tan bir kesin uyarı olduğu için besmelesiz başlamaktadır.
Allah'ın Rahman ve Rahim sıfatlarının zikredilerek, müşriklere hitap edilmesinin uygun olmadığı ileri sürülmüştür. Çünkü besmele, güven ve rahmet ifade eden bir terimdir.
Tövbe: Tövbe kelimesi, bu surede türevleriyle birlikte 17 kez geçtiğinden ve tövbenin hükümleri ve Allah’ın tövbeyi kabul ettiğini belirten iki ayrı mısdakın, sure içerisinde yer almasından dolayı, Tövbe adını almıştır.
Berâet: Surenin bir diğer adıysa Berâet’tir çünkü Tövbe Suresi, Beraat kelimesiyle başlamaktadır. Müşriklerden Berâet etme hükmü ve onlarla olan irtibatın kesilmesi gerektiği, bu surede katiyetle belirtilmiştir. Bu konunun yani Allah ve Allah Resulü’nün (s.a.a) müşriklerden ve amellerinden hoşlanmadığı, nefret ettiği vurgulanmıştır.
Fadihe: Bu sureye, rezil kepaze eden anlamına gelen Fadihe de denmektedir.
Muhziye: Bu sureye, utanç verici ve aşağılık anlamlarına gelen Muhziyede denmektedir.
Seyf: Bu sureye, savaş sembolü olan kılıç anlamına gelen Seyf denmektedir.
Hafira: Aşikâr eden anlamına gelmektedir zira münafıkların kalplerinde ki maksatları ve gönüllerinde saklamış oldukları şeyleri ortaya çıkarmaktadır.
Bu sure en çok isme sahip olan surelerin başında gelmektedir zira bu sure için birçok isim nakledilmiştir. [1]
- İniş sırası ve yeri
Tövbe Suresi, Allah Resulü’ne (s.a.a) nazil olan en son (yüz on dördüncü) suredir. Bu yüzden Medeni surelerdendir. Tövbe Suresi, Kuran’ı Kerim’de hâlihazırdaki sıralamaya göre dokuzuncu suredir ve Kuran’ın onuncu ve on birinci cüzlerinde yar almaktadır. [2]
- Ayet Sayısı
Bu sure, Medeni’dir ve Kufe karilerine göre 129 ve başka karilere göre ise 130 ayettir. Birinci görüş meşhur görüştür. Kelime sayısı 2506, harf sayısı ise 11116’dır. Hacim ve uzunluk açısından yedi tıval surelerin sonuncusu ve Kur’an’ın nispeten uzun surelerinden biridir. Kur’an’ın bir cüz’ü kadardır.
Konuları
Tövbe Suresi, müşrik ve münafıklarla, ilişkilerin kesin olarak kesilmesi emrini içermektedir. Onları necis bilmekte ve aynı zamanda tövbe kapısının onlar için de açık olduğunu beyan etmektedir.
Müminlerden, yakınları arasında müşriklerin bulunması durumunda, onları unutmaları talep edilmekte ve Peygamberden (s.a.a) onlar için bağışlanma dilememesi istenmektedir. Surede münafıkların yaptıkları ‘‘Dırar mescidi’’nden de bahsedilmektedir.[3]
Bu surenin 117 ila 119. Ayet-i kerimeleri Tebük gazvesine katılmaktan imtina eden üç sahabe hakkındadır. Allah Resulü (s.a.a) Müslümanlara bu üç kişi ile konuşmamaları ve oturup kalkmamaları konusunda düstur vermişti. Ancak bu üç kişi tövbe etti ve Allah bunların tövbelerini kabul buyurdu. Tövbe Suresi’nin, 117 ila 119. Ayet-i kerimeleri, bu olay üzerine nazil oldu. [4]
Surenin İletilmesi
Surenin ilk başlangıç ayetleri, müşriklere dört ay içerisinde Tevhid ayinine yönelmeleri için verilen fırsatı içermektedir. Ama inat ederlerse, savaşa hazırlıklı olmaları gerektiği ve yakalandıkları her yerde öldürüleceklerini beyan eden ayet-i kerime nazil olduğunda, Allah Resulü (s.a.a) henüz Hac merasimine katılmaya karar vermemişti. Allah’ın vermiş olduğu emir üzere; Bu mesajları, Allah Resulü’nün (s.a.a) bizzat kendisi veya kendisinden olan biri müşriklere ulaştırmalıdır, bu iki şahıs dışında kimsenin bu işe salahiyeti yoktur. [5] Allah Resulü (s.a.a) İmam Ali’yi (a.s) çağırdı ve ona şöyle bir emir verdi: Mekke’ye git ve Kurban bayramı günü Mina’da Beraet Suresi’nin ayetlerini müşriklere ilet. [6]
Bismillahirrahmanirrahim ile başlamayan tek sure
Tövbe Suresi, Kuran’ı Kerim’in diğer surelerinin aksine Bismillahirrahmanirrahim olmadan başlamıştır. Bu konu hakkında müfessirler farklı görüşler bildirmişlerdir:
- 1-Tövbe Suresi, Enfal Suresi'nden sonra nazil olduğu ve her iki sure, tek sure sayıldığı için ‘‘Bismillahirrahmanirrahim’’ siz başlamıştır. [7]
- 2-Bir diğer görüşse ‘‘Bismillahirrahmanirrahim’’in rahmet ve aman ayeti olmasından kaynaklanmaktadır fakat Beraet Suresi, amanı kaldırmak ve bertaraf etmek için nazil olduğundan ‘‘Bismillahirrahmanirrahim’’ siz başlamıştır. [8]
- 3-Bir diğer görüşse büyük bir ihtimalle, İbn Abbas’tan nakledilen şu rivayete dayandırılmaktadır: İbn Abbas diyor ki; Osman’a dedim ki, neden Beraet Suresi'ni Miûn, Enfal Suresi'ni ise Mesani surelerden olmasına rağmen, yedi tıval sureler içerisinde karar verdiniz ve her iki sure arasında ‘‘Bismillahirrahmanirrahim’’ yazmadınız?
Osman, şöyle cevap verdi: Kuran ayetleri nazil olduğunda, Allah Resulü’nün (s.a.a) yöntemi, şu şekildeydi; Vahiy kâtiplerinden birine şöyle buyururdu: Bu ayetleri filan sureye yerleştir, Enfal Suresi Medine’de nazil olan surelerin ilklerindendir. Beraet Suresi ise Medine’de nazil olan en son surelerdendir. Her iki surenin konuları birbirine benzediği için biz, Tövbe Suresini, Enfal Suresi'nin devamı olduğunu zannettik. Allah Resulü’de (s.a.a) öleceği vakte kadar, bu konu hakkında bize bir şey demedi ve biz de bundan dolayı, Tövbe Suresi'nin yedi Tıval sureden biri olduğuna karar verdik ve her iki sure arasında ‘‘Bismillahirrahmanirrahim’’ yazmadık. [9]
Ayetül Ahkam
| Ayet Numarası | Ayet | Bab | Konu |
|---|---|---|---|
| 6 | وان احد من المشرکین استجارک فاجره.. | ||
| 28 | انما المشرکون نجس فلایقربوا المسجد الحرام | ||
| 29 | قاتلوا الذین لایؤمنون بالله ولا بالیوم الاخر | ||
| 41 | انفروا خفافا و ثقالا وجاهدوا باموالکم وانفسکم | ||
| 60 | انما الصدقات للفقراء و المساکین و .. | ||
| 81 | فرح المخلفون بمقعدهم خلاف رسول الله | ||
| 84 | ولا تصل علی احد منهم مات ابدا | ||
| 91 | لیس علی الضعفا ولا علی المرضی...حرج | ||
| 103 | خذ من اموالیهم صدقة تطهرهم و تزکیهم | ||
| 108 | لمسجد اسس علی التقوی...فیه رجال یحبون ان یتطهروا | ||
| 41 | قاتلوا الذین یلونکم من الکفار |
Tarihi Rivayet ve Öyküler
Müşriklerden Beraet’in ilanı, 1 ila 4. Ayet-i kerimeler Huneyn savaşında zafer elde edilmesi ve Allah’ın yardımı, 25 ve 26. Ayet-i kerimeler Allah Resulü’nün (s.a.a) Hicret esnasında mağaraya saklanması, 40. Ayet-i kerime Mescid-i Dırar, 107 ila 110. Ayet-i kerimeler Hz. İbrahim’in (a.s) Azer için af ve bağışlanma talebinde bulunması, 114. Ayet-i kerime Sahabeden 3 kişinin, Tebük savaşına katılmaktan imtina etmesi, 117 ve 118. Ayet-i kerimeler
Meşhur Ayetler
Segayetu’l-Hac Ayeti
أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَوُونَ عِندَ اللّهِ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِين
Hacılara su verme ve Mescid-i Harâm'ı îmâr etme işiyle uğraşanların derecesini Allah'a ve âhiret gününe inanıp, Allah yolunda savaşan kimsenin derecesiyle bir mi tutarsınız? Ve Allah, zulmeden topluluğu doğru yola sevk etmez. (Tövbe Suresi / 19)
Bazı müfessirler, Tövbe suresi 19. Ayet-i kerimenin, İmam Ali (a.s) ve Abbas bin Abdulmuttalip hakkında nazil olduğu görüşünü ve bir başka görüşe göreyse Şeybe hakkında nazil olduğu görüşünü savunmaktalar. [10]
La Tehzen Ayeti
إِلاَّ تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا
Siz ona yardım etmezseniz hatırlayın o zamanı ki kâfirler, onu yurdundan çıkardıkları zaman yardım etmişti ona. O, iki kişinin ikincisiydi ancak ve hani ikisi de mağaradaydılar, arkadaşına, mahzun olma demişti, şüphe yok ki Allah, bizimle berâberdir. Şüphe yok ki Allah, ona mânevî bir kuvvet ve huzur vermişti ve onu, sizin görmediğiniz ordularla kuvvetlendirmişti ve kâfir olanların sözlerini alçaltmıştı (Tövbe Suresi / 40)
Bu ayet-i kerime, Allah Resulü’nün (s.a.a) Mekke’den Medine’ye hicret etme olayına değinmektedir. Allah Resulü (s.a.a) vahiy aracılığıyla müşriklerin kendisine suikast düzenleyeceklerinden haberdar olunca, Ebu Bekir ile beraber Mekke’den çıktı ve patika yollardan Yesribe doğru hareket etti. Sevr mağarasına ulaştıklarında mağaraya saklandılar. [11]
Yüce Allah, bu ayet-i kerimede, Allah Resulü (s.a.a) ile beraber olan Ebu Bekir 'i sakin olmaya davet etmiştir. Müslüman müfessirler arasındaysa, bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır.
Sâdikîn Ayeti
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَكُونُواْ مَعَ الصَّادِقِينَ
Ey inananlar, çekinin Allah' tan ve gerçeklerle berâber olun. (Tövbe Suresi / 119)
Müfessirler ayet-i kerimede geçen Sadıklar (Doğru sözlüler) hakkında farklı görüşlere sahiptirler. Bazı Ehlisünnet müfessirleri şöyle demişlerdir: Sadıklardan maksat; Allah Resulü (s.a.a) ve sahabelerdir; ancak Şii müfessirler, rivayetlere istinaden Sadıklardan maksadın, Masum İmamlar (a.s) olduğu görüşündedir. [12]
Nefer Ayeti
وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ
İnananların hepsinin savaşa gitmesi lâzım değil; bir kısmı savaşa gitmeli, bir topluluk da çekinmelerini sağlamak için kavimleri savaştan dönüp gelerek onlarla buluşunca onları korkutmak için dîni hükümleri iyice öğrenmeye çalışmalıdır. (Tövbe Suresi / 122)
Bu ayet-i kerime, Nefer ayeti olarak meşhur olmuştur; bu ayet-i kerime, Kur’an’i delillere dayanarak, İlim tahsil etmenin farz olduğuna, Haber-i Vahid’in hüccet olduğuna [13] Ve müçtehidin fetvasının da, hüccet ve delil olduğuna delalet etmektedir. [14]
Tavsiye Edilmiş Kıraatler
Tövbe suresinin her ay okunması tavsiye edilmiştir. [15]
Fazilet ve Özellikleri
Muminun suresini okumanın fazileti hakkında, Allah Resulü’nden (s.a.a) şöyle bir hadis-i şerif nakledilmiştir; Enfal ve Tövbe surelerini okuyan her kes için, kıyamet günü şefaat edeceğim ve o şahıs nifaktan uzak olacaktır, dünyada ki tüm münafık kadın ve erkeklerin sayısınca ona iyilik verilecek, on günah ondan silinecek, on derece yükselecek, arş ve arşı taşıyanlar dünyada yaşadığı sürece ona selam gönderecekler. [16]
İmam Sadık’tan (a.s) şöyle bir rivayet nakledilmiştir: Enfal ve Tövbe surelerini her ay okuyan kimsenin kalbine nifak girmez ve bu şahıs İmam Ali’nin (a.s) Şialarından olur. [17]
Ayaşi tefsirinde bu rivayet nakledildikten sonra, şöyle bir ekleme yapılmıştır: Kıyamet, insanların hesap kitabı bitinceye dek, cennet sofralarında Şiilerle birlikte rızık yiyecektir. [18]
Kaynak hadis kitaplarında, Tövbe suresini okumanın özelliklerinden biri olarak; yangından korunmak [19]
Yırtıcı hayvanlardan âmânda olmak ( eğer 128 ve 129. Ayetleri okursa) gibi özellikler zikredilmiştir. [20]
Surenin Metni
| Tövbe Suresinin Arapçası ve Türkçe Meali | ||||
|---|---|---|---|---|
|
| Önceki Sure Enfal Suresi |
Tevbe Suresi | Sonraki Sure Yunus Suresi |
|
1. Fatiha
2. Bakara
3. Al-i İmran
4. Nisa
5. Maide
6. En'am
7. A'raf
8. Enfal
9. Tevbe
10. Yunus
11. Hud
12. Yusuf
13. Ra'd
14. İbrahim
15. Hicr | ||
Dış Bağlantılar
- Tövbe Suresini MP3 Olarak İndirmek İçin Tıklayın
- Tövbe Suresini Kur'an Karileri ve Türkçe Meal Seçenekleri İle Online Olarak Dinlemek ve Okumak İçin Tıklayın
Kaynakça
- ↑ Tabersi, Mecmau’l-Beyan, h.ş 1390, c 11, s 3-5.
- ↑ Marifet, Amuzeş-i Ulum-i Kur’an, h.ş 1371. C 2, s 168.
- ↑ Danişname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, s. 1238–1239.
- ↑ Zührî, el-Meğazi en-Nebeviyye, h.k 1401, s 108-111, Vâkıdî, Kitâbü-l Mağâzî, m. 1966, c 3, s 1049-1056; İbn Kudâme’ye müracaat ediniz, et-Tevvabin, m 1961. s 89-93.
- ↑ İbn Hişam, c 4, s 545.
- ↑ Taberî, c 6, cüz 10; İbn Hişam, c 4, s 188-190.
- ↑ Allame Tabatabai, el-Mizan, h.ş 1370, c 9, s 146.
- ↑ Razi, Ravzu’l-Cenan ve Ruhu’l-Cenan, h.ş 1376, c 9, s 163.
- ↑ Tabersi, Mecmau’l-Beyan, h.ş 1390, c 11, s 5 ve 6.
- ↑ Heskani, Şevahidü’t-Tenzil, h.k 1411, c 1, s 320-330.
- ↑ İbn Hişam, c 2, s 126-129; İbn Said, c 1, s 227-229.
- ↑ Mekarim Şirazi, Tefsir-i Numune, h.ş 1374, c 8, s 181-183.
- ↑ Ahunt Horasani, Kifayetü’l-Usul, h.ş 1373, s 298 ve 299.
- ↑ Hoi, et-Tenkih, h.ş 1370, s 66.
- ↑ Kaşif'ul-Gita, Keşfu’l-Gita, h.k 1422, c 3, s 481.
- ↑ Tabersi, Mecmau’l-Beyan, h.ş 1377, c 5, s 6.
- ↑ İbn Babıveyh, Sevabu’l-Amal, h.ş 1382, s 106.
- ↑ Ayaşi, Tefsir-i Ayaşi, h.k 1421, c 2, s 46.
- ↑ Bahrânî, Tefsir-i Burhan, h.k 1416, c 2, s 727.
- ↑ Kuleyni, Kâfi, c 2, s 625.
Bibliyografi
- Kur’an-ı Kerim, tercüme: Muhammed Mehdi Fuladvend, Tahran, Daru’l Kur’ani’l Kerim, h.k. 1418/ m. 1376.
- Danişname-i Kur’an ve Kur’an Pejuhi, c. 2, Bahaddin Hürremşahi’nin katkılarıyla, Tahran, Dustan, Nahid, h.ş. 1377.
- Vâkidî, Muhammed bin Ömer, Kitabu’l-Meğazi, Baskı Marsden Jones, Londra, m 1966.
- İbn Kudame, Kitabu’t-Tevvabin, Baskı George Moghaddasi, Dimeşk, m 1961.
- İbn Hişam, Muhammed bin Abdulmelik, es-Siretü’n-Nebeviye, Tahkik Muhiddin Abdulhamid, Kahire, Mektebetu Sabih, h.k 1383.
- Haskani Abdullah bin Ahmed, Şevahidun’t-Tenzil fi-Kavaidi’t-Tafdil, Tahkik, Muhammed Bakır Mahmudi, İran İslam Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Matbaa ve Yayıncılık Organizasyonu, Tahran, h.k 1411.
- Zühri, Muhammed bin Müslim, el-Meğazi en-Nebeviyye, Baskı Suheyl Zekar, Dimeşk, h.k 1401, m 1981.
- Kaşifu’l-Gita, Cafer, Keşfu'l-Gita en Mübhematül-Şeriati’l-Ğura, Kum, İntişarat-i Defter-i Tebligat-i İslami-i Havza-i İlmiye-i Kum, h.k 1422.
- Taberi, Tarih-i Taberi, Müessese-i e’lemi, Beyrut.
- Ayaşi, Tefsir-i Ayaşi, c 2, Kum, Baskı Bonyad-i Bi’set, h.k 1421.
- İbn Babıveyh, Muhammed bin Ali, Sevabu’l-Amal ve İkabu’l-Amal, Tahkik: Sadık Hazanzade, Tahran, Ermağan Tuba, h.ş 1382.
- Bahrani, Seyyid Haşim, el-Burhan fi Tefsiri’l-Kuran, Bonyad-i Bi’set, h.k 1416.
- Tabatabai, el-Mizan Tefsiri, Tercüme Muhammed Bakır Hemedani, Merkez-i Neşr-i Fehengi-i Reca, Dördüncü baskı, h.ş 1370.
- Tabersi, Fadıl bin Hasan, Mecmau’l-Beyan fi Tefsiri’l-Kuaran, Tercüme: Bistuni, Meşhet, Astan’ı Kuds-i Razavi, h.ş 1390.
- Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, Tahran, Daru’l-Kutubi’l-İslamiye, Birinci baskı, h.ş 1374.