Nafi b. Hilal Beceli
 İmam Hüseyin (a.s) Türbesi'ndeki Kerbela Şehitlerinin Mezarı | |
| İsmi | Nafi bin Hilal Beceli |
|---|---|
| Nesebi ve kabilesi | Mezhec kabilesinin kollarından olan Cemel |
| Şehid olduğu tarih | Aşura Günü Hicri Kameri 61. Yıl |
| Türbe | Kerbela, İmam Hüseyin (a.s) haremi |
| Kimin Sehabesi | İmam Ali aleyhi selam ve İmam Hüseyin (aleyhi selam) |
| Ehlibeyt Ashabı | |
| Habib bin Muzahir • Meysem-i Tammar • Müslim bin Avsece • Müslim bin Akil • Hâni bin Urve • Kumeyl b. Ziyad Nahai • vb. | |
Nafi b. Hilal Beceli (Arapça: نافع بن هلال بجلی), Cemeli, Beceli, Muradi ve Beceli Muradi gibi isimlerle tarihî kitaplarda anılmıştır. Arapların ileri gelenlerinden ve cesurlarından,[1] Kur’an-ı Kerim karisi, hadis yazarlarından ve saygı değer bir insandı.[2] Nafi b. Hilal, Müminlerin Emiri İmam Ali’nin (a.s) yârenlerinden[3] ve Kerbela’da şehit olan İmam Hüseyin’in (a.s) en gayretli ashabından birisiydi.
İsim ve Nesebi
Bazı tarihî kaynaklarda ve maktellerde Nafi b. Hilal’in ismi yanlışlıkla Hilal b. Nafi olarak kaydedilmiştir.[4] Oysa Hilal b. Nafi de Kerbela vakıasında hazır bulunmuştur. Ancak Ömer b. Sa'd’ın ordusundan ve olayları nakledenlerden birisidir.[5] Nafi b. Hilal, Mezhec kabilesinin kollarından olan Cemel ve Yemen soyundandır.
İmam Ali’nin (a.s) Yârenlerinden
Nafi b. Hilal Beceli, Müminlerin Emiri İmam Ali’nin (a.s) cemel, Sıffin ve Nehrevan savaşlarına katılan yakın yârenlerinden ve ashabındandır.[6] Dediklerine göre Nafi, cesur ve keskin nişancıydı. Ebu Mihnef’in yazdığına göre, Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s) ona savaş sanatlarını öğretmiştir.[7]
İmam Hüseyin’in Kafilesine Katılması
Nafi b. Hilal, Müslim b. Akil’in şehadetinden önce Kufe’den ayrılmış ve yolda İmam Hüseyin’in (a.s) kervanına katılmıştır.[8] İmam Hüseyin’in (a.s) konakladığı Uzeybu'l Hicanat’ta İmam Hüseyin’e (a.s) katılan dört kişiden birisidir. Hz. Hüseyin (a.s) onlardan Kufe’nin durumunu sormuş ve onlar da şöyle cevap vermişlerdir: “Kufe’nin eşraf ve ileri gelenleri aldıkları rüşvetlerden dolayı sana karşıdırlar. Diğer halkın ise kalpleri seninle, ancak kılıçları sana karşıdır.”[9]
Aşura Vakıasında Hızır Bulunması
Muharrem ayının ikisinde İmam Hüseyin (a.s) Kerbela’ya vardı. İmam (a.s) ilk önce Ehlibeyt ve ashabını toplayarak ailesine baktı ve gözyaşı dökerek şöyle buyurdu:
- “Allahım! Hiç kuşkusuz bizler Peygamberin Muhammed’in (s.a.a) itret ve Ehlibeyt'iyiz. Bizleri şehir ve diyarımızdan çıkardılar, perişan ve avare bir şekilde ceddimizin –Hz. Resulullah- hareminden çıktık ve Ben-î Ümeyye bize saldırdı. Allahım! Öyleyse sen hakkımızı onlardan al ve zalimler karşısında bize yardım et.”
İmam Hüseyin (a.s) daha sonra ashabına bakarak şöyle buyurdu:
- “İnsanlar dünyanın kullarıdır; din ağızlarındaki lakırtıdan ibarettir. Yaşamları asayiş ve refahta olduğu sürece dini himaye eder ve korurlar. Ne zaman zorluk ve bela ortaya çıkarsa, dindarlar azalır.”
İmam Hüseyin’in (a.s) konuşması bitince ashap ve yârenleri tek tek ayağa kalkarak İmam Hüseyin’e (a.s) olan biatlerini yenilemiş ve desteklerini bildirmişlerdir. Nafi b. Hilal’da desteklerini bildirenlerden birisidir.
Nafi b. Hilal Beceli, Züheyr b. Kayn’ın ardından desteğini bildirerek, İmam Hüseyin’e (a.s) şöyle hitap etmiştir:
- “Ey Peygamberin evladı! Siz iyi biliyorsunuz ki, ceddiniz Resulullah (s.a.a) sevgisini tüm insanlara ulaştıramadı veya istediği şekilde onları kontrolü altına alamadı. Oysa bazı ashabı münafıklardan oluşmakta ve Resulullah’a (s.a.a) yardım sözü vermelerine ragmen, gizlide ona tuzak kurmaktaydılar. Onunla karşılaştıklarında baldan daha tatlı, ancak peşinden zehirden daha acı davranırlardı. Bu şekilde Allah-u Teâlâ, Efendimizin (s.a.a) canını aldı. Babanız Ali’nin (a.s) durumu da bu şekilde idi. Bir topluluk ona yardım etmek için inhiraf halinde idi. Nakisin, Kasıtin ve Marikin savaşlarıyla ona karşı ayaklandılar. Başka bir topluluk ona karşı çıktı ve sonunda eceli geldi ve ilahî rahmet ve rıdvana doğru kanatlandı. Bugün de siz bizim yanımızda aynı durumdasınız. Kim bugün antlaşmasını bozar ve biatinden çıkarsa, kendisinden başka kimseye zarar vermez ve Allah’ın ona ihtiyacı yoktur. Öyleyse bizleri ister doğu ve isterse batı yönüne olsun her nereye istersen yönelt. Allah’a andolsun ki Allah’ın takdirinden bizim korkumuz yoktur. Rabbimiz ile buluşmaktan hiçbir şekilde endişe duymuyoruz. Bizler kendi düşünce ve niyetlerimize göre hareket etmekteyiz. Her kim sizi severse, biz onu severiz ve her kim size düşmanlık güderse, biz de ona düşmanlık güderiz.”[10]
Su Getirmesi
Ömer b. Sa'd’ın emri ile ordusu İmam Hüseyin’in (a.s) kullandığı karargaha su akışını kestikten ve susuzluk İmam’ın (a.s) ailesine ve yârenlerine galebe çalmaya başladıktan sonra, İmam Hüseyin (a.s) Hz. Ebu’l Fazlı’l Abbas’ı (a.s) yanına çağırdı. Ona aralarında Nafi b. Hilal Beceli’nin de olduğu otuz atlı ve yirmi piyade vererek, gece yarısı Fırat nehrine gitmesini ve su getirmesini emretti.
Nafi b. Hilal el-Cemeli, onların önünden hareket ediyordu. Bu sırada Fırat nehrini gözetleyenlerin komutanı Amr b. Haccac ez-Zubeydî şöyle dedi: “Kimdir o?” Nafi, “Benim, amcaoğullarından Nafi b. Hilal” dedi. Amr, "Neden buraya geldin?" dediğinde Nafi, "Bizi engellediğiniz sudan içmek için geldik” dedi. Amr “İç, afiyet olsun. Ancak Hüseyin’e (a.s) su götürme” dediğinde, Hilal dedi ki: “Hayır, Hüseyin ve ashabı susuz olduğu halde ondan bir damla dahi içmeyeceğim.”
O sırada İmam Hüseyin’in (a.s) öteki adamlarının yetişmesi ile Nafi: “Kırba ve kapları doldurun” diye bağırdı. Amr b. Haccac ve adamları Kamer-i Ben-î Haşim (Hz. Abbas) ve Nafi’nin yanındakilere saldırdılar ve aralarında çok şiddetli bir savaş başladı.
İmam Hüseyin’in (a.s) adamlarından bazıları kırba ve kapları suyla doldurmayı başarıp bir miktarını çadırlara ulaştırmayı başardılar. Bu çatışmada düşmanlardan bazıları ölmüş ve bazıları da yaralanmıştır.[11]
Aşura Gecesi
Aşura gecesinin yarısından sonra Ebu Abdullah Hüseyin (a.s) çevredeki tepe ve geçitleri kontrol etmek için tek başına çadırlardan uzaklaştı. Nafi b. Hilal Cemeli, İmam Hüseyin’i (a.s) fark ederek gizlice peşi sıra gitti.
İmam Hüseyin (a.s) Nafi’yi fark edip neden geldiğini sorunca, Nafi şöyle dedi:
“Ey Resulullah’ın oğlu! Sizin çadırlardan çıkarak bu isyankar orduya doğru gelmeniz beni dehşete düşürdü.”
İmam (a.s) şöyle buyurdu: “Yarınki saldırıdan önce buradaki tümsek ve tepeleri görmek için çadırlardan çıktım.”
İmam Hüseyin (a.s) tepe ve tümsekleri kontrol ettikten sonra yolda Nafi b. Hilal’e şöyle buyurdu: “Gecenin karanlığında bu iki dağ arasından geçerek canını kurtarmak istemez misin?”
Nafi, kendisini İmam Hüseyin’in (a.s) ayaklarının üzerine atarak şöyle dedi: “Bin dirhemlik bir kılıcım ve yine aynı fiyata gidecek bir atım var. Öyleyse beni senin yanında karar kılan Allah’a yemin ederim ki kılıcım iş görene kadar (ölene kadar sözünden kinayedir) senden ayrılmayacağım.”[12]
Bu konuşmanın ardından İmam (a.s) karargâhına geri dönerek bacısı Hz. Zeyneb’in (s.a) çadırına gitti. Nafi b. Hilal Beceli, dışarıda İmam Hüseyin’i (a.s) beklemeye başladı. O esnada Hz. Zeyneb’in (s.a) şöyle dediğini duydu: “Adamlarını deneyip, sınadın mı? Ben onların da bize sırt çevireceklerinden ve düşmanla çatışma esnasında seni düşmana teslim etmelerinden endişe duyuyorum.”
İmam Hüseyin (a.s) cevaben şöyle buyurdu: “Allah’a andolsun ki onları sınadım. Onlar öyle insanlardır ki kendilerini siper etmişlerdir. Ölüme gözlerinin yanından bakmakta ve benim yolumda ölüme olan iştiyakları, süt emen çocuğun annesinin sütüne iştiyak duyduğu gibidir.
Hz. Nafi b. Hilal Beceli, Ehlibeyt'in İmam Hüseyin’in (a.s) ashabının sadakat ve kararlılığı konusunda endişe ettiğini görünce, Habib b. Muzahir’in yanına giderek onunla istişarede bulundu. Daha sonra ashap ile birlikte İmam Hüseyin (a.s) ve ailesine son nefeslerine kadar onları savunacaklarına dair güvence verme kararı aldılar.[13]
Habib b. Muzahir, Nafi’ye şöyle dedi: “Allah’a andolsun ki eğer İmam’ın (a.s) emrini beklememiş olsaydım, şu anda kılıcımla düşman ordularına saldırırdım.”
Nafi ise şöyle cevap verdi: “Kız kardeşinin yanında idim; öyle düşünüyorum ki onlara vefalı olduğumuza dair güvence vermeliyiz. Adamlarını toplayıp onların yanına giderek onları bu endişeden kurtarmamız mümkün mü?”
Habib b. Muzahir, İmam Hüseyin’in (a.s) yârenlerinin toplanması için seslendi. Daha sonra Ben-î Haşim’e çadırlarına gitmelerini söyledi. Daha sonra Nafi’nin duyduklarını onlara anlattı.
Hepsi bir ağızdan şöyle dediler: “Bize lütufta bulunarak burada bir araya getiren Allah’a andolsun ki eğer Hüseyin’in (a.s) emrini beklememiş olsaydık, şu anda hemen düşmana saldırır ve canlarımızı bu yolda teslim ederdik.”
Habib b. Muzahir, ashapla birlikte kılıçlarını çekmiş bir şekilde Ehlibeyt'in çadırlarının yanına giderek şöyle dediler: “Ey Allah Resulünün ailesi! Bu kılıçlar sizlerin genç ve yiğitlerinizin kılıçlarıdır. Bu kılıçlar size kötülükte bulunmak isteyenlerin boyunlarını vurmayana kadar kınlarına girmeyecektir. Bu mızraklar sizin oğullarınızın mızraklarıdır. Bu mızrakları yalnızca sizi davet edip icabet etmeyenlerin sinelerine saplayacaklardır.”[14]
Aşura Günü
Bazılarının naklettiğine göre Nafi b. Hilal yeni evlenmişti. Aşura günü savaş meydanına çıkmak istediğinde eşi onu bu işten sakındırmaya çalıştı. Ancak o, İmam Hüseyin’e (a.s) yardım etmekte diretti. İmam Hüseyin (a.s) olayı duyunca Nafi’ye şöyle buyurdu: “Eşin endişelenmekte ve ben genç yaşınızda birbirinizden ayrı düşmenizi istemem; istiyorsan eşini de al ve bu çölden git.”
Nafi şöyle dedi: “Ey Peygamberin oğlu! Eğer zorluk halinde seni terk edip zevk ve sefa peşine düşersem, yarın kıyamet günü ceddin Resulullah’a ne cevap veririm?!”[15]
Sonra Amr b. Kuraza Ensari, İmam Hüseyin'in (a.s) uğrunda savaşmak için meydana çıktı. Ancak kardeşi Ali b. Kuraza, Ömer b. Sa'd ile birlikteydi. Amr b. Kuraza Ensari, İmam Hüseyin (a.s) yolunda savaşarak şehit düştü. Bunun üzerine düşman ordusunda bulunan kardeşi Ali b. Kuraza şöyle bağırdı: “Ey Hüseyin! Kardeşimi yoldan çıkarıp aldattın, sonunda da öldürttün.”
İmam Hüseyin (a.s) ise cevabında şöyle buyurdu: “Ben kardeşini yoldan çıkarmadım. Tam tersine Allah Teâlâ senin kardeşini hidayete erdirdi, sen ise yoldan çıktın.”
Sonra Ali b. Kuraza, İmam Hüseyin'e (a.s), "Eğer seni öldürmezsem ya da seninle savaşta ölmezsem, Allah beni öldürsün!” diyerek İmam Hüseyin'e (a.s) saldırdı. Fakat Nafi b. Hilal el-Muradî onun karşısına çıktı ve mızrakla onu vurup yere serdi.[16]
Sonra da arkadaşları onu kurtarmak için Nafi b. Hilal’e saldırdılar. Daha sonra onu alarak yaralı bir şekilde kurtardılar.
Savaş Sırasında Okuduğu Recez
Nafi b. Hilal Beceli, savaş meydanında şu şekilde recez okuyarak savaşıyordu:
- “Eğer beni tanımıyorsanız, size kendimi tanıtayım
- Ben Cemeli kabilesindenim, Ali’nin ve Hüseyin b. Ali’nin dini üzereyim.”[17]
Bunu duyan “Muzahim b. Hureys” adında biri ona doğru geldi ve şöyle dedi: “Ben de Osman'ın dini üzereyim.”
Hz. Nafi “Sen Şeytan'ın dini üzeresin” dedikten sonra ona kılıcıyla saldırdı. Kaçmak isteyen Muzahim’e mecal vermeyen Nafi onu öldürdü.[18]
Nafi b. Hilal el-Cemeli kendi oklarının üzerine adını yazmış ve zehir sürmüştü. İşaretli oklarını atarken recezler okuyordu.[19]
Attığı oklarla düşman ordularından 12 kişiyi öldürdü ve birçoklarını yaraladı. Okları bitince kılıcını çekip düşman saflarına girdi.[20] Şiddetle savaşıyor ve şu şekilde recez okuyordu:
- “Ben Yemenli Cemeli gencim
- Ali’nin ve Hüseyin’in dini üzereyim
- Bugün burada ölmeyi arzu ediyorum
- İşte bu benim isteğimdir ve kendi amelimle karşılaşacağım.”[21]
Şehadeti
Düşman orduları ona topluca saldırdı; ok ve mızraklarla etrafını sararak esir aldılar.
Şimr ve adamları onu Ömer b. Sa'd’ın yanına götürdüler.
Ömer b. Sa'd, Nafi’ye şöyle dedi: “Yazıklar olsun sana ey Nafi! Neden kendine böyle davrandın?”
Nafi, sakallarından kan damlar bir halde şöyle dedi: “Rabbim niyetimin ne olduğunu biliyor. Allah'a yemin ederim ki yaraladıklarımın dışında sizden on iki kişiyi öldürdüm. Bu mücadelemden dolayı kendimi kınamıyorum. Eğer bileğim sağlam ve gücüm kalmış olsaydı, beni esir alamazdınız!”
Ömer b. Sa'd Şimr’e onu öldürmesi için emretti. Bunun üzerine Şimr kılıcını kınından çıkardı.
Nafi, Şimr’e şöyle dedi: “Allah'a yemin ederim ki ey Şimr! Eğer Müslümanlardan olsaydın, elin bizim kanımızla boyanmış bir şekilde Allah'la görüşmek sana ağır gelirdi. Bizim ölümümüzü yaratıklarının en kötülerinin eliyle gerçekleştiren Allah'a hamdolsun.” Konuşmanın ardından Şimr, Hz. Nafi b. Hilal Cemeli’yi şehit etti.[22]
Nahiye-i Mukaddese Ziyareti
Hz. Nafi b. Hilal Beceli’nin ismi Recebiye ve Nahiye-i Mukaddese ziyaretlerinde geçmiştir. Nahiye-i Mukaddese ziyaretnamesinde şu şekilde hitap edilmiştir:
“es-Selamu ale Nafi b. Hilal el-Beceli el-Muradi”
Kaynakça
- ↑ Hayrettin Zerkuli, el-İ’lam, c. 8, s. 6.
- ↑ El-Emali liş-Şeceri, c. 1, s. 172.
- ↑ El-Futuh, c. 5, s. 200; el-Mufid fi Zikra es-Sabt eş-Şehit, s. 97 – 98; Ravzatu’ş-Şüheda, s. 298 – 299; Remzu’l Musibet, c. 2, s. 85
- ↑ Ebsaru’l Ayn, s. 50 – 150; Mesiru’l Ahzan, s. 31.
- ↑ El-Melhuf, s. 177.
- ↑ Muhammed Semavi, Ebsaru’l Ayn fi Ensari’l Hüseyin aleyhi selam, s. 147.
- ↑ Aşeretu’n Kamile, s. 402.
- ↑ Muhammed Semavi, Ebsaru’l Ayn fi Ensari’l Hüseyin aleyhi selam, s. 147.
- ↑ Mesiru’l Ahzan, s. 31.
- ↑ İbn-i E’sem el-Kûfi, el-Futuh, c. 5, s. 83; el-Melhuf, s. 138.
- ↑ Ahmed b. Yahya Belazuri, Ensabu’l Eşraf, c. 3, s. 181; Muhammed b. Cerir et-Taberi, Tarihu’l Umem ve’l Muluk (Tarih-i Taberi), c. 5, s. 412 – 413; Ebu’l Ferec el-İsfahani, Makatilu’t-Talibin, s. 117; Maktelu’l Hüseyin, Harezmî, c. 1, s. 346 – 347; Taberi, c. 4, s. 312.
- ↑ Ed-Dem’tu’s-Sakibet, c. 4, s. 273; el-Mukrim, s. 219.
- ↑ Ed-Dem’tu’s-Sakibet, c. 4, s. 273 – 274.
- ↑ El-Mukrim, s. 219.
- ↑ Ravzatu’ş-Şüheda, s. 298; Nasihu’t-Tavarih, c. 2, s. 277.
- ↑ El-Belazuri, s. 192; Taberi, s. 434; Ali b. Ebu’l Kerem İbn-i Esir, el-Kamil fi Tarih, c. 4, s. 67.
- ↑ Taberi, s. 435; Şeyh Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 103; el-Muvaffak b. Ahmed el-Harezmî, Maktelu’l Hüseyin (a.s), c. 2, s. 14 – 15; Tabersi, İ’lamu’l Vera bi-İ’lamu’l Huda, c. 1, s. 462.
- ↑ Et-Taberi, s. 435; Şeyh Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 103.
- ↑ El-Kûfi, s. 110; el-Bahrani, s. 271.
- ↑ El-Belazuri, s. 197; et-Tabari, s. 441 – 442; İbn-i Esir, c. 4, s. 71 – 72.
- ↑ İbn-i Şehraşub, Menakibu Al-i Ebu Talib, c. 4, s. 104.
- ↑ Nasihu’t-Tavarih, c. 2, s. 277 – 279; Belazuri, s. 197; et-Taberi, s. 441 – 442 ve İbn-i Esir, c. 4, s. 71 – 72.
Bibliyografi
- Semavi, Muhammed b. Tahir Semavi, Ebsaru’l Ayn fi Ensari’l Hüseyin, tercüme: Abbas Celali, Kum, İntişar-ı Zair, 1991.
- Ali en-Namazi eş-Şahrudi, Müstedrek İlmu’r-Ricalu’l Hadis, Tahran, İbnu’l Muellif, birinci baskı, c. 8.
- Taberi, Muhammed b. Cerir, Tarihu’l Umem ve’l Muluk (Tarih-i Taberi), tahkik: Muhammed Ebu’l Fazl İbrahim, Beyrut, Daru’t-Turas, ikinci baskı, 1967.
- Ebu’l Ferec İsfahani, Makatilu’t-Talibin, tahkik, takdim ve işraf: Kazım el-Muzaffer, Necef-i Eşref, Menşurat el-Mektebetu’l Haydariye, 1385 / 1965.
- Harezmî, el-Muvaffak İbn-i Ahmed; Maktelu’l Hüseyin (a.s), tahkik ve talik: Muhammed es-Semavi, Kum, Mektebetu’l Mufid.
- Şeyh Müfid, el-İrşat, tercüme: Muhammed Bakır Saidi, Tahran, İntişar-ı İslami, 1380 h.ş.
- el-Belazuri, Ahmed b. Yahya b. Cabir, Ensabu’l Eşraf, c. 2, tahkik: eş-Şeyh Muhammed Bakır Mahmudi, Müessese el-İlmi lil-Matbuat, 1977.
- Semavi, Muhammed b. Tahir Semavi, Ebsaru’l Ayn fi Ensari’l Hüseyin, tercüme: Abbas Celali, Kum, İntişar-ı Zair, 1381.
- İbn-i E’sem Kufi, Kitabu’l Futuh, Beyrut, Ali Şiri baskısı, 1991.
- et-Tabersi, İ’lamu’l Vera bi-İ’lamu’l Huda, c. 1, Kum, Müessese Alulbeyt (a.s) li-İhyau’t-Turas, 1417.
- İbn-i Esir, Ali b. Ebu’l Kerem, el-Kamil fi Tarih, Beyrut, Dar’u Sadır-Dar’u Beyrut, 1965.
- el-Musevi el-Mukrim, Abdürrezzak, Maktelu’l Hüseyin (a.s), Beyrut, Daru’l Kitabu’l İslamiye, beşinci baskı. 1979.
- Abdullah Bahrani, el-Avalimu’l İmam Hüseyin (a.s), araştırma: Medresetu’l İmamu’l Mehdi (a.f), Kum, Medresetu’l İmamu’l Mehdi (a.f), birinci baskı, 1407.
- Ebu’l Feda İsmail b. Ömer b. Kesir, el-Bidayetu ve’n-Nihayet, Beyrut, Daru’l Fikr, c. 8, 1986.
- Seyyid İbrahim Musevi Zencani, Vesiletu’d-Darin fi Ensari’l Hüseyin (a.s), üçüncü baskı, 1410.
- Allame Muhammed Bakır Meclisi, Biharu’l Envar, c. 45, Beyrut, Müsesse Vefa, Dar’u İhya et-Turas el-Arabi, üçüncü baskı, 1403.