Abdurrahman bin Abdullah el-Erhebi
 İmam Hüseyin (a.s) Haremi'ndeki Kerbela Şehitlerinin Mezarı | |
| Yaşadığı yer | Kufe |
|---|---|
| Şehid olduğu tarih | 10 Muharrem 61 h.k (680) |
| Vefat yeri | Kerbela |
| Şehadet şekli | Ömer bin Sa'd'ın ordusu tarafından |
| Türbe | İmam Hüseyin Haremi |
| Kimin Sehabesi | İmam Hüseyin (a.s) |
| Ehlibeyt Ashabı | |
| Habib bin Muzahir • Meysem-i Tammar • Müslim bin Avsece • Müslim bin Akil • Hâni bin Urve • Kumeyl b. Ziyad Nahai • vb. | |
Abdurrahman b. Abdullah el-Erhebî (Arapça: عبد الرحمن بن عبد الله الأرحبي), Kerbela şehitlerinden ve İmam Hüseyin’in (a.s) ashabındandır. O, Kufelilerin mektuplarını İmam Hüseyin’e ulaştıran elçilerden biri olup, sonrasında Müslim b. Akil ile birlikte Kufe’ye gitmiş, Müslim’in şehadetinden sonra gizlice Kufe’den çıkarak İmam Hüseyin’in (a.s) kervanına katılmış ve Aşura günü ilk hücumda şehit olmuştur.
İsmi ve Nesebi
Kaynaklarda onun ismi "Abdurrahman el-Kedri",[1] "Abdurrahman b. Abdullah el-Erhebi"[2] ve "Abdurrahman b. Ubeyd el-Erhebi"[3] şeklinde geçmektedir. Nahiye Ziyareti’nde (Ziyaretü’ş Şüheda) ona "Abdurrahman b. Abdullah b. el-Kedr el-Erhebi"[4] ve Recebiyye Ziyareti’nde ise "Abdurrahman b. Abdullah el-Ezeri" olarak selam verilmiştir.
Abdurrahman, Abdullah el-Erhebi’nin oğludur. Erheb kabilesi, Şii Beni Hemdan kabilesinin tanınmış kollarından biridir.[5]
Özellikleri ve Sıfatları
Abdurrahman, İmam Hüseyin’in (a.s) ashabından,[6] cesur ve yiğit bir kimseydi.[7] Aynı zamanda Kufe’de etkili bir şahsiyet olarak tanınmaktaydı ve İmam Ali’nin (a.s) tabiilerinden sayılıyordu.[8]
Kufelilerin Mektup Taşıyıcısı
İmam Hüseyin’in (a.s), Yezid’e biat etmediği ve Mekke’ye gittiği haberi üzerine, Kufeliler çeşitli mektuplar yazarak onu Kufe’ye davet ettiler. Abdurrahman b. Abdullah ile Kays b. Müshir, Kufelilerin gönderdikleri elçilerden olup, beraberlerinde 53 mektup,[9] veya bazı rivayetlere göre 153 mektup, hatta Akhbarü’t Tivâl'da aktarıldığı üzere 50 mektup ile İmam Hüseyin’e (a.s) gönderilmişlerdi.[10] Bu mektupların tamamının içeriği, İmam’ı (a) Kufe’ye davet etmekti.[11]
Bu elçiler, 60 h.k yılı Ramazan ayının 10’u ya da 12’sinde Mekke’ye ulaştılar[12] ve diğer Iraklı elçilerle birlikte mektupları İmam’a teslim ettiler.[13]
Ancak bir rivayete göre, Abdurrahman ile birlikte Kufe’den gelen 150’den fazla kişi, her biri birkaç mektup taşıyarak Mekke’ye gönderilmiş ve İmam Hüseyin’in (a) huzuruna çıkmışlardı.[14]
Müslim’le Kufe’ye Yolculuk
İmam Hüseyin (a.s), mektuplara cevaben Müslim b. Akil’i, Kays b. Müshir, Abdurrahman b. Abdullah ve Umare b. Ubeyd es-Seluli ile birlikte Kufe’ye gönderdi.[15]
Kerbela'da Bulunması ve Şehadeti
Müslim b. Akil’in şehadetinden sonra, Abdurrahman gizlice Kufe’den çıkarak İmam Hüseyin’in (a.s) kervanına katıldı.[16] Aşura günü, İmam’dan izin alarak meydana çıktı.[17] Kufe ordusundan bazı askerleri öldürüp bazılarını yaraladıktan sonra şehit oldu. O, ilk hücumda şehit düşenler arasında sayılmaktadır.[18] Beni Esed kabilesi, onun bedenini de Kerbela’daki diğer şehitlerle birlikte toplu şekilde defnetmiştir.
Savaşta Söylediği Recez
Abdurrahman savaş alanında şu recezi okumuştur:[19]
- اِنّی لِمَنْ یُنکِرُنی ابنُ الکَدَن / اِنّی عَلى دینِ حُسَینٍ وَ حَسَن
“Beni tanımayanlara derim ki: Ben Keden oğluyum. Hüseyin ve Hasan’ın dini üzereyim.”
Semavi, ayrıca ona şu recezi de isnad eder:[20]
صَبراً عَلَى الأسْیافِ وَ الأسِنَّه / صَبراً عَلَیْها لِدُخُولِ الجَنَّه
“Ey cennet yolcusu! Kılıçlara ve mızraklara karşı sabret.”
İlgili Konular
Kaynakça
- ↑ Ferşanü’l-Hicâ, c. 2, s. 234.
- ↑ Tazkiratü’l-Havâs, s. 221; el-İrşâd, c. 2, s. 37, 39; Menâkıb, c. 3, s. 241, 260; Ricalu’t-Tusî, s. 103.
- ↑ Ahbâru’t-Tıvâl, s. 229; Ravzatü’ş-Şühedâ, s. 205.
- ↑ el-Bihâr, c. 45, s. 73.
- ↑ Tesmiyetu men kutile, no. 96; el-Ensâb li’s-Sem‘ânî, c. 1, s. 106.
- ↑ Ricalu’t-Tusî, s. 103.
- ↑ İbṣâru’l-‘Ayn, s. 131; Tenḳīḥu’l-Maḳāl, c. 2, s. 145.
- ↑ Semâvî, önceki kaynak, s. 131.
- ↑ Târîhu’t-Ṭabarî, c. 5, s. 352.
- ↑ Ahbâru’t-Tıvâl, s. 229; Ensâbu’l-Eşrâf, c. 3, s. 158.
- ↑ Bkz: Semâvî, 1419 h.k, Ebsarü’l-‘Ayn, s. 216; İbn Şehrâşûb, Menâkıb, 1379 h.k., c. 4, s. 97; Celâlî, Selahşorân-ı Tıf, 1388 h.ş, s. 262.
- ↑ el-İrşâd, c. 2, s. 37; Menâkıb, c. 3, s. 241.
- ↑ Taberî, önceki kaynak, s. 352; İbn Âtım el-Kûfî, El-Futûh, c. 5, s. 29; Şeyh Müfid, El-İrşâd, s. 37; Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer İbn Kesîr, El-Bidâye ve’n-Nihâye, c. 8, s. 151.
- ↑ El-İrşâd, c. 2, s. 37; Menâkıb, c. 3, s. 241.
- ↑ El-Fütûh, c. 5, s. 48; Taberî, önceki kaynak, s. 354; Şeyh Müfîd, önceki kaynak, s. 39.
- ↑ El-İrşâd, c. 2, s. 39; Târih-i Taberî, c. 5, s. 354; Ensebü’l-Eşrâf, c. 3, s. 159.
- ↑ Tenkīhu’l-Mekāl, c. 2, s. 145; Ebsârü’l-‘Ayn, s. 131-132.
- ↑ Menâkıb, c. 3, s. 260.
- ↑ Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, 1417 h.k / 1996, c. 3, s. 196.
- ↑ Semâvî, Ebsârü’l-‘Ayn, 1377 h.ş / 1419 h.k, s. 132.
Bibliyografi
- İbn Esâm el-Kûfî, el-Fütûh, tahkik: Ali Şîrî, Beyrut, Dârü’l-Ezvâ’, 1. baskı, 1991, c. 5.
- İbn Şehrâşûb, Menâkıb, tahkik: Muhammed Hüseyin Âştiyânî ve Hâşim Resûlî, Kum, Allâme, 1379 h.k.
- Ebü’l-Fidâ İsmâ‘îl b. Ömer İbn Kesîr, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Beyrut, Dâru’l-Fikr, 1986, c. 8.
- Ebû Hanîfe Ahmed b. Dâvûd ed-Dînûrî, el-Ahbârü’t-Tivâl, tahkik: Abdülmün‘im Âmir, Îrân, Kum, Şerîf Razî, 1370 h.ş.
- Ahmed b. Yahyâ b. Câbir el-Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf, c. 3, Beyrut, Dâru’l-Fikr, 1. baskı, 1417 h.k.
- Seyyid İbrâhîm Mûsevî Zencânî, Vesîletü’d-Dâreyn fî Ensâri’l-Hüseyin (a), y.y., 3. baskı, 1410 h.k.
- Abbâs Celâlî, Selâhşûrân-ı Tıf, Kum, Zâ’ir Yayınları, 1388 h.ş.
- Şeyh Muhammed b. Tâhir es-Semâvî, Ebsârü’l-‘Ayn fî Ensâri’l-Hüseyin, tahkik: Şeyh Muhammed Ca‘fer Tabesî, Merkezü’d-Dirâsâtü’l-İslâmiyye li-Mümessilî’l-Velî’l-Fakîh fî Haras̱i’s-Sevraṯi’l-İslâmiyye, 1. baskı, 1377 h.ş.
- Şeyh Müfîd, el-İrşâd, Kum, Kongreyi Şeyh Müfîd, 1413 h.k.
- Allâme Muhammed Bâkır Meclisî, Bihârü’l-Envâr, c. 45, Beyrut, Müessesetü’l-Vefâ, Dârü İhyâ’i’t-Türâs̱i’l-‘Arabî, 3. baskı, 1403 h.k.
- Muhammed es-Semâvî, Ebsârü’l-‘Ayn fî Ensâri’l-Hüseyin (a), tahkik: Muhammed Ca‘fer Tabesî, Merkezü’d-Dirâsâtü’l-İslâmiyye li-Mümessilî’l-Velî’l-Fakîh fî Haras̱i’s-Sevraṯi’l-İslâmiyye, 1. baskı.
- Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk (Târîhu’t-Taberî), tahkik: Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhîm, Beyrut, Dâru’t-Türâs̱, 2. baskı, 1967.