Emakinü-l Teğyir
| Fıkıh Hükümlerı |
|---|
 |
Emakinü-l Teğyir (Arapça: أماكن التخيير) ya da Emakin Erbea (Arapça: الأماكن الأربعة), seferi (yolcu) olan birinin namazını tam veya kısaltarak kılma hakkına sahip olduğu belli başlı mekanlardır. Şii fıkıhçıların genel görüşüne göre bu yerler Mekke, Medine, Kufe Camii ve İmam Hüseyin'in (a.s) Haremidir. Bir grup fıkıhçının fetvasına göreyse bu hüküm Mekke ve Medine şehirlerinin bütününü kapsamamaktadır. Daha ziyade sadece Mescid-i Nebevi ve Mescid-i Haram’ı kapsamaktadır.
Bazı fıkıhçıların da hükmü şu yöndedir: Emakinü-l Teğyir hükmü sadece bu şehirlerin eski sınırlarına kadar geçerlidir.
Kelime Kökeni
Emakinü-l Teğyir seferi (yolcu) olan birinin namazını tam veya kısaltarak kılma hakkına sahip olduğu belli başlı mekanlardır. Bu yerlerdeki yolcu namazını tam ya da seferi kılmak arasında seçim yapma hakkına sahip olduğu için bu mekanlara Emakinü-l Teğyir denir. Ayrıca bu söz konusu belli yerlerin sayısı dört olduğu için Emakinü-l Erbea olarak da adlandırılmaktadır.[1]
Örnekler
Şii fıkıhçıların meşhur görüşüne göre Mekke ve Medine şehirleri[2] ile Kufe Camii ve İmam Hüseyin'in (a.s) haremi Emakinü-l Teğyir yerleri olduğu belirtilmektedir.[3] Şeyh Tusi şöyle demiştir: Bazı rivayetlere göre Emakinü-l Teğyir hükmü Kufe[4] ve Necef[5] şehirlerini de kapsamaktadır. Bazı fıkıhçılar Kufe şehrini Emakinü-l Teğyir olarak görmektedirler[6] ve bazıları da Emakinü-l Teğyir’i Mekke ve Medine'deki Mescid-i Nebevi ve Mescid-i Haram ile sınırlamıştır.[7]
Seyit Murtaza ve İbn-i Cüneyt’e göre ziyaretine gidilen tüm Masum İmamlar’ın kabirlerinde Emakinü-l Teğyir hükmü geçerli olarak kabul edilmiştir.[8] Sahip Cevahir bu görüşü mantıksız bulmuştur.[9]
Fıkıhi Kaideleri
Şii fıkıhçılar Emakinü-l Teğyir’in Namaz Ahkamında[10] ve vekil tayin edilerek yerine getirilen ibadetlerdeki (Isticari ibadet) kuralları konusunu ele almışlardır.[11] Aralarındaki en çok kabul gören görüşe göre seferi biri Emakinü-l Teğyir yerlerinde namazlarını hem kısaltarak kılabilir hem de tam kılması caizdir; Ancak tam olarak kılınması da müstehaptır.[12]
Emakinü-l Teğyir’e ilişkin bazı diğer fıkhi ahkamları şunlardır:
- Emakinü-l Teğyir hükmü namaz için geçerlidir ve orucu kapsamaz.[13]
- Fıkıhçıların çoğu şöyle demiştir: İhtiyaten Emakinü-l Teğyir yerlerindeyken kazaya kalan namazlar kısaltılarak kılınmalıdır.[14]
- Bazı fıkıhçılara göre de Emakin Erbea’da (dört mekân) namaz kılıyorken niyet süreklidir; Yani namaz kılan kişi namazdayken niyetini değiştirerek namazını kısaltmak yerine tam kılabilir ya da başta tam kılmak istiyorken kısaltabilir.[15]
- Bazı fıkıhçıların fetvalarına göreyse Emakinü-l Teğyir hükmü sadece bu yerlerin eski sınırları boyunca geçerlidir.[16]
Kaynakça
- ↑ Örneğin bkz. Yezdi Tebatebayi, el-Urva el-Veski, 1419 AH, cilt 3, sayfa 624.
- ↑ Hüseyni Ameli, Miftah el-Karama, Darahiyah el-Tarath el-Arabi, cilt 3, bölüm 1, s. 491.
- ↑ Tusi, El-Nihaye, 1400 h.k, s. 124; Allame Hilli, içeriğin sonu, 1412 k.h, cilt 6, s. 366.
- ↑ Tusi, El-Nihaye, 1400 h.k, s.124.
- ↑ Tusi, el-Mabsut, 1387 h.k, 1. cilt, s.141.
- ↑ Sistani, Minhac el-Salehin, 1417 h.k, 1. cilt, s. 305.
- ↑ İbn-i İdris, el-Sarair, 1410 h.k, 1. cilt, s. 303-302; Allama Hilli, çeşitli Şiiler, 1413 h.k, 3. cilt, s.138.
- ↑ Necefi, Cevahar el-Kelam, 1404 h.k, cilt 14, s.339.
- ↑ Necefi, Cevahar el-Kelam, 1404 h.k, cilt 14, s. 339.
- ↑ Örneğin bkz. İlk şehit, el-Bayan, 1412 h.k, s.153.
- ↑ Ensari, el-Makasib, 1410 h.k, cilt 5, s.34.
- ↑ Tusi, El-Nihaye, 1400 h.k, s.124.
- ↑ Yezdi Tebatebayi, el-Urva el-Vuthka, 1419 h.k, cilt 3, sayfa 518 ve 624.
- ↑ Yezdi Tebatebayi, el-Urva el-Vuthka, 1419 h.k, cilt 3, sayfa 62-63; Hüseyni Ameli, Miftah el-Karama, Darahiyah el-Tarath el-Arabi, cilt 3, bölüm 1, s. 398.
- ↑ Sistani, Minhac el-Salehin, 1417 h.k, 1. cilt, s. 306; Yezdi Tebatebayi, el-Urva el-Veski, 1419 h.k, cilt 3, s.518.
- ↑ Mahmudi, Umre Müfradah Ayinleri, 1429 h.k, s.246.
Bibliyografyi
- İbn-i İdris Hilli, Muhammed İbn-i Mansour, el-Sarair el-Havi Fatvas, Kum, Kum İlahiyat Fakültesi Öğretmenler Cemiyeti'ne bağlı İslam Yayınları Ofisi'ni yazdıkları için, 1410 h.k.
- Ensari, Mürteza İbn-i Muhammed Emin, el-Makasib, Kum, Dar el-Kitab Press Institute, 1410 h.k.
- Hüseyni Ameli, Seyit Cavad bin Muhammad, The Key of Glory in Explanation of the Allama of the Allama, fixed by Muhammad Bakir Hüseyni Şehidi, *Beyrut, Dar el-Ahya el-Tarath el-Arabi, Bita.
- Sistani, Seyit Ali, Minhacat el-Salehin, Kum, Ayetullah Sistani ofisi, 1417 h.k.
- Şehid Evvel, Muhammed İbn-i Makki, el-Bayan, Muhammed Hassoun'un araştırması, Kum, 1412 h.k.
- Şehid Evvel, Muhammed İbn-i Makki, Şeriat kurallarında Zikr el-Şiah, Kum, el-Albayt Enstitüsü, barış onların üzerine olsun, 1419 h.k.
- Tusi, Muhammed İbn-i Hasan, el-Mabsut Fikh el-Imamiyyah, Sayyid Muhammad Taki Kashfi, Tahran, el-Mortazaviyyah Library for the Revival of el-Caafariyah Vorks, 1387 h.k.
- el-Tusi, Muhammed İbn-i Hasan, El-Nihaye in the Absolute of Curisprudence and Fatvas, Beyrut, Dar el-Kitab el-Arabi, 1400 h.k.
- Allama Hilli, Hasan İbn-i Yusuf, Şeriat Kurallarında Farklı Şiiler, Kum, Kum İlahiyat Fakültesi Öğretmenler Cemiyetine bağlı İslam Yayınları Ofisi, 1413 h.k.
- Allame Hilli, Hasan İbn-i Yusuf, Din Araştırmalarında Dinin Sonu, Meşhed, İslam Araştırmaları Derneği, 1412 h.k.
- Mahmudi, Muhammed Reza, Rites of Umre Mofradeh, Kum, Nashr-e Moasher, ilk baskı, 1429 h.k.
- Nacafi, Muhammed Hasan, Cavahar el-Kelam fi Şerh Şerh Şerh Sharia el-Islam, Abbas Kuchani ve Ali Akhundi tarafından yapılan araştırma, Beyrut, 1404 h.k.
- Hamedani, Akarza bin Muhammed Hadi, Mesbah el-Fakih, Muhammed Bagheri, Muhammed Mirzaei ve Seyit Nur el-Din Cafarian, Kum, el-Cafaria Foundation for the Revival of Heritage, 1416 h.k.
- Yezdi Tebatebayi, Seyit Muhammed Kazem, el-Urva el-Veski Fima Tamam el-Balavi, Kum İlahiyat Fakültesi Öğretmenler Cemiyeti'ne bağlı Ahmed *Muhsini Sabzevari tarafından düzenlenmiş, 1419 h.k.