Ziyaret Namazı

Ziyaret namazı (Arapça: صلاة الزيارة), masumların (a.s) ziyareti sırasında kılınan iki rekâtlı müstahap bir namazdır. İmamzadelerin (Ehlibeyt imamlarının çocukları) ziyareti sırasında ziyaret namazı yerine iki rekât müstahap namaz kılınmalı ve sevabı o imamzadeye hediye edilmelidir.

Ziyaret Namazı Nasıl Kılınır

Ziyaret namazı sabah namazı gibi iki rekâttır. “Ziyaret namazı” niyeti ile kılınır ve erkeklerin Fatiha suresini ve sureyi sesli okumasına gerek yoktur. Fatiha suresinden sonra herhangi bir surenin okunması zorunlu değildir. Eğer kılınan ziyaret namazı için mahsus bir sure tavsiye edilmemişse, birinci rekâtta Fatiha’dan sonra “Rahman” ikinci rekâtta ise “Yasin” suresi okunması müstahaptır.^[1]

Hz. Resul-ü Kibriya Efendimizin (s.a.a) ziyareti için ikişer rekâtlı olmak üzere dört rekât ziyaret namazı kılınması nakledilmiştir.^[2] Diğer masumlar için de birkaç ikişer rekâtlı ziyaret namazı kılınabilir.^[3]

Bu Namazın En Üstün Yeri

Şeyh Abbas Kummi, “Mefatihu’l Cinan” kitabında Hz. Peygamber Ekrem’in (s.a.a) ziyareti için en iyi yerin ravza olduğunu, diğer masumlar (a.s) için ise o imamın başucu olduğunu belirtmiştir. Allame Meclisi’nin naklettiğine göre en üstün ziyaret yeri mutahhar kabrin başucu ve arkasıdır.^[4] Ziyaret namazının, mutahhar kabrin arkasında kılınması, halkın örfünde saygısızlık olarak telakki edilirse kılınması caiz olmaz ve haramdır.^[5]

Başucunda ve Arkasındaki Dualar

On üçüncü yüzyılda başucunda ve arkasında dua adıyla bir tartışma yaşandı.

Şeyhiye fırkası, İmamların (a.s) türbesinde namaz esnasında, imamın kabr-i şerifi onlarla kıble arasında olacak şekilde imamın kabrinin arkasında durmaktaydılar. Bu sebeple ‘kabri kıble karar kılıyorlar’ diye ithamda bulunulmuştu ve bir şekilde “arkadakiler” adıyla ünlenmişlerdi. Onların mukabilinde, bu tür şeyleri guluv ve aşırı bulan Şialar bilerek imamın başucunda (imamın kabrinin sağına gelecek şekilde) durarak namaz kılıyorlardı. Onlar da bu hareketlerinden dolayı “başucundakiler” adıyla ünlenmişlerdi.^[6]-^[7]-^[8]

Uzaktan Ziyaret Namazı

Bazı fakih ve müçtehitler, eğer ziyaret türbede veya kabr-i şerifin yanında gerçekleşirse, ziyaret namazı ziyaretten sonra kılınmalı ve eğer uzaktan ziyaret edilecekse, ziyaret namazı ziyaretten önce olmalıdır görüşündeler.^[9]

İmamzadelerin Ziyaret Namazları

Rivayet ve hadislerde, masumların dışında ziyaret namazı unvanıyla her hangi bir namaz zikredilmemiş ve böyle bir namazın kılınması doğru değildir, ancak ziyaretten sonra iki rekât müstahap namazı kılarak sevabını orada yatan kişiye hediye etmek mümkündür.^[10]

Niyabeti (başkasının yerine) Ziyaret ve Namaz

Müstahap ziyaret ve ziyaret namazlarını yaşayan ve ölmüş kişiler için niyabeti olarak yapmak mümkündür. Ziyaret ve ziyaret namazları herkes için toplu olarak veya her bir birey için tek tek niyabeti olarak yerine getirilebilir.^[11] Niyabeti ziyarette (ücretsiz olarak) ziyaretin sevabı, ziyareti gerçekleştirenden hiçbir sevap eksilmeden hem kendisi ve hem de ziyaretini yaptığı kişiye verilir.^{[Not 1]} Allame Meclisi, Biharu’l Envar kitabında Seyyid İbn Tavus’tan şöyle nakletmektedir: “Eğer bir kişi tüm din kardeşleri veya has bir topluluk için niyabeti ziyaret gerçekleştirmek istiyorsa, onları diliyle anmalı veya içinden niyet ederek, ziyareti onlar adına niyabeti olarak yapmalıdır. Daha sonra iki rekât ziyaret namazı kılmalı ve şöyle demelidir: ‘Allah’ım! Bu ziyareti ve iki rekât namazı kıldım ve sevabını falan kişilere, mümin kardeş ve bacılarıma ve benden ziyaret ve dua isteyen herkese hediye ediyorum. Allah’ım! Bu amelimi benden ve onlardan rahmet ve şefkatinle kabul buyur, ey merhametlilerin en merhametlisi.’ Eğer o kişilerden her hangi biri onu görürse ben senin adına imamı ziyaret ettim derse yalan konuşmuş olmaz.”^{[Not 2]}^[12]

Kaynakça

↑ Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.
↑ Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.
↑ Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.
↑ Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.
↑ Veliyi Fakih’in Hac ve Ziyaret İşleri Temsilcisi.
↑ Dairetu’l Maarif Musahib, c. 2, s. 1534.
↑ Aftap Sitesi.
↑ Şia News.
↑ Mir Seyyid Ahmed Alevi Amuli’nin “Takdim namaz der ziyaret ez baid” makalesi, tahkik: Muhammed Cevad Nur Muhammedî, Camiu Fıkh Ehlibeyt yazılımı, Merkezi Tahkikat Kampiyator Ulumu İslami Nur.
↑ Askdin Sitesi.
↑ Askdin Sitesi.
↑ Biharu’l Envar, c. 99, s. 262, 263.

↑ Bazı masum imamlara: “Acaba, bir kişi iki rekât namaz kılar veya bir gün oruç tutar veya hacca gider veya umre yapar veya Hz. Resulullah’ı (s.a.a) yahut İmamlardan (a.s) birini ziyaret ederse ve onun sevabını anne ve babasına veya din kardeşine hediye ederse, onun için de sevabı var mıdır? Diye soru sorduklarında, İmam bu soruya şöyle cevap vermiştir: “Bunun sevabı kendisinden bir sevap eksilmeden niyabetini gerçekleştirdiği o kişiye de verilir.” Veliyi Fakih’in Hac ve Ziyaret İşleri Temsilcisi.
↑ “Allahumme inni zurtu hazihi’z ziyarete ve salleytu hateyni rekateyni ve cealtu sevebehuma hediyeten minni ila Mevla (ziyaret ettiği imamın adını söyler) en cemii ihvani’l müminin ve’l müminat ve an cemii men evsani bi-ziyareti ve’d duai lehu Allahumme tekabbel zalike minni ve minhum bi-rahmetike ya erhemerrahimin.” اَللّهُمَّ إنِّی زُرتُ هذهِ الزِّیارَةَ وَ صَلیتُ هاتَینِ الرکعَتَینِ وَجَعَلتُ ثَوابَهما هَدِیةً منّی إلی مَولای (ziyaret ettiği imamın adını söyler) عَن جَمیعِ إخوانی المُؤمِنینَ وَ المُؤمِنات وَ عَن جَمیعِ مَن أوصانی بِالزِّیارَةِ وَ الدُّعاءِ لَهُ اللّهُمَّ تَقَبَّل ذلِک منّی وَ مِنهُم بِرَحمَتِک یا اَرحَمَ الرّاحِمینَ)

Bibliyografi

Mefatihu’l Cinan, Şeyh Abbas Kummi, neşri meş’er.
Biharu’l Envar, Allame Meclisi Muhammed Bakır, Daru’l Kutub İslami, Tahran.

[1] Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.

[2] Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.

[3] Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.

[4] Mefatihu’l Cinan, Adab Ziyaret, on yedinci edep, meş’ar baskısı, s. 447.

[5] Veliyi Fakih’in Hac ve Ziyaret İşleri Temsilcisi.

[6] Dairetu’l Maarif Musahib, c. 2, s. 1534.

[7] Aftap Sitesi.

[8] Şia News.

[9] Mir Seyyid Ahmed Alevi Amuli’nin “Takdim namaz der ziyaret ez baid” makalesi, tahkik: Muhammed Cevad Nur Muhammedî, Camiu Fıkh Ehlibeyt yazılımı, Merkezi Tahkikat Kampiyator Ulumu İslami Nur.

[10] Askdin Sitesi.

[11] Askdin Sitesi.

[14] Biharu’l Envar, c. 99, s. 262, 263.

[12] Bazı masum imamlara: “Acaba, bir kişi iki rekât namaz kılar veya bir gün oruç tutar veya hacca gider veya umre yapar veya Hz. Resulullah’ı (s.a.a) yahut İmamlardan (a.s) birini ziyaret ederse ve onun sevabını anne ve babasına veya din kardeşine hediye ederse, onun için de sevabı var mıdır? Diye soru sorduklarında, İmam bu soruya şöyle cevap vermiştir: “Bunun sevabı kendisinden bir sevap eksilmeden niyabetini gerçekleştirdiği o kişiye de verilir.” Veliyi Fakih’in Hac ve Ziyaret İşleri Temsilcisi.

[13] “Allahumme inni zurtu hazihi’z ziyarete ve salleytu hateyni rekateyni ve cealtu sevebehuma hediyeten minni ila Mevla (ziyaret ettiği imamın adını söyler) en cemii ihvani’l müminin ve’l müminat ve an cemii men evsani bi-ziyareti ve’d duai lehu Allahumme tekabbel zalike minni ve minhum bi-rahmetike ya erhemerrahimin.” اَللّهُمَّ إنِّی زُرتُ هذهِ الزِّیارَةَ وَ صَلیتُ هاتَینِ الرکعَتَینِ وَجَعَلتُ ثَوابَهما هَدِیةً منّی إلی مَولای (ziyaret ettiği imamın adını söyler) عَن جَمیعِ إخوانی المُؤمِنینَ وَ المُؤمِنات وَ عَن جَمیعِ مَن أوصانی بِالزِّیارَةِ وَ الدُّعاءِ لَهُ اللّهُمَّ تَقَبَّل ذلِک منّی وَ مِنهُم بِرَحمَتِک یا اَرحَمَ الرّاحِمینَ)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[Not 1]

[Not 2]

[12]