Hamse Aşere Münacatı

Öncelik: c, kalite: c
linksiz
yönlendirmesiz
wikishia sitesinden
(Münacat-ı Hamse Aşer sayfasından yönlendirildi)
Hamse Aşere münacatı
Dua Bilgileri
KonuAhlak ve irfan
Me'sur/Me'sur OlmayanMe'sur
Yayınlayanİmam Seccad (a.s)
Şii kaynaklarıEs-Sahifeti’s-Saniyetu’s-Seccadiye • Biharu’l-Envar • Mefatihu’l-Cinan
MonograflarAli Rıza Ricali Tahrani “Zemzeme-i Arifane” • Nurullah Alidust Horasani “Der Bargâh-ı Nur”
Meşhur Dualar ve Ziyaretler
Tevessül Duası • Kumeyl Duası • Nudbe Duası • Simat Duası • Ferec Duası • Ebu Hamza Sumali Duası • Aşura Ziyareti • Camia Kebire Ziyareti • Varis Ziyareti • Erbain Ziyareti


Hamse Aşere münacatı (Arapça: المناجاة الخمسة عشر), İmam Zeynel Abidin’den (a.s) nakledilen on beş duadan oluşan bir dua mecmuasıdır. Bu dua "es-Sahifeti’s-Saniyetu’s-Seccadiye", "Biharu’l Envar" ve "Mefatihu’l Cinan" kitaplarında nakledilmiştir. Bu münacatların ana temasını ahlak ve irfan oluşturmaktadır. Bu dua mecmuası için çok sayıda şerhler yazılmıştır.

Senet ve Kaynağı

Bu dua "es-Sahifetu’s-Saniyeti’s-Seccadiye", "Biharu’l Envar"[1] ve "Mefatihu’l Cinan"[2] kitaplarında nakledilmiştir. Allame Meclisi (r.a) şöyle demektedir: “Ashap tarafından nakledilen bu münacatın bazı kitaplarda zikredildiğini gördüm.”[Not 1] [3] Buna rağmen o kitapların adlarını nakletmemiş ve rivayetlerin kaynak ve senetlerini de açıklamamıştır. Şeyh Hürr-ü Amuli de “Sahifetu’s-Saniyeti’s-Seccadiye”de bu münacatın Seccadiye dualarından olduğunu ileri sürmüş ve münacatı hiçbir kuşku duymadan İmam Seccad’a (a.s) atfetmiştir. Hamse Aşer münacatı, mürseldir. Ancak münacattaki konu ve mefhumlar, Kur’an öğretilerine ve öteki nakledilmiş duaların aslına uygun olduğundan, okunmasında herhangi bir sorun yoktur.

Büyük Âlimlerin Perspektifinde

  • Muhammed Taki Meclisi –Allame Meclisi’nin babası- şöyle demektedir: “Salik-i ilallahın (Allah’a yönelen saliklerin) hamse aşer münacatına müdavim (devamlı) olmaları yaraşır.”[4]
  • "Riyad" kitabının yazarı Seyyid Ali Tabatabai’nin bazı öğrencilerinin ondan naklettiklerine göre, Seyyid Ali Gazi her zaman şöyle dermiş: “Ben yıllardır bu münacatı okumakta müdavimim. Bu münacatı okumakla, Allah kalbime hikmet, marifet ve muhabbet nurları saçtı. Öyle ki saymakla bitmez ve ben bu münacatları, duaların kabul olması konusunda tecrübe etmişimdir. Salikler ve ibadet ehli kimseler, bu münacatı okumakta müdavimdirler.”[5]

Şerhleri

  1. Muhammed Taki Misbah Yezdi "Ahlak Dersleri" unvanı ile Hamse Aşer münacatını şerh etmiştir. Bu münacatı bir dizi ders halkası düzenleyerek şerh eden Ayetullah Misbah Yezdi, bu dersleri “Seccadehayi Suluk” adında İmam Seccad’ın (a.s) "Hamse Aşere Münacatının Şerhi" unvanı ile iki cilt olarak yayınlamıştır. Birinci cildi, birinci münacattan sekizinci münacata kadar ve ikinci cildi ise, sekizinci münacattan on beşinci münacata kadardır.[6]-[7]
  2. Hüseyin Ensariyan tarafından kaleme alınan "Münacat-ı Arifan" kitabının ikinci bölümünde, Hamse Aşere Münacatının tercümesine yer vermiştir.[8]
  3. Ali Rıza Ricali Tahrani de “Zemzeme-i Arifane” adı altında Hamse Aşere Münacatının şerhini yapmıştır.[9]
  4. On üçüncü asırda yaşamış olan Abdulali Bozorgi’nin Farsça yazmış olduğu “Şerh-i Münacat-ı Hamse Aşere” bir başka şerhtir.[10]
  5. Ali Şemsnatiri ve Yusuf Resuli’nin kaleme aldığı “Belagat ve Arifan” adlı şerh.[11]
  6. Nurullah Alidust Horasani’nin telif ettiği “Der Bargâh-ı Nur” kitabı da Hamse Aşere Münacatının şerhidir.[12]
  7. Muhsin Gareviyan’ın yazdığı “Seyyid-i Sacidin” ve “Zemzeme-i Sefa” adlı iki kitap da Hamse Aşere Münacatına şerh olarak yazılmıştır.[13]

Münacatların Okunma Vakitleri

Allame Meclisi "Biharu’l Envar" kitabında Hamse Aşere Münacatının her birinin okunma vaktini ayrı ayrı zikrederek belirtmiştir.[14] Ancak Şeyh Abbas Kummi "Mefatihu’l Cinan" kitabında, münacatların ne zaman kıraat edilmesi gerektiğine değinmemiştir. Allame Meclisi’nin naklettiği günlerde okunması daha iyi olsa da her bir münacat istenildiği zaman okunabilir.

Sıra Münacatın Adı Kıraat Vakti Sıra Münacatın Adı Kıraat Vakti Sıra Münacatın Adı Kıraat Vakti
1 Tevbe Edenlerin Münacatı Cuma Günü 6 Şükredenlerin Münacatı Çarşamba Günü 11 Muhtaçların Münacatı Cumartesi Günü
2 Şikayet Edenlerin Münacatı Cumartesi Günü 7 İtaat Edenlerin Münacatı Perşembe Günü 12 Ariflerin Münacatı Salı Günü
3 Korkanların Münacatı Pazar Günü 8 Müridlerin Münacatı Cuma Günü 13 Zakirlerin Münacatı Çarşamba Günü
4 Ümit Edenlerin Münacatı Pazartesi Günü 9 Muhiblerin Münacatı Cumartesi Günü 14 Sığınanların Münacatı Perşembe Günü
5 Yönelenlerin Münacatı Salı Günü 10 Tevessül Edenlerin Münacatı Pazar Günü 15 Zahidlerin Münacatı Cuma Gecesi

Münacatların Okunma Sıralaması

Ayetullah uzma Abdullah Cevadi Amuli’ye göre Hamse Aşer Münacatının tedvini düzenine yönelik bir çalışma yapılması ve Ahlak âlimlerinin bu münacatı gözden geçirerek, düzenlemeleri gerekmektedir. Ayetullah Cevadi Amuli şöyle demektedir:

“… Nitekim bazı duaların tedvini ve sıralanışının üzerinde durmak gerekir. Örneğin İmam Seccad’dan (a.s) nakledilen ‘Hamse Aşere Münacatı’nın ilki “Taibin (tövbe edenlerin) münacatı” ve sonuncusu ise, “Zahidin Münacatı”dır. Hâlbuki bu münacatların eğer on beş merhale veya on beş menzili varsa, zahidan münacatı, son münacatlar arasında değil, ilk münacatlar arasında yer almalıdır. Yani insan, ilk önce tövbe etmeli, züht etmeli, kötü ve çirkin sıfatlardan arınmalı ve sonra faziletleri yüklenmelidir. Ki onlardan en üstünü “Hubbu Likaullah” ve ondan daha üstünü “Hubbullah”tır. Uzman fakih veya usul üzerine ihtisas yapmış uzman usûlcü, fıkıh ve usûl konularını düzenliyor ve bir sıralamaya koyuyorsa, ahlak âlimi de bilir kişi ve uzmanca bir yaklaşımla inceleme yapmalı; seyri-suluk derecelerini dua ve münacatlardan tam olarak istihraç ve istinbat etmelidir. Dolayısıyla ahlak âlimleri ayetleri, duaları ve masumların (a.s) siyretlerini bir düzenlemeye tabi tutuyorlarsa, dua ve zikirleri de düzenlemelidirler. Zira duaların merhale ve derecelerinin bilimsel bahislerle açıklanmaya ihtiyacı vardır.”[15]

Kaynakça

  1. ↑ Meclisi, Biharu’l Envar, c. 91, s. 153, 142.
  2. ↑ Kummi, Mefatihu’l Cinan, 164, 179.
  3. ↑ Meclisi, Biharu’l Envar, c. 91, s. 142.
  4. ↑ Meclisi, Ravzatu’l Muttakin fi Şerh-i Men la Yahduruhu’l Fakih, c. 13, s. 128.
  5. ↑ Tahrani, ez-Zerie, c. 22, s. 239.
  6. ↑ Ayetullah Misbah Yezdi’nin eserlerini tanıtım websitesi.
  7. ↑ Ayetullah Misbah Yezdi’nin eserlerini tanıtım websitesi.
  8. ↑ İrfan websitesi.
  9. ↑ Konsorsiyum Muhtevayı Milli.
  10. ↑ Tahrani, ez-Zerie, c. 22, s. 239.
  11. ↑ Milli kütüphane.
  12. ↑ Milli kütüphane.
  13. ↑ Baqiriyan Muvahhid ve başkaları, Kitapşinasi Niyayeşhayi Şia, s. 272.
  14. ↑ Meclisi, Biharu’l Envar, c. 91, s. 153, 142.
  15. ↑ Cevadi Amuli, Merahil-i Ahlak der Kur’an, s. 150.
  1. ↑ «وَ مِنْهَا الْمُنَاجَاةُ الْخَمْسَ عَشْرَةَ لِمَوْلَانَا عَلِی بْنِ الْحُسَینِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیهِمَا وَ قَدْ وَجَدْتُهَا مَرْوِیةً عَنْهُ (ع) فِی بَعْضِ کُتُبِ الْأَصْحَابِ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَیهِمْ»؛

Bibliyografi

  • Meclisi, Ravzatu’l Muttakin fi Şerh-i Men la Yahduruhu’l Fakih, c. 13, Muhakkik ve musahhih, Musevi Kirmani, Hüseyin, İştihardi, Ali Penah, Müessese-i Ferheng-i İslami Kuşanpur, ikinci baskı, Kum, 1406 h.k.
  • Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l Envar, Daru İhyau't-Turas el-Arabi, Beyrut, ikinci baskı, 1403 h.k.
  • Kummi, Şeyh Abbas, Mefatihu’l Cinan, Neşr-i Maş’er, Kum, 1387 h.ş.
  • Ağa Bozorg-u Tahrani, ez-Zerie ila Tasanifi’ş-Şia, c. 22, Beyrut, Daru’l Evza.
  • Cevadi Amuli, Abdullah, Merahil Ahlak der Kur’an, Muhakkik-i Ali İslami, İntişarat-ı İsra, yedinci baskı, Kum, 1386 h.ş.
  • Baqiriyan Muvahhid, Seyyid Rıza, Resul Caferiyan, Mehdi Mehrizi, Kitabşinasi Niyayeşhayi Şia, Müessese-i Ferheng-i Din Pejuhiyi Beşer, Tahran, 1392 h.ş.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Hamse_Aşere_Münacatı&oldid=93816" sayfasından alınmıştır