Medinetu’l İlm Hadisi
Medinetu’l İlm Hadisi veya İlmin Şehri Hadisi; "Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır." hadisidir (Arapça: حديث مدينة العلم) İslam Peygamberinin (s.a.a) İmam Ali (a.s) hakkında buyurduğu ve Hz. Ali’nin (a.s) Allah Resulü’nden (s.a.a) sonraki dinî otoritesinin kanıtıdır ve aynı zamanda diğer sahabelerden üstün ve bilgili olduğunu da açıkça beyan eden bir hadistir.
Hadisin Metni
“Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır” hadisi farklı lafızlarla rivayet edilmiştir;
”أنا مدينة العلم و عليّ بابها فمن اراد العلم فليأت الباب“
“Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır. O zaman ilim isteyen, kapıya gelsin.”[1]
”أنا مدينة العلم و عليّ بابها فمن اراد العلم فليأته من بابه“
“Ben ilim şehri ve Ali’de onun kapısıdır. O zaman kim ilim irade ederse (isterse), kapısından girsin.”[2]
”انا دار الحکمة و عليّ بابها“
“Ben hikmet eviyim ve Ali de onun kapısıdır.”[3]
Hadisin Tevatür ve Sıhhati
“Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır” hadisi Şia’nın bakışında mütevatir ve Muhammed b. Cerir-i Taberi, Hâkim-i Nişaburi, Hatib-i Bağdadi ve Celaluddin Suyuti gibi Ehlisünnet alimleri bakışında ise, hasen ve sahihtir. El-Gadir[4] kitabında Ehlisünnet hadisçilerinden bu hadisin hasen ve sahih olduğunu kabul eden yirmi bir kişinin ismi kaydedilmiştir.
Hadisi Rivayet Edenler
Sahabe ve Tabiin
- İmam Ali (a.s)
- İmam Hasan (a.s)
- İmam Hüseyin (a.s)
- Abdullah b. Abbas
- Cabir b. Abdullah Ensari
- Abdullah b. Mes’ud
- Abdullah b. Ömer
- Huzeyfe b. Yeman
- Enes b. Malik
- Amr b. As
- İmam Seccad (a.s)
- İmam Bakır (a.s)
- Esbağ b. Nebate Hanzeli
- Cerir Zabbi
- Said b. Cubeyr
- Abdullah b. Osman b. Heysem ve Abdurrahman b. Osman[5]
Diğerleri
Bazı Ehlisünnet Âlimlerinin Hadis Hakkındaki Açıklamaları
Genci Şafii
Bütün Ehlibeyt (a.s), Sahabe (Ebu Bekir, Ömer ve Osman dâhil) ve Tabiin ilahî hükümlerde İmam Ali (a.s) ile meşveret etmiş ve İmam Ali’nin (a.s) ilim, hikmet ve faziletini itiraf etmişlerdir. “Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır” hadisi, aslında İmam Ali’nin (a.s) azamet ve faziletine delalet eden konulardan yalnızca bir tanesidir. Zira İmam Ali’nin (a.s) makamı Allah ve Resulü’nün (s.a.a) yanında daha fazla ve daha yücedir.[20]
Ebu Said Halil Alai
“Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır” hadisini reddedebilecek hangi delil vardır?! Bu hadisi zayıf sayanlar, “Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır” hadisinin kesin ve sahih senetleri karşısında hiçbir delil ve kanıt sunamamışlardır.[21]
İbn-i Hacer Askalani
“Ben ilmin şehriyim ve Ali onun kapısıdır” hadisinin çok sayıda ve çeşitli senetleri bulunmaktadır ve bu hadisi zayıf saymak doğru değildir.[22]
Sahabelerin İmam Ali’nin (a.s) Bilgeliğini İtirafı
Ömer b. Hattab
Ömer, her zaman İmam Ali’nin (a.s) olmadığı bir zamanda ilmî bir sorunla karşı karşıya kalmaktan Allah’a sığınırdı. Ayrıca Ömer şöyle derdi: Eğer Ali b. Ebi Talip (a.s) olmasaydı, Ömer helak olurdu.[23]
Ayşe
Ali b. Ebi Talib’in (a.s) halk arasında peygamberin sünnetini en iyi bilen kişi olduğunu bilin.[24]
İbn-i Abbas
Allah’a andolsun ki, ilmin onda dokuzu Ali’ye (a.s) verilmiştir. Geri kalan onda biri hususunda da Ali insanlarla ortaktır.[25]
Abdullah b. Mes’ud
Şüphesiz ki Kur’an yedi harf üzere nazil olmuştur. Her harfin bir zahiri ve bir de batını vardır. Kur’an’ın zahir ve batın ilmi ise, Ali’nin (a.s) yanındadır.[26] Medine ehlinden, farzlar konusunda en bilgili kişi Ali b. Ebi Talib'tir.[27]
Muaviye
Muaviye karşılaştığı sorunları İmam Ali’ye (a.s) sormak için yazardı. İmam Ali’nin (a.s) şehadet haberini duyunca şöyle dedi: Ebi Talip’in oğlunun (İmam Ali) ölümüyle, fıkıh (Dinde derin düşünce) ve ilim öldü.[28]
Kaynakça
- ↑ Hâkim-i Nişaburi, c. 3, s. 126.
- ↑ İbn-i Abdulbirr, c. 3, s. 1102.
- ↑ Tirmizi, c. 5, s. 637.
- ↑ Emini, c. 6, s. 78 - 79.
- ↑ Zerendi, s. 113.
- ↑ Hâkim-i Nişaburi, c. 3, s. 138.
- ↑ Hâkim-i Nişaburi, c. 3, s. 138.
- ↑ İbn-i Esir, c. 7, s. 437.
- ↑ s. 105.
- ↑ c. 3, s. 137.
- ↑ Tarih-i Bağdad, c. 4, s. 348.
- ↑ el-İstiab, Üçüncü bölüm, s. 1102.
- ↑ s. 80.
- ↑ c. 3, s. 475.
- ↑ Tarih-i Bağdad, c. 9, s. 473.
- ↑ c. 4, s. 1231.
- ↑ s. 36.
- ↑ Camiu’s-Sagir, c. 1, s. 415, hadis 2705.
- ↑ Zariat Suresinin zımninde, 1. ayet.
- ↑ Genci, s. 220 – 222 ve 223.
- ↑ Suyuti, el-Lealiyi’l Mesnu’e, c. 1, s. 155 ve 333.
- ↑ İbn-i Hacer Askalani, c. 2, s. 155.
- ↑ İbn-i Abdulbirr, c. 3, s. 39.
- ↑ İbn-i Abdulbirr, c. 3, s. 462.
- ↑ İbn-i Abdulbirr, c. 3, s. 40.
- ↑ Ebu Naim İsfahani, c. 1, s. 65.
- ↑ Emini, c. 3, s. 91.
- ↑ İbn-i Abdulbirr, c. 2, s. 463.
Bibliyografi
- Alusi, Ruhu’l Meani, Daru İhyau’t-Turasu’l Arabi, Beyrut.
- İbn-i Esir el-Cezeri, Mucemu Camiu’l Usul fi Ehadisi’r-Resul, Tahkik: Muhammed el-Fagi, Daru İhyau’t-Turasu’l Arabi, Beyrut.
- İbn-i Hacer Askalani, Lisanu’l Mizan, Müessesetü el-A’lemi li’l Metbuat – Beyrut.
- İbn-i Sebbag-ı Maliki, el-Fusulu’l Muhimme, Tahkik: Sami el-Gariri, Daru’l Hadis, Kum.
- İbn-i Abdulbirr, el-İstiyab, Tahkik: Ali Muhammed Bicavi, Daru’l Ciyl, Beyrut.
- İbn-i Meğazili, Menakıb-ı Ali b. Ebi Talip, Mektebetu İslamiye, Tahran.
- Ebu Naim İsfahani, Hilyetu’l Evliya ve Tabakatu’l Esfiya, Daru’l Kitabu’l Arabi, Beyrut.
- Emini, el-Gadir, Daru’l Kitabu’l Arabi, Beyrut.
- Bağdadi, Tarih-i Bağdat, Daru’l Kutubu’l İlmiye, Beyrut.
- Tirmizi, el-Caimu’s-Sahih, Tahkik: Ahmed Muhammed Şakir, Merkez-i İttilaat ve Medarik-i İslami.
- Hâkim-i Nişaburi, el-Müstedrek ale’s-Sahiheyn, Tahkik: Mustafa Abdulkadir Ata, Daru’l Kutubu’l İlmiye, Beyrut.
- Zehebi, Tezkiretu’l Huffaz, Daru’l Kutubu’l İlmiye, Beyrut.
- Zerendi, Nazm-ı Dureru’s-Simteyn, Hasan Bircendi, Mecme-i Cihaniyi Ehlibeyt, Tahran.
- Sem’ani, el-Ensab, Tahkik: Abdullah Ömer el-Barudi, Naşir Daru’l Fikr, Beyrut.
- Suyuti, Camiu’s-Sagir, Daru’l Fikr, Beyrut.
- Suyuti, el-Lealiyu’l Mesnua fi’i Ehadisi’l Movzua, Tahkik: Ebu Abdurrahman Salah b. Muhammed b. Uveyze. Daru’l Kutubu’l İlmiye, Beyrut.
- Şeybani, Fezailu’s-Sahabe, Tahkik: Vasiyullah Muhammed Abbas, Müessesetu’r-Risale, Beyrut.
- Taberi, Tehzibu’l Asar, Tahkik: Mahmud Muhammed Şakir, Metbaatu’l Medeni, Kahire.
- Genci Şafii, Kifayetu’t-Talib, Daru İhyau’t-Turas, Beyrut.