Vesayet Hadisi

wikishia sitesinden
(Vesait Hadisi sayfasından yönlendirildi)

Vesayet Hadisi (Arapça: حديث الوصاية), İmam Ali'nin (a.s) İslam Peygamberi’nin (s.a.a) vasisi ve halefi olarak tanıtıldığı bir hadistir. Bu hadisin muhtevası Şii ve Sünni hadis topluluklarında farklı ifadelerle tarif edilmiştir. “لِكُلِّ نَبِيٍّ وَصِيٌّ وَ وَارِثٌ وَ إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ وَارِثِي‏”, Manası: "Bütün peygamberlerin bir vasisi ve varisi vardır; benim vasim ve mirasçım ise Ali'dir." rivâyeti, Berîde bin Hasib'in Peygamber’den (s.a.a) rivayet ettiği en meşhur rivayetlerden biridir.

Hadis Metin

Vesayet Hadisi, Şii ve Sünnî rivayetlerde de geçmektedir: İbn-i Hanbel'in kitabı Sahabelerinin Faziletleri,[1] Menakib bin Meğazili,[2] el-Mu’acimü-l Kebir Teberani,[3] Medine Tarihi, Demeşk,[4] Menakib Harezmi,[5] el-Kamil Corcani,[6] Tezkiretü-l Hevas,[7] Kifayetü-l Eser,[8] Men La Yehzerü-l Fakih,[9] Dela'ilü-l İmame,[10] Menakib İbn-i Şehr Aşub[11] ve Beharü-l Envar[12]. Berîde bin Hasib, “لِكُلِّ نَبِيٍّ وَصِيٌّ وَ وَارِثٌ وَ إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ وَارِثِي‏”, Manası: "Bütün peygamberlerin bir vasisi ve varisi vardır; benim vasim ve mirasçım ise Ali'dir." hadisini Hz. Muhammed'den (s.a.a) alıntılamıştır.[13] Kendisine velisi ve halefi hakkında soru soran Selman-ı Farisi'ye cevaben Peygamber Efendimiz şöyle buyurdu: Benim velim ve varisim o kişidir ki dinimi kamil kılan, sözlerimi yerine getirendir. O kişi Ali bin Ebi Talib'ten başkası değildir.[14] [15]

Ayrıca Ali bin Ali Hilali'den rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (s.a.a) Hz. Fatıma’ya (s.a) hitaben: Benim vasim, en iyi vasidir. O Allah katında en sevgili olandır ve o senin kocandır."[16]

Muhtevası (İçeriği)

Vasiyet hadisinin muhtevası İmam Ali'nin (a.s) hilafet meselesidir. Şii alimler bunu Ali bin Ebi Talib'in imametinin delillerinden biri olarak görürler; Velâyeti velayet olarak Vesait Hadisinin velayet anlamına geldiğini kabul ederler ve Peygamber'in bu hadise dayanarak İmam Ali'yi (a.s) halefi olarak yerine getirdiğine inanırlar.[17] Ancak bazı Sünnî âlimler bu hadiste velâyetin hilâfet anlamına gelmediğini söylemişlerdir; Bunun yerine Peygamber İmam Ali'ye (a.s) sadece ehlibeytine sahip çıkmasını emretti.[18] Şiiler buna cevap olarak Peygamber'in İmam Ali'yi (a.s) mutlak velisi olarak atadığını ve vesayetini aile işlerine bağladığına dair hiçbir delil ve şahit bulunmadığını söylediler.[19] Hamdi bin Abdülmecid Selefi, el-Mu’cemü-l Kebir'in araştırma kitabında, söz konusu Vesait Hadisinin senedi doğru olsaydı hilafet ve halef meselesine işaret edeceğini söylemiştir.[20]

Hadisin Senedi

Vasiyet hadisleri çeşitli Sünni kaynaklarda Beride,[21] Selman,[22] Ebu Eyyub Ensari ve Enes bin Malik[23] tarafından rivayet edilmiştir. Sebt bin Cevzi'nin (Tazkiretü-l Havas'ın yazarı), Salman'ın rivayetlerinin geçtiği Fezailü-l Sahabi bin Hanbel kitabındaki iki belgeyi sahih kabul etmiştir.[24]

İbn-i Cevzi,[25] Celalü-l Dinü-l Suyuti,[26] ve el-Heysemi[27] gibi bazı Sünni alimleri, Muhammed bin Hamid Razi ve Ali bin Mücahid'in isimleri raviler arasında geçtiği için hadisi şüpheli bularak söz konusu hadisi kabul etmemişlerdir. Seyit Ali Milani ile Muhammed bin Kütüb-i Sitte ravilerindendi ve Yahya bin Mu'in de dahil olmak üzere bazı râviler de bu isimleri tasdik etmişlerdir.[28] Ayrıca Sünen-i Tirmizî'nin müellifi Tirmizî'nin Kütüb-i Sitte'den, Ahmed ibn Hanbel'in ise Ali bin Mücahit'ten hadis rivayet ettikleri de belirtilmektedir.[29]

Kaynakça

  1. ↑ Bakınız: Sibt İbn-i Cozi, Tazkerat el-Havas, 1418 H. Kameri, s. 48.
  2. ↑ İbn-i Meğazeli, Menakib Ali İbn-i Ebi Talib, 1426 H. Kameri, s. 167.
  3. ↑ Tabarani, el-Mucam el-Kabir, 1405 H. Kameri, cilt 6, s. 221.
  4. ↑ İbn-i Asaker, Şam Şehri Tarihi, H. 1415, cilt 42, s. 392.
  5. ↑ Harazmi, el-Menakib, 1414 H. Kameri, s. 85.
  6. ↑ Corcani, el-Kamil, 1409 H. Kameri, cilt 4, s. 14.
  7. ↑ İbn-i Cozi'nin soyu, Tazkerat el-Havas, 1418 H. Kameri, s. 48.
  8. ↑ Hazaz Razi, Kefayat el-Eser, 1401 H. Kameri, s. 80.
  9. ↑ Saduk, La Yahdhra el-Fakih, 1413 H. Kameri, cilt 4, s. 180.
  10. ↑ Teberi Amili, Dala'il el-İmame, 1413 H. Kameri, s. 90.
  11. ↑ İbn-i Şehr Ashob, Managheb, 1379 H. Kameri, cilt 2, sayfa 188, cilt 3, sayfa 66.
  12. ↑ Meclisi, Biharü-l Envar, 1403 H., cilt 38, s. 154-339.
  13. ↑ İbn-i Meğazeli, Menakib Ali İbn-i Ebi Talib, H. 1426, s. 167; İbn-i Asaker, Şam Şehri Tarihi, H. 1415, cilt 42, s. 392; Harazmi, el-Menakib, 1414 H. Kameri, s. 85; Corcani, el-Kamil, 1409 H. Kameri, cilt 4, sayfa 14; İbn-i Şehr Ashob, Managheb, 1379 H. Kameri, cilt 2, sayfa 188, cilt 3, sayfa 66; Meclisi, Biharü-l Envar, 1403 H., cilt 38, s. 154-339.
  14. ↑ Teberani, el-Mucam el-Kabir, 1405 H. Kameri, cilt 6, s. 221; Meclisi, Biharü-l Envar, 1403 H., cilt 38, s. 12.
  15. ↑ قلت یا رَسُولَ اللَه لِکُلِّ نَبِیٍّ وَصِیٌّ فَمَنْ وَصِیُّکَ؟ قال فإن وصیی وَ مَوْضِعُ سِرِّی وَ خَیْرُ من أَتْرُکُ بَعْدِی وَ یُنْجِزُ عِدَتِی وَ یَقْضِی دَیْنِی عَلِیُّ بن أبی‌طَالِبٍ.
  16. ↑ Haithamy, Macma 'al-Zavaid, 1408 H. Kameri, cilt 9, s. 165; Teberani, Orta Sözlük, 1415 H. Kameri, cilt 6, s. 327; İbn-i Asaker, Medine Şam Tarihi, cilt 42, 1415 H. Kameri, s. 130; Teberani, el-Mucam el-Kabir, 1404 H. Kameri, cilt 3, s. 58.
  17. ↑ Örneğin, bakınız: Astarabadi, el-Barahin el-Kata'a, 2003, cilt 3, s. 244.
  18. ↑ Teberani, el-Mucam el-Kabir, 1405 H. Kameri, cilt 6, s. 221.
  19. ↑ Şemim Shiite veb sitesi, vasiyetnamenin hadis metni ve belgesinin incelemesi, inceleme: 4 Temmuz 2017.
  20. ↑ Teberani, el-Mucam el-Kabir, cilt 6, s. 221.
  21. ↑ İbn-i Asaker, Şam Şehri Tarihi, H. 1415, cilt 42, s. 392; Harazmi, el-Manakib, s. 85; Corcani, el-Kamil, 1409 H. Kameri, cilt 4, s. 14.
  22. ↑ Teberani, el-Mucam el-Kabir, 1405 H. Kameri, cilt 6, s. 221.
  23. ↑ İbn-i Cozi'nin soyu, Tazkerat el-Havas, 1418 H. Kameri, s. 48.
  24. ↑ İbn-i Cozi'nin soyu, Tazkerat el-Havas, 1418 H. Kameri, s. 48.
  25. ↑ İbn-i Cozi, Konular, 2007 H. Kameri, cilt 1, s. 376.
  26. ↑ Heysemi, el-Zavaid Compleh, Beyrut, Dar el-Kitab el-Almiyeh, 1408 H. Kameri / 1988 AD.
  27. ↑ Suyuti, el-Lali el-Masnu'a Fi Ahadith el-Mavdu'a, Dar el-Ma'rifah, cilt 1, s. 358.
  28. ↑ Milani, Tashid el-Maraca'at ve Tafnid el-Makabrat, 1427 H. Kameri, cilt 3, s. 430-431.
  29. ↑ Şemim Siite veb sitesi, vasiyetnamenin hadis metni ve belgesinin incelemesi, inceleme: 4 Temmuz 2017. http://shamimshia.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=373:sanad-vesayat&catid=59:hadess-vesayat&Itemid=35

Bibliyografya

  • İbn-i Cavzi, Denekler, Araştırma: Abdul Rahman Muhammed Osman, Medine, Selefi Kütüphanesi, 1386 H. Kameri / 1966 AD.
  • İbn-i Şehr Aşub, Muhammed İbn-i Ali, Menakib el-Abi Talib (barış onun üzerine olsun), Allama, Kum, 1379 H. Kameri.
  • İbn-i Asaker, Şam Şehri Tarihi, Araştırma: Ali Shiri, Dar el-Fikr, Beyrut, 1415 H. Kameri.
  • İbn-i Meğazeli, Menakib Ali İbn-i Ebi Talib (a.s), Peygamberin (s.a.a) soyunun yayınları, 1426 H. Kameri-2005.
  • Astarabadi, Muhammed Ca'far, el-Brahin el-Kata'ah Fi Şerh Tacrid el-Akeed el-Sata'a, Araştırma: İslami Araştırmalar ve Araştırma Merkezi, Kum, Maktab el-A'lam el-Islami, 2003.
  • Corcani, Abdullah İbn-i Uday, el-Kamil, Araştırma: Yahya Muhtar Ghazavi, Dar el-Fikr, Beyrut, 1409 H. Kameri / 1988 AD.
  • Hazaz Razi, Ali İbn-i Muhammed, On İki İmam üzerine metindeki etkinin yeterliliği, araştırma Abdul Latif Hüseyni Kuhkamari, Kum, Bidar Yayıncılık, 1401 H. Kameri.
  • Harazmi, Movaffak, el-Manakib, araştırma: Malik Mahmudi, İslami Yayıncılık Enstitüsü, 1414 H. Kameri.
  • Sibt İbn-i Cozi, Tazkerat el-Havas, Kum, el-Şerif el-Radhi Publications, 1418 H. Kameri.
  • Saduk, Muhammed İbn-i Ali, Ben hukukçuya katılmıyorum, Ali Ekber Ghaffari, Kum, Kum Öğretmenler Derneği'ne bağlı İslami Yayınlar Ofisi, 1413 H. *Kameri tarafından düzeltildi ve araştırıldı.
  • Teberani, Orta Sözlük, araştırma: Kasm el-Tahkik Badar el-Harmain, Basım, yayın ve dağıtım için Dar el-Harmain, 1415 H. Kameri / 1995 AD.
  • Teberani, el-Mucam el-Kabir (cilt 6), araştırma: Hamdi Abdul Macid Salafi, Darahiyah el-Tarath el-Arabi, 1405 H. Kameri / 1985 AD.
  • Teberani, el-Mucam el-Kabir (cilt 3), araştırma: Hamdi Abdul Macid Salafi, Darahiyah el-Tarath el-Arabi, 1404 H. Kameri / 1984 AD.
  • Teberi Amili Saghir, Muhammed İbn-i Carir İbn-i Rüstem, Dala'il el-İmame, Kum, Besat Publishing, ilk baskı, 1413 H. Kameri.
  • Heysemi, el-Zavaid Compleh, Beyrut, Dar el-Kitab el-Almiyeh, 1408 H. Kameri / 1988 AD.
  • Meclisi, Muhammed Bakır, Biharü-l Envar, Beyrut, Darahiyah el-Tarath el-Arabi, 1403 H. Kameri.
  • Milani, Seyit Ali, Tashid el-Maraca'at va Tafnid el-Makabrat, Kum, İslami Hakikat Merkezi, 1427 H. Kameri.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Vesayet_Hadisi&oldid=91470" sayfasından alınmıştır