Kaza Namazı
 | Bu makale konuyu genel bakımdan ele almış açıklayıcı bir amaçla yazılmıştır ve fıkhi hükümleri ayrıntılı olarak anlamak için yeterli değildir. |
| Fıkıh Hükümlerı |
|---|
 |
Kaza namazı (Arapça: صلاة القضاء), vaktinde kılınan eda namazların karşısında kullanılan bu ifade, vakti dışında kılınan namazlar için kullanılmaktadır. Eda namazlar “farz” ve “müstahap” diye iki kategoriye ayrıldığı gibi, kaza namazı da kendi içinde farz ve müstahap diye ikiye ayrılmaktadır. Regl gören kadın ve yine buluğ çağına ermeyenlerin kaza namazları yoktur. Mükellef bir kişi öldükten sonra, başka birisi onun kaza namazlarını kılabilir.
Kaza Namazının Tanımı
“Kaza namazı” vaktinde kılınmayan ya da sahih (namaz kurallarına uygun) bir şekilde eda edilmeyen namazların telafi edilmesi için vakti dışında kılınan namazlardır.[1]
Namazın Eda Vakti
Bir rekât dahi olsa vaktinde kılınan namaz “eda” sayılır. Sabah namazının vakti, fecr vaktinden güneş doğuncaya kadardır. Öğlen namazının vakti, şer’i öğlen vaktinden (zeval vaktinden) başlamakta ve beş rekât namaz (bir rekâtı öğlen namazı için diğer dört rekâtı da ikindi namazı içindir) kılınabilecek akşam ezanı (İmam Humeyni, Gulpeygani, Eraki, Fazıl, Safi, Nuri ve Zencani’nin görüşüne göre) vaktine veya gurup vaktine (Ayetullah Hamaney, Hoi, Behçeti, Mekarim ve Vahid’in görüşüne göre) kadardır. İkindi namazının vakti, öğlen namazından sonra başlar, akşam gurup veya ezanına (yukarıdaki açıklamanın aynısı) bir rekâtlı namaz kılma vaktine kadardır. Akşam namazının vakti, akşam ezanından şer'i gece yarısına beş rekât namaz kılınabilecek sürenin kalması kadardır. Yatsı namazının vakti ise, akşam namazından sonra başlar ve şer'i gece yarısına bir rekât kalana kadar sürer.[2]
Kaza Namazlarının Hükmü
Kaza namazları iki kısımdır:
- Günlük farz namazlar ve yine ayat, tavaf namazı gibi insanın kılması gereken farz namazlar.
- Müstahap namazların kazası.[3]
Kaza namazlarının kılınmasının farz olmadığı yerler; Bazı kişilerin kazaya kalan namazlarını kılmaları farz değildir:
- Buluğa ermemiş kişilerin
- Regl gören ve lohusa kadınların
- Delilerin
- İstemsiz bayılanların
- Müslüman olan kâfirlerin.[4]
Ebeveynlerin Kazaya Kalan Namazları
Babanın kazaya kalan namazları, evin en büyük oğluna farz olan namazlardandır. (Ayetullah Hamaney, Gulpeygani, Eraki, Mekarim, Nuri, Fazıl, Behçeti, Safi gibi) bazı müçtehitler, annenin kazaya kalan namazlarının da büyük oğul için farz olduğuna dair fetva vermiştir .[5]
Kaza Namazlarının Bazı Hükümleri
- Sayısı tam olarak bilinmeyen birkaç (onlarca, yüzlerce, binlerce…) namazı kazaya kalan kişinin, hatırladığı kadarını ya da hatırlamıyorsa az da olsa kılması yeterlidir.[6]
- Kaza namazlarının belirli bir vakti yoktur ve her fırsatta kılınabilir.[7]
- Her kim namaz vaktinden sonra kıldığı namazın batıl olduğunu anlarsa, kazasını kılmalıdır.[8]
- Kaza namazlarını, kaza olduğu şekilde kılmak gerekir.[9]
- Her bir ferdin kaza namazı ölünceye kadar kendi sorumluluğundadır (şahsına aittir) ve yaşayan birinin kaza namazını başka birisi kılamaz.[10]
Kaynakça
- ↑ Neh’ai, Namaz-ı Kaza, s. 21.
- ↑ Neh’ai, Namaz-ı Kaza, s. 25, 30.
- ↑ Neh’ai, Namaz-ı Kaza, s. 21.
- ↑ Neh’ai, Namaz-ı Kaza, s. 35, 36.
- ↑ Neh’ai, Namaz-ı Kaza, s. 137.
- ↑ Website Kum, kaza namazı.
- ↑ Website Kum, kaza namazı.
- ↑ Merkez-i Pasuhgui be şübehat ve sualat-ı şer'i.
- ↑ İslamquist.
- ↑ Ahkâm-ı Namaz.
Bibliyografi
- Makalenin kaynağı: Kitab-ı Namaz-ı Kaza, Mehdi Nah’ai ve Muhammed Kazi, Astan-ı Kutsi Razavi, Meşhed, birinci baskı, 1393 h.ş.