Gusale
 | Bu makale konuyu genel bakımdan ele almış açıklayıcı bir amaçla yazılmıştır ve fıkhi hükümleri ayrıntılı olarak anlamak için yeterli değildir. |
| Fıkıh Hükümlerı |
|---|
 |
Gusale (Arapça: الغُسالة), necis (kirli) şeylerin yıkanıp temizlendikten sonra ondan ayrılan suya denir. Şii fıkıhçılar, gusaleden ve gusale ile ilgili hükümlerine taharet başlığı altında değinmişlerdir. Fıkıhçılara göre Maü-l Kesir “الماء الكثير” yani kirlenemeyecek kadar fazla olan suda, el-Maü-l Kebir “الماء الكر” (çok miktardaki su) veya Maü-l Matr “ماء المطر” yani yağmur suyunda temizlenirse paktır ancak el-Maü-l Kalil “الماء القليل” (az miktardaki su) konusunda ihtilafa düşerler, çoğu din alimi az olan su (kalil su) ile yapılan temizlikten artan suyun necis olduğuna inanırlar.
Tanımı
Fıkıhta beden veya elbise gibi necis olan bir şey yıkanırken ondan ayrılan su gusale olarak tanımlanır. [1] Şii fıkıhçılar, taharetin hükümlerini açıklarken ameli kaideler başlığı altında gusaleden de bahsetmişlerdir.[2]
Fıkhi Hükümleri
Bütün Şii fıkıhçıların görüşüne göre el-Maü-l Kesir “الماء الكثير” paktır (temizdir) ve bu konuda ihtilaf edilen husus el-Maü-l Kalil “الماء القليل” yani az miktardaki sudur. Bu konudaki görüşlerden bazıları şunlardır:
- Necis olduğunu savunanlar: Allame Hilli gibi bazı fakihler, az miktardaki su (kalil su) ile yıkanması neticesinde elde edilen suyun necis kabul etmektedirler ve necis olan şey temizlenene kadar ondan çıkan suyun da necis olduğu görüşündedirler.[3] Bu görüş çoğu fıkıhçının da görüşüdür.[4]
- Temiz (pak) olduğunu savunanlar: Araştırmacı Kerki bu görüşü Seyyid Murtaza, İbn-i İdris ve Şeyh Tusi'ye nispet etmiş ve daha önceki fakihlerin çoğunun da bu görüşe sahip olduğunu söylemiştir.[5] Sahib Cevahir de bu görüşün daha ağır bastığını belirtmiştir.[6]
- İhtiyatta bulunmayı savunanlar: Seyyid Kazım Yezdi gibi bazı fakihler ise necaseti giderebilen suyu necis kabul etmişlerdir. Bunun yanı sıra necis bir şeyi pak etmeyen sudan da ihtiyaten sakınmayı emretmişlerdir.[7]
İlgili Hükümler
- Gusalenin taharet suyu olarak tuvalet esnasında avret bölgelerinin yıkanması için kullanılması durumunda pak hükmündedir.[8]
- Söz konusu suyun renginde, kokusunda veya tadında bir değişiklik varsa necistir.[9]
- Bazı Şii fıkıhçılara göre gusale suyu temiz olsa bile onunla abdest almak veya gusül almanın caiz olmadığını söylemişlerdir.[10] Söz konusu suyla pisliklerin giderilip giderilemeyeceği hususunda da ihtilaf vardır.[11]
Monografi
Bazı alimler gusale suyu hakkında müstakil eserler yazmışlardır; Muhammed Salih Hairi Mazenderani tarafından yazılan Gusale Hükümleri “حکم الغساله” ve Seyyid Sadruddin Sadr tarafından yazılan Gusalenin Kaideleri “ احکام غساله” risaleleri de buna dahildir.[12]
Kaynakça
- ↑ Şehit Sani, Er- Ravzatu-l Behiyye, H. 1410, c. 1, s. 310.
- ↑ Bkz. Şeyh Ensari, Kitabu-t Tahare, H. 1415, c. 1, s. 344; Hoi, Fıkhu-ş Şia, H. 1418, c. 2, s. 168.
- ↑ Alleme Hilli, Muntehi-l Metleb, H. 1412, c. 1, s. 141.
- ↑ Hekim, Mustemsiku-l Urve, H. 1416, c. 1, s. 229.
- ↑ Araştırmacı Kerki, Cameu-l Mekasid, H. 1414, c. 1, s. 128.
- ↑ Necefi, Cevahiru-l Kelam, H. 1404, c. 1, s. 348.
- ↑ Seyyid Yezdi, El-Urvetul Veski, H. 1419, c. 1, s. 47.
- ↑ Araştırmacı Kerki, Cameu-l Mekasid, H. 1414, c. 1, s. 129; Şeyh Ensari, Kitabu-t Tahare, H. 1415, c. 1, s. 344
- ↑ Alleme Hilli, Muntehi-l Metleb, H. 1412, c. 1, s. 141.
- ↑ Şeyh Ensari, Kitabu-t Tahare, H. 1415, c. 1, s. 342.
- ↑ Şeyh Ensari, Kitabu-t Tahare, H. 1415, c. 1, s. 342.
- ↑ Rizayi, Seyyid Sadruddin Sadr Tevazu Kalesi, s. 58.
Bibliyografya
- Hekim, Seyyid Muhsin, Mustemsiku-l Urvetu-l Veski, Kum, Daru-l Tefsir Müessesi, H. 1416.
- Hoi, Seyyid Ebu-l Kasım, Fıkhu-ş Şia: Kitabu-t Tahare, Seyyid Muhammed Mehdi Halhali'nin Raporu, Kum, Afak Müessesi, H. 1418.
- Rizayi, Muhammed, Seyyid Sadruddin Sadr Tevazu Kalesi, Kevser Kültür Dergisi, Sayı 16, H. Şemsi 1377.
- Seyyid Yezdi, Muhammed Kâzım, El-Urvetu-l Veski Fima Teamu Bi-l Belva (El-Meheşşi), Düzenleyen; Ahmed Muhsini Sebzevari, İslami Yayınlar Ofisi, H. 1419.
- Şehit Sani, Zeynuddin bin Ali, Er- Ravzatu-l Behiyye Fi Şerhi-l Lemiatu-d Dimeşkiyye, Seyyid Muhammed Kelanteri'nin Dipnotu, Kum, Daveri Kitapevi, H. 1410.
- Şeyh Ensari, Murtaza, Kitabu-t Tahare, Kum, Uluslararası Şeyh Azam Ensari'yi Anma Kongresi, H. 1415.
- Tarihi, Fahruddin, Mecmeu-l Bahreyn, Seyyid Ahmed Hüseyni'nin Düzenlemesi, Tahran, Musevi Kitapevi, H. 1416.
- Alleme Hilli, Hüseyin bin Yusuf, Muntehi-l Metleb fi Tahkiki-l Mezheb, Meşhed, İslami Araştırmalar Kompleksi, H. 1412.
- Araştırmacı Kerki, Ali bin Hüseyin, Cameu-l Mekasid fi Şerhi-l Kavaid, Kum, Alu-l beyt Müessesi, H. 1414.
- Necefi, Muhammed Hasan, Cevahiru-l Kelam fi Şerhi Şaraiye-l İslam, Abbas Kuçani ve Ali Ahundi'nin Düzenlemesi, Beyrut, Daru-l İhya Et-Turasu-l Arabi, H. 1404