Ayn-ı Necis
 | Bu makale konuyu genel bakımdan ele almış açıklayıcı bir amaçla yazılmıştır ve fıkhi hükümleri ayrıntılı olarak anlamak için yeterli değildir. |
Ayn-ı Necis, doğası gereği necis (kirli) olan ve İslam'a göre temizleyip arındırmanın mümkün olmadığı şeylerdir. Şii fıkıhçılara göre, Ayn-ı Necis olan bir şey temiz (pak) bir şeye dokunursa ve içlerinden biri nemliyse, o temiz olan şey de necis olur. İslam'a göre kan, idrar, dışkı, meni, ölü, köpek, domuz, kafir, şarap ve bira necistir.
Etimoloji
Ünlü hukukçulara göre, Ayn-ı Necis doğası gereği zatında necistir ve asla arındırılamayacağı için İslam'a göre de temizlenemez.[1]
Şii içtihadında, on şey doğal olarak necis kabul edilir. Bunlar: kan, idrar, dışkı, meni, ölü, köpek, domuz, kâfir, şarap ve biradır.[2] Ancak bunun yanı sıra Hicri Kameri beşinci yüzyılın en büyük Şii fıkıhçılarından Seyid Murtaza, köpek ve domuzun cansız kısımlarının hem cansız oldukları için hem de bazı faydaları olduğundan temiz olduklarına inanmaktadır.[3] Bazı merci taklitler, "pislik yiyen devenin teri" de Ayn-ı Necis listesine eklemişlerdir. [4]
Fikhi Hükümleri
Şii hukukunda, necaset hakkındaki belli başlı hükümleri şöyle sıralayabiliriz:
- Ayn-ı Necis şeyler temiz (pak) bir şeye temas ederse o temiz olan da necis olmuş olur[5] ve buna mütenacis “مُتَنَجِّس” (sonradan necis olmuş şey) denir. Elbette bu necasetin Ayn-ı Necis’ten pak bir şeye bulaşması için ikisinden birinin nemli olması şartı da aranmaktadır.[6] Feyz-i Kaşani'ye atfedilen bir görüşe göre Ayn-ı Necis’i pislikten temizlenmesi durumunda (su kullanılmadan temizlenmesi, mendille silmek gibi), necaseti ona temas eden başka pak bir şeye sirayet etmez.[7]
- Ayn-ı Necis’i cami ve mescitlere saygısızlık yapmak amacıyla götürmek ise haramdır.[8]
- Ayn-ı Necis’i yemek haramdır.[9]
- Ayn-ı Necis ile temas eden suyun eğer kokusunda, renginde veya tadında değişiklik varsa Kor Su (kirlenmeyecek kadar çok su, göl gibi) veya kaynak suyu olsa bile necistir. [10]
- Ayn-ı Necis’i yıkanması gereken tüm abdest ve gusül uzuvlarından arındırılması farzdır. [11] Abdestte uzuvlar yıkandığı veya mesh edildiği esnada ya da öncesinde çıkarılabilir. [12] Ancak gusülde ise yıkanmadan önce bu necasetlerden temizlenilmelidir.[13]
- Eğer vücutta veya giyside, bir dirhem miktarınca (işaret parmağı büyüklüğünde) veya daha az kan bulaşmışsa, bu şekilde namaz kılmak caizdir.[14]
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- ↑ Kadiri, el-Kamusu-l Camiel Mustelehatü-l Fıkhiye, Hicri Kameri 1418, Sayfa 576; Muğniye, Fıkhü-l İmamus-Sadık, H.K. 1414, Cilt 1, Sayfa 41.
- ↑ Ben-i Haşimi Humeyni, Risale el-Mesail Meraci, Şemsi 1385, Cilt 1, Sayfa 64.
- ↑ Seyit Murteza, el-Mesailü-l Nasiriyat, h.k. 1417, Sayfa 100.
- ↑ Ben-i Haşimi Humeyni, Risale el-Mesail Meraci, Şemsi 1385, Cilt 1, Sayfa 64.
- ↑ Tabatabai hekim, "مستمسک العروة الوثقی", kameri 1384,cilt 1, sayfa 479: Musevi halhali, fıkhü-l Şia, cilt 3, sayfa 354.
- ↑ Ben-i Haşimi Humeyni, Risale el-Mesail Meraci, Şemsi 1385, Sayfa 85.
- ↑ Tabatabai hekim, "مستمسک العروة الوثقی", kameri 1384,cilt 1, sayfa 479: Musevi halhali, fıkhü-l Şia, cilt 3, sayfa 354.
- ↑ Necefi, Cevahir el-Kelam, 1983, cilt 14, s.97.
- ↑ Ben-i Haşimi Humeyni, Risale el-Mesail Meraci, Şemsi 1385, Sayfa 91.
- ↑ Buhrani, el-Hedakü-l Nazire, cilt 1, Sayfa 197 ve 202.
- ↑ Necefi, Cevahir el-Kelam, Şemsi 1362, cilt 3, s.101; Tabatabai Yezdi, Al-Urva Al-Vathi, The Islamic Scientific Library, Part 1, cilt 1, s.169.
- ↑ Tabatabai Yezdi, Al-Urva Al-Vathi, The Islamic Scientific Library, Part 1, cilt 1, s.169.
- ↑ Necefi, Cevahir el-Kelam, 1983, cilt 14, s.97.
- ↑ Şehid Sani, el-Ruze-l Behiye, h. k. 1410, cilt 1, sayfa 289.
Bibliyografya
- Ben-i Haşimi Humeyni, Muhammed hasan, Risale el-Mesail Meraci, Şemsi 1385.
- Seyit Murteza, Ali bin Hüseyin, el-Mesailü-l Nasiriyat, ilk baskı, h.k. 1417.
- Şehid Sani, Zeynü-l Din bin nurü-l Din Ali, el-Ruze-l Behiye, kum, h. k. 1410.
- Tabatabai Yezdi, Seyid Muhammed kazım, Al-Urva Al-Vathi, The Islamic Scientific Library, Part 1, tarihsiz.
- Tabatabai hekim, Seyit Muhsin, "مستمسک العروة الوثقی", kameri 1384.
- Kadiri, Abdullah İsa İbrahim, el-Kamusu-l Camiel Mustelehatü-l Fıkhiye, Hicri Kameri 1418.
- Muğniye, Muhammed Cevad, Fıkhü-l İmamus-Sadık, H.K. 1414.
- Necefi, muhammed hasan, Cevahir el-Kelam, 1983.