Baki İmamları

Baki Kabristanın Tahrip Edilmeden Önceki Hali

Baki imamları (Arapça: ‎أئمة البقيع); kabirleri Medine’nin Baki kabristanlığında bulunan Şiaların dört İmamıdır. Şii hacı ve ziyaretçiler bu kabristanlıkta onların ziyaretlerine özel bir ilgi göstermektedirler. Kabirleri Cennetü’l Baki’de bulunan imamların (a.s) toprağa verilme sırasına göre isimleri şöyledir:

İmam Hasan Müçteba (a.s), İmam Seccad (a.s), İmam Bakır (a.s) ve İmam Cafer Sadık (a.s).

Baki İmamlarının (a.s) Türbesinin Tahribi

Cennetü'l Baki İmamları (a.s)

Abbas b. Abdulmuttalib ve Hz. Fatıma Zehra’ya (s.a) nispet verilen kabir ya da Fatıma binti Esed’in kabri Baki imamlarının (a.s) kabirlerinin yanında bulunmaktadır ve Abbasiler Abbas’ın kabrinin korunması için üzerine bir bina inşa ettiler. Bu türbe veya kubbe veyahut bina hepsinin üzerine aynı zamanda yapıldı.

İnşa edilen bu yapıtlardan öncesinde veya sonrasında Peygamber Efendimizin (s.a.a) eşleri ve teyzeleri için ve aynı şekilde İmam Malik b. Enes ve diğerleri için de kubbeler yapılmaya başlandı. Hicri kameri altıncı yüzyıldan sonra da bu mekanda defnedilmiş olanlara ilgi duyan büyüklerden bazıları da onlar için türbe veya anıt yapmışlardır.

Endülüslü Müslüman Seyyah İbn-i Cubeyr’in söylediğine göre, İmam Hasan'ın (a.s) ve Abbas’ın kabrinin kubbesi çok yüksekti. İbn-i Battuta da İbn-i Cubeyr’den sonra (belki de onun kitabından nakletmiştir) Baki kabristanlığının hicri kameri 6. yüzyılın ilk yarısındaki durumunu şöyle tavsif etmiştir: Enes b. Malik’in kabri küçük kubbeli, İbrahim’in kabri beyaz kubbeli, Peygamber Efendimizin (s.a.a) eşlerinin, Abbas ve İmam Hasan’ın (a.s) kabirleri yüksek kubbeli ve sağlam, üçüncü halifenin mezarı büyük kubbeli olup Fatıma binti Esed’in kabri de onun yakınında yer almaktaydı. Safedi Şiaların dört imamı (a.s) ve Peygamber Efendimizin (s.a.a) amcası Abbas’ın türbelerinin kubbesi olduğuna dikkat çekmektedir.

İranlı hacılardan Baki İmamlarının (a.s) kabirlerinin tahrip edilmesinden önceki durumu hakkında çok fazla bilgiler elde edilmiştir: Örneğin Ferhad Mirza Gacar 1293 yılında ve Muhammed Hüseyin Han Ferahani şemsi 1303 yılında kendi sefernamelerinde Baki kabristanlığını şöyle anlatmışlardır: Dört imamın (a.s) ve Abbas’ın kabri üstünde bir yapıt ve Hz. Zehra’ya (s.a) mensup olduğu söylenen kabrin zerihi üstünde 1131 yılında Sultan Ahmed Osmani’nin hediyesi olan bir perde bulunmaktadır.

Peygamber Efendimizin (s.a.a) kızları ve eşlerinin kabirleri üzerinde bir kubbe ve başkalarına ait diğer kubbeler bulunmaktaydı. 1221 yılında vahhabiler tarafından ilk kez tahrip edilen türbe, kubbe veya yapıtlar, Osmanlı Sultanı İkinci Abdulhamit’in emriyle restore edildi. Ancak hicri kameri 1344 yılı Şevval ayının sekizinde Medine’nin hakimi olan Emir Muhammed’in eliyle ve babası Abdulaziz Âli Suud’un emriyle tahrip edildi.