Caferiyye

Öncelik: a, kalite: c
linksiz
kategorisiz
navbox'siz
yönlendirmesiz
wikishia sitesinden

Caferiyye - Caferi (Arapça: جعفرية); birkaç İslam fırkasının ortak ismidir. Genellikle İmamiyyeyi isna aşeriyye (on iki imam Şia’sı) mezhebi, İmam Sadık’tan (a.s) sonra oğlu İmam Musa Kazım’a (a.s) ve o hazretten sonra da on ikinci imam Hz. Mehdi’ye (a.f) kadar olan imamlara inanan, İmam Cafer Sadık’ın (a.s) takipçileri için kullanılmaktadır. Caferiyye kelimesinin İmam Cafer Sadık (a.s) takipçilerine atfedilmesi, hadis ve Şia’nın fıkhi delillerinin diğer imamlardan daha çok, İmam Sadık’tan (a.s) nakledilmesinden dolayıdır.

Caferiyye Kelimesinin Kullanıldığı En Önemli Yer

"Caferi - Caferiyye" kelimesi, İmam Sadık’tan (a.s) sonra, oğlu İmam Musa Kazım’a (a.s) ve o hazretten sonra da on ikinci imam Hz. Mehdi’ye (a.f) kadar olan imamlara inanan, İmam Cafer Sadık’ın (a.s) takipçileri için kullanılmaktadır. "Caferiyye" kelimesinin bu manası on iki imam Şia’sı mezhebine mutabıktır. Zira Şia’nın fıkhi hadislerinin çoğu, İmam Sadık’tan (a.s) rivayet edilmiştir. Aynı şekilde Şia’nın fıkhi delilleri de diğer imamlardan (a.s) daha çok İmam Sadık’tan (a.s) nakledilmiştir. Ayrıca Şia fıkhını "Caferi fıkhı" ve İmamiyye mezhebini de "Caferi mezhebi" olarak adlandırmışlardır.[1]

Bu unvan, İmam Cafer Sadık’ın (a.s) hayatı döneminde de kullanılmıştır. Nitekim bir şahıs imam Sadık’ın (a.s) huzuruna gelerek, Şiaları "Caferi" diye adlandırdıkları haberini verdi. Bunun üzerine İmam Sadık (a.s) kendisinin takipçilerinden çok az sayıda kişinin bu nispete layık olduğunu hatırlattı.[2] Dolayısıyla bu mezhebi tanıtma veya itikadını ispat etme üzerine yazılan fıkıh, usul veya kelam kitaplarının hepsi "Caferi – Caferiyye" unvanını içinde barındırmaktadır.[3]

Diğer Kullanımları

  • Şia mütekellimlerden Abdurrahman b. Muhammed’in takipçisi guluvculardan bir grup, İmam Sadık’ın (a.s) şehadetini inkar ederek, onun gaybetine ve rec’atine inanmışlardır. Bu grup, tarihte "Caferiyyeyi Vakıfiyye" olarak da bilinmektedir.[4] "El-Gadir" kitabının sahibi Abdu’l Hüseyin Emini Mugayre b. Said ve Beyan b. Sem’an gibi guluvcuları da "Caferiyye" olarak adlandırmıştır.[5]
  • Cafer b. Harb Hemdani (vefat: 236) ve Cafer b. Mübeşşir Sakafi'nin (vefat: 234) takipçilerine de "Caferiyye" denmiştir.[6]
  • Bazı Milel ve Nihel yazarları[7] İmam Hasan Askeri’nin (a.s) kardeşi Caferi Kezzab’ın (vefat: 271) imametine inananları da Caferi olarak adlandırmışlardır.[8]
  • İsmaili olup Ehlisünnet'e yönelen Buhreyi Davudiyye’nin bir kolu da Caferiyye - Caferi olarak adlandırılmıştır. Bu kol 9. asırda yaşayan Şiraz ahalisinden olan "Cafer" adlı birisine mensuptur.[9]
  • Caferi Tayyar’ın (vefat: hicretin sekizinci yılı) evlat ve torunlarına da "Caferi" denmiştir.[10]

Ayrıca Bakınız

Dış Bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ Örnek olarak bakınız: Delailu’l İmame, s. 247; İbn-i Atiyye, el-Munazarat Beyne Fugehau’s-Sünne ve Fugehau’ş-Şia, s. 63; Meclisi, Biharu’l Envar, c. 47, s. 9; Kaşifu’l Gıta, Kitabu Edvaru İlmu’l Fıgh ve Etvarihi, s, 100 – 104; D.D.D. Türk, kelimenin açıklaması; Dairetu’l Mearif-i Din, c. 13, s. 262.
  2. ↑ Hanan b. Sedir şöyle rivayet eder: el-Sabbah el-Kenanî adlı kişi Ebu Abdullah (Cafer Sadık'a) (a.s) dedi ki: Senin yüzünden insanlardan neler çekiyoruz? Ebu Abdullah (a.s) buyurdu: “Halk size neler diyor?” Adam: Birisiyle konuşmaya başladık mı hemen "Caferi'dir, pistir" diyorlar. İmam (a.s) şöyle buyurdu: “İnsanlar sizi benimle mi ayıplıyorlar?” Es-Sabbah "Evet" dedi. Bunun üzerine İmam (a.s) şöyle buyurdu: “Allah'a yemin ederim ki içinizde Cafer'e itaat eden çok az kişi var. Benim ashabım çok sakınan, yaratıcısına karşı salih amel işleyen ve onun sevabını uman kimselerdir. İşte benim ashabım onlardır.” Kuleyni, Kafi, c. 2, s. 77; Keşşi, İhtiyaru Marifetu’r-Rical, s. 255; Meclisi, Biharu’l Envar, c. 65, s. 166; Ayrıca Bakınız: Kuleyni, Kafi, c. 2, s. 636; İbn-i Babeveyh, Kitabu Men La Yehzuruhu’l Fakih, c. 1, s. 251; Hürr-ü Amuli, c. 8, s. 430; Meclisi, Biharu’l Envar, c. 47, s. 393.
  3. ↑ Bakınız: Ağa Bozorg-u Tahrani, c. 1, s. 119, 276, c. 2, s. 179 – 180, 186, 244; İsmail Bağdadi, Hediyyetu’l Arifin, c. 1, s. 256; Muhammed Hadi Emini, Mucemu’l Metbuati’l Hanefiyye, s. 163, 284, 305 ve 314.
  4. ↑ Bakınız: Ebu Hatim Razi, Kitabu’z Ziynet, Kısım 3, s. 289 – 290; İbn-i Nedim, s. 247; Şehristani, el-Milel ve’n Nihel, c. 1, s. 271 - 273.
  5. ↑ Emini, el-Gadir, c. 2, s. 211.
  6. ↑ Abdulgahir b. Tahir Bağdadi, el-Fırag Beyne’l Fırag, s. 167; Azududdin el-İci, el-Mevakıf fi İlmi’l Kelam, s. 416.
  7. ↑ Eş’ari, Kitabu’l Magalat ve’l Fırag, s. 101; Fahr-i Razi, İtikadatu Fıragu’l Müslimine ve’l Müşrikin, s. 68 ve İgbal Aştiyani, Handanı Nubahti, s. 163.
  8. ↑ İbn-i Babeveyh, Kemalu’d Din ve Tamamu’n Nimet, s. 55; İbn-i Kıbe Razi, en-Nakzu Ala Ebi’l Hasan Ali b. Ahmed b. Beşşar fi’l Gaybe, s. 198; Fahr-i Razi, İtikadatu Fıragu’l Müslimine ve’l Müşrikin, s. 68 ve dipnot 2; Müderrisi Tabatabai, Mekteb der Ferayendi Tekamul, s. 115 ve dipnot 163.
  9. ↑ Defteri, s. 342 – 343, 349; Dairetu’l Mearif-i Din, c. 13, s. 259.
  10. ↑ Sem’ani, c. 2, s. 66 – 67; Meclisi, Biharu’l Envar, c. 50, s. 232.

Bibliyografi

  • Ağa Bozorg-u Tahrani.
  • İbn-i Babeveyh, Kitabu Men La Yehzuruhu’l Fakih, tahkik: Hasan Musevi Horsan, Beyrut, 1401 / 1981.
  • İbn-i Babeveyh, Kemalu’d Din ve Tamamu’n Nimet, tahkik: Ali Ekber Gaffari, Kum, 1363.
  • İbn-i Atiyye, el-Munazırat beyne Fugehau’s-Sünne ve Fugehau’ş-Şia, Çap-ı Salih Verdani, Beyrut, 1419 / 1999.
  • İbn-i Kıbe Razi, en-Nakzu ala Ebi’l Hasan Ali b. Ahmed b. Beşşar fi’l Gaybe, der Hüseyin Müderrisi Tabatabai, Mekteb-i der Ferayendi Tekamül: Nezeri ber Tasavvur-u Mebaniyi Fikriyi Teşeyyü der Seh Garn-i Nohostin, tercüme: Haşim İzedipenah, New Jersey, 1375.
  • İbn-i Nedim.
  • Ebu Hatem Razi, Kitabu’z-Ziynetu fi’l Kelimati’l İslamiyyeti’l Arabiyyeti, Kısım 3, Çap-ı Abdullah Selum Samerrai, der Abdullah Selum Samerra-i, el-Guluv ve’l Fıragu’l Galiyye fi’l Hezareti’l İslamiyye, Bağdat, 1392 / 1972.
  • Sa’d b. Abdullah Eş’ari, Kitabu’l Magalat ve’l Fırag, tahkik: Muhammed Cevad Meşkur, Tahran, 1361.
  • Abbas İkbal Aştiyani, Handanı Nubahti, Tahran, 1357.
  • Abdu’l Hüseyin Emini, el-Gadir fi’l Kitabi ve’s Sünneti ve’l Edeb, c. 2, Beyrut, 1397 / 1977.
  • Muhammed Hadi Emini, Mucemu’l Metbuati’n Necefiyye: Munzu Duhuli’t Tabaat ila Necef Hatte’l An, Necef, 1385 / 1966.
  • İsmail Bağdadi, Hidayetu’l Arifin, c. 1, der Haci Halife, c. 5.
  • Abdulkahir b. Tahir Bağdadi, el-Fırag Beyne’l Fırag, Çap-ı Muhammed Muhyuddin Abdulhamid, Kahire: Mektebetu Muhamed Ali Sabih ve Evladuhu.
  • Hürr-ü Amuli.
  • Delailu’l İmame, Mensub bi Muhammed b. Cerir-i Taberi Amuli, Kum: Müessese-i el-Bi’set, 1413.
  • Sem’ani.
  • Muhammed b. Abdulkerim Şehristani, el-Milel ve’n Nihel, Çap-ı Ahmed Fehmi Muhammed, Kahire, 1367 – 1368 / 1948 – 1949, baskı ofset, Beyrut.
  • Abdurrahman b. Ahmed Azududdin (Adududdin) el-İci, el-Mevakıf fi İlmi’l Kelam, Beyrut: Alemu’l Kitap.
  • Muhammed b. Ömer Fahr-i Razi, İtikadatu Fıragu’l Müslimin ve’l Müşrikin, Çap-ı Muhammed Mu'tesim Billah Bağdadi, Beyrut, 1407 / 1986.
  • Ali Kaşifu’l Gıta, Kitabu Edvaru İlmu’l Fıgh ve Etvarihi, Beyrut, 1399 / 1979.
  • Muhammed b. Ömer Keşşi, İhtiyaru Marifetu’r-Rical, (Telhis) Muhammed b. Hasan Tusi, Çap-ı Hasan Mustafavi, Meşhed, 1348.
  • Kuleyni, Kafi,…
  • Meclisi, Biharu’l Envar.
  • Hüseyin Müderrisi Tabatabai, Mekteb der Ferayend-i Tekamül: Nezeri ber Tasavvur-u Mebaniyi Fikriyi Teşeyyü der seh Garni Nohostin, tercüme: Haşim İzedpenah, New Jersey, 1375.

Latin Kaynaklar

  • Farhad Daftary, The Ismailis: their history and doctrines , Cambridge 1995.
  • The Encyclopedia of religion , ed. Mircea Eliade, New York 1987, s.vv. "Ithna ـ Ashariyah" (by Seyyed Hossein Nasr),"Isma iliyah" (by Wilferd Madelung) ; TDVIA , S.V. "Ca`feriyye" (by Hayreddin Karaman).


"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Caferiyye&oldid=91684" sayfasından alınmıştır