Hasıfün Na'l (Lakap)
Bu makale Hasıf-ün Na'l (Lakap) hakkındadır. Bu lakapla ilgili hadisi öğrenmek için Hasıf-ün Na'l Hadisleri maddesine bakınız.
Hâsıf-ün Na'l (Arapça: خاصِفُالنَّعْل, Ayakkabı Tamircisi anlamına gelir), Şiilerin ilk imamı olan İmam Ali'nin (a.s) lakaplarından biridir.[1] Bu lakap, İslam Peygamberi'nin (s.a.a) İmam Ali'den (a.s) bu lakapla bahsettiği Hasıf-ün Na'l hadislerinden alınmıştır; çünkü o sırada Peygamber'in (s.a.a) ayakkabısını tamir ediyordu.[2]
Hasf, nesneleri bir araya getirmek ve birbirine eklemek anlamına gelir[3] ve ayakkabı parçalarını bir araya getirip eski haline getirene Hasıf-ün Na'l denir.[4] İmam Ali'nin (a.s) Peygamber'in (s.a.a) ayakkabısını tamir etmesi, onun tevazusunu[5] ve sade yaşamını gösterdiği şeklinde yorumlanmıştır.[6]
Peygamber'in (s.a.a) İmam Ali'den (a.s) Hasıf-ün Na'l lakabıyla bahsettiği rivayetlerin her biri, onun bir veya birkaç faziletini ifade etmektedir; İmam Ali'nin (a.s) imameti ve hilafeti, müşrikler ve zalimlerle mücadelesi gibi.[7] Bu rivayetler, Şiilerin ilk hadis kitapları olan Kütüb-i Erbaa'nın bazıları[8] ve Sünnilerin Sahih[9], Müsned[10] ve Sünen[11] gibi eserlerinde yer almış olup, Şii ve Sünni muhaddisleri bu rivayetlerin bazılarını sahih ve güvenilir kabul etmektedir.[12] Şerefuddin ve Kaşif-ül Ğıta gibi bazı Şii alimler, bu rivayetlerin mütevatir olduğunu söylemişlerdir.[13]
Şii ve Sünni hadis kaynaklarında yer alan ve Peygamber'in (s.a.a) İmam Ali'den (a.s) Hasıf-ün Na'l lakabıyla bahsettiği rivayetlerden biri şöyledir: Peygamber (s.a.a) ashabının arasında şöyle buyurdu: «إِنَّ مِنْکمْ مَنْ یقَاتِلُ عَلَی تَأْوِیلِ هَذَا الْقُرْآنِ کمَا قَاتَلْتُ عَلَی تَنْزِیله؛ "Şüphesiz sizden öyle biri vardır ki, benden sonra Kur'an'ın tevili uğrunda savaşacaktır; tıpkı benim onun tenzili uğrunda savaştığım gibi." Orada bulunanlardan bazıları, o kişinin kendileri olup olmadığını sordular. Peygamber (s.a.a) onlara olumsuz cevap vererek, o kişinin ayakkabı tamir etmekle meşgul olan biri olduğunu söyledi. O esnada İmam Ali (a.s) Peygamber'in (s.a.a) ayakkabısını yama yapıyordu.[14]
Kaynakça
- ↑ Sıbt İbn Cevzî, Tezkiretü’l-Havâss, 1418 h.k., s. 16; Mukaddes Erdebilî, Hadîkatü’ş-Şîa, 1383 h.ş., c. 1, s. 16; Şiî-i Sebzevârî, Râhatü’l-Ervâh, 1378 h.ş., s. 86.
- ↑ Bahrânî, Ğâyetu’l-Merâm, 1422 h.k., c. 6, s. 285; Erbelî, Keşfu’l-Gumme, 1381 h.k., c. 1, s. 335; Allâme Hillî, Nehcü’l-Hak, 1982 m., s. 220; İbn Şehrâşûb Mâzenderânî, Menâkıb Âl-i Ebî Tâlib (a.s.), 1379 h.k., c. 3, s. 44.
- ↑ İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Beyrut, c. 9, s. 71.
- ↑ Tabâtabâî, Tefsîrü’l-Mîzân, 1417 h.k., c. 8, s. 35.
- ↑ Atıyye, Ali (a.s.) - Hâsıfu Naʿli’n-Nebiyy (s.a.a.), 1436 h.k., s. 13.
- ↑ Mekârim Şîrâzî, İmam Emîru’l-Mü’minîn’in (a.s.) Mesajı, 1385 h.ş., c. 2, s. 303.
- ↑ Bahrânî, Ğâyetu’l-Merâm, 1422 h.k., c. 6, s. 285; Erbelî, Keşfu’l-Gumme, 1381 h.k., c. 1, s. 335; Allâme Hillî, Nehcü’l-Hak, 1982 m., s. 220; İbn Şehrâşûb Mâzenderânî, Menâkıb Âl-i Ebî Tâlib (a.s.), 1379 h.k., c. 3, s. 44.
- ↑ Kuleynî, el-Kâfî, 1407 h.k., c. 5, s. 11-12; Şeyh Tûsî, Tehzîbu’l-Ahkâm, 1407 h.k., c. 4, s. 116.
- ↑ Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, 1419 h.k., c. 5, s. 452.
- ↑ İbn Hanbel, el-Müsned li’l-İmam Ahmed b. Hanbel, 1416 h.k., c. 17, s. 391.
- ↑ Nesâî, es-Sünenü’l-İsnâî, 1411 h.k., c. 5, s. 127-128.
- ↑ Örnek olarak bakınız: Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, 1419 h.k., c. 5, s. 452; Mukaddes Erdebilî, Hadîkatü’ş-Şîa, 1383 h.ş., c. 1, s. 232.
- ↑ Şerefuddîn, el-Murâcaât, 1426 h.k., s. 319; Kâşifu’l-Ğıtâ, Keşfu’l-Ğıtâ, 1422 h.k., c. 1, s. 37.
- ↑ İbn Hanbel, el-Müsned li’l-İmam Ahmed b. Hanbel, 1416 h.k., c. 17, s. 391, c. 18, s. 296; biraz farkla: Şeyh Müfîd, el-İfsâh fi’l-İmâme, 1413 h.k., s. 135; Taberî, el-Müsterşed fi İmâmeti Ali b. Ebî Tâlib (a.s.), 1415 h.k., s. 357; Seyyid b. Tâvûs, et-Tarâif, 1400 h.k., c. 1, s. 70.
Bibliyografi
- İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed, el-Müsned li’l-İmam Ahmed b. Hanbel, Beyrut, Müessese’t-Risale, 1416 h.k.
- İbn Şehrâşûb Mâzenderânî, Muhammed b. Ali, Menâkıb Âl-i Ebî Tâlib (a.s), Kum, Allâme Yayınları, 1379 h.k.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mukarrim, Lisânu’l-Arab, Beyrut, Dâr Sâdır, 3. baskı, t.y.
- Erbelî, Ali b. İsa, Keşfu’l-Gumme fî Ma‘rifeti’l-Aimme, Tebriz, Benî Hâşimî, 1381 h.k.
- Bahrânî, Seyyid Hâşim, Ğâyetu’l-Merâm ve Hucce’t-Hısâm fî Ta‘yîni’l-İmâm mine’t-Tarîkı’l-Hâs ve’l-Âmm, Beyrut, Müessese’t-Târîh el-‘Arabî, 1422 h.k.
- Tirmizî, Muhammed b. Îsâ, el-Câmiʿu’s-Sahîh (Sünen-i Tirmizî), Kahire, Dârü’l-Hadîs, 1419 h.k.
- Sıbt İbn Cevzî, Yûsuf b. Kızâvğlî, Tezkiretü’l-Havâss mine’l-Ümme fî Zikri Hasâisi’l-Aimme, Kum, Neşriyât-ı Şerîf er-Razî, 1418 h.k.
- Seyyid b. Tâvûs Hasenî, Ali b. Mûsâ, et-Tarâif fî Maʿrifeti Mezâhibi’t-Tavâif, Kum, Hayyâm, 1400 h.k.
- Şerefuddîn, Seyyid Abdu’l-Hüseyin, el-Murâcaât, Kum, el-Mecmau’l-Âlemî li-Ehli’l-Beyt, 2. baskı, 1426 h.k.
- Şeyh Tûsî, Muhammed b. Hasan, Tehzîbu’l-Ahkâm, tahkik: Hurasânî, Tahran, Dârü’l-Kütübi’l-İslâmiyye, 4. baskı, 1407 h.k.
- Şeyh Müfîd, Muhammed b. Muhammed b. Nu‘man, el-İfsâh fi’l-İmâme, Kum, Şeyh Müfîd Uluslararası Kongresi, 1413 h.k.
- Şiî-i Sebzevârî, Ebû Saîd, Râhatü’l-Ervâh, Tahran, Mîrâs-ı Mektûb, 2. baskı, 1378 h.ş.
- Tabâtabâî, Seyyid Muhammed Hüseyin, Tefsîrü’l-Mîzân, Kum, Câmiatü’l-Müderrisîn, 1417 h.k.
- Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Rüstem, el-Müsterşed fî İmâmeti Emîri’l-Mü’minîn (a.s), Kum, Müessese’t-Vâsıf, 1415 h.k.
- Atıyye, Mâcid b. Ahmed, Ali (a.s) - Hâsıfu Naʿli’n-Nebiyy (s.a.a), Kerbelâ, el-Atabetü’l-Hüseyniyye el-Mukaddese, 1436 h.k.
- Allâme Hillî, Hasan b. Yûsuf, Nehcü’l-Hak ve Keşfü’s-Sıdk, Beyrut, Dârü’l-Kitâbi’l-Lübnânî, 1982.
- Kâşifü’l-Ğıtâ, Şeyh Ca‘fer, Keşfü’l-Ğıtâ ‘an Mubhemâti’ş-Şerî‘ati’l-Ğarrâ, Kum, Dâiretu’t-Tablîğât el-İslâmiyye li-Havze-i İlmiyye-i Kum, 1422 h.k.
- Kuleynî, Muhammed b. Ya‘kûb b. İshak, el-Kâfî, Tahran, Dârü’l-Kütübi’l-İslâmiyye, 4. baskı, 1407 h.k.
- Mukaddes Erdebilî, Ahmed b. Muhammed, Hadîkatü’ş-Şîa, Kum, Ensârîyân Yayınları, 3. baskı, 1383 h.ş.
- Mekârim Şîrâzî, İmam Emîru’l-Mü’minîn’in (a.s) Mesajı, Tahran, Dârü’l-Kütübi’l-İslâmiyye, 1385 h.ş.
- Nesâî, Ahmed b. Ali, es-Sünenü’l-Kübrâ, Beyrut, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Neşriyât Muhammed Ali Beyzûn, 1411 h.k.