Ferec Duası
| Dua Bilgileri | |
|---|---|
| Diğer İsimler | İlahi Azume’l Bela |
| Konu | Üzüntü ve sıkıntılarının giderilmesi için Ahli-Beyte istiğase etmek |
| Me'sur/Me'sur Olmayan | Me'sur |
| Yayınlayan | İmam Mehdi (a.s) |
| Ravı | Muhammed b. Ahmed b. Leys |
| Şii kaynakları | Kenuzu’n-Necah (Tabersi) • Cemalu’l-Usbu • Biharu'l Envar (kitap) |
| Zaman | İmam Zaman (a.f) namazının takibatı • Her bir zaman |
| Mekan | Serdab-ı Mukaddes amelleri |
| Meşhur Dualar ve Ziyaretler | |
Ferec Duası (Arapça: دعاء الفرج) "İlahi Azume’l Bela" (إلهی عَظُمَ البَلاء) ibaretiyle başlamakta ve Şialar bu duayı üzüntü ve sıkıntılarının giderilmesi için okumaktadır. "Mefatihu’l Cinan" kitabında bu dua, Kef’emi’nin "Beledu’l Emin" kitabından nakledilmiş ve kaynak açısından da Masuma (a.s) dayandırılmamıştır. Nakledilenlere göre, bu dua İmam Zaman’ın (a.f), öldürülmek korkusuyla Kazimeyn’e sığınan Muhammed b. Ahmed b. Leys’e rüyasında öğrettiği duadır.
Şialar arasında Hz. Mehdi’nin (a.f) selameti için edilen “Allahumme kun li veliyyike’l Hüccet ibni’l Hasan” (اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ...) duası da "Ferec duası" olarak bilinmektedir.
Ferec Duasının Kaynağı
Ferec duası "Vesailu’ş Şia" ve diğer hadis kitaplarında, Seyyid b. Tavus’un Cemalu’l Usbu’kitabından,[1] "İmam Zaman (a.f) namazının ardından okunan dua" unvanıyla getirilmiştir. Ancak bu duanın masumlardan nakledildiğine dair bir kaynak yoktur.[2] İbn-i Meşhedi’nin el-Mezaru’l Kebir kitabında da İmam Zaman’ın (a.f) Serdabı’nın ziyaret adabı babında, iki rekat ziyaret namazı kılınması ve ardından da okunması için bu dua nakledilmiştir.[3] Bu dua Kef’emi’nin "Misbah" kitabında, "İmam Zaman’ın (a.f) zindana düşen ve bu duayı okuduktan sonra zindandan kurtulan birine öğrettiği dua" olarak zikredilmiştir.[4] Eminu’l İslam Tabersi “Kenuzu’n-Necah” kitabında bu duayı İmam Zaman’ın (a.f), öldürülmek korkusuyla Mekabir-i Kureyş’e (Kazimeyn) sığınan ve bu duanın bereketiyle kurtulan Muhammed b. Ahmed b. Leys’e rüyasında öğrettiği dua olarak getirmiştir.[5] Mefatihu’l Cinan da bu duayı Ramazan ayının 23. gecesi amelleri babında "Hediyyetu’z-Zair" kitabından nakletmiştir.
Yukarıda zikredilen kaynakların hiç birinde masuma (a.s) dayandırılan bir kaynağı olmayan bu dua, kaynak açısından zayıftır.
Ferec Duasının Ortaya Çıkış Sebebi
Eminu’l İslam Fazl b. Hasan Tabersi “Kenuzu’n-Necah” kitabında şöyle yazmaktadır: Ferec Duası İmam Zaman’ın (a.f) Bağdat’ta öldürülmek korkusuyla Mekabir-i Kureyş’e (Kazimeyn) sığınan ve bu duanın bereketiyle öldürülmekten kurtulan Ebe’l Hasan Muhammed b. Ahmed b. Leys’e rüyasında öğrettiği duadır.
Ferec Duasının İçeriği
Ferec Duası üç bölümden oluşmaktadır:
Duanın birinci bölümünde, halkın gaybet döneminde müptela olduğu büyük imtihanlara işaret edilmektedir.
İkinci bölümde Resul-ü Kibriya’ya (s.a.a) ve onun pak Ehlibeytine (a.s) salat ve selam gönderdikten sonra müminlerin, onların sahip olduğu yüksek ve yüce makamları hasebiyle, emirlerine itaat etme gerekliliğini işlemektedir.
Duanın son bölümünde ise, Allah-u Teala’dan masumların (a.s) üzerimizde olan haklarının hürmetine bizlere kafi gelerek, yardım etmeleri istenilmektedir.
Diğer Ferec Duaları
Ferec kavramı, (Arapça) sözlükte “gam ve hüzünden kurtulmak ve ferahlamak” anlamına gelir.[6] Hadis kitaplarında ferec ve ferahlamanın hâsıl olması için zikredilen dua ve ameller, bu sözlük anlamını taşımaktadır. Allame Meclisi "Biharu’l Envar" kitabının 95. cildinin “Bab-ı Ed’iyyetu’l Ferec”te (Ferec Duaları Babı) bu konuyla ilgili 39 dua nakletmiştir.
Şialar arasında Hz. Mehdi’nin (a.f) selameti için edilen “Allahumme kun li veliyyike’l Hüccet ibni’l Hasan” (اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ...) duası da "Ferec duası" olarak bilinmektedir.
Ferec Duası ve Tercümesi
بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ
إِلَهِی عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنْتَ الْمُسْتَعَانُ وَ إِلَیک الْمُشْتَکی وَ عَلَیک الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أُولِی الْأَمْرِ الَّذِینَ فَرَضْتَ عَلَینَا طَاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنَا بِذَلِک مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنَّا بِحَقِّهِمْ فَرَجا عَاجِلا قَرِیبا کلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ
یا مُحَمَّدُ یا عَلِی یا عَلِی یا مُحَمَّدُ اکفِیانِی فَإِنَّکمَا کافِیانِ وَ انْصُرَانِی فَإِنَّکمَا نَاصِرَانِ
یا مَوْلانَا یا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکنِی أَدْرِکنِی أَدْرِکنِی السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ
| Ferec Duasının Türkçe Okunuşu
Bismillahirrahmanirrahim Allâhum me salli elâ Muhammed’in ve âl-i Muhammed; uli’l emrillezine ferazte aleyna taetehum ve arreftena bi-zalike menziletehum fe-ferric enna bi-haggihim feracen âcilen gâriben kelemh’il basari ev huve egrabu yâ Muhammed’u, Yâ Aliyy, Yâ Aliyyu, Yâ Muhammed, ikfiyâni feinne kuma kâfiyan. Vensurâni feinne kuma nasirân. Yâ mevlana yâ Sahib’ez-Zaman! El-ğavs, el-ğavs, el-ğavs, edrikni, edrikni, edriknî, es-saate, es-saate, es-saate, el-acel, el-acel, el-acel, yâ erham’er-rahimine, bihaggi Muhammedin ve âlihit-tâhirîn. |
|---|
| Ferec Duasının Türkçe Anlamı
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla Allah’ım! Zulüm çoğalmıştır ve gizliler açığa çıkmıştır. Kapalı perde kalkmıştır ve ümitler yok olmuştur; yeryüzü daralmış, gökyüzü senin rahmetinden mahrum kalmıştır. Ey Allah’ım! Sen varsın ve ancak sen yardım edersin, yüce makamına şikâyet ediyoruz. Kolaylık ve zorlukta güvenimiz sensin. Allah’ım!Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.a) ve onun pak evladına rahmet et. O emir sahiplerine ki, onlara itaati bizler için farz etmiştin ve onların yüksek makamlarını bizlere tanıtmıştın. Onların yüzü suyu hürmetine bize ferahlık ver, acil ve yakın; tıpkı göz açıp kapama gibi ya da ondan daha yakın. Ey Muhammed, ey Ali; ey Ali, ey Muhammed! Bana kâfi geliniz ki, bana kâfi gelen sizlersiniz. Bizlere yardım edin; bizim yardımcımız sizsiniz. Ey saygı değer, ey zamanın sahibi ve imamı! Feryat, feryat, feryat; sesimi duy, sesimi duy, sesimi duy; hemen, hemen, hemen; acil, acil, acil; ey merhamet edenlerin en merhametlisi! Hz. Muhammed’in ve onun pak evlatlarının yüzü suyu hürmetine onun gelişini çabuklaştır.
|
|---|
Kaynakça
Bibliyografi
- İbn-i Manzur, Muhammed b. Mukrim, Lisanu’l Arab, Neşr-i Daru Sadır, Beyrut, çapı sevvum, 1414.
- İbn-i Meşhedi, Muhammed b. Cafer, el-Mezaru’l Kebir, Kum, Neşr-i el-Kayyum, 1419.
- Kef’emi, İbrahim b. Ali Amuli, el-Misbah fi’l Ediyyeti ve’s-Salavat ve’z-Ziyarat, A’lemi, 1403.
- Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l Envar, Beyrut, el-Vefa, 1404.
- Seyyid ibn-i Tabus, Raziyuddin Ali, Cemalu’l Usbu’ bi Kemali’l Ameli’l Meşruu, Daru’r-Rezi, Kum, çapı evvel.