Ramazan Ayı İbadetleri

Ramazan ayı (Arapça: الرمضان), Müslümanların kutsal kabul ettiği, Kur’an’ın nazil olduğu, Müslümanlarca oruç tutulan ibadet ayıdır. Hadislerde, bu ayda olan ibadetlere vurgu yapılmış ve çok çeşitli ibadetlere değinilmiştir. Bu ibadetlerden bazıları her güne mahsus müşterek ibadetler ve bazıları da bazı günlere mahsus özel ibadetlerdir.

Ramazan Ayının İbadet Cetveli

Müşterek İbadetler

Kur’an Kıraati

Her ne kadar Kur’an tilavet etmek yılın her gün ve gecesinde sevap olsa da Ramazan ayının gece ve gündüzünde yapılan en üstün ibadet, Kur’an tilavet etmektir. Çünkü bu ay, Kur’an’ın baharıdır. Bu ayda bir ayet kıraatinin sevabı, öteki aylardaki Kur’an’ın tamamının kıraat sevabına eşittir. Müslüman geleneğinde Ramazan ayında her gün bir cüz Kur’an tilavet edilmekte ve ay sonunda Kur’an hatmi tamamlanmaktadır. Hadislerde bu ayda yapılması müstahap olarak zikredilen diğer ibadet ve ameller şunlardır:

	Müşterek Ameller
Seher Vakti İbadetleri	Seher Duasını Okumak Ebu Hamza Sumali Duasını Okumak
Günlük Dualar	Kef'emî "Beledu'l Emin" ve "Misbah" adlı kitaplarında "Seyyid İbn-i Bâkî'nin "İhtiyar" kitabından şöyle nakletmiştir: "Allah-u Teala, Ramazan ayında her gün aşağıdaki duayı okuyan kimsenin kırk yıllık günahını affeder"↓↓ Şu zikrin her gün yüz defa okunması↓↓ On bölümden oluşan ve her bölümde on tesbih bulunan şu zikrin okunması↓↓ Şu salavatın okunması↓↓
Namazlardan Sonra Okunan Dualar	Her namazdan sonra okunur↓↓ Her namazdan sonra okunur↓↓ Her namazdan sonra okunur↓↓
İftar Vakti İbadetleri	Haram ve şüpheli olmayan helâl şeylerle, özellikle helâl hurmayla iftar etmek, insanın kıldığı namazın sevabını dört yüz kat artırır. İftar ederken rivayet edilen iftar dualarını okumak; örneğin:↓↓ اَللّـهُمَّ لَكَ صُمْتُ، وَعَلى رِزْقِكَ اَفْطَرْتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ Anlamı: "Allah'ım! Senin için oruç tuttum; senin rızkınla iftar edip, sana tevekkül ettim." Yine şu duanın okunması:↓↓ بِسْمِ اللهِ اَللّـهُمَّ لَكَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِكَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّكَ اَنْتَ السَّميعُ الْعَليمُ Anlamı: Allah'ın adıyla. Allah'ım! Senin için oruç tuttuk ve senin rızkınla iftar ettik. O hâlde bizden kabul buyur. Muhakkak sen duyan ve bilensin." İlk aldığı lokmada şöyle demek:↓↓ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمـنِ الرّحَيـمِ، يا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لي Anlamı: "Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla. Ey mağfireti geniş olan (Rabbim), bağışla beni!" İftar vakti Kadir Suresi'ni okumak. İftar vakti sadaka vermek ve oruçlu müminlere iftar vermek, hatta bir kaç hurma veya bir içim suyla bile olsa.
Gece İbadetleri	Her gece yüz defa Duhân Suresi'ni okumak Her gece İftitah Duasını okumak Her gece bin defa Kadir Suresi'ni okumak Günahların bağışlanması için her gece şu duanın okunması↓↓ Yine her gece şu duanın okunması müstehaptır:↓↓ Şu duanın okunması:↓↓ Şu duanın okunması:↓↓ "Kim ramazan ayının her gecesinde iki rekât namaz kılarak, her rekâtta Fâtiha Suresi'ni ve İhlâs Suresi'ni üç defa okur, selâm verdikten sonra da şu zikri okur: سُبْحانَ مَنْ هُوَ حَفيظٌ لا يَغْفُل، سُبحانَ مَنْ هُوَ رَحيمٌ لا يَعْجَلُ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ قا ئِمٌ لا يَسْهُو، سُبْحانَ مَنْ هُوَ دائِمٌ لا يَلْهُو "Münezzehtir gaflet etmeyen asıl koruyucu. Münezzehtir (kullarına ceza vermede) acele etmeyen merhametli. Münezzehtir her zaman kaim ve sabit olan ve (hiçbir zaman kullarını) unutmayan. Münezzehtir ebedi ve boş şeylerden uzak olan (Rab)." Sonra da yedi defa tesbihat-ı erbaayı okuyup ardından şu zikri söyler: سُبْحَانَكَ سُبْحَانَكَ سُبْحَانَكَ، يَا عَظيمُ اغْفِرْ لِيَ الذَّنْبَ الْعَظيمَ "Her eksiklikten münezzehsin sen. Her eksiklikten münezzehsin sen. Her eksiklikten münezzehsin sen. Ey azametli ve yüce (Allah)! Benim büyük günahımı bağışla." Ve bilahare Hz. Resulullah'a (s.a.a) ve Ehlibeyt'ine on defa salavât getirirse, Allah günahlarını bağışlar..."

İftar Vermek

Ana Madde İftar

Bu aydaki geleneklerden birisi oruçlulara iftar vermektir. İftar vermenin sevabı, iftarı veren ev sahibinin orucundan daha üstündür. Daha ilginç olanı ise, müminin daveti kabul ederek iftara gitmesi kendi orucundan yetmiş kat daha üstündür. İftarlık genellikle Hz. Resulü Kibriya efendimizi (s.a.a) izlemek adına, hurma ve bu aya özel tatlılarla olmaktadır.

Özel Günlerin İbadetleri

	Ramazan Ayının Özel Günlerinin İbadetleri
Birinci Gece	Ramazan hilalini gözlemlemek (Bazı müctehidler bunu farz bilmişlerdir) Hilal görüldüğünde Sahife-i Seccadiye’nin 43. Duasını okumak Sahife-i Seccadiye’nin 44. Duasını okumak Ramazan ayının ilk gecesinde müstehap olan bir diğer amel de, insanın kendi eşiyle cinsel münasebette bulunmasıdır. Bu sadece ramazan ayına mahsus bir ameldir. Diğer aylarda ayın ilk gününde ilişkiye girmek mekruhtur. Bu gecenin bir ameli de gusül almaktır. Bu gecenin amellerinden birisi de İmam Hüseyin'i (a.s) ziyaret etmektir. Cevşen-i Kebir Duasını okumak. Bin rekâtlı namazı kılmak isteyenler, bu geceden itibaren başlamalıdırlar.
Birinci Gün	İmkân dahilinde akar suda gusül alıp, başa otuz avuç su dökmek; bunu yapan kimse o yılın rahatsızlık ve hastalıklarından güvende olur. Her ayın başında olduğu gibi, bu ayın başında da iki rekât namaz kılıp ardından da sadaka vermek sünnettir. Birinci rekâtta Fâtiha ve Fetih, ikinci rekatta Fâtiha ve istenilen bir sureyi okumak suretiyle kılan kimse, gelecek yıla kadar Allah'ın koruması altında olur. Şafak söktüğü vakit şu duayı okumanın müstehap olduğunu rivayet etmişlerdir:↓↓
On Üçüncü Gece	Bu gece "Biyz" gecelerinin ilkidir. Bu gecede üç amel müstehaptır: Gusletmek. Dört rekât namazı her rekâtta bir Fâtiha ve yirmi beş İhlâs Suresi'ni okumak suretiyle kılmak. Her rekâtında Fâtiha'dan sonra, Yâsin, Tebâreke (Mülk) ve İhlâs Sureleri okunan iki rekâtlık namazı kılmak sünnettir.
On Dördüncü Gece	Her rekâtında Fâtiha'dan sonra, Yâsin, Tebâreke (Mülk) ve İhlâs Sureleri okunan, ikişer ikişer kılınan dört rekat namazı kılmak sünnettir.
On Beşinci Gece	Gusletmek. İmam Hüseyin'in (a.s) ziyareti. Altı rekât namaz kılmak. İkişer ikişer kılınan bu namazın her rekâtında Fâtiha, Yâsin, Tebâreke (Mülk) ve İhlâs Sureleri okunur. Bu gecenin bir ameli de her rekâtında Fâtiha'dan sonra on defa İhlâs Suresi'nin okunması suretiyle ikişer ikişer kılınan yüz rekât namazdır. Merhum Şeyh Müfid "el-Muknia" kitabında Emirü'l Mu'minin Ali'den (a.s) bu konuda şöyle rivayet etmiştir: "Kim bu ameli yerine getirirse, Allah-u Teâlâ, cinlerden ve insanlardan olan düşmanlarına karşı onu koruyacak on meleği görevlendirir. Öleceği vakit ise, onu ateşten koruyacak otuz melek görevlendirir." Bir rivayette şöyle geçer: İmam Cafer Sadık'tan (a.s) "Ramazan ayının on beşinci gecesi İmam Hüseyin'in (a.s) kabrinin yanında olan kimse hakkında ne buyuruyorsunuz?" diye sordukları zaman, İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Ramazan ayının on beşinci gecesi İmam Hüseyin'in (a.s) kabrinin yanında yatsı namazından sonra gece namazının nafilesi dışında on rekat namaz kılan, her rekatta Fatiha Suresinden sonra on defa İhlas Suresini okuyan ve cehennem ateşinden Allah-u Teala’ya sığınan kimseye ne mutlu. -Kim böyle yaparsa- Allah-u Teala onu “cehennem ateşinden kurtulmuş” diye yazar. Rüyada bir meleğin kendisine cenneti müjdelediğini ve bir meleğin de onu cehennem ateşinden güvende kıldığını görmedikçe dünyadan göçmez."
Kadir Geceleri	19, 21 ve 23. geceler Kadir gecesi olması muhtemel gecelerdir. Ancak Ehlisünnet’e göre Kadir gecesi 27. gecedir. Kadir gecesi öyle bir gecedir ki, hiçbir gece onun fazilet ve değerine ulaşamaz. O gecede yapılan amel, bin ayda yapılan amelden daha hayırlıdır. O gecede yılın mukadderatı takdir edilir. Melekler ve büyük Ruh, Allah'ın izniyle bu gecede yeryüzüne iner. Zamanın hücceti ve velâyet sahibine inerek, takdir edilen şeyleri ona sunarlar. Kadir gecelerinin amelleri iki kısımdır: Bir kısmı her üç gecede yapılan amellerdir. Bir kısmı ise, her gecenin kendisine ait amellerdir. Kadir gecesinin amelleri için tıklayınız: Kadir Gecesi
Son On Gün	Bu ayın son on günü, ibadet açısından çok önemlidir ve Hz. Resulü Kibriya Efendimiz (s.a.a) bu son on günde Mescid-i Nebi'de itikaf yapmaya çok önem gösterirdi.
Son Gece	Gusletmek. İmam Hüseyin'in (a.s) ziyareti. En'am, Kehf ve Yasin surelerini okumak ve yüz defa: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ "Esteğfirullahe rabbi ve etûbu ileyhi" söylemek. Sahife-i Seccadiye’nin 45. Duasını okumak Şu duanın okunması: اَللّـهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيامي لِشَهْرِ رَمَضانَ وَاَعُوذُ بِكَ اَنْ يَطْلُعَ فَجرُ هذِهِ اللَّيْلَةِ إلاّ وَقَد غَفَرْتَ لي Allah'ım! Bu orucumu, ramazan ayında tuttuğum son orucum kılma. (Ya Rabbi!) Bu gecem sabah oluncaya kadar beni bağışlamanı diler, (aksinin olmasından) sana sığınırım."
Son Gün	Bugün Hz. Emirü'l Müminin'den (a.s) nakledilen şu duayı okumak müstehaptır: اَللّـهُمَّ اشْرَحْ بِالْقُرْآنِ صَدْري وَاسْتَعْمِلْ بِالْقُرآنِ بَدَني، وَنَوِّرْ بِالْقُرآنِ بَصَري، وَاَطْلِقْ بِالْقُرآنِ لِساني، وَاَعَنّي عَلَيْهِ ما اَبْقَيْتَني، فَاِنَّهُ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إلاّ بِكَ "Allah'ım! Kur'ân ile göğsümü genişlet; bedenimden Kur'ân'ın (gösterdiği istikamette) yararlanmamı sağla; gözümü Kur'ân ile nurlandır; dilimi Kur'ân ile konuştur ve Kur'ân'ı (okuyup amel etmede) ömrümün sonuna kadar bana yardımcı ol. Çünkü sana dayanmayan hiçbir hareket ve kuvvet yoktur." Bugün Hz. Emirü'l Müminin'den (a.s) nakledilen şu duayı okumak müstehaptır: اَللّـهُمَّ اِنِّي اَسْأَلُكَ اِخْباتَ الُْمخْبِتينَ، وَاِخْلاصَ الْمُوقِنينَ، وَمُرافَقَةَ الأَبْرارِ، وَاسْتِحْقاقَ حَقائِقِ الاِيمانِ، وَالْغَنيمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ، وَالسَّلامَةَ مِنْ كُلِّ اِثْمٍ، وَوُجُوبَ رَحْمَتِكَ، وَعَزائِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجاةَ مِنَ النّارِ "Allah'ım! Senden temiz kalpli, mütevazı insanların tevazusunu, yakîn ehli olanların ihlasını, iyi insanların arkadaşlığını, iman hakikatlerine ulaşmayı hak etmeyi, her iyilikten nasip almayı, bütün günahlardan selâmette kalmayı, rahmetini bana farz kılmanı, mağfiretini bana kesinleştirmeni, cenneti kazanmayı ve ateşten kurtulmayı diliyorum."

Günlük Kısa Dualar

Ana Madde Günlük Kısa Dualar

Şiaların bu aydaki günlük programlarından birisi, Ramazan ayına özel günlük kısa duaların okunmasıdır. Bu dualar her güne özel bir şekilde nakledilmiş ve genellikle namazlardan sonra okunmaktadır.

Ramazan Ayına Özel Namazlar

Ana Madde Ramazan Ayı Namazları

Ramazan Ayı, diğer aylardaki farz, nafile ve gece namazlarına ek olarak, kendisine has çok çeşitli namazlara sahiptir. Bu namazlardan bazıları her gece kılınmakta ve bazıları da bazı gün ve geceye özel olarak kılınmaktadır. Kadir gecelerinde de özel bazı namazlar bulunmaktadır.

Ramazan Ayına Veda

Ramazan Ayına veda, Allah’ın mihmandarlığının sona ermesinden dolayı, bu ayın ehli için acıklıdır; onlar için bu aydan ayrılmak hüzün ve üzüntü vericidir. İmam Seccad’dan (a.s) bu aya veda mahiyetinde bir dua nakledilmiştir. (Bkz. Sahife-i Seccadiye’nin 45. Duası) İmam Zeynel Abidin (a.s) bu duada, Ramazan ayına selam göndermekte ve bu ayı Allah’ın en büyük ayı, en değerli vakitler, yoldaşlığını çok yüce ve değerli saymaktadır. İmam Sadık’tan (a.s) da Ramazan Ayına veda niteliğinde bir dua nakledilmiştir. (Bkz. Ramazan Ayına Veda (İmam Sadık))

Dış Bağlantılar

• Ramazan Ayı İçin Bilinmesi Gereken Dokuz Sözcük
• Ayet ve Hadislerle Ramazan Ayı
• Ramazan Ayı ile ilgili Şer’i sorular (1)
• Ramazan Ayı ile ilgili Şer’i Sorular (2)
• Oruçla İlgili Güncel Sorular ve Cevapları
• Ehli sünnet ve Şia’da Teravih Namazı (1)
• Ehlisünnet ve Ehlibeyt Ekolünde Teravih Namazı (2)

Bibliyografi

• Mefatihu’l Cinan, Şeyh Abbas Kummi.
• Beledu’l Emin, Misbah, Kef’emi.
• Emali, Şeyh Saduk.
• Biharu’l Envar, Allame Meclisi.
• Vesailu’ş-Şia, Şeyh Hürr-ü Amuli.