Sa’sae bin Sevhan

wikishia sitesinden

Sa’sae b. Sevhan, (Arapça:صَعْصَعة بن صَوحان) İmam Ali'nin (a.s) arkadaşlarından biriydi. Cemel, Sıffin ve Nehrevan savaşlarına katılan Sa’sae, belagat konusunda yetenekliydi. Bu becerisini İmam Ali'yi (a.s) savunmak ve Muaviye'yi eleştirmek için kullandı. İmam Ali (a.s), Sa’sae'yi büyük yarenlerinden biri olarak tanıtmıştır. İmam Sadık (a.s) da onu, İmam Ali'yi (a.s) hakkınca ve doğru tanıyan birkaç kişiden biri olarak görüyordu. Kufe'deki Sa’sae Camii ona atfedilmiştir.

Soyu

Sa’sae b. Sevhan, Abdü’l Kays kabilesindendi.[1] Katif yakınlarında doğdu ve bir süre sonra Kufe'ye yerleşti.[2] Bu nedenle kendisi "Kufeli" olarak da isimlendirilmiştir.[3] Sa’sae’nin künyesi "Eba Talha" idi.[4] Kardeşleri Zeyd ve Sevhan, İmam Ali'nin (a.s) Şialarındandı.[5]

Halifeler Zamanı

Sa’sae, Peygamber Efendimiz (s.a.a) zamanında Müslüman oldu; ancak onu hiç göremedi.[6] İkinci halife Ömer b. Hattab zamanında Ebu Musa Eş'ari halifeye bir miktar para gönderdi. Halife bu malı bölerek, taksim etti ve bir kısmı kaldı. Müslümanlara mülkün geri kalanı hakkında ne yapılması gerektiği ile ilgili düşüncelerini sordu. Sa’sae şöyle dedi:

“Allah'ın, Kuran'da hükmünü açıkça belirtmediği konularda insanlara fikrini sorup, istişare edin. Allah'ın hükmünün ortada olduğu konularda da onun emrettiği gibi amel edin.”[7]

Sa’sae üçüncü halifenin Kufe'deki muhaliflerinden biriydi. Halife, onu başta kardeşleri Zeyd b. Sevhan ve Malik Eşter olmak üzere birkaç kişiyle birlikte Şam’a sürgün etti.[8] Tarihi kaynaklardan, üçüncü halife Osman ile Sa’sae arasında kritik diyaloglar günümüze aktarılmıştır.[9]

İmam Ali’nin (a.s) Yarenliği

İmam Sadık (s.a): Sa’sae ve İmam Ali’nin (a.s) yarenleri dışında İmam Ali’yi (a.s) hak ettiği gibi tanıyan hiç kimse olmamıştır."[10]

Şeyh Müfid'e göre Sa’sae, İmam Ali'nin (a.s) büyük yarenlerinden biridir.[11] Hicri Kameri üçüncü yüzyılın bilim adamlarından İbn-i Kuteybe Dinuri, dönemin ünlü Şia grupları arasında Sa’sae’nin adını da anmıştır.[12] Mas’udi, “Murûcu’z-Zeheb” adlı kitabında İmam Ali (a.s) Sa’sae'yi büyük Araplardan biri ve yarenlerinin lideri olarak tanıttığını yazmıştır.[13] Kuleyni’den edinilen bir rivayete göre, İmam Ali (a.s) vasiyeti üzerine ona şahit olmuştur.[14]

Sa’sae, İmam Ali'nin (a.s) cenazesine katılmış ve mezarına toprak atarken ağlamıştır. Defin sırasında İmam Ali'nin (a.s) faziletlerinden söz ederek, dua etmiştir. Sa’sae, Allah’tan kendisini İmam Ali'nin (a.s.) sadık dostlarından kılması ve onun yolunda devam etmesine yardım etmesi için dua etmiştir.[15]

Sa’sae, İmam Ali'yi (a.s) halifeliğin miyarı olarak görmüş, şahsiyetinin halifeliğe değer ve statü kattığını öne sürmüştür. Halifeliğin İmam Ali'ye (a.s) olan ihtiyacının İmam Ali’nin (a.s) halifeliğe olan ihtiyacından daha fazla olduğuna inanmaktaydı.[16]

Kufede Sa`sae mescidi

Cemel, Sıffin ve Nehrevan Savaşlarındaki Rolü

Sa’sae, İmam Ali (a.s) döneminde savaşlara katıldı. Cemel Savaşı'nda kardeşi Seyhan, Abdu’l Kays kabilesinin sancaktarıydı. Seyhan'ın şehadetinden sonra diğer kardeşi Zeyd bayrağı aldı ve Zeyd'in şehadetinden sonra da bayrağı Sa’sae devraldı.[17]

Sa’sae, Sıffin Savaşı sırasında Kufeli Abdu’l Kays kabilesinin komutanıydı.[18] Savaş başlamadan önce Muaviye'nin ordusu suyun kontrolünü ele geçirdi ve bu nedenle İmam Ali'nin (a.s) ordusu suya ulaşamadı. İmam Ali (a.s), Sa’sae'yi müzakereler için Muaviye'ye gönderdi.[19]

İmam Ali (a.s), Nehrevan Muharebesi öncesinde pazarlık ve nasihat için Sa’sae'yi Hariciler’e gönderdi.[20] Bu diyaloglarda İmam Ali'nin (a.s) takip edilmesi gerektiğini vurguladı. Sa’sae’nin Haricilerle yaptığı konuşmanın tam metni Şeyh Müfit tarafından yazılan “el-İhtisas” kitabında bulunmaktadır.[21]

Münzir b. Carud’un Bağışlanması

Biharu’l Envar'a göre İmam Ali (a.s) tarafından bir bölgeye yönetici olarak gönderilen Münzir b. Carud, beytülmaldan bir miktar para almıştı. İmam Ali (a.s) onu bu suçundan dolayı zindana attı; Ancak Sa’sae'nin arabuluculuğuyla Münzir'i tekrar serbest bıraktı.[22] El-Garat'ta yazıldığına göre Sa’sae, İmam Ali'ye (a.s) şunları söyledi: Münzir b. Carud’un kız kardeşi her gün onun için ağlıyor. Onu serbest bırakırsan, aldıklarını geri iade etmesi için ona kefil olurum. İmam Ali (a.s) şu cevabı verdi: Kefil olman gerekmez. Parayı almadığına yemin ederse, onu tekrar serbest bırakırım.[23]

Muaviye ile Muhalefeti

Keşi’nin “Maarufü’l Rical” kitabında yazdığına göre, İmam Hasan (a.s) ile Muaviye sulhunda, Sa’sae İmam Hasan'ın (a.s) kendisi için eman istediği kişilerden biriydi.[24] İmam Hasan (a.s) ile sağlanan sulhtan sonra, Muaviye, Kufe'de Sa’sae'yi gördü ve ona şöyle dedi: Yemin ederim senin benim himayemde olmanı istemezdim. Sa’sae, cevap olarak, “Allah’a ant olsun ki seni bu isimle çağırmak istemezdim”. Daha sonra halife olarak Muaviye'yi selamladı. Muaviye, "Eğer (beni bir halife olarak tanıyorsan) bana sadıksan, minbere çık ve Ali'yi (a.s) lanetle. Sa’sae minbere gitti; Allah'a hamd ve sena ettikten sonra, iki cümleyle şunları söyledi: Ey insanlar! Ali'yi (a.s) lanetlememi emreden bir şahsın yanından (Muaviye) geliyorum. Öyleyse o bizatihi kendisini lanetleyin.[25]

İbn-i A’sam Kufi, Muaviye'nin Kufe'nin büyüklerine şunları söylediğini belirtmiştir: Sizler cezalandırılmayı hak ederken, benim sizi bunca cehaletinize rağmen affetmeme ne diyorsunuz? Ebu Süfyan'a Allah rahmet eylesin ki sabırlı bir adamdı. Bütün bu insanlar onun soyundan gelseydi, herkes sabırlı olurdu. Sa’sae şöyle yanıtladı: Allah’a and olsun, ey Muaviye! Bu insanların hepsi de Ebu Süfyan'dan daha iyi bir ailenin çocuklarıdır ve Süfyani neslinin cahillerinden çok daha fazla sabır sahibidirler.[26]

Hatiplik Mahareti

Sa’sae, hitabet konusunda üstün bir yeteneğe sahipti. Tarihi kaynaklarda ve hadis kaynaklarında onun fasih ve anlamlı konuşan bir hatip olduğu belirtilmiştir.[27] İmam Ali (a.s), Sa’sae’yi " «الخَطیبُ الشَّحْشَح»" (güzel konuşmacı) olarak tanımlamıştır.[28] Muaviye[29] ve Mugayre b. Şabe[30] de onun belagat ve hitabetinden bahsetmişlerdir. Muaviye onun dilini demir olarak nitelendirmiştir.[31]

Keşi'ye göre Sa’sae, İmam Ali'yi (a.s) tanıtmak ve onu savunmak için belagat yeteneğini kullanmıştır.[32]

Vefatı

Bahreynde Sa`sae bin Sevhana mensup edilen kabir ve mescid

Sa’sae'nin ölümü Muaviye döneminde ve Kufe'de gerçekleştiği bilinmektedir.[33] Bunun yanı sıra, bazı kaynaklar Mugayre'nin Muaviye'nin talimatıyla Sa’sae'yi Bahreyn'deki bir adaya sürgün ettiğini ve Sa’sae’nin 70 hk. yılında bu adada öldüğünü belirtiyor.[34]

Bahreyn'in Asker şehrinde Sa’sae'ye atfedilen ve “Sa’sae b. Suhan Camii” denilen bir türbe bulunmaktadır. Ayrıca Kufe'deki Sehle Camii yakınında “Sa’sae Camii” adında bir cami de ona atfedilmektedir.[35]

Monografi

Kamuran Muhammed Hüseyni tarafından yazılan ve 2016 yılında Meşar Yayınevi tarafından yayınlanan 136 sayfalık “Suhan oğullarından Zeyd ve Sa’sae” kitabı, Sa’sae b. Suhan ve kardeşi Zeyd b. Suhan'ın hayatını konu almaktadır.

Alakalı Konular

Kaynakça

  1. ↑ İbn-i Esir, Usdü’l Gabe, , Bölüm: 2, s. 403, 1409 hk.
  2. ↑ Zerkeli, el-İlam, c. 3, s. 205, 1998.
  3. ↑ Zehebi, Tarihü’l İslam , c. 4, s. 240, 2003.
  4. ↑ İbn-i Said, Tabagatu’l-Kubra, , c. 6, s. 244, 1418 hk.
  5. ↑ İbn-i Abd al-Barr, el-İsti'aab, c. 2, s. 717, 1412 hk.
  6. ↑ İbn-i Esir, Usdü’l Gabe, Bölüm: 2, s. 403, 1409 hk.
  7. ↑ İbn-i Abdu’l Birr, el-İsti'aab, c. 2, s. 717, 1412 hk.
  8. ↑ Ahmedi Miyaneci, "مکاتیب الأئمة" (Mekatibu’l Eimme), , c. 1, s. 145, 1426 hk.
  9. ↑ Örneğin bkz. İbn-i Haldun, History of Ibn Haldun, c. 2, s. 589, 1408 hk.
  10. ↑ İbn-i Davud, er-Reculü, s. 187, 1342 hş.
  11. ↑ Şeyh Mufid, Al-Cemal, s. 475, 1413 hk.
  12. ↑ İbn-i Kuteybe, El Maarif, s. 624, miladi 1992.
  13. ↑ Mesudi, Murucu’z-Zeheb, c. 3, s. 38, 1409 hk.
  14. ↑ Kuleyni, el-Kafi, c. 7, s. 51, 1407 hk.
  15. ↑ Meclisi, Buharü’l Envar, , c. 42, s. 295, 1403 hk.
  16. ↑ Yakubi, Yakubi Tarihi, c. 2, s. 179.
  17. ↑ İbn-i Said, Tabakatu’l-Kübra, c. 6, s. 244, 1418 hk.
  18. ↑ Nasr ibn-i Direnişi, Vakfü'l-Safin, s. 206, 1404 hk.
  19. ↑ Nasr ibn-i Direnişi, Vakfü'l-Safin, s. 160, 1404 hk.
  20. ↑ Şeyh Mufid, el-İhtisas, s. 121, 1413 hk.
  21. ↑ Şeyh Mufid, el-İhtisas, s. 121, 1413 hk.
  22. ↑ Meclisi, Buharü’l Envar, , c. 34, s. 323, 1403 hk.
  23. ↑ Sakafi, El-Garat, Bölüm: 2, s. 897, 1395 hk.
  24. ↑ Kuşi, Erkekleri Tanımayı Seçme, Bölüm: 1, s. 285, 1363 hş.
  25. ↑ Kuşi, Erkekleri Tanımayı Seçme, Bölüm: 1, s. 69, 1363 hş.
  26. ↑ İbn-i Osman Kufi, el Futuh, , Bölüm: 2, s. 388, 1411 hk.
  27. ↑ Mesudi, Murucu’z-Zeheb, c. 3, s. 43, 1409 hk; Meclisi, Buharü’l Envar, c. 42, s. 295, 1403 hk.
  28. ↑ Nahcü’l Belağa, Subhi Saleh tarafından düzenlenmiştir. Hikmet: 259.
  29. ↑ İbn-i Osman Kufi, el Futuh, Bölüm: 2, s. 388, 1411 hk.
  30. ↑ İbn-i Esir, Usdü’l Gabe, , Bölüm: 3, s. 430, 1409 hk.
  31. ↑ İbn-i Osman Kufi, el Futuh, Bölüm: 2, s. 388, 1411 hk.
  32. ↑ Kuşi, Erkekleri Tanımayı Seçme, Bölüm: 1, s. 69, 1363 hş.
  33. ↑ İbn-i Said, Tabagatu’l-Kubra, c. 6, s. 244, 1418 hk.
  34. ↑ Zerkeli, el-İlam, c. 3, s. 205, 1998.
  35. ↑ İbn-i Meşhedi, el-Mezaru’l-Kebir, s. 143, 1419 hk; İlk şehit olan Mezar, s. 264, 1410 hk.

Bibliyografya

  • İbn-i Athir Cezri, Ali İbn-i Muhammed, Usdu’l-Gabe, Ashabın Bilgisinde, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1409 hk.
  • İbn-i Esîr Cezri Ali İbn-i Muhammed, El-Kamil Fit-Tarih, Daru Sader, Beyrut, 1385 hk.
  • İbn-i Ethem Kufi, Ahmed İbn-i Ethem, El-Futuh, Tahgig: Ali Şiri, Daru'l-Azva, Beyrut, 1411 hk.
  • İbn-i Haldun, Abdurrahman b. Muhammed, Arap ve barbarlar tarihinin Divan el-Mubtada ve'l-Hobar ve onların çağdaşlarından büyük onur olanların (İbn-i Haldun'un Tarihi), Halil Şahadah, Beyrut, Daru'l-Fikr, ikinci baskısında, 1408 hk. araştırması.
  • İbn-i Davud Hali, Hasan b. Ali İbn-i Davud, El-Rical, Tahran, Tahran Üniversitesi, 1342 hk.
  • İbn-i Sa'd Katib Vakidi, Muhammed ibn-i Sa'd, el-Tabagatu’l-Kubra, Beyrut, Daru’l-Kitabu’l-Alemiyye, 1418 hk.
  • İbn-i Abdu’l-Birr, Yusuf b. Abdullah, Al-İsti'ab fi Ma'rifeti’l-Ashab, araştırma: Ali Muhammad al-Becavi, Beyrut, Daru’l-Cil, 1412 hk.
  • İbn-i Kuteybe, Abdullah b. Muslim, Al-Ma'arif, Research: The Wealth of Akash, Kahire, The Egyptian Egyptian Public Library, 1992.
  • İbn-i Meşhedi, Mohammed b. Cafer, el-Mezaru’l-Kebir, Cevad Kayyumi İsfahani, Kum, Islamic Publications Office, 1419 hk.
  • Ahmedi Miyaneci, Ali, İmam Okulları (a.s), Kum, Daru’l-Hadis, 1426 hk.
  • Hac ve Hac Araştırma Enstitüsü, 13 Aralık 2016'da yayınlanan "Sohan oğullarının Zeyd ve Sasa'a kitabının yayınlanması" 6 Ağustos 2016'da görüntülendi.
  • Sagafi, İbrahim b. Muhammad, Al-Gharat or Al-Istinfar and Al-Gharat, edited by Jalaluddin Muhaddith, Tahran, National Works Association, 2016.
  • Zehebi, Şemsuddin Muhammad b. Ahmad, History of Islam and the Deaths of the Famous and the Informed, Araştırmacı: Bashar Awad Marouf, Daru’l-Garbu’l-İslami, 2003.
  • Zarkali, Khair al-Din, el-Alam, Beyrut, Daru’l-Alam for Millions, 1989.
  • Zemahşeri, Mahmud b. Umar, el-Faeq Fi Gharib Al-Hadis, İbrahim Şemsuddin tarafından düzeltildi, Beyrut, Daru’l-Kitabu’l-Alemiyye, 1417 hk.
  • Seyyid Razi, Muhammed b. Hüseyin, Nahcu’l-Belağe, Subhi Saleh'in araştırması, Kum, Hicret, 1414 hk.
  • Peygamber ve İmamlar (a.s), Kum, İmam Mehdi (a.s) Mektebinde ilk şehit, Muhammed b. Mekki, El-Mezar, 1410
  • Ali Ekber Gaffari ve Mahmud Muharremi Zerendi tarafından düzenlenen Şeyh Mufid, Al-İhtisas, Kum, el-Mutammar el-Alemi, Al-Fafiya Şeyhü’l-Mufid için, 1413 hk.
  • Şeyh Mufid, Al-Cemal wa Al-Nusra Lassid Al-Atrah in the War of Basra, edited by Ali Mirsharifi, Qom, Sheikh Mufid Congress, 1413 hk.
  • Keşi, Mohammad b. Umar, The Authority of Knowing the Men, editor: Muhammed Recai, Kum, Alulbeyt Enstitüsü, 1984.
  • Ali Ekber Gaffari ve Mohammad Ahundi tarafından düzenlenen Klini, Mohammad b. Yakub, el-Kafi, Tahran, Islamic Library, 1407 hk.
  • Meclisi, Mohammad Bakır, Biharu’l Envar, Beyrut, Daru’l-İhyau’t-Turasu’l-Arabi, 1403 hk.
  • Mesudi, Ali b. Hüseyin, Promoters of Gold and the Mines of Al-Jawhar, Dagher Research, Es'ad, Kum, Daru’l-Hicret, 1409 hk.
  • Nasr b. Muzahim, The Story of Safin, düzenleyen: Abdul Salam Muhammad Harun, Kum, Ayetullah Mereşi Necefi Okulu, 1404 hk.
  • Yakubi, Ahmad b. Ebi Yakub, Yakubi Tarihi, Beyrut, Daru Sadir, Bita.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Sa’sae_bin_Sevhan&oldid=91183" sayfasından alınmıştır