Hz. Fatıma’nın (s.a) Cenaze Merasimi ve Defnedilmesi

wikishia sitesinden
Hasan Rohul Amini'nin yağlıboya tekniğiyle yaptığı "Lahut der tabut" tablosu

Hz. Fatıma’nın (s.a) Cenaze Merasimi ve Defnedilmesi, (Arapça: تشييع السيدة فاطمة (ع) ودفنها) Hicri Kameri 11 yılında Hz. Fatıma’nın (s.a) gizli bir merasimle gece defnedildiği hadisedir. Cenazesinde Ebu Bekir bin Ebi Kahife ve Ömer bin Hattab'ın bulunmaması için gece gizlice gömülmesini vasiyet etmiştir. Bu vasiyet, Hz. Fatıma'nın (s.a) Halifeye isyanının ve Peygamber efendimizin kızının babasının ölümünden sonra onlardan razı olmadığının kuvvetli bir delilidir.

Hz. Fatıma'nın (s.a) cenaze merasimi İmam Ali (a.s), İmam Hasan (a.s), İmam Hüseyin (a.s), Âkil bin Ebi Talib, Abbas bin Abdulmutallib, Ammar bin Yasir, Mikdad bin Esed, Zübeyir bin Evam, Ebu Zer Gaffari ve Salman Farisi gibi az sayı

da kişinin huzurunda defnedildi. Bunun yanı sıra Ebu Bekir ve Ömer cenazede bulunmamışlardır. Hz. Fatıma (s.a)'nın mezar yeri bilinmemektedir.

Hz. Fatıma'nın (a.s) gece defnedildiği haberi halka ilan edildikten sonra Ömer bin Hattab mezarın bulunarak açılmasını ve Hz. Fatıma'nın cenaze namazının yeniden kılınmasını istemiş ancak İmam Ali (a.s) onu tehdit ettikten sonra bu isteğinden vazgeçmiştir.


Hz. Fatıma'nın Şehadeti

Ana madde: Hz. Fatıma'nın Şehadeti

Hz. Peygamberin (s.a.a) kızı Hz. Fatıma (s.a) babasının vefatından sonraki dönemde bazı olayların sebep olduğu bedensel yaranmalar nedeniyle geçirdiği bir hastalık yüzünden H. Kameri 11 yılında vefat etmiştir. [1] İslam Peygamberi Muhammed Mustafa’nın (s.a.a) vefatından 40 gün ila sekiz ay sonrasında vefat ettiğine dair bir ihtilaf bulunmaktadır. [2] Hz. Peygamber'in (s.a.a) vefatından 95 gün sonra [3] yani Cemadi es-Sani'nin üçü [4] Şiiler arasında en meşhur görüş olarak kabul edilenidir [5] ve İslam Peygamberinin (s.a.a) vefatından 75 gün sonra yani Cemadi el-Evvel'in 13'ü [6] de başka bir rivayet olarak değerlendirilmektedir.

İnsanların Cenaze Merasimi İçin Toplanması

Hz. Fatıma (s.a) güneş battıktan sonra vefat etmiştir. [7] Fettal Neyşaburi'nin Revdetü-l Va'izin kitabında anlatıldığına göre Medineliler İmam Ali'nin (a.s) evine gitmişler ve cenazenin arkasında cenaze namazı kılmak için beklemişlerdir; Fakat Ebu Zer halka giderek Peygamber kızının cenazesinin ertelendiğini söyler ve insanların bu şekilde dağıtıldığını belirtir. [8]

Peygamber (s.a.a)'in amcası Abbas, İmam Ali'den (a.s) Muhacir ve Ensar'ı din için bir güzellik olan cenaze merasimi ve cenaze namazı için toplamasını istemiştir. İmam Ali (a.s), Fatıma’nın (s.a) namazının ve cenazesinin gizlice yerine getirilmesini vasiyet ettiği için onun bu tavsiyesine uyamayacağını söyledi. [9] Süleyim bin Kays'a göre Hz. Fatıma'nın vefat ettiği gece Ebu Bekir ve Ömer, İmam Ali'nin (a.s) yanına giderek Fâtıma'nın (a.s) cenaze namazını kılma konusunda onlardan önce geldiğini iddia etmişlerdir. [10]

Gusül, Kefen ve Cenaze Namaz

Hz Fatımanın (s.a) teşyi mevzusunda tablo. Reza Bedrussema

Hz. Fatıma (s.a) vefatından önce kocası İmam Ali'nin (a.s) ona gusül vererek yıkamasını vasiyet etmiştir. [11] Ayrıca İmam Ali'nin (a.s) cenazesini yıkamasına yardım etmesi için hizmetçileri Esma bint-i Umeys'in ismini de geçmektedir. [12] Hz. Fatıma'nın (s.a) vasiyetinde belirttiği üzere İmam Ali (a.s) ve Esma bint-i Umeys cenazesini yıkadı [13] ve onu kefenlediler. [14]

Hüseyin bin Abdü-l Vehhab, A’yanü-l Mucizat [15] kitabında ve Muhammed bin Cerir Teberi, Delayilü-l İmame [16] kitabında Hicrî Kameri beşinci asırda Şii alimlerinden aktardıklarına göre Hz. Fatıma’nın (s.a) cenazesinde sadece İmam Ali'nin (a.s), İmam Hüseyin (a.s) ve İmam Hasan (a.s) ile birlikte cenaze namazı kılmışlardır. Bazı kaynaklarda katılımcı sayısından daha fazla olduğundan bahsedilir, [17] örneğin Revzetü-l Vaizin kitabında beşinci ve altıncı yüzyıl Şii âlimi Fettal Neyşaburi'nin, [18] ve A'lamü-l Veri kitabında altıncı yüzyıl âlimi Fezl bin Hasan Tebersi İmam Ali (a.s), İmam Hasan (a.s), İmam Hüseyin (a.s), Âkil bin Ebi Talib (İmam Ali’nin kardeşi), Abbas bin Abdulmutallib, Ammar bin Yasir, Mikdad bin Esved, Zübeyir bin Evam, Ebu Zer Gaffari, Salman Farisi, Bürriye bin Hasibe ve Beni Haşim’den birkaç kişi gibi az sayıda kişinin huzurunda defnedildi. Biharü-l Envar kitabında Allame Meclisi, Hazreti Fatıma (s.a), Salman Farisi, Mikdad, Ebu Zer Gaffari, Abdullah bin Mesud, Abbas bin AbdulMutallib ve Zübeyr bin Evvam'ın cenazesinde bulunan insanların bir rivayeti nakletmiştir. [19] Suleyim bin Kays'ın kitabında Peygamber'in amcası Abbas'ın Hz. Fatıma'nın (s.a) cenaze namazını kıldırdığını belirtmiştir. [20]


İnsanların Cenazeden Haberdar Olmasını İstememesinin Nedeni

Cenaze merasiminin ve cenaze namazının gizliliğinin sebebi Hz. Fatıma’nın (s.a) vasiyetiydi; Fettal Neyşaburi'nin rivayetine göre Hz. Fatıma (s.a), İmam Ali'ye (a.s) kendisine zulmeden ve hakkını gasp edenlerden hiçbirinin kendisi için cenaze namazı kılmamasını ve cenazesine katılmamasını emretti. [21] Ayrıca vasiyetinde kendisini defnetmek için gece karanlığında ve insanlar uyuduğu bir vakti seçmelerini istemiştir. [22]

Ayrıca Şeyh Saduk, İmam Ali'ye (a.s) Hz. Fatıma’nın (s.a) gece karanlığında ve herkesten gizlice defnedilmesinin sebebi sorulduğunda, İmam'ın şu cevabı verdiğini nakletmiştir: “Fatıma bir grup insana karşı öfkeliydi ve onların cenazesine katılmalarını istemiyordu.” [23] H. Kameri üçüncü yüzyılda Sünni bir alim ve muhaddis olan İbn-i Kuteybe Dinveri de, Hz. Fatıma'nın Ebu Bekir'in cenazesine katılmaması için gece gömülmesini vasiyet ettiğini aktardı. [24]

Defnedilmesi

İmam Ali (a.s), Hz. Fatıma'nın defnedilmesinden sonra, İslam Peygamberi'nin kabrine şöyle hitap etti: "Ey Allah'ın Resulü, seçilmiş kızının vefatı üzerine sabrım azaldı, gücüm ve kuvvetim tükendi... O emanet iade edildi, o emanet sahibine iade edildi. Üzüntümün sonu yok; Tanrı bana senin olduğun evi verene kadar her gece uyumayacağım. Yakında kızınız size milletinizin nasıl toplandığını ve ona zulmettiğini anlatacak.": "Ey Allah'ın Resulü, seçilmiş kızının vefatı üzerine sabrım azaldı, gücüm ve kuvvetim tükendi... O emanet iade edildi, o emanet sahibine iade edildi. Üzüntümün sonu yok; Tanrı bana senin olduğun evi verene kadar her gece uyumayacağım. Yakında kızınız size ümmetinizin nasıl toplanarak ona zulmettiğini anlatacak.".”

—Nehcül-Belağa, hutbe 193, 1377, s. 421-420..
Ana Madde: Hz. Fatıma'nın Mezar Yeri

İmam Ali (a.s), Hz. Fatıma'nın defnedilmesinden sonra İslam Peygamberi'nin kabrine yöneldi ve ona hitap etti: "Ey Allah'ın Resulü, nadide kızının vefatı üzerine sabrım (tahammülüm) azaldı, gücümü ve kuvvetimi kaybettim... O emanet iade edildi ve o emanet sahibine ulaştı. Benim kederim bitecek gibi değil; Allah senin kaldığın yeri bana da verene kadar bütün gece uyumayacağım. Yakında kızınız size ümmetin nasıl kötülükte bir araya geldiğini ve ona nasıl zulüm ettiklerini huzurunuzda anlatacak." [25]

Üçüncü asrın tarihi kaynaklarından Yakubî Tarihinde, Hz. Fatıma’nın (s.a) cenazesinin gece karanlığında defnedildiği ve cenazede sadece Selman, Ebu Zer ve Mikdad'ın hazır bulunduğu belirtilmektedir. [26] Fettal Neyşaburi, katılımcı sayısını bundan biraz daha fazla olarak değerlendirdi. [27] Bir rivayete göre Hz. Fatıma’nın (s.a) defnedilmesi sırasında İmam Ali'nin (a.s) şöyle bir ifadede bulunduğu belirtilmiştir: İslam Peygamberi'nin ellerine benzer iki el, kabrinin içinden çıktı ve Fatıma’nın (s.a) defnedilmesinde bana yardım etti. [Kaynak belirtilmeli]

İmam Ali (a.s), Fatıma’nın (s.a) defnedilmesinden sonra mezarın bilinmemesi için mezarın kalıntılarını yok etmiştir. [28]

Hz. Fatıma'nın (s.a) mezarı ve hatta mezarın bulunduğu yer bile bilinmiyor. Definle ilgili çeşitli rivayetler bulunmaktadır [29]

  • Revzetü-l Nebi “رضة النبی” [30]
  • Hz. Fatıma ve İmam Ali'nin (a.s) evi: Burası Beni Ümeyye zamanında Mescid-i Nebevî'nin genişletilmesiyle birlikte mescidin bir parçası oldu. [31]
  • Baki Mezarlığı: Bazı kaynaklarda Hz. Fatıma'nın mezar yeri olarak Baki Mezarlığı'ndan kesinlikle bahsedilmektedir. [32]
  • Akil bin Ebi Talib'in evi: [33] Büyük bir ev olan Akil'in evi, Baki Mezarlığının yanındaydı,[34] burada Fatıma bint-i Esed, Abbas bin Abdül Muttalib ve birkaç Şii İmam'ın gömülmesinden sonra (a.s), bir türbe olarak değiştirildi.[35]

Cenazeden Sonra Gelişen Olaylar

Şuna da bakın: Fatıma'nın (s.a) kabrini gizlemek için mezar yapmak İmam Ali (a.s), Fatıma’nın (s.a) mezarını gizlemek maksadıyla ve bulunmasını engellemek için mezar taşlarını dağıtmasının yanı sıra [36] yedi [37] veya diğer kırk civarında kabir [38] daha yaptırmıştır.

Selim bin Kays'ın kitabında, Hz. Fatıma'nın (s.a) defnedilmesinden sonraki sabah, Ebu Bekir ve Ömer bin Hattab'ın cenaze namazı için insanlarla birlikte İmam Ali’nin evine gittikleri ve Mikdad'ın onlara cenazeyi dün gece gömdüklerini söylediği belirtilmektedir. [39]

Hz. Fatıma'nın (s.a) defnedildiğini öğrenen halk, İslam Peygamberinin (s.a.a) vefatından sonra geride bıraktığı tek evladının cenaze merasimine ve cenaze namazına katılamadıkları için üzülerek birbirlerini suçladılar. [40] Selim bin Kays'a göre Ömer bin Hattab, cenaze merasiminin gizlice yerine getirildiğini öğrendikten sonra Ebu Bekir'e: "Sana öyle yapacaklarını söylemiştim." dedi. [41] Ömer de Abbas bin Abdul Mutallib ile tartıştı ve Beni Haşim'i kıskançlıkla suçladı. Abbas da bunu Hz. Fatıma'nın (s.a) vasiyeti olduğunu söyledi ve ikisinin de onun cenaze namazına katılmaması için vasiyet ettiğini belirtti. [42]

Biharü-l Envar kitabında anlatılana göre Ömer bin Hattab [Not 1] şöyle demiştir: "Bu mezarları kazmaları için bazı Müslüman kadınları getirin ve Fatıma'nın cesedini bulup çıkarın ki cenaze namazını kılalım ve onu tekrar gömelim ve tekrar gömelim.” [43] Bu haber İmam Ali'ye (a.s) ulaşınca çok kızdı ve kılıcını alıp Bakiye doğru hareket etti. [44] Ömer ile aralarında çıkan tartışmanın ardından [45] Ömer'e, "Kılıcımı kınından çıkarırsam, seni öldürmeyene kadar tekrar kınına koymam." dedi. [46] Ayrıca mezarlardan herhangi bir taşı çıkaranları öldürüleceğini de mezarları açmak isteyenlere bildirdi. [47] Bu tehditlerin ardından Ömer kararından döndü. [48] Bazı rivayetlere göre ise Ebu Bekir bu konuşmadan sonra İmam Ali'yi (a.s) sakinleştirdi ve Ali'nin (a.s) hoşlanmadığı şeyi yapmayacağını söylemiştir. [49]

Kaynakça

  1. ↑ Tusi, Misbah el-Mutahaccid, H. 1411, cilt 2, s. 793
  2. ↑ Şehidi, Zendeganiye Fatimeye Zehra (s.a), H.Ş 1363, s.154
  3. ↑ Tabersi, Alamul-vera, h.k 1417, cilt 1, s.300
  4. ↑ Tusi, Misbah el-Mutahaccid, H. 1411, cilt 2, s. 793
  5. ↑ Şubeyri, Şehadete Fatıma (s.a), s.347
  6. ↑ Kuleyni, El-Kafi, h.ş 1363, cilt 1, s 241 ve 458
  7. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.43, s.200.
  8. ↑ Fattal Nişaburi,Revzatul-vaizin, h.ş 1375, cilt 1, s. 151-152.
  9. ↑ Şeyh Tusi, el-Amali, H.k 1414, s. 156.
  10. ↑ Süleym bin Kays, Süleyim bin Kays el-Hilali'nin kitabı, H.k 1405, cilt 2, s. 870.
  11. ↑ Yakubi, Tarihi Yakubi, Beyrut, cilt 2, s. 115.
  12. ↑ İbn Şehr Aşub, Menaqibi ali Abi Talib, 1379 H.k cilt.3, s.364.
  13. ↑ Yakubi, Tarihi Yakubi, Beyrut, cilt 2, s. 115
  14. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.43, s.201.
  15. ↑ İbn Abdü-l Vehhab, A`yanü-l Mucizat, Kum, s.55.
  16. ↑ Teberi Amuli, Delayilü-l İmamet, H.k 1413, s. 136.
  17. ↑ Fettal Nişaburi, Revzatul Vaezin, H.ş 1375, cilt.1, s. 151-152.
  18. ↑ Tabersi, Alamul Vera, H.k 1417, cilt 1, s. 300.
  19. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.43, s.200.
  20. ↑ Süleyim bin Kays, Süleyim bin Kays el-Hilali'nin kitabı, H.k 1405, cilt 2, s. 870.
  21. ↑ Fettal Nişaburi, Revzatul Vaezin, H.ş 1375, cilt.1, s. 151
  22. ↑ Fettal Nişaburi, Revzatul Vaezin, H.ş 1375, cilt.1, s. 151
  23. ↑ Şeyh Saduk, Amali, H.k 1400, s. 658.
  24. ↑ İbn Kuteybe, Tevilu muhteleful hadis, M 1999, s.427.
  25. ↑ Nehcü`l-Belağa, hutbe 193, h.ş 1377, s.421-420.
  26. ↑ Yakubi, Tarihi Yakubi, Beyrut, cilt.2, s.115.
  27. ↑ Fettal Nişapuri, Revzatul-vaizin, h.ş 1375, cilt.1, s. 151-152.
  28. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.43, s.193.
  29. ↑ Tabersi, A`lamul vera, h.k 1417 , cilt.1, s.300.
  30. ↑ Taberi Amuli, Delailul İmamet, H.k 1413, s. 136.
  31. ↑ Kuleyni, El-Kafi, h.k 1407, Cilt 1, s. 461.
  32. ↑ İbn Abdül Vehhab, Uyunu`l Mu`cizat, Kum, s.55.
  33. ↑ Taberi, Tarihul-Umem vel Muluk, h.k. 1387 , cilt 11, s. 599.
  34. ↑ İbn Saad, ET-Tabakat el-Kubra, H.k 1410, cilt 4, s.33.
  35. ↑ Necmi, Kabre Fatıma (s.a) ya Kabre Fatıma binti Esad, s.100.
  36. ↑ Fattal Nişapuri, Ravzatul-vaizin, H.ş 1375, cilt 1, s. 152.
  37. ↑ İbn Şehraşub, Menaqibu Al Abi Talib, H.k 1379, cilt.3, s.363.
  38. ↑ İbn Abdül-Vahhab, Uyunul-Mu`cizat, Kum, s.55.
  39. ↑ Süleyim bin Kays, Süleyim bin Kays el-Hilali'nin kitabı, H.k 1405, cilt 2, s. 870-871.
  40. ↑ İbn Abdül-Vahhab, Uyunul-Mu`cizat, Kum, s.55. Taberi Amuli, Dalailul İmamet, H.k 1413, s. 136.
  41. ↑ Süleyim bin Kays, Süleyim bin Kays el-Hilali'nin kitabı, H.k 1405, cilt 2, s. 870-871.
  42. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.28, s.304.
  43. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.28, s.304.
  44. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.28, s.212.
  45. ↑ Taberi Amuli, Dalailul İmamet, H.k 1413, s. 137.
  46. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.28, s.304.
  47. ↑ Taberi Amuli, Dalailul İmamet, H.k 1413, s. 137.
  48. ↑ Meclisi, Bihar el-Envar, H.k 1403, cilt.28, s.304.
  49. ↑ Taberi Amuli, Dalailul İmamet, H.k 1413, s. 137.

Bibliyografya

  • İbn Saad, Muhammad İbn Saad, Tabaqat al-Kubra, tahkik: Muhammad Abdul-Kadir Eta, Beyrut, İntişarate Ellame, çape evvel, 1410 H.k
  • İbn Şahr Aşub Mazandarani, Muhammad Bin Ali, Menaqibu Al Abi Talib (a.s, Kum, Darul kutubul ilmiyye, ilk baskı, 1379 H.k
  • İbn Abdul Vahhab, Hüseyin, Uyunul Mu`cizat, Kum, Mektebetu Al-Davari, ilk baskı.
  • İbn Kuteybe Dineveri, Abdullah bin Müslim, Te`vilu muhtelefil hadis, Bija, Al-İshraq, 1999.M
  • Süleym bin Kays, Kitabu Suleyim bin Kays el-Hilali, tahkik: Muhammad Ansari Zanjani Hoini, Kum, Al-Hadi yayını, ilk baskı, 1405 H.k
  • Şubeyri, Muhammed Cavat, Şehadete Fatime (s.a), Daneşnmeye Fatemi, Cilt 1, Tahran, Pejuheşkahe Ferheng ve Endişeye Eslami, ilk baskı, h.ş 1393
  • Şehidi, Seyyit Cafer, Zendegani Hz Zehra (s.a), Tahran, Defteri naşre ferhenge İslami, h.ş 1363.
  • Şeyh Saduk, Muhammed bin Ali, El-Amali, Alemi, çap pencom, h.k 1400
  • Şeyh Tusi, Muhammed bin Hasan, Misbah el-Mutahccad ve Selah el-Mutabbid, Beyrut, Fıkh el-Şi'a Vakfı, ilk baskı, 1411 H.k
  • Şeyh Tusi, Muhammed bin Hasan, el-Amali, Kum, Dar el-Taqvah, ilk baskı, 1414 H.k
  • Tabarsi, Fazl bin Hasan, Alamul-vera bil a`lamul-huda, Kum, Muessisetu Al-Al-Bayt, ilk baskı, 1417 H.k
  • Tabari Amuli, Muhammed bin Cerir, Dalailul-imamet, Kum, Bisat, ilk baskı, 1413 H.k
  • Tabari, Muhammed bin Cerir, Tarihul-umem vel-muluk, tahkik: İbrahim, Muhammed Abulfazl, Beyrut, Dar at-Turas, ikinci baskı, 1387 H.k
  • Fattal Nişapuri, Muhammad bin Ahmad, Ravda Al-Va'izin ve Basirat Al-Mu'ta'zin, Kum, İntişarate Rezi, ilk baskı, h.ş 1375.
  • Kuleyni, Muhammad bin Yakub, Al-Kafi, tashih: Ali Ekber Gaffari ve Muhammad Ahundi, Tahran, Dar al-Kitab al-Islamiyya, 4. baskı, 1407 H.k
  • Meclisi, Muhammed Bakır, Bihar Al-Envar, Beyrut, Dar İhya Al-Turas al-Arabi, ikinci baskı, 1403 H.k
  • Necmi, Muhammed Sadık, Kabre Fatime veya kabre Fatema bint Esad", Mikat Hac, No. 7: Bahar, h.ş 1373.
  • Nehcül-Belaga, çeviren: Abdul Muhammed Ayeti, Tahran, naşr ve pejuheş Farzandane Rooz, h.ş 1377.
  • Yakubi, Ahmad bin Abi Yakub, Tarihi al-Yakubi, Beyrut, Dar Sadir, ilk baskı, beta.


"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Hz._Fatıma’nın_(s.a)_Cenaze_Merasimi_ve_Defnedilmesi&oldid=90332" sayfasından alınmıştır