Erbain Yürüyüşü
Erbain yürüyüşü'nden (Arapça: مسيرة الأربعين) maksat, Şiilerin Irak’ın çeşitli bölgelerinden İmam Hüseyin’in (a.s) Erbain ziyareti için Kerbela’ya doğru yürüyerek, akın etmeleridir. İnsan selini andıran bu yürüyüşlere milyonlarca insanın katıldığı tahmin edilmektedir. Erbain günü, Irak’ın yanı sıra başta İran olmak üzere, Türkiye, Pakistan, Lübnan… gibi ülkelerden de çok sayıda Şii Müslüman bu yürüyüşlere katılarak, Erbain günü Kerbela’da hazır bulunmaktadır. Saddam Hüseyin döneminde bu yürüyüşlere kısıtlamalar getirilmişti. Ancak Saddam Hüseyin dikta rejiminin 2003 yılında devrilmesinin ardından, bu yürüyüşler yeniden ihya edilmiş ve Irak başta olmak üzere, dünyanın çeşitli ülkelerindeki Şiiler Kerbela’ya akın etmeye başlamıştır. 2013 yılında Erbain yürüyüşlerine 15 milyon ve 2014 yılında ise, 20 milyon kişinin katıldığı belirtilmiştir.
Erbain Ziyaretine Tavsiye
- Ana Madde: Erbain Ziyareti ve İmam Hüseyin’in (a.s) Ziyareti
İmam Hasan Askeri’den (a.s) mümin kimsenin beş belirtisinin olduğu ve bu beş belirtiden birinin de "Erbain ziyareti" olduğuna dair bir hadis nakledilmiştir.[1]
Yine İmam Cafer Sadık’tan (a.s) Erbain günü için bir ziyaretname nakledilmiştir.[2] Şeyh Abbas Kummi, bu ziyaretnameyi “Mefatihu’l Cinan” kitabının üçüncü bölümünde “Meşhur olmayan Aşura Ziyareti”nden sonra “Erbain Ziyareti” adıyla nakletmiştir.
Tarihçe
Ehlibeyt'in (a.s) Dönemi
Bazı tarihçi araştırmacılara göre, Erbain’de Şiaların Kerbela’ya doğru hareket etmeleri, Ehlibeyt İmamlarının (a.s) döneminde de yaygındı ve hatta Şialar, Emevi ve Abbasiler döneminde bile, bu kitlesel yürüyüşleri gerçekleştirmişlerdir. Öyle anlaşılıyor ki Şiilerin bu kitlesel yürüyüşleri tarih boyunca süre gelen bir gelenektir.[3]
"Edebu’t-Taf" kitabının yazarı (1967) Erbain günü Şiaların Kerbela’da toplandıklarını, bu topluluğun Mekke’deki Müslümanların topluluğuna benzediğini ve yas tutan insan topluluklarından bahsetmektedir. Toplanan grupların bazılarının Türkçe, bazılarının Arapça, bazılarının Farsça ve bazılarının da Urduca mersiyeler okuyarak, ağıt yaktıklarını belirtmektedir. Yazar, "Erbain günü toplanan insanların sayısının bir milyondan çok olduğunu söylersem, abartmış olmam" demiştir.[4]
Yürüyüşler Saddam Döneminde Yasaktı
Irak’ta Baas rejiminin iktidarı ele geçirmesinden sonra, Erbain yürüyüşlerinin Şiilerin siyasi güç sembolü olduğunu düşünen Baas rejimi, bu merasimlerle mücadele etmiş; bazen yürüyüşlere katılanlara şiddet uygulamış ve bu şekilde merasimlerin sönük geçmesini sağlamıştır. Saddam rejiminin Erbain yolcularına saldırıları bazen doğrudan halkın üzerine ateş açılması ve bazen de hava saldırıları şeklinde olmuştur. 1977 yılında Kerbela yakınlarında ziyaretçilerin üzerine doğrudan yaylım ateşi açılmıştır. Erbain yürüyüşleri dikta rejimin döneminde yasak olmasına rağmen, bazı Şiiler gizlice Kerbela’ya gitmekteydiler. O yıllarda Ayetullah Seyyid Muhammed Sadık Sadr, Kerbela’ya yürüyüşlerin vacip olduğu fetvasını vermiştir.[5]
Son Yıllardaki Erbain Yürüyüşlerindeki Artış
 |
| Muharrem Yas Merasimleri |
| Olaylar |
|---|
| Aşura Vakıası • Kerbela Esirleri • Aşura Vakıası Takvimi • Aşura Günü • Kufelilerin İmam Hüseyin’e (a.s) Mektupları • İstatistikler Açısından Aşura Vakıası |
| Şahıslar |
| Hz. Ali Ekber • Hz. Ali Asker • Hz. Abbas (a.s) • Hz. Zeynep (s.a) • Sakine (İmam Hüseyin’in Kızı) • Fatıma (İmam Hüseyin’in Kızı) • Müslim bin Akil • Kerbela Şehitleri • Kerbela Esirleri |
| Mekanlar |
| İmam Hüseyin'in Haremi • Telli Zeynebiye • Hz. Abbas'ın Haremi • İmam Hüseyin'in Katl-i Gâhı • Beynul Haremeyn • Alkame Nehri |
| Münasebetler |
| Tasua • Aşura • Erbain |
| Merasimler |
| Mersiyehani • Nuhe • Taziye • Mersiye • Zencir Vurmak • Sinezeni • Sancak • Sakahane • Zil ve Davul • Azadarlık Destesi • Şam-ı Gariban • Leğen Koymak • Nahl Gezdirmek • Kama Vurmak • Erbain Yürüyüşü • Tabut Gezdirmek • Tabut Merasimi |
Her türlü matem ve yas merasimini yasaklayan Irak Baas partisinin devrilmesinin ardından, ilk olarak 2003 yılında Şiiler Kerbela’ya doğru hareket etmeye başladı. Kerbela yönüne doğru hareket eden bu topluluk, ilk olarak iki - üç milyon civarındaydı. Her geçen yıl bu kalabalıklar artmış ve son yıllarda 10 milyonun üzerinde ziyaretçinin Erbain’de hazır bulunduğu kaydedilmiştir.[6] 2013 yılında yayınlanan bazı raporlara göre, 15 milyon Şii Müslümanın Erbain günü Kerbela’da olduğu kaydedilmiştir.[7] 2014 yılında bu sayının 20 milyon kişi olduğu[8] ve 2015 yılında bu sayının 27 milyon kişi olduğu kaydedilmiştir.[9]
Başka Ülkelerden Katılım
Irak İçişleri Bakanlığı'nın resmî kayıtlarına göre, 2013 yılındaki Erbain törenlerine Irak dışından katılımın 1 milyon 300 bin civarında olduğu kaydedilmiştir. Erbain törenlerine Müslüman ülkelerden katılımın dışında, Avrupa ülkelerinde yaşayan Müslümanlar da katılmıştır.[10]
Yürüyüş Mesafesi
Iraklı ziyaretçiler, kendi şehirlerinden Kerbela’ya doğru yürümektedirler. Ancak İran ve başka ülkelerden Erbain yürüyüşüne katılan Şiiler daha çok Necef’ten yürüyüşe başlamakta ve Kerbela’ya doğru yürümektedirler. Necef ile Kerbela arasındaki mesafe yaklaşık olarak 80 kilometredir. Yürüyüşe katılan ziyaretçiler için 1452 sütun (yol boyunca bulunan direkler) öngörülmüştür. Her iki direğin arası 50 metredir. Bu da her 20 direğin 1 kilometre olduğu anlamına gelir. Bütün mesafenin kat edilmesi için ortalama 20 - 25 saat yol yürümek gerekmektedir. Ortalama her gün 7 ila 8 saat yürünerek, 3 veya 4 günde bu mesafe kat edilmektedir. Necef’ten Kerbala’ya doğru yürümek için en ideal gün Sefer ayının 16. günüdür.[11]
Gelenek ve Görenekler
Huse Hani: Irak’ın güneyi ve İran’ın Huzistan bölgesindeki Arap kabilelerinin okuduğu kaside ve hicviyeye "huse" denir. Bu kaside ve şiirler, zorlu ve büyük işlerde insanların azim ve gayretini harekete geçirmek için kahramanlık ve yiğitliği sembolize etmektedir. Şair kasidesini okuduktan sonra oradakiler kasidenin bir beytini tekrar etmekte ve halka şeklinde dönmektedirler. Huse hani, Erbain günü Iraklıların (ve İran’ın Huzistan Arap kabilelerinin) Kerbela’ya giderken uyguladıkları gelenek ve adetlerdendir.[12]
Merasimlerin Başlaması: Erbain’e beş gün kala ‘şebih hani’ ve ‘taziye gerdenan’ denilen kafile ve heyetlerin gelmesi ile matemler ve ezadarlık başlamaktadır. Daha sonra sine döven heyetler sahneye çıkmaktadır. Erbain günü yapılan ana merasimler öğle vaktinden iki saat geçtikten sonra başlamaktadır. Ziyaretçiler İmam Hüseyin’in (a.s) türbesinin girişine yakın bir yerde durmakta ve İmam Hüseyin’le (a.s) ilgili bir mersiye okunarak, sine dövülmekte ve mersiyeden bir bölüm tekrar edilmektedir. Sine dövme merasiminin ardından, son olarak selam ve tahiyyat nişanesi olarak eller havaya kaldırılır.[13]
Ziyaretçilere İkram’da Bulunmak: Fırat nehri kıyısında yaşayan aşiretler başta olmak üzere, Iraklılar Erbain yürüyüşünün başladığı günlerde yol kenarlarında adına “mazif” dedikleri büyük çadırlar kurmakta ve İmam Hüseyin (a.s) ziyaretçilerine ikramda bulunmaktadırlar. Ziyaretçiler bu çadırlarda istirahat ederek dinlenmekte ve bir şeyler yiyip içmektedirler.[14] Yerli mütedeyyin aşiret ve topluluklar yol kenarlarına, çok sayıda mukep (çadır) kurmakta ve ziyaretçilere ücretsiz hizmet vermektedirler. Heyetlerin yönetimi Irak devletinden tamamen bağımsız ve gönüllü olarak yapılmaktadır.[15]
Galeri
-
2017 yılındaki Erbain Yürüyüşü.
-
2017 yılındaki Erbain Yürüyüşü.
-
2017
-
Necef Kerbela yolu, 2015
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Tusi, c. 6, s. 52.
- ↑ Tusi, c. 6, s. 113.
- ↑ Gazi Tabatabai, s. 2.
- ↑ Şubber, c. 1, s. 41.
- ↑ Mezahiri, Ferheng-i Savk Şii, s. 102, ş. 1395.
- ↑ Tasnim Haber Ajansı.
- ↑ Ferda Haber Ajansı.
- ↑ ABNA Haber Ajansı
- ↑ [haber ajansı]
- ↑ Ferda Haber Ajansı.
- ↑ İsna Haber Ajansı
- ↑ Ferheng-i Ziyaret, s. 146.
- ↑ Ferheng-i Ziyaret, s. 147.
- ↑ Ferheng-i Ziyaret, s. 163.
- ↑ Mezahiri, Ferheng-i Savk Şii, s. 100, 1395 h.ş.
Bibliyografi
- Şubber, Seyyid Cevad, Edebu’t Taf ve Şuerau’l Hüseyin (a.s), Daru’l Murtaza, Beyrut.
- Tusi, Muhammed b. El-Hüseyin, Tehzibu’l Ahkâm, Daru’l Kutubu’l İslamiye, Tahran, 1407 h.k.
- Gazi Tabatabai, Seyyid Muhammed Ali, Tahkik der Bare-i Evvelin Erbain Hz. Seyyid-i Şüheda (a.s), Bonyad-ı İlmi ve Ferheng-i Şehit Ayetullah Gazi Tabatabai, Kum, 1368 h.ş.
- Kummi, Abbas Kummi, Mefatihu’l Cenan.