Ya'subuddin
:(قال رسول الله (ص
سیکون من بعدی فتنة فاذا کان ذلک فالزموا علی بن أبی طالب فانه أول من آمن بی، وأول من یصافحنی یوم القیامة، وهو الصدیق الأکبر وهو فاروق هذه الأمة، وهو یعسوب المؤمنین...
"Benden hemen sonra bir fitne çıkacaktır; bu olduğunda Ali b. Ebu Tâlib'den ayrılmayın; kuşkusuz o, bana ilk iman eden ve kıyamet günü benimle ilk müsafaha edecek kimsedir. O, Sıddık-ı Ekber, bu ümmetin Faruk’u ve Yasubu’l-Müminin’dir (başkanı, şefi)…”
Fezailu’l-Hamse, c. 1, s. 189.
Ya’subuddin veya Ya’subu’l-Müminin (Arapça: یَعسوبُ الدّین یا یَعسوبُ المُؤمنین); Hz. Resulü Ekrem’in (s.a.a) Hz. Ali’ye (a.s) taktığı lakaplardan biridir ve müminlerin velisi ve önderi (rehberi) manasına gelmektedir. Bir rivayete göre İmam Ali de (a.s) kendisinden ve İmam Mehdi’den (a.s) Ya’subuddin olarak söz etmiştir.
Lügat
Ya’sub lügatte bal arılarının emir ve kraliçesi ve aynı şekilde bir kavmin büyüğü, seyyidi ve önderi anlamlarına gelmektedir. Hz. Ali’yi de (a.s) Ya’subiddin ve Ya’subu’l-Müminin olarak adlandırmışlardır; zira kraliçe arının arıların önderi, reisi ve emiri olduğu gibi İmam Ali de (a.s) dinin ve müminlerin önderi ve rehberidir.[1] Ayrıca arıların kendi kraliçelerinden itaat etmeleri gerektiği gibi müminlerin de Müminlerin emiri olan Hz. Ali’ye (a.s) itaat etmeleri gerekmektedir.[2] Seyyid Rezi, Ya’subu insanların maliki (yöneticisi ve velisi) olarak mana etmiştir.[3]
Hadis
Hz. Fahri Kainat Efendimiz (s.a.a) Hz. Ali’ye Ya’suddin[4] ve Ya’subu’l-Müminin [Not 1][5] lakabını vermiştir. İmam Ali de (a.s) “Ben Ya’subuddinim” (انا یعسوب الدین) tabirini kendisi için kullanmıştır.[6] İbn Ebi’l-Hadid, “Ya Ali: Sen Ya’suddinsin ve Sen Ya’subu’l-Mümininsin” (یا علی: انت یعسوب الدین و انت یعسوب المومنین) hadisinin açıklamasında şöyle yazmaktadır: Allah Resulü (s.a.a) O’nu (İmam Ali’yi) müminlerin rehberi (reisi) ve İman ehlinin seyyidi karar kılmıştır.[7]
Hz. Ali de (a.s) İmam Mehdi’yi (a.s) Ya’subuddin olarak anmıştır:
“فاِذا کانَ ذلکَ ضرَبَ یعسوبُ الدّین بِذنبِه فیجتَمعونَ اِلیه کما یجتمعُ فزعُ الخریف”[8]
Kaynakça
- ↑ Mecmeu’l-Bahreyn, c. 2, s. 121.
- ↑ İbn Ebi’l-Hadid, Şerhi Nehcü’l-Belağa, c. 19, s. 224.
- ↑ Seyyid Rezi, c. 4, s. 517; Meclisi, c. 51, s. 113.
- ↑ İbn Tavus, c. 3, s. 133; Emini, c. 2, s. 313.
- ↑ İbn Şehri Aşub, Menakıb, c. 2, s. 147; İbn Hacer, es-Savaiku’l-Muhrika, s. 125.
- ↑ Deşti (tercüme), Nehcü’l-Belağa, Hikmet (Sözler) 316, s. 704.
- ↑ İbn Ebi’l-Hadid, Şerhi Necü’l-Belağa, c. 19, s. 224.
- ↑ Seyyid Rezi, s. 517; Tusi, s. 447; İbn Ebi’l-Hadid, c. 19, s. 104; Meclisi, c. 51, s. 113.
- ↑ “Ya Ali; "Sen Müminlerin ya’subusun (önderisin), mal da zalimlerin önderidir.” (یا علی أنت یعسوب المؤمنین والمال یعسوب الظالمین);
Bibliyografi
- İbn Şehri Aşub, Menakıbı A-li Ebi Talib, tahkik ve tashih: Esatizi Necefi’l-Eşref, el-Mektebetu’l-Hayderiyye, en-Necef, 1376 / 1956.
- Ahmed b. Hacer el-Heytemi el-Mekki, es-Savaiku’l-Muhrika fi’r-Reddi ala Ehli’l-Bid’a ve’z-Zındıka, tahkik: Abdulvahhab Abdullatif, Mektebetu’l-Kahire li Ali Yusuf Süleyman, 1385 / 1965.
- Hüseyni Firuzabadi, Seyyid Murtaza, Fezailu’l-Hamse mine’s-Sihahi’s-Sitte, Müessesetu’l-A’lemi li’l-Matbuat, Beyrut, 1393 / 1973.
- İbn Ebi’l-Hadid, Şerhi Nehcü’l-Belağa, tahkik: Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Müessese-i İsmailiyan li’t-Tabaa ve’n-Neşr ve’t-Tovzii.
- Deşti, Muhammed, Tercüme-i Nehcü’l-Belağa, Asrı Zuhur, Kum, 1379.
- Allame Meclisi, Biharu’l-Envar, Müessesetu el-Vefa, Beyrut, 1404.
- Şeyh Tusi, el-Gaybet, Müessese-i Maarifi İslami Kum, 1411.
- Es-Seyyid ibn Tavus, İkbalu’l-A’mal, tahkik: Cevad el-Kayyumi el-İsfahani, Mektebetu’l-İ’lamu’l-İslami, 1416.
- Seyyid Rezi, Nehcü’l-Belağa, tahkik: Subhi Salih, 1387 / 1967.
- Allame Emini, el-Gadir, Daru’l-Kitabu’l-Arabi, Beyrut, 1397 / 1977.
- Tureyhi, Fahruddin, Mecmeu’l-Bahreyn, musahhih: Seyyid Ahmed Hüseyni, Kitapfuruşiyi Murtezevi, Tahran, 1416.