Hz. Ali’nin (a.s) Kızı Fatıma

wikishia sitesinden

Hz. Ali’nin (a.s) Kızı Fatıma, (Hic. Kam. 118’de öldü.) Kerbelâ olayının esirlernden ve olayı yaşayarak nakleden önemli hadis ravilerindendir. Fatıma'nın kocası Muhammed bin Ebi Said bin Akil Kerbelâ’da şehit edildi. Fatıma da Kerbelâ’daydı ve İmam Hüseyin'in (a.s) şehit olmasının ardından ele geçirilen diğer esirlerle birlikte yakalanarak götürüldü.

Fatima, babasından Esma bint-i Ümeyye, Umame bint-i Ebü-l As, Hz. Ali’nin kızı Ummü-l Hasan, Imam Hassan (a.s) ve diğerlerinden çeşitli rivayetleri aktarmıştır. Ayrıca Haris bin Ka'b Kûfi, Abdurrahman bin Ebi Naim Beceli, Abdullah bin Besir Ce'fi, Musa Cehni, İsa bin Osman, Ebu Beşir vb. isimler ondan birçok rivayet aktarmışlardır. Fatıma’nın aktardığı rivayetler çoğunlukla itikadî, fıkhi ve ahlaki konulardadır.

Menzilet Hadisi ve Reddu’ş Şems Hadisesi’ni rivayet etmiştir. Ebu Mehnaf, bir aracı vasıtasıyla Kerbelâ Hadisesinde yaşanan bazı olayları aktarmıştır.

Soyu

Fatıma’nın babası Ali bin Ebî Talib ve annesi Ümmü Velid'tir. [1] Muhammed bin Ebi Said bin Akil ile evlendi ve onun için Hamide adında bir kızı dünyaya getirdi. [2] [3]

Fatıma'nın kocası Muhammed bin Ebi Said, Kerbelâ Hadisesinde[4] şehit edildi. Fatıma daha sonra Said bin Esved bin Ebi-l Behteri[5] ile evlendi ve Berzeh ve Halit'i dünyaya getirdi. [6] Said'den sonra Munzer bin Ubeyde bin Zübeyir ile evlendi[7] ve ondan Osman ve Kübra doğdu.[8] Fatima Munzer'den sonra da hala hayattaydı[9] ve Hic. Kam. 117'de öldü.[10]

Rivayetler

Fatima babasından [11] Esma bint-i Ümeyye,[12] Umame bint-i Ebü-l As, [13] Hz. Ali’nin kızı Ummü-l Hasan, [14] Imam Hassan (a.s)[15] ve diğerlerinden rivayetler aktarmıştır. Ayrıca Haris bin Ka'b Kûfi, Abdurrahman bin Ebi Naim Beceli, Abdullah bin Beşir Ce'fi,[16] Musa Cehni,[17] İsa bin Osman,[18] Ebu Besir[19] vb. isimler ondan rivayetler aktarmışlardır. Fatıma’nın aktardığı rivayetler çoğunlukla itikadî,[20] fıkhi [21] ve ahlaki[22] alanlardadır.

Menzilet Hadisi[23] ve Reddu’ş Şems Hadisesi’ni [24] Esma bint-i Ümeyye’den rivayet etmiştir. Nisa'i ve İbn-i Mace'nin ondan rivayet edindiği söylenir.[25]

Kerbelâ Hadisesi

Fatıma, Kerbelâ olayında bizzat bulunmuştur. Zeynep (s.a) ve diğer esirlerle birlikte Şam'a götürülmüştür.[26] Yezid’in Meclisinde Şamlı bir adam, Yezid bin Muaviye'den onu kendisine köle olarak verilmesini istedi ve Zeynep’in (s.a) sert tepkisiyle karşılaştı.[27] Ebu Mehnaf bu olayı Haris bin Ka'b aracılığıyla öğrenerek rivayet etmiştir.[28]

Fatime Kerbelâ tutukluları ile'in Şam'dan Medine'ye giderken Numan bin Besir man bin Besir’in kendilerine gösterdiği iyi muameleden bahsetmiştir. Kerbelâ esirlerinin kervanı Medine'ye vardığında Hz. Ali'nin kızı Fatime, kız kardeşi Zeynep’e (s.a) şunları söyledi: “Bu Şamlı adam (Numan bin Besir) bize çok nazik davrandı, ona bir şeyler vermemizi ister misiniz?” Zeynep (s.a), "Vallahi, takılarımız dışında ona verebileceğimiz hiçbir şeyimiz yok." dedi. Daha sonra ondan özür dileyerek iki bileklik ve halhallarını Numan'a gönderdiler. Ancak Numan onları kabul etmedi ve şöyle dedi:

"Yaptığım şey dünya için olsaydı, takılarınız ve ziynet eşyalarınız beni ziyadesiyle memnun ederdi, ama ben vallahi bunu Allah rızası ve Peygambere olan yakınlığınıza hürmet dışında bir şey için yapmadım." [29]

Mehalati Riyaheynü-l Şeria'daki kitabında Şii kaynaklarında Fatıma’nın şöhretinin pek de yaygın olamamasına şaşırdığını ifade etmiştir.[30]

Kaynakça

  1. İbn-i Cuzi, el-Muntezim, Hic. Kam. 1412, Cilt 5, Sayfa 344.
  2. İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1410, Cilt 8, Sayfa 340; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 42, Sayfa 92.
  3. Kerbela ansiklopedisinde, kendisi Ebu Said'in karısı Fatima tanıtılıyor ki Muhammed ve Hamida adındaki iki çoğu Ebu Said'tendir. Eşi Kerbela'da şehit edildiğinde Muhammed'in yedi yaşında olduğunu söylenir. (Beyzun, Kerbala Vakfı, Hic. Kam. 1427, Cilt 1, Sayfa 529.)
  4. İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1414, Beşinci Kat, Cilt 1, Sayfa 477.
  5. İbn-i Habib Bağdadi, el-Mahbur, Darü-l Afak, Sayfa 56; İbn-i Hezm, Cemhere İnsabü-l Arab, Hic. Kam. 1403, Sayfa 125.
  6. İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1414, Cilt 8, Sayfa 340.
  7. İbn-i Hezm, Cemhere İnsabü-l Arab, Hic. Kam. 1403, Sayfa 125;İbn-i Habib Bağdadi, Darü-l Afak, Sayfa 57.
  8. İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1414, Cilt 8, Sayfa 340.
  9. İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1414, Cilt 8, Sayfa 340.
  10. Taberi, Tarihü-l Umum ve-l Meluk, Hic. Kam. 1387, Cilt 7, Sayfa 107.
  11. Tabersi, Tarihü-l Umum ve-l Meluk, Hic. Kam. 1387, Cilt 11, Sayfa 667; İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1414, Cilt 8, Sayfa 340; Hûr Amili, Vesailü-l Şia, Hic. Kam. 1409, Cilt 23, Sayfa 11.
  12. İbn-i Abdülber, el-İstiab, Hic. Kam. 1412, Cilt 3, Sayfa 1097-1098; Amili, İsbatü-l Hedat, Hic. Kam. 1425, Cilt 3, 239; Cezeri, Esnaü-l Metalib, Hic. Kam. 1426, Sayfa 161; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 37, Sayfa 263,268; Mukrizi, İmta'ü-l Esma, Hic. Kam. 1420, Cilt 5, Sayfa 29.
  13. Kuleyni, el-Kafi, Hic. Şemsi 1365, Cilt 6, Sayfa 370; Hûr Amili, Vesailü-l Şia, Hic. Kam. 1409, Cilt 25, Sayfa 201; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 41, Sayfa 159.
  14. Mukrizi, İmta'ü-l Esma, Hic. Kam. 1420, Cilt 5, Sayfa 29.
  15. Berki, Rical, Hic. Kam. 1383, Sayfa 61.
  16. Muhaddis Nuri, Mustedrekü-l Sail, Hic. Kam. 1408, Cilt 3, Sayfa 207; Kuleyni, el-Kafi, Hic. Şemsi 1365, Cilt 14, Sayfa 207,249.
  17. İbn-i Abdülber, el-İstiab, Hic. Kam. 1412, Cilt 3, Sayfa 1097-1098; Amili, İsbatü-l Hedat, Hic. Kam. 1425, Cilt 3, Sayfa 239; Cezeri, Esnaü-l Metalib, Hic. Kam. 1426, Sayfa 161; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 37, Sayfa 263.
  18. İbn-i Said, el-Tebekat, Hic. Kam. 1414, Cilt 8, Sayfa 341.
  19. Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 41, Sayfa 159; Hûr Amili, Vesailü-l Şia, Hic. Kam. 1409, Cilt 25, Sayfa 201.
  20. Mukrizi, İmta'ü-l Esma, Hic. Kam. 1420, Cilt 5, Sayfa 29; Amili, İsbatü-l Hudat, Hic. Kam. 1425, Cilt 1, Sayfa 414; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 41, Sayfa 177.
  21. Muhaddis Nuri, Mustedrekü-l Sail, Hic. Kam. 1408, Cilt 3, Sayfa 207 \ Cilt 14, Sayfa 249.
  22. Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 41, Sayfa 159.
  23. Mukrizi, İmta'ü-l Esma, Hic. Kam. 1420, Cilt 5, Sayfa 29; Amili, İsbatü-l Hudat, Hic. Kam. 1425, Cilt 1, Sayfa 414; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 41, Sayfa 177.
  24. İbn-i Abdülber, el-İstiab, Hic. Kam. 1412, Cilt 3, Sayfa 1097-1098; Amili, İsbatü-l Hedat, Hic. Kam. 1425, Cilt 3, Sayfa 239; Cezeri, Esnaü-l Metalib, Hic. Kam. 1426, Sayfa 161; Meclisi, Buharü-l Envar, Hic. Kam. 1404, Cilt 37, Sayfa 263.
  25. Salihi Şami, Sebbü-l Hudey, Hic. Kam. 1414, Cilt 9, Sayfa 435.
  26. İbn-i Esir, el-Kamil, Hic. Kam. 1385, Cilt 4, Sayfa 88.; İbn-i Cuzi, el-Muntezim, Hic. Kam. 1412, Cilt 5, Sayfa 344; İbn-i Esir, Esedü-l Gabeh, Hic. Kam. 1409, Cilt 6, Sayfa 133.
  27. İbn-i Esir, Esedü-l Gabeh, Hic. Kam. 1409, Cilt 6, Sayfa 133.
  28. Ebu Mehnaf, Vakıatü-l Taf, Hic. Kam. 1417, Sayfa 48, 271; Tabersi, Tarihü-l Umum ve-l Meluk, Hic. Kam. 1387, Cilt 5, Sayfa 461-462.
  29. Taberi, Tarihü-l Umum ve-l Meluk, Hic. Kam. 1387, Sayfa 462-463; İbn-i Esir, el-Kamil, Hic. Kam. 1409, Sayfa 88.
  30. Mehlati, Riyaheynü-l Şeria, Darü-l Kütbü-l İslamiye, Cilt 3, Sayfa 308.

Bibliyografya

  • İbn-i Said, el-Tebekatü-l Kebiri, Tahkiki: Muhammed Abdulkadir Ata, Beyrut, Darü-l Kütbü-l İlmiye, Hic. Kam. 1410\ Miladi 1990.
  • İbn-i Esir, Ali bin Muhammed, Esedü-l Gabe fi Marüfetü-l Sahabe, Beyrut, Darü-l Fikr, Hic. Kam. 1409\ Miladi 1989.
  • İbn-i Esir, Ali bin Muhammed, el-Kamil fi-l Tarih, Beyrut, Darü-l Sadr, Hic. Kam. 1385\ Miladi 1965.
  • İbn-i Cuzi, Abdurrahman bin Ali, el-Muntezim fi Tarihü-l Umum ve-l Meluk, Tahkiki: Muhammed Abdulkadir Ata ve Mustafa Abdulkadir Ata, Beyrut, Darü-l İlmiye, Hic. Kam. 1412\ Miladi 1992.
  • İbn-i Habib Bağdadi, Kitabü-l Muhber, Tahkiki: İlze Leyheten Şetitr, Beyrut, Darü-l Afakü-l Cedid, Tarihsiz.
  • İbn-i Hezm, Cemhere İnsabü-l Arab, Tahkiki: Lecne min el-İlmai, Beyrut, Darü-l Kitabü-l İlmiye, İlk Baskı, Hic. Kam. 1403\ Miladi 1983.
  • İbn-i Said, el-Tebekatü-l Kebiri, Tahkiki: Muhammed bin Samilü-l Selemi, Taif, Mektebü-l Sadik, Hic. Kam. 1414\ Miladi 1993.
  • İbn-i Abdülber, Yusuf bin Abdullah, el-İstiab fi Marufu-l Eshab, Tahkiki: Ali Muhammedü-l Becavi, Beyrut, Darü-l Ceyl, Hic. Kam. 1412\ Miladi 1992.
  • Ebu Mehnaf Kufi, Vakıatü-l Taf, Camia Müderrisin, Üçüncü Baskı, Kum, Hic. Kam. 1417.
  • Berki, Ahmed bin MUhammed, Ricalü-l Berki, Tahran, Tahran Üniversitesi Yayınları, Hic. Kam. 1383.
  • Beyzun, Lebeyt, Kerbala Vakfı, Beyrut, İlmiye Vakfı, Hic. Kam. 1427,
  • Cezeri, Muhammed bin Muhammed, İsne-l Metalib (مناقب الاسد الغالب ممزق الکتائب و مظهر العجائب), Beyrut, Darü-l Kütbü-l İlmiye, Hic. Kam. 1426.
  • Hûr Amili, Muhammed bin Hasan, Vesailü-l Şia, Kum, Al-ül Beyt Aleyhümü-l İslam Vakfı, Hic. Kam. 1409.
  • Salihi Şami, Muhammed bin Yusuf, Sebbü-l Hudey ve-l Reşad fi Seyretü Hayrü-l İbad, Tahkiki: Adil Ahmed Abdü-l Mevcud ve Ali Muhammed Me'vuz, Hic. Kam. 1414\ Miladi 1993.
  • Taberi, Muhammed bin Cerir, Tarihü-l Umum ve-l Meluk, Tahkiki: Muhammed Ebulfezl İbrahim, Beyrut, Darü-l Teras, Hic. Kam. 1387\ Miladi 1967.
  • Amili, Muhammed bin Hasan, İsbatü-l Hudat bil Nasus, Beyrut, İ'lemi, Hic. Kam. 1425.
  • Kuhale, Ömer Rıza, İ'lamü-l Risale fi Alemiyü-l Arab ve-l İslam, Risale Vakfı, Beyrut, Hic. Kam. 1412\ Miladi 1991.
  • Kuleyni, Muhammed bin Yakub, el-Kafi, Tahran, Darü-l Kütbü-l İslamiye, Hic. Şemsi 1365.
  • Meclisi, Muhammed Bakır, Buharü-l Envar, Beyrut, el-Vefa vakfı, Hic. Kam. 1404.
  • Muhaddis Nuri, Mirza Hüseyin, Mustedrekü-l Sail, Kum, Al-ül Beyt Aleyhümü-l İslam Vakfı, Hic. Kam. 1408.
  • Mehlati, Zebihullah, Riyaheynü-l Şeria Şii Kadın Alimler Tercümesinde, Darü-l Kütbü-l İslamiye, Tahran, Darü-l Kütbü-l İslamiye, Tarihsiz.
  • Mukrizi, Ahmed bin Ali, İmta'ü-l Esma "إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع،", Tahkiki: Muhammed Abdulhamidü-l Nemisi Beyrut, Darü-l Kütbü-l Ulumiye, Hic. Kam. 1420\ Miladi 1999.