İmam Mehdi'nin (a.s) Tevkiat’ı

wikishia sitesinden

Bu makale On İkinci İmam'ın Tevkiat’ı (bildirileri) hakkındadır. Tevki kavramını okumak için bu sayfayı tıklayın.

İmam Mehdi'nin (a.s) Tevkiat’ı (Arapça: توقيعات) veya İmam Mehdi'nin (a.s) Bildirileri, Şiilerin on ikinci imamının Gıybet-i Suğra’daki döneminde Şiilerin sorularına cevap olarak ilettiği mektup ve yazıların tümüdür.

Hadis kaynaklarına göre İmam Mehdi'den (a.s) fıkhi, itikadi vb. konularda 100'e yakın mektubu (Tevkiatı) aktarılmıştır. İmam Mehdi'nin (a.s) Tevkiatı (mesajları), İmam Zaman’ın el yazısıyla veya onun Dört Naip (Nevab Erba'a) tarafından yazılmıştır. Şii fıkıhçılar bazı durumlarda Şeriat hükümlerini çıkarmak için bu talimatlardan alıntılar yapmışlardır.

Kemaleddin Şeyh Saduk ve el-Gaybe Şeyh Tusi kitaplarında söz konusu mektuplar ayrı bir bölümde incelenmiştir. Ayrıca İmam Zaman'ın (a.f) Mektupları konusunda müstakil kitaplar da kaleme alınmıştır.

Kelime Anlamı

Ana Madde: Tevki

İmam Mehdi (a.s), Hüseyin bin Ruh'a yazdığı ve Şalmagani'yi lanetlediği mektup:

"İnsanlara Şalmagani'den kaçındığımızı bildirin; Ondan önce tıpkı Şeri’i, Nemeyri, Hilali ve Belali gibi insanlardan uzak durduk."
—Tebersi, el-İhticac, cilt 2, s. 290.

Şii imamlarının mektup ve yazılarına Tevki (Mesaj) denir.[1] Gıybet-i Suğra döneminde Şii mektupları İmam Mehdi’ye (a.s) gönderiliyor ve cevapları Dört Naip (Navab Erba'a) tarafından tekrar halka iletiliyordu.[2]

İmam Mehdi'nin (a.s) Mektupları bazen kendi el yazısıyla yazılmış bazen de Dört Naip’e yazdırılmıştır. Tarihi rivayetlere göre İmam Mehdi’nin (a.s) Tevkiat yazılarında mektubun üstünde İmam el-Zaman'ın (a.s) mührü de bulunmaktaydı.[3]\ Bazı durumlarda mektubun kenarına kendi el yazısıyla haşiyeler yazdığı da belirtmiştir.[4] Abdullah bin Cafer Humeyri'nin belirttiğine göre:

Ebu Amr (İmam Mehdi'nin ilk vekili) öldüğünde, Ebu Cafer'i (İmam Mehdi'nin ikinci vekili) halefi olarak tayin etmişti ve bizler daha önce yazıştığımız mektuplarla karşılaştırdığımızda aynı el yazısıyla mektuplar gelmeye devam ettiğini gördük.[5]

İmam Mehdi'den (a.s) çeşitli mektupları Ahmed bin İbrahim Nubehti'nin ve Hüseyin bin Ruh Nubehti'nin (İmam Mehdi'nin üçüncü vekili) el yazılarıyla bulunmaktadır.[6]

Diğer Kullanım Alanları

Tevki kelimesi aynı zamanda on ikinci İmam'ın yazılı olmayan hadisleri için de kullanılmıştır.[7] Öyle ki Şeyh Saduk'un kitabında Tevkiat (İmamın mesajları) bölümünde İmam Mehdi'nin (a.s) bazı sözlerini bu şekilde aktarmıştır.[8]

Dört Naip’in bazı beyanları, örneğin gayb haberleri ve dini konulardaki yorumları da Tevkiat kapsamında zikredilmiştir.[9] Bunun esas nedeninin muhtemelen Hüseyin bin Ruh el-Nubehti'nin kendisi hakkında[10] “Din konusunda kendimizden bir şey katmıyoruz aktardığımız her şey ondan duyduklarımızdan (İmam Mehdi) ibarettir.” ifadesi olduğu söylenmiştir.[11]

Tevkiat Sayısı

İmam Mehdi'nin (a.s) dördüncü vekile son mektubu:

"Sen altı güne kadar öleceksin. Öyleyse yarım kalan işini bitir ve kimseyi yerine tayin etme; Şu andan itibaren ikinci Gıybet başladı ta ki Allah’ın izin vereceği gün gelip çatıncaya kadar, onların (insanların) kalpleri acımasızlıkla dolana kadar, dünya adaletsizlikle dolana kadar ve taraftarlarıma (Şialarıma) gelerek beni gördüklerini iddia edenler ortaya çıkana kadar. Ancak şunu bil ki kim ki Süfyani'nin ayaklanmasından ve göklerden gelecek o sesten önce gördüğünü iddia ederse o kişi bir iftiracı ve yalancıdır."
—Seduk Kemalü-d Din, c. 2, s. 516, k:1395.

Hadis kaynaklarında İmam Mehdi'den (a.s) yüze yakın Tevki (alıntı) bulunmaktadır.[12] Bunların çoğu Gıybet-i Suğra dönemiyle ilgilidir. Ayrıca Kemaleddin Şeyh Saduk ve el-Gaybe Şeyh Tusi kitaplarında bu İmam Mehdi’nin (a.s) Tevkiatı aktarılmıştır. Kemaleddin Şeyh Saduk kitabında aktarılan mektuplar konusundaki 49 Tevkiat ve bir dua alıntılanmıştır. Yine el-Gaybe Şeyh Tusi kitabında, on iki tanesi Kemaleddin Şeyh Saduk tarafından olmak üzere 43 Tevkiat ve rivayet nakledilmiştir.[13]

Ayrıca el-İhticac (Hicri Kameri 6. yüzyılda yazılmış) kitabında, İmam Mehdi'nin (a.s) Şeyh Müfit’e (vefat: H. Kameri 413) hitaben yazdığı ve Gıybet-i Kübra döneminde gönderilen iki Tevki (mektubu) yer almaktadır.[14] Ayetullah Hoyi bu yazıların geçekten Tevki olmasından şüphe etti. Ona göre Şeyh Müfit’e bu mektubu ulaştıran aracısı ile birlikte bu rivayeti Şeyh Müfit’ten Tebersi'ye aktaran aracısı da bilinmemektedir.[15]

Bir diğer husus ise Şeyh Müfit’in yazılarında ve el-Gaybe Şeyh Tûsî kitabında (Şeyh Müfit’in talebesi tarafından yazılmıştır) bu söz konusu iki Tevki’den (İmam Mehdi’nin a.f mektubu) zikredilmemiş olmalarıdır. Ayrıca Şeyh Müfit’in vefatından bir asırdan fazla bir süre sonra yazılan el-İhticac kitabında bu iki Tevki’nin senedinden bahsedilmemektedir.[16] Bunun yanı sıra Tevki’nin son cümlesinden alıntılanan “herkesten gizle”,[17] ibaresiyle Şeyh Müfit’in bunu gizli tutması ve dolayısıyla Şeyh Tusi'ye ulaşmamış olması mümkündür.[18]

Tevkiat’ın Konuları

İmam Mehdi'nin (a.f) itikat, fıkıh, vekillerin görevden alınması ve atanması, toplanan paralar, sahte naiplerin iddialarını reddetme ve Şiilerin kişisel taleplerine cevap vermesi gibi çeşitli konularda gönderdiği Tevki’ler bulunmaktadır.[19] İmam Mehdi (a.s) Ansiklopedisinde Tevkiat dört kısma ayrılmıştır. İtikadi konular, fıkhî ahkamlar, faziletler ve dualar ile dağınık konular olmak üzere dört genel kategoride sınıflandırılır:[20]

İmam Mehdi'nin (a.s) İshak bin Yakub'a hitaben gönderdiği Tevki’den bir bölüm:

“وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ‌ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم”

Başınıza gelen olaylarda hadislerimizin ravilerine başvurunuz; "Çünkü onlar size karşı benim hüccetimdir (delilimdir) ve ben de onlara karşı Allah'ın hüccetiyim."
—Saduk, Kemalü-d Din, H. K. 1395, cilt 2, s. 484.

İtikat

Allah'ın (c.c) sıfatları, peygamberlik ve imamet gibi itikadi sorulara yanıt olarak İmam Mehdi'nin gönderdiği bir dizi Tevkiat olmuştur. Hz. Mehdi (a.s), imamet hakkındaki sorulara cevaben, yeryüzünün hiçbir zaman delillerden yoksun olmayacağına ve bu ilahi sünnetin kıyamete kadar devam ettiğine işaret ederek imamın kendisinden sonraki imamı belirlemedeki görevine değindi ve şunları kaydetti: “İmam Hasan Askeri (a.s) beni kendisinden sonra yerine imam olarak ilan etmiştir.” İmam Mehdi (a.f), İmamet makamı ile kendi İmametini Cafer Kezzab'a karşı savunmuş; ayrıca Şiilerin zuhurunun zamanını, yerini ve aranmasını yasaklamıştır.[21]

Naiplik İddiasındakileri Reddetmesi İmam Mehdi'nin (a.s) yaydığı Tevkiat’ın bir kısmı naiplik iddiasında bulunanları reddetmek veya lanetlemekti. Bunlar arasında, İmam ile irtibatı olduğunu iddia eden ilk kişi olan Ebu Muhammed Hasan Şeri'i'nin, Gıybeti-i Suğra döneminde lanetlendiğine dair bir Tevki de bulunmaktadır. [22]

Fıkıh

Tevkiat’ın içeriklerinin bir kısmı da fıkhi soruların cevabıdır. Bu Tevkiat türünde Şiilerin taharet (temizlik), namaz, oruç, hac, şehadet, kaza, vakıf, alışveriş, humus, sadaka, nikâh, müskirat, imamların (a.s) kabir ziyareti vb. sorularına cevap verilmiştir.[23]

Faziletler ve Dualar

Tevkiat’ın içeriklerinin bir kısmı da İmam Mehdi’nin (a.s) faziletlerini gösteren hususları içermektedir. Şiilerin isteklerinin yerine gelmesi için İmamdan istedikleri duaların yanı sıra bazı gizli malların yerini bildirmesi ve ayrıca diğer gizli konuları aydınlattığı Tevkiat konularıdır.[24] Tevkiat’ın içeriklerinin bu bölümü aynı zamanda İmam Mehdi'nin (a.s) meşruiyetini ve imametini ispatlamak için de kullanılır.[25]

İmam Zaman'ın Tevkiat’ının Geçerliliği

Şii fıkıhçılar, şeriatın hükümlerini açıklamak için bu Tevkiat (İmamın mektuplarından) türünden çeşitli vesilelerle zikrederler.[26] Örneğin Şii fıkıhçılar, Muhammed bin Abdullah Humeyr'in imamların kabirlerinin yanında namaz kılmanın hükmü hakkındaki sorusuna cevaben İmam Mehdi'nin (a.s) Tevki’sinden alıntılayarak kişinin imamın kabrine arkası dönükken namaz kılınmasını haram veya kerih olarak kabul eden bir fetva vermişlerdir.[27]

Ayrıca bazı olaylarda İmam Mehdi'nin (a.s) Şii hadis ravilerine atıfta bulunan rivâyeti esas almak gerektiğini belirtmiştir.[28] Bu Tevki ayrıca Velayet-i Fakih nazariyesini ispat etmek için de kullanılmıştır. İmam Humeyni, İmam Mehdi’nin (a.s) bu emrine atıfta bulunarak toplumun tüm işlerinin fıkıhçılara bırakılması gerektiğine inanmaktadır.[29]

İmam'ın (a.f) Hüseyin bin Ruh'u Onaylayan Mektubu:

"Biz onu (Hüseyin bin Ruh) tanıyoruz, Allah bütün hayırlarını ve zevklerini ona bildirsin ve ihsanıyla onu mutlu etsin. Mektubunun farkındayız ve ona güveniyoruz. Bizde onu mutlu edecek bir makamı var. Allah ona olan ihsanını artırsın."
—Tusi, el-Gaybe, H. Kameri 1411, s. 372.

Kaynakça

  1. ↑ Muhammedi Riheshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 115.
  2. ↑ Bkz. Tusi, el-Ghaybah, 1411 (H. Kameri), s. 356.
  3. ↑ Örneğin, bkz. Kuleyni, el-Kafi, 1407 (H. Kameri), cilt 7, s. 163.
  4. ↑ Örneğin bkz. Kashi, Rical el-Kashi, 1409 (H. Kameri), s. 513, 551.
  5. ↑ Tusi, el-Ghaybah, H. 1411, s. 362.
  6. ↑ Saduk, Kamal el-Din, 2016 (H. Kameri), cilt 2, s. 508-509.
  7. ↑ Şebiri, "Taki'", s. 577.
  8. ↑ Saduk, Kamal el-Din, 2016 (H. Kameri), cilt 2, s. 508-509.
  9. ↑ Muhammedi Riheshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 117.
  10. ↑ Muhammedi Riheshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, sayfa 117.
  11. ↑ Saduk, Kamal el-Din, 2016 (H. Kameri), cilt 2, s. 508-509.
  12. ↑ Muhammedi Riheshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 117.
  13. ↑ Muhammedi Riheshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, sayfa 117.
  14. ↑ Tebersi, protesto, 1403 (H. Kameri), cilt 2, s. 497-500.
  15. ↑ Hoyi, Dictionary of Hadis Men, 1372, cilt 18, s. 220.
  16. ↑ Muhammedi Rayshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 445.
  17. ↑ Tabersi, protesto, H. 1403, cilt 2, s. 499.
  18. ↑ Muhammedi Rayshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 445.
  19. ↑ Şebiri, "Taki'", s. 582.
  20. ↑ Muhammedi Riheshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 117-120.
  21. ↑ Bu sorgulamaları görmek için bkz. Muhammedi Rayshahri, Imam Mehdi Encyclopedia, 2014, cilt 4, s. 130-165.
  22. ↑ Tusi, el-Ghaybah, cilt 1, s. 397.
  23. ↑ Bu sorgulamaları görmek için bkz. Muhammedi Rayshahri, Imam Mehdi Encyclopedia, 2014, cilt 4, s. 180-239.
  24. ↑ Bu sorgulamaları görmek için bkz. Muhammedi Rayshahri, Imam Mehdi Encyclopedia, 2014, cilt 4, pp. 322-425.
  25. ↑ Muhammedi Rayshahri, İmam Mehdi Ansiklopedisi, 2014, cilt 4, s. 119.
  26. ↑ Vakaları görmek için bkz. Muhammedi Rayshahri, Imam Mehdi Encyclopedia, 2014, cilt 4, s. 255-320.
  27. ↑ Ameli, Müftahü'l-Karama, H. 1419, cilt 6, s. 222-214.
  28. ↑ Saduk, Kamal el-Din, 2016 (H. Kameri), cilt 2, s. 484.
  29. ↑ Bkz. İmam Humeyni, Kitab el-Bayy, 1421 (H. Kameri), cilt 2, s. 635; İmam Humeyni, Velayet-i Fakih, 1995, s. 78-82.

Bibliyografya

  • İmam Humeyni, Seyyed Ruhollah, Kitab el-Bayy, Kum, Ismailian Publications, 1984.
  • İmam Humeyni, Seyyid Ruhollah, Velayet-i Fakih, Tahran, İmam Humeyni Yayınevi, 1373.
  • Hoyi, Seyyed Abolghasem, Hadis Men Sözlüğü, Kum, Dünyada İslami Güven Yayınları Merkezi, 1372.
  • Şebiri, Muhammed Cavad, "Taki '", İslam Dünyası Ansiklopedisi (Cilt 8), Tahran, 2004.
  • Şeyh Saduk, Muhammed Ibn Ali, Kamal el-Din ve tüm nimetler, Ali Ekber Ghaffari tarafından düzeltildi, Tahran, Islamia, 2016.
  • Tebersi, Ahmed İbn-i Ali, el-Ihticac Ali Ehl el-Lacac, Muhammed Bakir Khorsan tarafından düzenlendi, Meşhed, Morteza tarafından yayınlandı, H. 1403.
  • Tusi, Muhammed Ibn Hassan, Kitab el-Ghaybah, Kum, Ebadullah Tehrani ve Ali Ahmad Naseh tarafından düzenlendi, Kum, Dar el-Ma'arif el-Islamiyya, 1411 (H. Kameri).
  • Ameli, Seyyed Cavad Ibn Muhammed, Muftah el-Karama fi Şerh el-Kava'd el-Allameh, Muhammed Bakir Khalesi tarafından düzenlendi, Kum, Kum Ruhban *Okulu Öğretmenleri Cemiyeti'ne bağlı İslami Yayınlar Ofisi, H. 1419.
  • Kashi, Muhammed İbn-i Umar, Rical el-Kashi (adamları tanıma yetkisi), Muhammed İbn-i Hassan Tusi tarafından düzeltildi, Hassan Mostafavi tarafından düzeltildi, Meşhed, Meşhed Üniversitesi Yayıncılık Enstitüsü, 1409 (H. Kameri).
  • Muhammedi Riheshahri, Muhammed, İmam Mehdi (a.s), Ansiklopedisi, Kum, Dar el-Hadis, 2014.


"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=İmam_Mehdi%27nin_(a.s)_Tevkiat’ı&oldid=91452" sayfasından alınmıştır