İmam Mehdi'nin (a.s) Evliliği

wikishia sitesinden

İmam Mehdi’nin (a.s) Evliliği, Hz. Mehdi (a.s) ile ilgili tartışmalı konulardan biridir. Hz. Mehdi'nin (a.f) evlendiğini savunanlar, bu durumu ispatlamak için onun soyundan gelenler olduğuna dair rivayetleri aktarmışlardır. Ayrıca bu iddiayı savunanlara göre evlilik İslam Peygamberi’nin (s.a.a) önemli bir sünnetidir ve bu yüzden İmam Mehdi de bunu yerine getirmiştir. Bu görüşün aksini düşünenler de Hz. Mehdi'nin (a.s) halktan gizlendiği için evliliğinin gaybet felsefesiyle bağdaşmayacağını belirtmişlerdir. Bazıları da İmam Mehdi’nin (a.s) evliliğinin mümkün olduğuna ancak bu konuda kesin bir görüşü ortaya koymanın da mümkün olmadığına inanmaktadır.

Seyit Muhammed Sadr, Muhaddis Nuri (H. K. 1320) ve Ali Ekber Nahavendi (H. K. 1369) İmam Mehdi’nin (a.s) evliliğini savunanlardandır.

Bu tartışma konusu ilk kez Seyit Muhammed Sadr'ın (ölüm 1998) Tarihü-l Gaybetü-l Kubra adlı kitabında tahlili olarak ele alınmıştır.

Tartışma Geçmişi

Şii alimler, İmam Mehdi'nin (a.s) gıyabında evlenip evlenmediği konusunda ihtilaf halindedirler. Bu konuda İmam Mehdi (a.s) Ansiklopedisi Kitabında da belirtildiği gibi bu Hicri Şemsi 14. asırda ciddi şekilde gündeme gelmiştir. [1] İmam Mehdi'nin (a.s) evliliğini tahlili olarak ele alan ilk kitap, Seyit Muhammed Sadr'ın (ölümü 1998) Tarihü-l Gaybetü-l Kubra adlı eseridir. [2] Elbette bu konu hakkında Muhaddis Nuri (ölümü H. K. 1320) tarafından Necmü-l Sakeb [3] ve Ali Ekber Nahavendi (ölümü H. K. 1369) tarafından el-Ebkariyü-l Hisan [4] kitaplarında zaten önceden belirtilmiştir. Biharü-l Envar kitabının bir babında “خلفاء المهدی و اولاده و مایکون بعده علیه و علی آبائه السلام” (Hulefa’u-l Mehdi ve Evladi vema Yekune Badeh aleyhi ve ala Abai es-Selam) başlığı altında ele alınmıştır. [5]

Görüşler

İmam Mehdi'nin (a.s) evliliği hakkında üç görüş vardır:

Evlendiğini Kabul Edenler

Seyit Muhammed Sadr, [6] Muhaddis Nuri [7] ve Ali Ekber Nahavendi [8] Hz. Mehdi'nin evlendiğini kabul etmişlerdir. İmam Mehdi (a.s) Ansiklopedisi kitabında da bu inanç Allame Meclisi'ye atfedilmiştir.[9] Bu grubun bu inançlarının sebepleri şunlardır:

  • Evlilik, İslam Peygamber’in (s.a.a) önemli bir sünnetidir ve bu yüzden İmam Mehdi (a.f) bu sünneti lâyıkıyla tatbik etmesi gereken en önemli kişidir. Dolayısıyla da bu sünneti gaybet döneminde de uygulamıştır. [10]
  • İmam Mehdi'nin (a.s) çocuklarının doğumuna işaret eden hadisler ve ziyaret nameler delil olarak öne sürülmüştür. İmam Mehdi'nin Ansiklopedisi kitabında bu konuda on dört rivayet toplanmıştır. [11] Bunların arasında, İmam-ı Zaman'dan (a.s) sonra neslinden on iki Mehdi'nin hüküm süreceğine dair vasiyeti olarak bilinen bir rivayettir. [12] Elbette Allame Meclisi'ye göre Şii inancına muhalif olan bu rivayetlerin çok iyi bilinmediğini belirtmekle beraber Hz. Muhammed (s.a.a) ile Masum İmamların (a.s) dışında On iki Mehdi'nin olabileceğine ihtimal vermiştir. [13] Bu grubun aktardığı bir diğer hadiste ise İmam Sadık'tan (a.s) rivayet edilen İmam Mehdi'nin (a.s) ailesiyle birlikte Sehle Mescidi'ne inişinden bahseden bir hadistir. [14] İmam Mehdi’nin (a.s) evlendiği görüşüne karşı çıkanlara göre bu hadislerin kabul edildiğini varsayılsa bile bu olay İmam Mehdi’nin (a.s) zuhurundan sonra evleneceği eşi ve çocukları ile ilgilidir. [15]
  • İmam-ı Zaman'ın (a.s) ailesinin Hazra adasındaki hayatına dair bir rivayeti. [16] Elbette bazı Şii alimleri, Hazra adasının uydurma ve hayal ürünü olduğunu düşünürler. [17]

Muhalifler

İmam Mehdi'nin evlendiği görüşüne muhalif olanların sıraladıkları sebepler şunlardır:

  • Gaybet İnancına Uyumsuzluk; Gaybet inancına göre İmam Mehdi’nin (a.s) halktan gizlenmesi ve bilinmemesi önemli bir şarttır. Evlilik gaybet inancı ile bağdaşmaz. Çünkü evlilik imamın tanınmasına neden olur. [18]
  • İmam Mehdi’nin (a.s) naipleri ve vekillerinin bundan hiç söz etmemesi: İmam Mehdi (a.s) evli olsaydı naipleri ve vekilleri onun gaybet döneminde evlendiğine yönelik karısına veya çocuklarına atıfta bulunurdu. [20]

Konuyu Yorumsuz Bırakanlar

İmam Mehdi’nin (a.s) Ansiklopedisi kitabında İmam Mehdi'nin (a.f) evlendiği görüşünün lehinde veya aleyhindeki sebeplerin çelişkili olduğu bildirildiği gibi söz konusu delillerle bu gibi tarihi meseleleri netleştirmenin mümkün olmadığı sonucuna da varılmıştır. [21] İslam tarihi araştırmacısı Mürteza Ameli’ye (Ölümü H. K. 1441) göre İmam Mehdi'den çocuk sahibi olmasının şüpheli bir durum olduğuna ve bu konuda kesin bir görüş belirtilemeyeceğine inancındadır. [22] Ayrıca mercii taklitlerden Ayetullah Safi Gülpeyegani'ye (Vefatı H.Ş 1400) göre de her ne kadar İmam Mehdi’nin (a.s) evlenmiş olabileceği ihtimal dahilinde bile olsa çocuk sahibi olduğuna dair muteber bir rivayete ulaşılamamıştır. [23]

Kaynakça

  1. Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393 h.ş, s. 56.
  2. Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393, s. 45
  3. Muhaddis Nuri,Necmü-l Sakeb,h.ş, s 402-407
  4. Ali Ekber Nahavendi, El-Ebkariyü-l Hisan, h.ş 1386, cilt 6, s 537
  5. Allame Meclisi, Biharul-envar, h.k 1403, cilt 53, s,145
  6. Seyit Muhammed Sadr, Tarixu gaybetil-kübra. Darut-tearuf,cilt 2, s, 64
  7. Muhaddis Nuri,Necmü-l Sakeb,h.ş, s 403
  8. Ali Ekber Nahavendi, El-Ebkariyü-l Hisan, h.ş 1386, cilt 6, s 537
  9. Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393, s.46
  10. Muhaddis Nuri,Necmü-l Sakeb,h.ş, s 403
  11. Bakınız: Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393, s.46-51
  12. Şeyh Tusi, El-gaybet, h,k 1411, s,150
  13. Meclisi, Biharul-envar,h.k 1403,cilt 53, s 148-149
  14. İbn Meşhadi, El-Mazar el-Kebir, H.k 1409, s. 134-135.
  15. Safi Gülpayegani, Pasoxe dəh porseş, 2013, s. 54.
  16. Bakınız: Muhaddis Nuri,Necmü-l Sakeb,h.ş, s 405
  17. Kashif ul-Gita, el-Haq al-Mubin, 1319 H.k S.87.
  18. Bakınız:Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393 h.k, s.52-53
  19. Şeyh Tusi, El-gaybet, h,k 1411, s,224
  20. Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393 h.k, cilt 3, s.53
  21. Muhammedi Reyşehri, Daneşnameye İmam Mehdi (as), 1393 h.k, cilt 3, s.55-56
  22. Amili, Dirasatun fi alamtiz-zuhur vel ceziretul-xazra, 1412 H.k, s. 257, be nəql əz Daneşnameye İmam Mehdi (a.s), 1393, cilt 3, s. 55.
  23. Safi Gülpayegani, Pasoxe dəh porseş, 2013, s. 54

Bibliyografya

  • İbn Meşhadi, Muhammed bin Cafer, Al-Mazar al-Kebir, Tashih: Cavad Qayyumi İsfahani, Kum, Deftere intişarat vabeste be Camieye muderrisin hovzeye ilmiyye Kum, 1409 H.
  • Muhammed Reza Fuadiyan, İmami Zaman ezdevac kərde və fərzənd darəd? Habergozariye resmiye havza, intişar 27 tir, h.ş 1399.

https://www.hawzahnews.com/news/909662

  • Şeyh Tusi, Muhammed bin Hasan, Al-Gaybet, Kum, Muessisetul mearifil islamiyye, 1411 H.k
  • Safi Golpayegani, Lütfullah, Pasoxe dəh porseş, Kum, Dəftəre Ayetullah Safi Golpayegani, 1390 h.ş.
  • Sadr, Seyyit Muhammed, Tarixu Gaybetil-kubra, Darut-tearuf.
  • Amuli, Cafer Murteza, Dirasatun fi alamatuz-zuhur ve ceziretul-xadra, Kum, Muntedi Cebeli Amili El-İslami qismut-tebaati ven-neşr,h.k 1412, 1992.
  • Kaşiful Gita, Hakkul-mubin fi tesvibil-muctehidin ve textietil-exbariyyin, Tehran, Ahmed Şirazi, h.k 1319.
  • Meclisi, Muhammed Bakır, Biharul-envar, Beyrut, Daru ihyait-turasil arabi, çape dovvom, h.k 1403.
  • Muhaddis Nuri,Mirza Huseyin, Necmus-sakib, Kum, Mescidi Cemkeran, h.ş 1383.
  • Muhammedi Reyşahri, Muhammed, Daneşnamei İmam Mehdi (a), Darul-hadis, h.ş 1393.
  • Nehavendi, Aliekber, El-ebkariyyul-hisan fi ahvali mevlana Sahibiz-zaman (a), Kum, intişarate Mescidi Cemkaran,h.ş 1386.