İbrahim bin Mehziyar

Öncelik: b, kalite: b
resimsiz
kategorisiz
navbox'siz
kaynaksız
wikishia sitesinden


İbrahim bin Mehziyar Ahvazi (Arapça: إبراهيم بن مهزيار الأهوازيّ), Hicri Kameri üçüncü yüzyılın Şii ravilerinden, İmam Cevad’ın (a.s) yarenlerindendir. Ayrıca İmam Hadi'den (a.s) ve İmam Askeri’den (a.s) gelen hadislerin ravilerinden biridir.

Çoğu Şia hadis kaynaklarında İbrahim bin Mehziyar'dan çeşitli hadisler rivayet edilmiştir. Ayetullah Hoyi'ye göre adı 50'den fazla rivayette geçmektedir. Şii alimler, İbrahim bin Mehziyar'ın rivayetlerinin geçerliliği konusunda görüş ayrılığındadırlar. Rivayet ettiği hadislerin doğruluğunu kanıtlamak için ismi Kamil el-Ziyaret kitabında rivayetlerinin belgelemek için bazı kanıtlar ileri sürülmüştür.

Hayatı

İbrahim, İran’ın Devrak Huzistan bölgesindendir.[1] Necaşi'ye göre babası Hıristiyan olup İslam'a dönmüştür.[2] İbrahim bin Mehziyar'ın kesin doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir. Ancak bazı akademisyenler onun Hicri Kameri 195-265 tarihleri arasında yaşamış olabileceğini tahmin etmişlerdir.[3] Bu tahminlere şu şekilde ulaşılmıştır: İbrahim bin Mehziyar'ın İmam Cevad'ın (a.s) (Şehadeti: Hicri Kameri 220) yarenlerinden biri olması;[4] İmam Hasan Askeri'nin (a.s) şehit olmasından (Şehadeti: Hicri Kameri 260) sonra halen hayatta olamsı,[5] ve ayrıca bir rivayette İmam Mehdi'nin sahabelerinden biri olarak anılmasıdır.[6]

Ali ve Muhammed, İbrahim Mehziyar'ın oğullarıdır; Muhammed, 11. İmam'ın[7] yarenlerinden biriydi ve bir rivayete göre, o İmam Mehdi (a.s) ile görüşmüştür.[8] Çağımızın alimlerinden Ali Ekber Gaffari'ye göre, İbrahim Mehziyar'ın oğullarından Ali'nin adı Ricali kitaplarında geçmiyor.[9]

Bazı Şii Ricali kaynaklarda künyesi Ebu İshak'tır.[10]

İmamlarla Yarenliği

Şeyh Tusi, İbrahim bin Mehziyar'ı İmam Cevad’ın (a.s),[11] ve İmam Hadi'nin (a.s)[12] yarenlerinden biri olarak kabul etmiştir. Muhammed bin İbrahim bin Mehziyar'ın el-Kafi'de anlattığı bir rivayete göre babası İbrahim bin Mehziyar, Şiilerin on birinci imamının vekiliydi.[13] Ayetullah Hoyi bu rivayeti zayıf bulmuştur.[14]

İmam Zamanla Görüşmesi

Şeyh Saduk'un rivayet ettiğine göre İbrahim bin Mehziyar, Mekke'de İmam Mehdi ile görüşmüştür. [15] Ayetullah Hoyi bu rivayetin geçerliliğinden şüphe duymuştur.[16] Başka bir rivayette de İmam Mehdi’nin vekilleriyle olan ilişkisine işaret edilmiştir [17] ve Fazıl bin Hasan Tabersi, onu Hz. Mehdi'nin sefirlerinden biri olarak kabul etmiştir.[18] Allame Hilli bu rivayeti zayıf olarak değerlendirmiştir.[19]

Halk Arasındaki Konumu

Ayetullah Hoyi'ye göre Şii kesim İbrahim bin Mehziyar konusunda aynı fikirde değillerdi; Allame Meclisi onu güvenilir biri olarak bulmuştur.[20] İbn-i Davud Hilli onu Memduh (övgüye layık)[21] biri olarak tanımlarken [22] Şeyh Abdu-l Nebi Cezayiri, Haviyü-l Kevayil adlı eserinde rical kısmında onun bu sıfatlarını zayıf bulmuştur.[23]

Büyük Şii ricallerinden biri olan Mamkani ve bazı diğer önde gelenler, İbrahim bin Mehziyar'ın güvenilirliği ve övgüye layık oluşu ile ilgili şu nedenlere dayanmışlardır: Ali bin Mehziyar adına vasilik ve Hz. Mehdi’ye (a.s) sefiri olmasından ötürü güvenilir bulmuşlardır.[24] 23 ciltlik Muaccimü-l Ricalü-l Hadis kitabının yazarı Seyid Ebu-l Kasım Hoyi, övgülerini ve sahihliğini zayıf bulmuş ve bu meselenin sonuçlarını değerlendirmiştir. İbrahim bin Mehziyar'ın sahihliğinin Kamilü-l Ziyarat[25] kitabının tamamındaki anlatılara dahil edilmesi gerektiğini savunmuştur.[26] Çağımızın bazı bilim adamları, Kamilü-l Ziyarat kitabındaki anlatılan rivayetlerin genel olarak onaylandığını kabul etmişlerdir.[27] Çünkü İbn-i Kalviye, Kamilü-l Ziyarat'ın mukaddimesinde bu kitapta yalnızca güvenilir anlatıcılardan alıntı yaptığını belirtmiştir.[28]

Rivayetler

Şii mezhebinin dört büyük hadis kitabı (Kütüb-ü Erbea) da dahil olmak üzere İbrahim bin Mehziyar'ın rivayetleriyle aktarılan birçok hadis bulunmaktadır.[29] Ayetullah Hoyi'ye göre adı 50'den fazla rivayette geçmektedir.[30]

İbrahim bin Mehziyar, rivayet ettiği hadisleri doğrudan Şiilerin onuncu ve on birinci imamlarından[31] nakletmiştir.[32] Bu hadisler kardeşi Ali, [33] Salih bin Senedi, İbn-i Ebî Emir, Hüseyin bin Ali bin Bilal, Halilan bin Hişam ve kardeşi Davud bin Mehziyar[33] gibi ravilerin aracılığıyla günümüze aktarılmıştır.[34] Ayrıca Abdullah bin Cafer Humeyri,[35] Sa'd bin Abdullah Eş'ari,[36] Muhammed bin Ahmed bin Yahya ve Muhammed bin Ali bin Mahbub ondan rivayette bulunan ravilerdendir.[37]

İbrahim şehadet, İmamların yaşları,[38] Mescid-i Nebevi[39] ve Kufe Camii'nde[40] namaz kılmanın faziletleri, İmam Hüseyin'i (a.s) ziyaret etmenin sevapları[41] gibi alanlarda rivayetlerin yanı sıra namaz[42] ve haccın[43] hükümleri konusunda hadisleri rivayet etmiştir. Sahib Cevahir gibi bazı Şii Fıkıhçılar, onun rivayetlerinden namazın bazı hükümlerini hakkında istinada bulunmuşlardır.[44]

Necaşi, El Beşerat adlı kitabını İbrahim bin Mehziyar'a dayandırarak yazmıştır.[45] Bazı araştırmacılar, El Beşarat kitabının kardeşi Ali bin Mehziyar'a[46] ait olduğunu ve İbrahim bin Mehziyar[47] tarafından rivayet edildiğini öne sürmüştür. Böylelikle Necaşi’nin de bu kitabı ona atfederek yazdığı görüşündedir.[48]

Kaynakça

  1. Necaşi, Rical al-Necaşi, Şemsi 1365, s. 253.
  2. Necaşi, Rical al-Necaşi, Şemsi 1365, s. 253.
  3. Geçmiş, "İbrahim İbn Mahziar", 2. cilt, s. 458.
  4. Tusi, Rical el-Tusi, 1373, s.374.
  5. Kuleyni, el-Kafi, 1407 AH, 1. cilt, s.518.
  6. Saduk, Kemaluddin, 2016 AH, s. 445-453.
  7. Tusi, Rical el-Tusi, 1373, s. 402.
  8. Seduk, Kemaluddin, 2016 AH, s. 442.
  9. Seduk, Kemaluddin, 2016 AH, s. 466.
  10. Necaşi, Rical al-Necaşi, Şemsi 1365, s. 16; Mamkani, Tankih el-Makal, 1431, AH, cilt 5, s. 17.
  11. Tusi, Rical el-Tusi, 1373, s.374.
  12. Tusi, Rical el-Tusi, 1373, s.373.
  13. Kuleyni, el-Kafi, 1407 AH, 1. cilt, s.518.
  14. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 305.
  15. Seduk, Kemaluddin, 2016 AH, s. 445-453.
  16. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 307.
  17. Keşi, Rical el-Kaşi, 1409 AH, s. 531-532.
  18. Tabersi, Alamü-l vari , H 1390, s. 416.
  19. Allame Hilli, Kelimelerin Özeti, 1417 AH, s. 51
  20. Allame Maclisi, Men el-vajiza, s 16.; Mamkani, Tankih el-Makal, 1431, AH, vol. 5, s. 31.
  21. İbn Daud Hali, Kitâbu'ş-Rical, 1342, s. 19.
  22. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 304.
  23. Ayetlerin bulunduğu Cezayeri, 1418 H., 3. cilt, s. 249.
  24. Mamkani, Tankih el-Makal, 1431 AH, cilt 5, sayfa 18-31; Nuri, Mustadrak al-vasa'il, 1408 AH, cilt 4, sonuç, s. 26-29
  25. Bakınız: ibn Kalviye, Kamil el-Ziyarat, sayfalar 21, 25, 31, 49, 85, 155, 191.
  26. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 307.
  27. İrvani, Erkeklerin kurallarında hazırlık dersleri, H. 1431, H. s.35.
  28. İbn Kalviye, Kamil el-Ziyarat, şemsi 1356, s. 4.
  29. Örneğin, bakınız: Kuleyni, El-Kafi, 1407 AH, vol 1, sayfa 457, 461, 463; Saduk, hukukçunun huzurundan, 1413 AH, cilt 1, s. 263, cilt 2, s. 444.
  30. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 307.
  31. Örneğin, bkz: Saduk, Ben Yüce Liderim, 1413 AH, cilt 1, s. 263.
  32. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 307.
  33. Örneğin, bakınız: Kuleyni, El-Kafi, 1407 AH, vol 1, sayfa 457, 461, 463;
  34. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 307.
  35. Örneğin, bakınız: Kuleyni, El-Kafi, 1407 AH, vol 1, sayfa 457.
  36. Kuleyni, El-Kafi, 1407 AH, vol 1, sayfa 487.
  37. Hoyi, Muecemü Ricalü-l hadis, 1410 AH, cilt 1, s. 307.
  38. Örneğin, bakınız: Kuleyni, El-Kafi, 1407 AH, cilt 1, sayfa 457, 461, 463, 472, 475, 486, 491, 497, 518.
  39. İbn Kalviye, Kamil el-Ziyarat, şemsi 1356, s. 21.
  40. İbn Kalviye, Kamil el-Ziyarat, şemsi 1356, s. 31-32.
  41. İbn Kalviye, Kamil el-Ziyarat, şemsi 1356, s. 155.
  42. Saduk, La Yahdhra al-Faqih'den, 1413 AH, 1. cilt, s.263.
  43. Saduk, La Yahdhra al-Faqih'den, 1413 AH, 1. cilt, s.444.
  44. Necefi, Cevahir el-Kelam, 8. cilt, s. 63; Ameli, Muftah el-Karama, 1419 AH, cilt 5, s. 458.
  45. Necaşi, Rical al-Nacaşi, Şemsi1365, s.16.
  46. Tusi, Şii kitapların listesi, H. 1420, s.265.
  47. Necaşi, Rical al-Nacaşi, Şemsi1365, s.254.
  48. Geçmiş, "İbrahim İbn Mahziar", 2. cilt, s. 458.

Bibliyografya

  • İbn-i Daud Halli, Hasan İbn-i Ali, The Book of Men, Tahran, Tahran Üniversitesi, 1342.
  • İbn-i kalviya, ca'far ibn Muhammad, Kamil el-Ziyarat, düzeltme: Abdul Hüseyin Amini, Nacaf, Dar el-Mortazaviyah, 1977.
  • Irvani, Muhammed Bakir, Erkeklerin kurallarında hazırlık dersleri, Kum, Madin Yayınları, 1431 AH.
  • el-cazairi, Abdul Nabi, erkeklerin bilgisindeki sözler içeren Kum, Miras Dirilişi Enstitüsü, 1418 AH.
  • Hoyi, Seyyed Abolghasem, Dictionary of Hadith Men, Kum, Şiite vorks Yayın Merkezi, 1410 H. / 1990.
  • Saduk, Muhammed İbn-i Ali, Kemal el-Din ve tüm bereketler, düzeltme: Ali Ekber Ghaffari, Tahran, Islamia, 2016 AH.
  • Saduk, Muhammed İbn-i Ali, Ben Yüce Liderim, düzeltme: Ali Ekber Ghaffari, Kum, Kum İlahiyat Okulu Öğretmenler Cemiyetine bağlı İslam Yayınları Ofisi, 1413 AH.
  • Tabarsi, Fadl İbn-i Hasan, el-vari'nin Alam el-Huda, Tahran, Bina, 1390 AH ile duyurusu.
  • Tusi, Muhammed İbn-i Hasan, Rical el-Tusi, araştırma: cavad kayyumi Isfahani, Kum, cama'at el-Modaresin, Bakam'ın bilimsel alanında, Islamic Publishing Foundation, 1373.
  • Tusi, Muhammad ibn Hasan, Şii kitapların listesi ve ilkeleri ve yazarların isimleri ve ilkelerin arkadaşları, araştırma: Abdul Aziz *Tabatabai, Kum, Maktab el-Muhakik el-Tabatabai, 1420 AH.
  • Ameli, Seyyed cavad, Moftah el-Karama fi Şarh kava'd el-Allameh, Kum İlahiyat Fakültesi Öğretmenler Cemiyeti'ne bağlı Muhammed Bakir Khalesi tarafından düzenlenmiştir, 1419
  • Allama Hali, Hasan İbn-i Yusuf, Erkeklerin bilgisindeki sözlerin özeti, araştırma: cavad kayyumi, Islamic Publishing Foundation, 1417 AH.
  • Kaşi, Muhammed İbn-i Omar, Rical el-Kashi - The Knovledge of Men Yazarı, Özet: Muhammed İbn-i Hasan Tusi, Düzeltme: Hasan Mostafavi, *Mashhad, Mashhad University Publishing Institute, 1409 AH.
  • Kuleyni, Muhammed İbn-i Ya'kub, el-Kafi, düzeltme: ‌ Ali Ekber Ghaffari ve Muhammed Akhundi, Tahran, Islamic Books House, 1407 AH.
  • Geçmiş, Nasser, İbrahim İbn Mahziar'ın Büyük İslam Ansiklopedisi'ne girişi, Tahran, 1989.
  • Mamkani, Abdullah, Tankih el-Makal fi Ahval el-Rical, araştırma: Muhyiddin ve Muhammed Reza Mamkani Kum, el-Bayt Mirası Canlandırma Vakfı, 1431 AH.
  • Maclisi, Muhammed Bakir, el-vaciza Fi el-Rical, Araştırma: Muhammed Kazem Rahman Satayesh, Tahran, Kültür ve İslami Rehberlik Bakanlığı.
  • Nacashi, Ahmad İbn-i Ali, Rical el-Nacashi, Research: Musa Şabbiri Zancani, Kum, cama'at el-Modarresin in Islamic Publishing Foundation adına bilimsel alanda, 1986.
  • Nacafi, Muhammed Hasan, cavaher el-Kalam fi Şarh Şarh Şarh Şaria el-Islam, Abbas kuchani ve Ali Akhundi tarafından düzenlenmiştir, Beyrut, Dar el-Ahya el-Tarath el-Arabi, 1404 AH.
  • Nouri, Mirza Hüseyin, Mustadrak el-vasa'il va Mustanbat el-Masa'il, Kum, el-Bayt Institute, 1408 AH.