Muaz bin Cebel
 Muaz bin Cebelin Ürdünde türbesi | |
| Kişisel Bilgiler | |
|---|---|
| İsim | Muaz bin Cebel bin Amr bin Evs bin Aiz |
| Yaşadığı yer | Mekke, Medine, Yemen, Şam |
| Vefatı | Hicri Kameri 18. Yıl |
| Türbe | Ürdün |
| Sehabelik Bilgiler | |
| İslam'a geçtiği zaman | Akebe Biatından önce |
| Katıldığı savaşlar | Bedir Savaşı, Uhud Savaşı |
| Hicret etdiği yerler | Yemen |
| Diğer | Muaz bin Cebel birinci halifeye biat eden ilk kişilerdendir, Hz. Peygamber Efendimiz tarafından tebliğ için Yemen’e gönderilmiştir |
| Sehabeler | |
| İmam Ali aleyhi selam • Ammar bin Yasir • Ebu Bekir • Ömer İbn Hattab • Zübeyr bin Avvam • Zeyd bin Harise • Selman-ı Farisi • Ebu Zer Gifari • Mikdad bin Amr • Talha bin Ubeydullah • Ebu Eyyub El-Ensari • Ebu Talib • vb. | |
Muaz bin Cebel bin Amr bin Evs bin Aiz (Arapça: مُعاذ بن جَبَل), Hz. Peygamber Efendimizin (s.a.a) sahabesi, Kur’an karisi ve halifelik konusunda Ehlibeytin (a.s) muhalifidir.
Muaz bin Cebel, Akabe biatinde Hz. Peygamberimize biat etmiş ve Bedir ve Uhud savaşlarına katılmıştır. Peygamber Efendimiz (s.a.a) kendisini İslam’ı tebliğ etmesi için Yemen’e göndermiştir. Muaz bin Cebel, Veda haccında kendi aralarında eğer Peygamber ölür veya öldürülürse hilafetin Ehlibeyte (Hz. Ali’ye) geçmemesi için anlaşma yaparak imza atmış “Sahife-i Melune” ashabındandır. Hz. Resulullah Efendimizin (s.a.a) vefatından hemen sonra Ebu Bekir’e biat eden ilk kişilerden biridir. Ömrünün sonlarında halifelik konusunda Hz. Ali’yi (a.s) desteklemediği için pişmanlık duyduğu söylenmektedir.
Hz. Resulullah’ın Döneminde
Muaz bin Cebel, Hazrec kabilesinden ve Cebel bin Amr bin Evs’in oğludur.[1] Künyesi, Ebu Abdurrahman ve Ensar’dandır.[2] Yetmiş kişi ile birlikte Akabe biatinde Hz. Peygamber Efendimize (s.a.a) biat etmiştir.[3] Bedir ve Uhud savaşlarına katılmıştır.[4] Muaz bin Cebel, 28 yaşında iken Hz. Peygamber Efendimiz tarafından tebliğ için Yemen’e gönderilmiştir. Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.a) vefat ettiğinde Muaz Yemen’de bulunmaktaydı.
Birinci Halife Döneminde
Denildiğine göre Muaz bin Cebel, “Sahife-i Melune” ashabındandır. “Sahife-i Melune” ashabı, Veda haccında kendi aralarında eğer Peygamber ölür veya öldürülürse hilafetin Ehlibeyte (Hz. Ali’ye) geçmemesi için anlaşma yaparak imza atmış beş kişiden oluşmaktadır. Bu anlaşmayı yapıp imza atan kişiler şunlardır: “Ebu Bekir, Ömer, Muaz bin Cebel, Ebu Ubeyde bin Cerrah,Salim Mevla Ebi Huzeyfe”.[5] Yine denildiğine göre Muaz bin Cebel birinci halifeye biat eden ilk kişilerdendir.[6] Ebu Bekir’in halifeliği döneminde Yemen’in “Cund” kentine komutan olarak atanmıştır.[7]
Hz. Zehra’ya Yardım Etmekten Kaçınması
Allame Meclisi’nin naklettiğine göre, Hz. Fatıma Zehra (selamullahi aleyha) Fedek konusunda Muaz bin Cebel’den yardım istemiş, ancak Muaz Allah Resulünün (s.a.a) masume kızına yardım etmemiştir.
Hz. Zehra (s.a) Muaz bin Cebel’e şöyle buyurdu: ‘Ya Muaz! Ben, yardım etmen için senin yanına geldim. Sen Resulullah’a ve evlatlarına yardım etmen ve kendin ve evlatlarından def ettiğin şeyleri onlardan da def etmen için Peygambere biat ettin. Ebu Bekir, Fedek’i gasp etti ve benim temsilcim ve adamımı da kovdu.”
Muaz dedi ki: (bu konuda) benimle birlikte başka kimse var mı?
Buyurdu ki: “Hayır, kimse bana olumlu bir yanıt vermedi.
Muaz dedi ki: “Benim yardımım nereye varacak ki?
Hz. Fatıma Zehra (s.a) Muaz’ın yanından ayrılarak şöyle buyurdu: “Peygamberin yanına gidene kadar artık seninle konuşmayacağım. Allah’a yemin ederim ki ben ve sen Peygamberle bir araya gelene kadar seninle bir kelime bile konuşmayacağım.”[8]
Ölümü
Muaz bin Cebel, bir süre sonra Mekke’ye geri döner ve daha sonra Şam’a gider. Günümüz Ürdün’ünde bulunan “Amavas” bölgesinde veba hastalığına yakalanır[9] ve Ömer’in hilafeti döneminde 38 yaşında iken ölür.[10] Soyundan kimse geride kalmaz.[11] Kabri, Ürdün’ün “eş-Şuunetu’l-Şumaliye” şehrinde bulunmaktadır. Sünniler, Muaz bin Cebel’in faziletleri hakkında çeşitli rivayetler nakletmişlerdir.[12]
Ölüm Anındaki Pişmanlığı
Süleym bin Kays’ın yazmış olduğu “Esrar-ı Al-i Muhammed” kitabında Abdurrahman bin Ganem Ezedi Sumali – Muaz bin Cebel’in kayınpederinin naklettiğine göre- ölüm sırasında Hz. Peygamberin hilafeti konusundaki tutumundan, Ehlibeyti himaye etmediğinden, birinci ve ikinci halifeyi desteklediğinden ötürü şiddetli bir şekilde pişmanlık duyduğunu rivayet etmiştir.[13]
Kaynakça
- ↑ El-İstiyab, c. 3, s. 1402.
- ↑ İbn Abdulber, c. 3, s. 1403.
- ↑ İbn Abdulber, c. 3, s. 1402, 1403.
- ↑ İbn Esir, c. 4, s. 418.
- ↑ Esrar-ı Al-i Muhammed, s. 497.
- ↑ Esrar-ı Al-i Muhammed, s. 220.
- ↑ İbn Sa’d Katibi Vakıdi, c. 7, s. 272.
- ↑ Biharu’l-Envar, c. 29, s. 191.
- ↑ İbn Esir, c. 4, s. 418.
- ↑ İbn Sa’d Katibi Vakıdi, c. 7, s. 273, elbette başka yaşlarda olduğu rivayetleri de vardır. Örneğin: 33, 34, 28 yaşları. Bkz. İbn Esir, c. 4, s. 421.
- ↑ Muaz bin Cebel’in Abdurrahman adlı bir oğlu vardı, ancak kendisinden önce veba hastalığından ölmüştür. El-İstiyab, c. 3, s. 1402.
- ↑ İbn Esir, c. 4, s. 418, 421.
- ↑ Esrar-ı Al-i Muhammed, s. 220.
Bibliyografi
- İbn Abdulberr, Yusuf bin Abdullah, el-İstiyab fi Marifeti’l-Ashab, tahkik: el-Becevi, Ali Muhammed, c. 3, s. 1402, 1403; Daru’l-Ciyl, Beyrut, birinci baskı, k. 1412.
- İbn Esir, Ebu’l-Hasan Ali bin Muhammed, Usdu’l-Gabe fi Marifeti’s-Sahabe, Daru’l-Fikr, Beyrut, k. 1409.
- İbn Sa’d Katib Vakıdi, Muhammed bin Sa’d, et-Tabakatu’l-Kubra, tahkik: Ata, Muhammed Abdulkadir, Daru’l-Kutubu’l-İlmiye, Beyrut, birinci baskı, k. 1410.
- Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l-Envar, tahkik: Alevi, Abdurrıza, Beyrut, m. 1983.
- Hilali, Süleym bin Kays, Esrar-ı Al-i Muhammed, tercüme, kitab Selim, mütercim: Ensari Zencani Hoini, İsmail, el-Hadi, Kum, k. 1416.
- İbn Abdulberr, Yusuf bin Abdullah, el-İstiyab fi Marifeti’l-Eshab, tahkik: el-Becavi, Ali Muhammed, Daru’l-Ceyl, Beyrut, m. 1992.