Abdulazim Hasani

Öncelik: b, kalite: c
linksiz
resimsiz
kategorisiz
yönlendirmesiz
wikishia sitesinden
(Şah Abdulazim Hasani sayfasından yönlendirildi)


Abdulazim Hasani
Abdulazim Hasani'nin haremi
İsimAbdulazim
LakapSeyyid'ul Kerim ve Şah Abdulazim
Doğum tarihi4 Rebiülahir, Hicri Kameri 173. Yıl
Doğum yeriMedine
Vefatı15 Şevval, Hicri Kameri 252. Yıl
Ömrü79 yıl
TürbeRey, Tahran
BabaAbdullah
AnneFatıma
İmamzadeler
Hz. Zeynep (s.a) • Hz. Abbas (a.s) • Hz. Masume (s.a) • Abdulazim Hasani • Rukayye bint Ali • Rukiyye bint Hüseyin • vb.


Abdülazim Hasani (Arapça: عبد العظيم الحسني) diye ünlü olan ve Farsça’da kendisine “Seyyidu’l Kerim” ve “Şah Abdülazim” diye hitap edilen, Abdülazim b. Abdullah b. Ali b. Hasan b. Zeyd b. Hasan b. Ali b. Ebu Talib’in (a.s), künyesi "Ebu’l Kasım" ve "Ebu’l Fetih"dir.

İmam Hasan’ın (a.s) soyundan gelen Hasani seyitlerin ünlülerinden ve bilginlerindendir. Nesebi dört vasıta ile İmam Hasan’a (a.s) ulaşan, hadis rivayet edenlerden birisidir. Kendisi ikinci ve üçüncü asırda yaşamıştır.

Takvalı, emanete riayeti ile ünlü, sözlerinde sadık, dini konularda âlim, Şia mektebinin Usul-u dinine bağlı ve çok sayıda hadise vâkıf olan bir şahsiyetti. Şeyh Saduk, onun naklettiği hadisleri “Camiu’l Ahbar-i Abdülazim” adıyla bir araya getirmiştir.

Abdülazim Hasani, İmam Rıza (a.s) ve İmam Cevad’ı (a.s) görmüş, İmam Hadi’ye (a.s) inancını arz etmiş ve onun zamanında vefat etmiştir. Türbesi Rey (bugünkü Tahran) şehrindedir. Bazı hadislerde kabrinin ziyaret edilme sevabının Hz. Hüseyin b. Ali’nin (a.s) kabrinin ziyaret edilme sevabı ile eşdeğerde olduğu söylenmiştir.

Doğum ve Nesebi

Abdülazim Hasani, hicretin 173. yılında, Rebiülahir ayının 4’ünde, Perşembe günü Medine’de (doğum yeri hakkında fikir ayrılığı bulunmaktadır) ve Harun Reşit döneminde dünyaya geldi.[1] Babası "Abdullah b. Ali Kafe" ve annesi “Hayfa” diye bilinen İsmail b. İbrahim’in kızıdır.[2] Nesebi İmam Hasan'a (a.s) ulaşmaktadır. Şia'nın rical âlimlerinden Necaşi şöyle demektedir: Vefatından sonra gusül verildiği sırada, elbisesinde bir yama bulunarak nesebinin o yamada şu şekilde yazıldığı görülmüştür: "Ben, Abdullah oğlu, Ali oğlu, Hasan oğlu, Zeyd oğlu, Hasan b. Ali b. Ebu Talib’in oğlu Ebu’l Kasım’ım".[3]

Muhakkik Mir Damad ise, onun hakkında şöyle yazmaktadır: O’nun (Abdülazim) nesebi ve şerafeti, herkese açık ve aşikârdır.[4]

Eşi ve Çocukları

Abdülazim Hasani’nin (a.s) eşi, künyesi "Ebu Muhammed" olan, amcası Kasım b. Hasan Emir’in kızı Hatice’dir. Kendisinden "Muhammed" ve "Ümmü Seleme" adlarında iki çocuğu dünyaya gelmiştir.[5]

Şeyh Abbas Kummi, çocuklarından birinin hakkında şöyle yazmaktadır: Muhammed, züht ve ibadetiyle ünlenmiş değerli bir şahsiyetti.[6]

Bazı İmamlarla Refakat ve Görüşmesi

Ağa Bozorg-ı Tahrani şöyle nakletmektedir: Abdülazim Hasani, İmam Rıza (a.s) ve İmam Cevad’ı (a.s) görmüş, İmam Hadi’ye (a.s) inancını arz etmiş ve onun zamanında vefat etmiştir.[7]

Ancak Ayetullah Hoyî, İmam Rıza (a.s) ile aynı asırda yaşadığını kabul etmemekte ve bu görüşü reddetmektedir.[8] Şeyh Tusi kendi rical kitabında, Şah Abdülazim’i İmam Hasan Askeri’nin (a.s) ashabından saymıştır.[9]

Azizullah Atarüdi ise, Abdülazim Hasani’nin (a.s) hâletine bakıldığında ve naklettiği hadislere göz atıldığında onun İmam Kazım (a.s), İmam Rıza (a.s), İmam Cevad (a.s) ve İmam Hadi’yi (a.s) müşahede ettiğinin anlaşıldığını tasrih etmektedir.[10]

Yaşadığı Dönem

Abdülazim Hasani’nin yaşadığı dönem, Şiaların Abbasiler tarafından baskı ve zulme uğradıkları döneme denk gelmekte, kendisi ve ataları yıllarca takip altında tutulmuşlardır.

Medine, Bağdat ve Samerra’da yaşadığı dönemlerde takiye yaparak, inanç ve meramını gizleme yöntemine vâkıf olmasına rağmen, Abbasi halifelerinden Mütevekkil ve Mu'taz’ın gazabına uğramıştır.[11]

Rey Şehrine Hicret

İran İmamzadeleri
Şehir ve Eyalet Hangi İmam'ın Soyundan İmamzadenin Adı
Kaşan/İsfahan İmam Bakır Aleyhisselam Ali b. Muhammed Bakır/Meşhed-i Erdehal
Rey İmam Hasan Aleyhisselam Abdulazim Hasani
Tahran/Rey İmam Kazım Aleyhisselam Hamza bin Musa
Fars/Şiraz İmam Kazım Aleyhisselam Hüseyin b. Musa b. Cafer (a.s) Alauddin Hüseyin
Fars/Şiraz İmam Kazım Aleyhisselam Muhammed b. Musa b. Cafer (a.s) Seyit Mir Muhammed
Kazvin/Qazvin İmam Rıza Aleyhisselam İmamzade Hüseyin
Kum İmam Cevad Musa b. Muhammed Musa Muberge
Kum İmam Sadık Ali b. Cafer
Kehkilo-yiBoyirAhmed/Geçsaran İmam Kazım Aleyhisselam İmam Kazım'ın Kızı (a.s) Hekime Hatun
Merkezi/Save İmam Kazım Aleyhisselam İshak b. Musa
İsfahan/Şah Rıza İmam Kazım Aleyhisselam İmamzade Şah Rıza
İsfahan İmam Sadık Ali b. Zeynülabidin-Derb-i İmam
İsfahan İmam Kazım Aleyhisselam İmamzade Zeynebiye
İsfahan İmam Rıza Aleyhisselam İmamzade Cafer Emzade-Şah Kerem
İsfahan İmam Cevad Ahmed b. Musa Müberge-Mir Ahmed
İsfahan/Kaşan İmam Kazım Aleyhisselam Ağa Ali Abbas
İsfahan/Aran ve Beyd-i Gül İmam Sadık Hilal b. Ali
Tahran/Kuhha-yıken İmam Hasan Aleyhisselam İmamzade Davud
Tahran/Tecriş İmam Seccad İmamzade Salih
Horasan Rezevi/Nişabur İmam Seccad Muhammed b. Zeyd-İmam zade Mahruk
Güney Horasan/Tebes İmam Kazım Aleyhisselam Hüseyin b. Musa
Huzistan/Şuşter İmam Seccad İmamzade Abdullah
Huzistan/Dezful İmam Kazım Aleyhisselam İmamzade Muhammed b. Musa
Huzistan/Şuşter İmam Seccad Muhammed b. Zeyd b. Ali
Çeharmehal ve Bahtiyari/Şeyh Şeban İmam Kazım Aleyhisselam Seyit Bahauddin Muhammed
Loristan/Eliguderz İmam Hasan Aleyhisselam Hasan b. Hüseyin b. İshak
Fars/Şiraz İmam Kazım Aleyhisselam Ali b. Hamza
Fars/Şiraz İmam Ali Aleyhisselam، Hz. Abbas Aleyhisselam İmamzade İsmail
Fars/Feraşbend İmam Kazım Aleyhisselam Muhammed b. Hasan-Ağa Meşhid
Yezd İmam Sadık Cafer b. Ali-İmamzade Cafer
Simnan İmam Kazım Aleyhisselam İmamzade Yahya
Simnan İmam Sadık Ali b. Cafer
Kirmanşah/Rustay Hecic İmam Kazım Aleyhisselam Ubeydullah b. Musa-KuseHecic
Gilan/Astane-i Eşrefiye İmam Hasan Aleyhisselam Celaluddin Eşref
Gilan/Reşt İmam Ali Aleyhisselam،Muhammed bin Henefiye İmamzade Haşim
Mazenderan/Amul İmam Hasan Aleyhisselam İmamzade Haşim
Hürmüzgan/Rudan İmam Hasan Aleyhisselam Seyit Sultan Muhammed-Pir-i Cugan
Hemedan İmam Hadi Şahzade Hüseyin
Hemedan İmam Hasan Aleyhisselam İmamzade Muhsin-İmamzadeKuh
Hemedan İmam Kazım Aleyhisselam İmamzade Abdullah

Tarihî kayıtların naklettiğine göre Abdülazim, Abbasi halifesi Mu'taz zamanında, zulüm, eziyet ve ölüm korkusundan dolayı İmam Hadi’nin (a.s) emri ile Abbasilerin önemli üslerinden biri olan Samerra şehrinden Rey şehrine hicret etmiştir.

Bazılarının naklettiğine göre ise, Hz. Ali b. Musa er-Rıza’nın (a.s) kabrini ziyaret etmek maksadıyla Horasan’a hicret etmiş ve Rey şehrinde Hamza b. Musa b. Cafer’i (a.s) ziyaret etmek için durmuş ve orada saklanarak kalmıştır.[12]

Necaşi şöyle demektedir: Ahmed b. Muhammed b. Halit Berki, olayı şöyle rivayet etmektedir: Abdülazim, sultandan kaçtığı sırada Rey şehrine geldi. “Sikketü’l Mevali” denen yerde Şialardan birinin evinin mahzeninde kalarak o mahzende ibadetle meşgul olmaya başladı.

Gündüzleri oruç tutmakta ve gecelerini ise ibadetle geçirmekteydi. Gizlice kaldığı yerden dışarı çıkar ve bir kabrin ziyaretine giderek şöyle derdi: "Bu kabir Musa b. Cafer’in (a.s) oğullarından birinin kabridir." Devamlı olarak o mahzende kalırdı. Onun Rey’e geldiği haberi Al-i Muhammed’in Şialarına birer birer ulaşmaya başladı ve sonunda Şiaların çoğu onunla tanışmış oldu.[13]

Abdülazim’in Ölümü ve Şekli

Söylendiğine göre Abdülazim Hasani’nin (a.s) vefatı, hicretin 252. yılı, Şevval ayının 15’inde, İmam Hadi’nin (a.s) zamanında gerçekleşmiştir.[14] Abdülazim Hasani’nin nasıl vefat ettiği hakkında iki görüş vardır:

Bunlardan birisi doğal olarak öldüğü ve diğeri ise, şehit olduğuna dair rivayettir. Necaşi şöyle nakletmektedir: Abdülazim hastalanarak dünyadan göçtü.[15] Şeyh Tusi de şöyle demektedir: Abdülazim Rey şehrinde öldü ve kabri oradadır.[16]

Buna karşın Abdülazim Hasani’nin diri-diri toprağa gömülerek şehit edildiğine dair bir rivayet de vardır. Fahruddin Türeyhi şöyle yazmaktadır: Ebu Talib evlatlarından olan ve Rey şehrinde diri-diri toprağa gömülen kişi, Abdülazim Hasani’dir.[17]

Vaiz Kocuri bu konu hakkında şöyle demektedir: Neseb ve rical kitaplarında Hz. Abdülazim hakkında araştırmalar yaptım ve onun şehit olduğunu ortaya koyan doğru ve güvenilir bir haber bulamadım.[18]

Abdülazim’in Defni ve Ziyaret Sevabı

  • “Düşmanlıkta aşırı giden günah işler ve ondan geri kalan zulme uğrar. (Delilsiz) çekişen ve düşmanlık eden ise, takvalı olamaz.”
  • “Allah'tan mükâfat elde etmek için, zenginin fakire gösterdiği tevazu ne kadar da güzeldir. Bundan daha güzeli ise, fakirlerin Allah'a sığınıp ve güvenerek zenginlere karşı alçalmamalarıdır.”
—İmam Ali (a.s), Nur’us-Sakaleyn, 2/139/37 ve Nehсü'l Belâğa, Hikmetli Sözler: 406.

Muhaddis Nuri’nin, Şialardan birinden naklettiğine göre; bu Şia, Hz. Resul-ü Ekrem’i (s.a.a) rüyasında görmüş ve Efendimiz (s.a.a) ona şöyle buyurmuştur: Yarın evlatlarımdan birisi Abdülcabbar b. Abdülvahhab Razi’nin evinde, elma bahçesinde teşyi edilerek defnedilecek. Orada defnedilmeleri için kendisi o bahçeyi satın almış, Abdülazim ve öteki Şialara vakfetmiştir.[19] Bundan dolayı Abdülazim’in türbesi “Mescid-i Şecere” veya “Ağaca Yakın Mezar” ismiyle ünlenmiştir.[20]

Şeyh Saduk, Abdülazim Hasani’nin (a.s) kabrini ziyaret etme konusunda şöyle bir rivayet nakletmektedir: Rey şehrinden birisi İmam Ali Naki’nin (a.s) yanına giderek şöyle der: Hz. Seyyidu’ş-Şüheda’nın (a.s) (Hz. Hüseyin) ziyaretine müşerref oldum.

İmam (a.s) şöyle buyurdu: Sizin yanınızda olan Abdülazim’in kabrini ziyaret etmiş olsaydın, Hüseyin b. Ali’nin (a.s) kabrini ziyaret etmiş kimse gibi olurdun.[21]

Fazilet ve Erdemleri

Allame Hilli, biyografisinde onu takvalı bir âlim olarak tanıtmıştır.[22] Muhaddis Nuri, Abdülazim Hasani’nin (a.s) fazileti hakkında Sahib b. İbad’ın risalesinden şöyle nakletmektedir: O, takvalı, günahlardan sakınan, emanete riayet eden, sözünde sadık, dinde âlim, tevhit ve adalete inanan ve çok sayıda hadise vâkıf olan birisiydi.[23] Takva ve doğruluğu İmamların (a.s) yanında makamının yücelmesine sebep oldu.[24]

Masum İmamların Açıklamasında

İmam Hadi (a.s) Abdülazim’in Samerra’ya yaptığı seferinde onu tasdik ederek onaylamıştır. İmam Hadi (a.s) Abdülazim Hasani’ye şöyle hitap etmektedir: "Ey Ebu’l Kasım! Gerçekten sen hak üzere bizim velimizsin… Sen, Allah’ın beğendiği dini bizden öğrendin… Allah seni sabit sözle dünya ve ahirette sabit kadem kılsın."[25] İmam Hadi (a.s) ile Şah Abdülazim (a.s) arasında geçen bu diyalog “Hadis-i Arz-ı Din” diye meşhurdur.

İlmî Makamı

Ebu Turab Rüyani şöyle demektedir: Ebu Hammad Razi’den şöyle duydum: Samerra’da İmam Hadi’nin yanına giderek kendisine helal ve haram konularında bazı sorular yönelttim… Veda etme kastıyla kalktığımda Hz. İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Helal, haram (teşhisi) konularında ve din işlerinde zorlandığın bir konu olursa, Abdülazim b. Abdullah Hasani’ye sor ve benim selamımı ona ilet." [26]

Abdülazim’in Rivayetleri

Hadis kitaplarında ve rivaî metinlerde Abdülazim Hasani’den (a.s) yüzün üzerinde hadis nakledilmiştir. Bu da onun ne kadar çok hadis naklettiğini ortaya koymaktadır. Sahib b. İbad şöyle demektedir: Kendisi çok sayıda rivayet ve hadise vâkıftır; İmam Cevad (a.s) ve İmam Hadi’den (a.s) hadis nakletmektedir.[27] Kendisine ait “Hutebu Emirül Mü'minin”[28] ve “Yevm ve Leyle”[29] adlı kitapları da vardır.

Anlaşıldığı kadarıyla, Tahir ve pak İmamlardan (a.s) nakledilen hadisler, zikir şeklinde rivayet edilmiştir. Her mükellef gece ve gündüzün tüm vakitlerinde farz ve müstehap amel olarak, bunları yerine getirebilir.[30] Kendisinin “Abdülazim Hasani’den Rivayetler” diye kitapları da vardır.[31]

Bir grup Şia büyükleri de Abdülazim Hasani’den hadisler nakletmiştir. Şeyh Saduk, ondan “Camiu’l Ahbar-i Abdülazim” adıyla bir hadis mecmuasını bir araya getirmiştir.[32]

Abdülazim Hasani’nin, İmamlardan (a.s) vasıtasız olarak naklettiği hadisler şu şekildedir: İmam Rıza’dan (a.s) 2 hadis, İmam Cevad’dan (a.s) 26 hadis ve İmam Hadi’den (a.s) 9 hadis. Vasıta ile naklettiği hadislerin sayısı ise, 65’tir.

Hakkında Yazılan Eserler

Hicri şemsi 1392 (2013) yılında Abdulazim Hasani’nin (a.s) türbesindeki Şeyh Saduk toplantı salonunda, Abdulazim Hasani’yi anmak ve şahsiyetini tanıtmak amacıyla bir kongre düzenlenmiştir. Düzenlenen bu kongrede derlenen eserler 29 ciltte yayımlanmıştır. O eserlerden bazıları aşağıda yer almaktadır.

  • Cennetü’n-Naim ve’l İyşu’s-Selim fi Ahvali’s-Seyyidi’l-Kerim ve’l Muhaddisi’l-Âlim Abdülazim el-Hasani (a.s), yazar: Bakır Kocuri Mazenderani.[33]
  • Risaletun fi Fadl-i Seyyidina Abdulazim Hasani el-Medfun bi’r-Rey, Yazar: Sahib bin İmad.
  • Ahbar-i Abdulazim bin Abdullah bin Ali bin Hasan bin Zeyd bin Hasan bin Ali bin Ebi Talib (a.s) Yazar: Şeyh Saduk ve ez-Zaria kitabındaysa ‘‘Hayatu Abdulazim Hasani’’ adıyla zikredilmiştir.
  • Cennatu’n-Naim fi Ahvali Seyyidina eş-Şerif Abdulazim, Arapça, Yazar: Molla İsmail Kezazi Eraki, öl.h.k 1236.
  • Ruh ve Reyhan, Ya Cennetu’n-Naim ve’l-İyşu’s-Selim fi Ahvali Seyyidu’l-Kerim ve’l-Muhaddisi’l-Alim Abdulazim Hasani, Farsça: Yazar: Hacı Şeyh Bakır Kecveri Mazandarani, öl.h.k 1255.
  • Et-Tezkiretu’l-Azime, Arapça, Yazar: Hacı Şeyh Muhammed İbrahim el-Kelbasi, öl.h.k 1362.
  • El-Hasaisu’l-Azime fi Ahvali es-Seyyid Ebi’l-Kasım Abdulazim bin Abdullah Hasani (a.s) Yazar: Şeyh Cevad Şah Abdulazim, öl.h.k 1355.
  • Abdulazim Hayatuhu ve Müsneduhu
  • Müsnedu Hazreti Abdulazim Hasani, Farsi, Yazar: Azizullah Atarudi Kuçani, öl.h.ş 1392.
  • Aşinayi ba Hazreti Abdulazim Hasani (a.s) ve Mesadiri Şerh-i Hali U, Yazar: Rıza Üstadi.
  • Berresiyi Kulliyi Rivayat-i Hazreti Abdulazim Hasani (a.s) Yazar: Muhammed Kazim Rahman Sitayeş.
  • Şinahtname-i Hazreti Abdulazim Hasani ve Şehr-i Rey, Yazar: Seyyid Muhammed Hüseyin Hekim ve Ali Ekber Zamani Nejad.
  • Mecmua-i Makalat-i Kongre-i Hazreti Abdulazim Hasani (a.s).
  • Hikmetname-i Hazreti Abdulazim Hasani (a.s) Farsça, Yazar: Muhammed Muhammed Rey Şehri.
  • Abdulazim Hasani el-Alimu’l-Fakih ve’l-Muhaddisi’l-Mutemin, Siretuhu ve Müsneduhu, Arapça, Yazar: Ahmet bin Hüseyin el-Abidan.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ Ez-Zeria, c. 7, s. 169. Ber Astan-ı Keramet, s. 5.
  2. ↑ Umdetu't-Talib, s. 94.
  3. ↑ Ricalu'n-Necaşi, s. 248.
  4. ↑ Er-Revaşihu’s-Semaviyye, s. 86.
  5. ↑ Cennetu’n-Neim, c. 3, s. 390. Umdetu't-Talib, s. 94.
  6. ↑ Münteha’l-A’mal, c. 1, s. 585.
  7. ↑ Ez-Zeria, c. 7, s. 190.
  8. ↑ Mu'cem Ricalu'l-Hadis, c. 11, s. 53.
  9. ↑ Rical-i Tusi, s. 401.
  10. ↑ Abdülazim el-Hasani Hayatuhu ve Müsneduhu, s. 37.
  11. ↑ Ber Astan-ı Keramet, s. 7.
  12. ↑ Cennetu’n Naim, c. 4, s. 131.
  13. ↑ Ricâlü'n-Necâşî, s. 248.
  14. ↑ Ez-Zeria, c. 7, s. 290.
  15. ↑ Ricâlü'n-Necâşî, s. 248.
  16. ↑ El-Fihrist, s. 193.
  17. ↑ El-Müntehab, s. 8.
  18. ↑ Cennetu’n Naim, c. 5, s. 360.
  19. ↑ Hatime Müstedrek, c. 4, s. 405.
  20. ↑ Umdetu't Talib, s. 94. Ber Astan-ı Keramet, s. 12.
  21. ↑ Sevabu'l-A'mal, s. 99.
  22. ↑ Hülasatü’l-Ekval, s. 226.
  23. ↑ Hatime Müstedrek, c. 4, s. 404.
  24. ↑ Ber Astan-ı Keramet, s. 9.
  25. ↑ Emali, s. 419 ve 420. Ravzatu’l-Vaizin, s. 31 ve 32.
  26. ↑ Müstedreku’l-Vesail, c. 17, s. 321.
  27. ↑ Musnedu'l-İmami'l-Cevad, s. 302.
  28. ↑ Rical-i Necaşî, s. 247.
  29. ↑ Ez-Zeria, c. 7, s. 190.
  30. ↑ Cennetu’n-Naim, c. 5, s. 182.
  31. ↑ Hatime Müstedrek, c. 4, s. 404.
  32. ↑ El-Hidayet, s. 174. (mukaddime)
  33. ↑ İran Kitaplarını Tanıtım Veri Tabanı.

Bibliyografi

  • İbn-i Anbe, Cemalettin, Umdetu’t Talib fi Ensabi Al-i Ebi Talib, Necef, el-Matbaatu’l Haydariye, h. 1380.
  • Tahrani, Ağa Bozorg, ez-Zeria ila Tesanifi’ş Şia, Beyrut, Daru’l Edva, h. 1403.
  • Hilli, Hasan b. Yusuf, Hülasatu’l Ekval fi Marifeti’r Rical, Tahkiki Cevad Kayyumi, Neşru’l Fekahet, h. 1417.
  • Hoyî, Ebu’l Kasım, Mu’cem Ricali’l Hadis, h. 1413.
  • Saduk, Muhammed b. Ali, Sevabu’l A’mal ve İkabu’l A’mal, Kum, eş-Şerifu’r Razi, h. 1368.
  • Saduk, Muhammed b. Ali, el-Hidayet, Kum, Müessese el-İmam el-Hadi, h. 1418.
  • Saduk, Muhammed b. Ali, El-Emali, Kum, Müessese el-Bi’set, h. 1417.
  • Tureyhi, Fahrettin, el-Muntehab fi Cemi’l Merasi ve’l Huteb, Necef, h. 1369.
  • Tusi, Muhammed b. Hasan, el-Fihrist, tahkik Cevad Kayyumi, Neşru’l Fekahet, h. 1417.
  • Atarudi, Azizullah, Musnedu'l-İmami'l-Cevad (a.s), Meşhed, Astan-ı Kudsi Razavi.
  • Atarudi, Azizullah, Abdülazim el-Hasani Hayatuhu ve Müsneduhu, Kum, daru’l Hadis, h. 1383.
  • Kummi, Şeyh Abbas, Münteha’l A’mal fi Tevarihi’n Nebi ve’lal, Kum, Delili Ma, ş. 1379.
  • Necaşi, Ahmed b. Ali, Ricâlü'n-Necaşi, Kum, Müessese en-Neşru’l İslami, h. 1416.
  • Nuri, Mirza Hüseyin, Müstedreku'l-Vesail ve Müstenbitu’l-Mesail, Beyrut, Alulbayt, h. 1408.
  • Nuri, Mirza Hüseyin, Hatime Müstedreku’l-Vesail, Kum, Alulbayt, h. 1415.
  • Nişaburi, Muhammed b. El-Fital, Ravzatu’l Vaizin, Kum, eş-Şerifu’r-Razi.
  • Mir Damad, Muhammed Bakır b. Muhammed, Er-Revaşihu’l-Semaviyye, tahkik Nimetullah Celili, Daru’l Hadis, h. 1422, ş. 1380.
  • Vaiz Kocuri, Muhammed Bakır b. İsmail, Ruh ve Reyhan ya Cennetü’n-Naim ve’l İyşu’s-Selim fi Ahvali Seyyid Abdülazim el-Hasani, Kum, Daru’l Hadis, ş. 1382.
  • Ber Astan-ı Keramet (Hz. Abdülazim ve Civardaki İmamzadelerin yaşam ve ziyaretnameleri), Daru’l Hadis, 1392.
"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Abdulazim_Hasani&oldid=94787" sayfasından alınmıştır