Anonim kullanıcı
Kurb-i Nevafil Hadisi: Revizyonlar arasındaki fark
düzenleme özeti yok
imported>Karimi |
imported>Karimi Değişiklik özeti yok |
||
| 8. satır: | 8. satır: | ||
== İsimlendirme == | == İsimlendirme == | ||
Kurb-i Nevafil Hadisi, Allah'ın (c.c) Hz. Muhammed Peygamber (s.a.a) [[Miraç|Miraca]] yükseldiğinde ona hitap ettiği kutsi hadistir. Bu hadis, Hz. Peygamberin (s.a.a) müminin Allah katındaki konumuyla ilgili sorduğu soruya cevap olarak verilmiştir. | Kurb-i Nevafil Hadisi, Allah'ın (c.c) Hz. Muhammed Peygamber (s.a.a) [[Miraç|Miraca]] yükseldiğinde ona hitap ettiği kutsi hadistir. Bu hadis, Hz. Peygamberin (s.a.a) müminin Allah katındaki konumuyla ilgili sorduğu soruya cevap olarak verilmiştir.<ref>Kuleyni, El-Kafi, 1407 H.k, cilt 2, s.352.</ref> Bu hadisin "Kurb-i Nevafil" (قرب نوافل) olarak isimlendirilmesinin temel nedeni olarak hadisin son bölümünde nevafil (nafile) ibadetlerin eda edilmesi müminler için [[Allah |Allah (c.c]]) ile özel bir yakınlık oluşmasına vesile olacağının belirtilmesidir. Ayrıca [[İslam]] tasavvufçuları bu hadisten esinlenerek "Kurb-i Nevafil" mertebesine işaret ettiklerinden hadis için bu tabirin kullanımı yaygınlaşmıştır.<ref>Muzafferi, "Qorb Nevafil ve Feraiz ve bunların mistik otoritelere uygulanması", s. 7.</ref> Nafile, fazladan herhangi bir şey,<ref>Tebatebai, El-Mizan, 1417 h.k, cilt 13, sayfa 175.</ref> lütuf veya fazladan yapılan iş <ref>Mekarem Şirazi, Tefsir Nümune, 1374, cilt 13, sayfa 454.</ref> anlamlarına gelmektedir. | ||
== Hadisin Muhtevası == | == Hadisin Muhtevası == | ||
Kurb-i Nevafil Hadisinde, Allah'ın (c.c) velisine hakaret etmek Allah'a savaş açmak olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Allah, koruyucusu olduğu kuluna yardım etmek için çok aceleci davrandığı şu ifadelerle anlatılmaktadır: “Bir müminin ölümünden başka hiçbir şeyde tereddüt etmem; Çünkü o ölümden hoşlanmıyor ve ben de onun bu hoşnutsuzluğundan hoşlanmıyorum.” Yine bu hadiste, mümin kulların bir kısmının ancak yoksulluk ve mahrumiyetle, bir kısmının ise sadece zenginlikle ıslah olacağı ve aksi bir durumda ise helak olacakları belirtilmektedir. | Kurb-i Nevafil Hadisinde, Allah'ın (c.c) velisine hakaret etmek Allah'a savaş açmak olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Allah, koruyucusu olduğu kuluna yardım etmek için çok aceleci davrandığı şu ifadelerle anlatılmaktadır: “Bir müminin ölümünden başka hiçbir şeyde tereddüt etmem; Çünkü o ölümden hoşlanmıyor ve ben de onun bu hoşnutsuzluğundan hoşlanmıyorum.” Yine bu hadiste, mümin kulların bir kısmının ancak yoksulluk ve mahrumiyetle, bir kısmının ise sadece zenginlikle ıslah olacağı ve aksi bir durumda ise helak olacakları belirtilmektedir. | ||
Kurb-i Nevafil Hadisinde, farzların yerine getirilmesi, Allah (c.c) nezdinde en sevilen amel olarak belirtilir ve kulun rabbine yaklaştırmaya vesilesi olduğu ifade edilir. Nevafil (müstehablar) da ilahi yaklaşmanın ve takarrübün (تقرب) bir yolu olarak tarif edilmiştir. Allah (c.c) şöyle buyurur: Bir kimse bana nevafil (müstehablar) vesilesi ile yaklaşırsa ona muhabbet duyarım ve onun kulağı, gözü, dili ve eli olurum. Beni anacak olursa ona icabet edeceğim ve onun isteklerini yerine getireceğim. | Kurb-i Nevafil Hadisinde, farzların yerine getirilmesi, Allah (c.c) nezdinde en sevilen amel olarak belirtilir ve kulun rabbine yaklaştırmaya vesilesi olduğu ifade edilir. Nevafil (müstehablar) da ilahi yaklaşmanın ve takarrübün (تقرب) bir yolu olarak tarif edilmiştir. Allah (c.c) şöyle buyurur: Bir kimse bana nevafil (müstehablar) vesilesi ile yaklaşırsa ona muhabbet duyarım ve onun kulağı, gözü, dili ve eli olurum. Beni anacak olursa ona icabet edeceğim ve onun isteklerini yerine getireceğim. <ref>Kuleyni, El-Kafi, 1407 H.k, cilt 2, s.352.</ref> | ||
== Hadisin Tefsiri == | == Hadisin Tefsiri == | ||
=== Ariflerin Görüşü === | === Ariflerin Görüşü === | ||
Müslüman [[Arifler]] bu hadisi tasavvufi ve irfani tartışmaları için bir delil niteliğinde kabul etmişlerdir. | Müslüman [[Arifler]] bu hadisi tasavvufi ve irfani tartışmaları için bir delil niteliğinde kabul etmişlerdir.<ref>Azerhoşi, "Farikeyn kaynaklarında Kurb-i Nevafil Hadisinin yeri ve mutasavvıfların ve muhaddislerin bu konudaki yaklaşımlarının karşılaştırmalı bir incelemesi", s. 18.</ref> İbn-i Arabi, Nevâfil Hadisinin sözlerini hakikat olarak kabul etmiş ve bunu vahdet-i vücudun bir delili olarak değerlendirmiştir.<ref>İbn Arabi, el-Futuhat el-Mekkiyye, Daru Sadr, cilt 2, sayfa 322-323;İbn Turke Şerhi Fusus el-Hikem, 1420 H.k, cilt 1, sayfa 319</ref> Ona göre Allah'ın mümin bir kulun gözü ve kulağı olması mânası, insanın fenâ olması (fenafillaha ermesi) Hak Teâlâ’nın sıfatlarında fenâ (yok) olmasındadır.<ref>Keyseri, Şerhi Fususul-Hikem, 1375, s. 350 ve 351.</ref> | ||
[[Seyit Haydar Amili]] bunu fenafillah “فنای فی الله” (Allah katında yok oluşun) ve aşık ile maşukun birliğinin bir nişanesi olarak değerlendirmiştir. | [[Seyit Haydar Amili]] bunu fenafillah “فنای فی الله” (Allah katında yok oluşun) ve aşık ile maşukun birliğinin bir nişanesi olarak değerlendirmiştir. <ref>Amuli, El-mukaddimat En-Nassun Nusus, 1352, s. 269</ref> Ariflere göre irfan yolculuğu (seyru süluk), "Kurb-i Ferayiz" (قرب فرایض) ve "Kurb-i Nevafil" (قرب نوافل) olmak üzere iki merhalede yapılır. [[İmam Humeyni (r.a)|İmam Humeyni]], Kurb-i Nevafil’i, amellerin, sıfatların ve zatların yok oluşunun müşahedesi olarak görmüş ve Kurb-i Ferayiz’i ise fenâ’dan sonra bekaya tatbik etmiştir.<ref>Muzafferi, "Qorb Nevafil ve Feraiz ve bunların mistik otoritelere uygulanması", s.11 .</ref> | ||
Bazı arifler, Kurb-i Ferayiz’in derecesini, Kurb-i Nevafil’in mertebesinden daha yüksek bir makam olarak kabul etmektedirler. Onlara göre Kurb-i Ferayiz’in neticesi, Allah'ın zatında yok olmaktır, Kurb-i Nevafil’in neticesi ise Allah'ın sıfatlarında yok olmaktır. Ayrıca Kurb-i Ferayiz mertebesinde insanın yükselerek rabbine ulaştığına, Kurb-i Nevafil mertebesinde ise Allah'ın (c.c) kuluna nüzul ettiğine (indiğine) inanmaktadırlar. | Bazı arifler, Kurb-i Ferayiz’in derecesini, Kurb-i Nevafil’in mertebesinden daha yüksek bir makam olarak kabul etmektedirler. Onlara göre Kurb-i Ferayiz’in neticesi, Allah'ın zatında yok olmaktır, Kurb-i Nevafil’in neticesi ise Allah'ın sıfatlarında yok olmaktır. Ayrıca Kurb-i Ferayiz mertebesinde insanın yükselerek rabbine ulaştığına, Kurb-i Nevafil mertebesinde ise Allah'ın (c.c) kuluna nüzul ettiğine (indiğine) inanmaktadırlar. <ref>Samedi Amuli, Şerhi deftere del Allame Hassanzade Amuli, 1379, cilt 1, s. 345 - 348.</ref> | ||
=== Fıkıhçıların ve Muhaddislerin Görüşleri === | === Fıkıhçıların ve Muhaddislerin Görüşleri === | ||
Bazı fıkıhçılar ve raviler bu hadisin sözlerini mecazi anlamda söylenmiş bir kinaye olarak kabul etmekte ve caiz görmektedirler. Bunun yanı sıra hadisin sözlerinin vahdet-i vücud felsefesine veya fenafillah görüşüne tatbik edilmeden tefsir edilmesi gerektiğine inanmaktadırlar. | Bazı fıkıhçılar ve raviler bu hadisin sözlerini mecazi anlamda söylenmiş bir kinaye olarak kabul etmekte ve caiz görmektedirler. Bunun yanı sıra hadisin sözlerinin vahdet-i vücud felsefesine veya fenafillah görüşüne tatbik edilmeden tefsir edilmesi gerektiğine inanmaktadırlar.<ref>Movahhedi, "Uruc Merdiveni; Gozeri ber hedise Kurb-i Nevafil", s. 174-177; Gazali, İhya-ul Ulum, Daru al-Kitab al-Arabi, cilt 14, s. 61-62.</ref> Bu grup için söz konusu hadis farklı yorumları ifade ederek belirtmektedir. <ref>Bakınız: Meclisi, Bihar-ul Envar, 1403 H.k, cilt 84, s.31-32; Meclisi, Miratul Ugul, 1404 H.k, cilt 10, sayfa 390-393; Hurr Amuli, el-Fevaidul Tusiyye, 1403 H.k, s. 81-82.</ref>[[Şeyh Hürr'ü Amuli|Şeyh Hurr Amili]] de dahil olmak üzere, Kurb-i Nevafil Hadisinin anlamının sahih (doğru) olarak tefsir edildiğinde ortaya çıkan yönleri aşağıdaki gibi sıralamıştır: | ||
* Tüm amellerini yalnızca [[Allah rızası]] için yapan müminin ilahi yardım alması. | * Tüm amellerini yalnızca [[Allah rızası]] için yapan müminin ilahi yardım alması. | ||
| 30. satır: | 30. satır: | ||
* Müminin Allah'ı (c.c) bedeninin her bir uzvunu sevdiği gibi sevmesi. | * Müminin Allah'ı (c.c) bedeninin her bir uzvunu sevdiği gibi sevmesi. | ||
* Müminin sadece Allah'a (c.c) güvenmesi. | * Müminin sadece Allah'a (c.c) güvenmesi. | ||
* Allah'ın (c.c) mümine yakınlığı. | * Allah'ın (c.c) mümine yakınlığı.<ref>Hurr Amuli, el-Fevaidul Tusiyye, 1403 H.k, s. 81-82</ref> | ||
== Hadisin Senedi == | == Hadisin Senedi == | ||
Kurb-i Nevafil Hadisi, Şii ve Sünnî kaynaklarda çok az farklılıklarla Peygamberimiz Efendimizden (s.a.a) rivayet edilmiştir. Söz konusu hadisi, [[Eban bin Taklib]] tarafından [[İmam Muhammed Bakır (a.s)|İmam Bakır'dan (a.s)]], Hamid bin Beşir tarafından [[İmam Cafer Sadık (a.s)|İmam Sadık'tan (a.s)]] ve her iki imam da [[Hz. Muhammed (salallahu aleyhi ve alihi)|Hz. Muhammed Mustafa’dan (s.a.a)]] rivayet etmiştir. | Kurb-i Nevafil Hadisi, Şii ve Sünnî kaynaklarda çok az farklılıklarla Peygamberimiz Efendimizden (s.a.a) rivayet edilmiştir. Söz konusu hadisi, [[Eban bin Taklib]] tarafından [[İmam Muhammed Bakır (a.s)|İmam Bakır'dan (a.s)]], Hamid bin Beşir tarafından [[İmam Cafer Sadık (a.s)|İmam Sadık'tan (a.s)]] ve her iki imam da [[Hz. Muhammed (salallahu aleyhi ve alihi)|Hz. Muhammed Mustafa’dan (s.a.a)]] rivayet etmiştir.<ref>Kuleyni, El-Kafi, 1407 H.K, cilt 2, s.352.</ref> | ||
Ayrıca Kurb-i Nevafil Hadisi, Sünnî kaynaklarında [[Aişe bint Ebu Bekir|Aişe]], | Ayrıca Kurb-i Nevafil Hadisi, Sünnî kaynaklarında [[Aişe bint Ebu Bekir|Aişe]], <ref>Tebarani, El-Mu'cam El-Avsat, 1415 H.K, cilt 9, s.139.</ref> [[Meymûne]] <ref>Musuli, Musnedi Abi Ya'la, 1408 H.K, cilt 12, sayfa 520.</ref> ve Ebû Hüreyre<ref>Buhari, Sahih el-Buhari, 1401 H.K, cilt.7, s.190.</ref> gibi râvîler vasıtasıyla Hz. Peygamberden (s.a.a) nakledilmiştir. Bu rivayet, bir kısmı sahih, bir kısmı zayıf olarak kabul edilen çeşitli senetlerle nakledilmiştir.<ref>Azerhoşi, "Farikeyn kaynaklarında Kurb-i Nevafil Hadisinin yeri ve mutasavvıfların ve muhaddislerin bu konudaki yaklaşımlarının karşılaştırmalı bir incelemesi", s. 18.</ref> | ||
== Hadisin Tam Metni ve Tercümesi == | == Hadisin Tam Metni ve Tercümesi == | ||