Hasan bin Fazl-i Tebersi
Hasan bin Fazl-i Tebersi (Arapça: حَسَن بنِ فَضلِ طَبَرسی), Hicri Kameri altıncı yüzyılın İmamiye Şialarından muhaddis (ravi) Fazl bin Hasan Tebersi'nin oğludur. Tebersi ailesinin âlimlerinden biridir ve en ünlü Şii ahlak eserlerinden biri olan Makarimü-l Ahlak (مکارم الاخلاق) adlı kitabın da yazarıdır.
Yaşamı
Ebu Nesr lakabıyla tanınan Hasan bin Fazl-i, Tebersi ailesindendir[1] ve Mecmeu’l-Beyan tefsirinin yazarı Fazl bin Hasan Tebersi'nin (Hicri Kameri 548’de öldü) oğludur. Ayrıca Mişkatü-l Envar (مشکاة الانوار) kitabının yazarı Ali bin Hasan Tebersi, Hasan bin Fazl-i Tebersi’nin oğludur.[2]
Hasan bin Fazl-i Tebersi'nin hayatının ayrıntılı detayları, doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir.[3] Babasının öğrencilerinden biri olarak kabul edilir[4] ve babasının kendisinden özel isteği üzerine Cevamü-l Cami’a Tefsiri’ni (تفسیر جوامع الجامع) yazdığı söylenir.[5] Tebersi sözcüğünün bu aileye nereden atfedildiği hususunda görüş ayrılıkları vardır; Bazıları Tebersi'yi Tebers'e “تَفْرِش” (Tefriş)[6] ve bazıları da İran’ın Kuzeyindeki eyaleti olan Teberistan'dan (Bugünkü Mazenderan)[7] geldiği görüşündedir.
Eserleri
Hasan bin Fazl'ın en ünlü eseri Şiiler arasında en önemli ahlaki eserlerden biri olan Makarimü-l Ahlak adlı kitabıdır.[8] Ayrıca Cameü-l Ehbar (جامع الاخبار) kitabının yine onun eserlerinden olduğu görüşü hakimdir.[9] Ancak Seyit Muhsin Emin ve Cafer Subhani, Cameü-l Ehbar kitabının Hasan İbn Fazl'a ait olduğu görüşünü kesin bir dille reddetmişlerdir.[10] Ebu-l Kasım Gurci, Cevamü-l Cami’a Tefsiri’nin takdim bölümünde, Esrarü-l İmamet (اسرار الامامة) kitabını kendisine atfetmiştir.[11] Oğlu Ali'den rivayet edildiğine göre Hasan bin Fazl-i Tabersi, Makarimü-l Ahlak kitabından sonra Cameaon le Sa'ere al-Ekval ve Haven le Mehasinü-l Afa'l " جامع لسائر الاقوال و حاو لمحاسن الافعال" kitabını yazmaya başladı ancak henüz bitirmeden hayatını kaybetti.[12]
Tebersi babasından rivayet nakletmiştir ve Muhezzebü-l Din Hüseyin bin Ebu-l Ferec de ondan rivayette bulunmuştur.[13]
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- ↑ Tebersi, Cavame' el-Came', 1377 h.ş, cilt 1, Gürci giriş, s.2.
- ↑ Sobhani, Mosoa al-Tabakat al-Fokaha, 1418 h.k, cilt 6, sayfa 77; Hüseyni Calali, Fehres al-Torath, 1422 h.k, cilt 1, s. 566.
- ↑ Tebersi, Cavame' el-Came', 1377 h.ş, cilt 1, Gürci giriş, s.9.
- ↑ Tebersi, Cavame' el-Came', 1377 h.ş, cilt 1, Gürci giriş, s.2.
- ↑ Tebersi, Cavame' el-Came', 1377 h.ş, cilt 1, s.2.
- ↑ Tebersi, Cavame' el-Came', 1377 h.ş, cilt 1, Gürci giriş, s.2; Emin, A'ayan al-Şia, 1406 h,k, 3. cilt, s.29.
- ↑ Modarres Tabrizi, Rihana el-Adab, 1369 h.ş, cilt 4, s. 33-32.
- ↑ Emin, A'ayan al-Şia, 1406 h,k, 1. cilt, s. 158.
- ↑ Hor Ameli, Amal el-A'ma'l, 1385 h.k, 2. cilt, s. 75.
- ↑ Emin, A'ayan al-Şia, 1406 h,k, cilt 5, sayfa 225-226; Sobhani, Mosua al-Tabakat al-Fokaha, 1418 h.k, cilt 6, s.77.
- ↑ Tebersi, Cavame' el-Came', 1377 h.ş, cilt 1, Gürci giriş, s.9.
- ↑ Tebersi, Meşkato el-Envar, 1385 h.k, s.1
- ↑ Hur Ameli, Amal ol-A'ma'l, 1385 h.k, 2. cilt, sayfa 93; Subhani, Mosua al-Tabakat al-Fokaha, 1418 h.k, cilt 6, s.76.
Bibliyografyi
- Emin, Seyyed Muhsin, A'ayan al-Şia, Beyrut, Dar el-Ta'rif yayınlar için, 1406 h.k.
- Hur Ameli, Muhammed ibn Hassan, Amal ol-A'ma'l, Bağdat, Maktabat ol-Andalus, 1385 h.k.
- Hüseyni Calali, Seyyed Muhammed Hossein, Fehres el-Torath, Kum, Dalil Ma Yayınları, 1422 h.k.
- Subhani, Ca'far, Mosua al-Tabakat al-Fokaha, Kum, Imam Sadegh Institute, 1418 h.k.
- Tebersi, Fazl İbn-i Hassan, Cavame' el-Came' tefsiri, düzeltildi: Abolghasem Gorci, Kum ve Tehran, Kum Howza Ilmiyya Yönetim Merkezi ve Tahran Üniversitesi Yayınları, 1377 h.ş.
- Modares Tabrizi, Muhammed Ali, Rihana el-Adab, Tahran, Hayyam Kitabevi, 1369 h.ş.