wikishia:Haftanın seçkin maddesi/2022/42
İlyas bin Yusuf bin Zeki bin Mueyyid (Arapça: الیاس بن یوسف بن زَکِیّ بن مُؤَیَّد, ölümü H. Kameri 576-606 yılları arası), Nizami Gencevi olarak da bilinen Farsça şiir yazan ünlü bir şair ve aynı zamanda İmam Ali (a.s) hakkında da çeşitli şiirleri bulunan Fars şiirinin temel taşlarından biridir. Gencevi, zamanının felsefe, astronomi, hadis, tefsir ve fıkıh gibi çeşitli ilimlerde de mahirdir. Ayrıca kaleme aldığı şiirlerinde de felsefî, tasavvufi ve bazen de siyasi söylemler bulunmaktadır. Şiirlerinde Peygamberi Hz. Muhammed Mustafa’yı (s.a.a) masum olarak görmüş, ona tevessülde bulunmuş ve ondan şefaat istemiştir.
Nizami şiirlerinde üç halifeyi de övmüştür. Ancak bunun yanında İmam Ali'yi (a.s) makam olarak da onlardan daha üstün bir makamda görmüştür. Zamanın bazı tercümanları onu Takiyye yapan bir Şii olarak kabul etmektedirler. Bunun aksine Şii bir ilahiyatçı olan Kadı Nurullah Şuşteri, onu Eş'ari mezhebine mensup biri olarak tanıtmıştır. Kadı Nurullah Nizami’yi aynı zamanda Sufiliğe meyilli biri olarak da kabul etmiştir.
Nizami Gencevi’nin çalışmaları arasında Mahzenü-l Esrar (مَخزنُ الْاَسرار ), Hüsrev ile Şirin, Leyla ile Mecnun, Heft Peyker ve İskendername adlı beş Mesnevisinin de yer aldığı Penc Genc (Beş Hazine) veya bir diğer adıyla da Hamse Nizami yer almaktadır. Gencevi hakkında bir divan adı da zikredilmiştir.