Șemsi Takvim
Hicri Șemsi Takvimi (Farsça:تقویم هجری خورشیدی) veya Celali takvimi veya Güneş takvimi, kökeni İslamiyet'e dayanan ve güneşin hareketlerine göre düzenlenen bir takvim sistemidir. "Hicri" kelimesi, İslam peygamberi'nin Mekke'den Medine'ye hicretine atıfta bulunur. "Şemsi" ise Arapçada "güneş" anlamına gelir. Bu takvim, özellikle İran ve Afganistan gibi ülkelerde yaygın olarak kullanılır.
Temel Özellikleri
Başlangıç Noktası: Hicret olayıdır (622 MS). Ancak, Hicri Kameri takviminden farklı olarak, yılın başlangıcı baharın başlangıcı olan 21 Mart'a (ekinoks) denk gelir.
Yıl Uzunluğu: Bir güneş yılının uzunluğuna (yaklaşık 365.24 gün) dayanır.
Artık Yıllar: Yaklaşık her dört yılda bir, bir artık yıl eklenir. Bu, takvimin güneş yılıyla uyumlu kalmasını sağlar. Artık yılların hesaplanması, Gregoryen takvimine benzer ancak bazı farklılıklar gösterir.
Kullanım Alanları: İran ve Afganistan'da resmi takvim olarak kullanılır. Ayrıca, Orta Asya ve bazı diğer bölgelerde de kullanılır.
Aylar: 12 ay vardır ve her ayın uzunluğu mevsime göre değişir. İlk altı ay 31 gün, sonraki beş ay 30 gün ve son ay (Şubat'a karşılık gelir) normal yıllarda 29 gün, artık yıllarda ise 30 gündür.
| Türkçe Yazılışı | Farsça Yazılışı | Sözcük Anlamı | Miladi takvimdeki karşılığı |
|---|---|---|---|
| Ferverdin | فروردین | İlkbaharın başlangıcı، baharın başlangıcı | Yaklaşık 21 Mart - 20 Nisan |
| Ordibeheşt | اردیبهشت | En iyi doğruluk، en iyi düzen | Yaklaşık 21 Nisan - 21 Mayıs |
| Hordad | خرداد | Mükemmellik، tamlık | Yaklaşık 22 Mayıs - 21 Haziran |
| Tir | تیر | Tiştr yıldızı، yağmur | Yaklaşık 22 Haziran - 22 Temmuz |
| Mordad | مرداد | Ölümsüzlük، sonsuzluk | Yaklaşık 23 Temmuz - 22 Ağustos |
| Şehriver | شهریور | Layık hükümdarlık، ideal hükümdarlık | Yaklaşık 23 Ağustos - 22 Eylül |
| Mehr | مهر | Anlaşma، dostluk، sevgi | Yaklaşık 23 Eylül - 22 Ekim |
| Aban | آبان | Sular | Yaklaşık 23 Ekim - 21 Kasım |
| Azer | آذر | Ateş | Yaklaşık 22 Kasım - 21 Aralık |
| Dey | دی | Yaratıcı، Tanrı | Yaklaşık 22 Aralık - 20 Ocak |
| Behmen | بهمن | İyi düşünce، iyi niyet | Yaklaşık 21 Ocak - 19 Şubat |
| Esfend | اسفند | Spandarmad، iffet، alçakgönüllülük | Yaklaşık 20 Şubat - 19 Mart |
Hicri Kameri Takvimi ile Karşılaştırma
Hicri Şemsi takvimi, Hicri Kameri takviminden farklıdır. Hicri Kameri takvimi ayın hareketlerine göre düzenlenirken, Hicri Şemsi takvimi güneşin hareketlerine göre düzenlenir. Bu nedenle, Hicri Kameri takvimi bir yılda yaklaşık 354 gün içerirken, Hicri Şemsi takvimi yaklaşık 365 gün içerir.[1]
Kaynakça
- ↑ «سایت تاریخ ایرانی»,İran Tarih Alanı
Bibliyografi
- Hicri ve Güneş Takviminin Temelleri, Tahran Üniversitesi Takvim Merkezi.
- Burçların Fars aylarına çevrilmesine ilişkin kanun metni, Parlamento Araştırma Merkezi web sitesi.