İçeriğe atla

Vakıf: Revizyonlar arasındaki fark

düzenleme özeti yok
imported>Bayka
imported>Bayka
Değişiklik özeti yok
21. satır: 21. satır:


== Fıkhi Tanımı ve Türleri ==
== Fıkhi Tanımı ve Türleri ==
[[Fıkıh]]çılar açısından vakıf, bir malın sadece vakfedilen kimselerin yararına kullanılmak üzere verildiği özel bir sözleşmedir. [1] Meselâ, yalnızca fakirlere bir yer verilir ve böylece fakirler ondan faydalanırlar ancak söz konusu bu mekânı taraflardan biri alıp satamazlar. [2] Vakfiyede vakfedilen mal vakfedenin mülkiyetinden çıkar [3] ve ne kendisi ne de kendisine bağışlanan kimseler vasiyet edilen mülkü satma veya başkasına verme hakkına sahip değildirler. [4]
[[Fıkıh]]çılar açısından vakıf, bir malın sadece vakfedilen kimselerin yararına kullanılmak üzere verildiği özel bir sözleşmedir.<ref>Bakınız Muhakkık Hilli, Şerayi’ü-l İslam, 1408, cilt 2, s. 165; Allama Hilli, Tahrir al-Ahkam al-Shari'a, 1420 (H. Kameri), cilt 3, s. 289.</ref> Meselâ, yalnızca fakirlere bir yer verilir ve böylece fakirler ondan faydalanırlar ancak söz konusu bu mekânı taraflardan biri alıp satamazlar.<ref>Meşkini, Mestilhatü-l Fıkh, 1428 H., s. 567.</ref> Vakfiyede vakfedilen mal vakfedenin mülkiyetinden çıkar<ref>Muhakkık Hilli, Şerayi’ü-l İslam, 1408, cilt 2, s. 171.</ref> ve ne kendisi ne de kendisine bağışlanan kimseler vasiyet edilen mülkü satma veya başkasına verme hakkına sahip değildirler.<ref>Meşkini, Mestilhatü-l Fıkh, 1428 H., s. 567.</ref>


Vakıf, “Sadaka-i Cariye” (devamlı sadaka) olarak da bilinir. [5] [[Hadis]]lerde de geçmekte olan bu terim [6] faydaları devamlılık arz eden bir [[amel]] olduğundan bu isimle anılmaktadır. [7]
Vakıf, “Sadaka-i Cariye” (devamlı sadaka) olarak da bilinir.<ref>Meşkini, Mestilhatü-l Fıkh, 1428 H., s. 567; Bakınız Tebatebai Yazdi, Completion of el-Urva el-Vaski, Daveri Kitabevi, cilt 1, s.184.</ref> [[Hadis]]lerde de geçmekte olan bu terim<ref>Kuleyni, el-Kafi, 1407 (H. Kameri), cilt 7, s. 57.</ref> faydaları devamlılık arz eden bir [[amel]] olduğundan bu isimle anılmaktadır.<ref>Tebatebai Yazdi, el-Urva el-Vaski'nin Tamamlanması, Daveri Kitabevi, cilt 1, sayfa 184.</ref>


=== Genel Vakıf ve Özel Vakıf ===
=== Genel Vakıf ve Özel Vakıf ===
Fıkıh kitaplarında vakıf, genel vakıf ve özel vakıf olmak üzere iki türe ayrılır. Genel bir amaç için veya bir grup için yapılan vakfa genel vakıf denir; talebeler için [[medrese]], hastane, ilim ehli için veya yoksullar için mali bağışlar ve benzeri hayır işleridir. Özel vakıf belli bir amaç için veya belirli bir gruba özel bir bağış için ayrılan vakıftır; Belirli bir kişi veya kişilere yer tahsis edilmesi bu vakıf türüne örnek gösterilebilir. [8]
Fıkıh kitaplarında vakıf, genel vakıf ve özel vakıf olmak üzere iki türe ayrılır. Genel bir amaç için veya bir grup için yapılan vakfa genel vakıf denir; talebeler için [[medrese]], hastane, ilim ehli için veya yoksullar için mali bağışlar ve benzeri hayır işleridir. Özel vakıf belli bir amaç için veya belirli bir gruba özel bir bağış için ayrılan vakıftır; Belirli bir kişi veya kişilere yer tahsis edilmesi bu vakıf türüne örnek gösterilebilir.<ref>Canati, Hukuk Dönemleri ve Gelişmeleri, s. 433.</ref>


== Yeri ve Önemi ==
== Yeri ve Önemi ==
Vakıf, fıkhi mevzularından biridir. Fıkıh kitaplarında doğruluğu (sahihliği) ve şartları tartışılmaktadır. [9] Rivayet kitaplarında vakıf, [[sadaka]], hibe (hediye) ve benzeri terimlerle birlikte geçmektedir.
Vakıf, fıkhi mevzularından biridir. Fıkıh kitaplarında doğruluğu (sahihliği) ve şartları tartışılmaktadır.<ref>Örneğin, bkz. Muhakkık Hilli, Şerayi’ü-l İslam, 1408, cilt 2, sayfa 165-176; Tebatebai Yazdi, Tekmilü-l Urva el-Vaski, Daveri Kitabevi, Cilt 1, sayfa 184-274.</ref> Rivayet kitaplarında vakıf, [[sadaka]], hibe (hediye) ve benzeri terimlerle birlikte geçmektedir.


[[Kur’an-ı Kerim]]’de vakıf ibaresi geçmez. Ancak Ayetü-l Ahkam kitaplarında vakıf, “سُکنیٰ” Sûkna (belirli bir süre için bir maldan faydalanmak), sadaka ve hibe (hediye) başlıkları altında yer almaktadır. Ayrıca munceze (karşılık alınmadan başkasına verilen mal) başlığı altında da yer almakta ve Kur'an ayetlerinde geçen [[infak]] ya da sadaka olarak verilen mal gibi bazı kavramlara örnek olarak kabul edilmektedir. [11]
[[Kur’an-ı Kerim]]’de vakıf ibaresi geçmez. Ancak Ayetü-l Ahkam kitaplarında vakıf, “سُکنیٰ” Sûkna (belirli bir süre için bir maldan faydalanmak), sadaka ve hibe (hediye) başlıkları altında yer almaktadır. Ayrıca munceze (karşılık alınmadan başkasına verilen mal) başlığı altında da yer almakta ve Kur'an ayetlerinde geçen [[infak]] ya da sadaka olarak verilen mal gibi bazı kavramlara örnek olarak kabul edilmektedir. [11]
Anonim kullanıcı