Sakife-i Beni Saide Vakıası: Revizyonlar arasındaki fark

'''Sakife-i Beni Saide vakıası''' (Arapça: '''واقعة سقیفة بنی‌ساعده'''), bir grup Müslümanın [[Hz. Peygamber Efendimiz]]in (s.a.a) vefatından hemen sonra daha efendimizin mübarek naaşı kaldırılmadan ve defnedilmeden önce toplanarak Ebu Bekir’i halife unvanı ile seçtikleri hadisedir. Bu seçim hadisesinde [[Beni Haşim]] ve [[Ehlibeyt]]ten (a.s) kimse yer almamıştır. Bu olay olduğu esnada Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.a) tarafından kendisinden sonra yerine seçtiği [[Hz. Ali bin Ebu Talip (a.s)]] Peygamber Efendimizin [[Cenaze Namazı|cenaze]] ve [[defin]] işlemleri ile ilgilenmekteydi. Bir grup Muhacir, [[Ebu Bekir]]’in halife olması ve bir grup Ensar da Sa’d bin Ubade’nin halife olması amacı ile toplanmış ve her bir grup kendi adamlarının halife olması için uğraşmıştır.<br />

Bu vakıa, hicretin 11. Yılında [[Sakife-i Beni Saide]] denen yerde gerçekleşmiştir. Bazı sahabelerin Ebu Bekir’e biat etmesi bir süre [[Medine]]’de anlaşmazlıkların yaşanmasına neden olmuş ve bu durum bazı sahabelerce kabul görmemiştir. [[Şialar]], bu biati, Hz. Peygamber Efendimiz'in (s.a.a) [[Gadir-i Hum]]’daki vasiyet ine aykırı bilmekte, [[İmam Ali]]’nin (a.s) Allah tarafından belirlenmiş olan hilafetinin başkaları tarafından değiştirilmesi olarak değerlendirmekte ve bu durumu şiddetle eleştirmektedirler. Şialara göre bu biat, doğru [[İslam]] yolundan sapma olarak değerlendirilmektedir.

:Ana Madde: [[Sakife-i Beni Saide]]

Sakife-i Beni Saide, Beni Saide bin Ka’b bin Hazrec’e ait bir mekan ve Mescid-i Nebi’ye yakın bir yerde bulunmaktaydı ve tarihi bir üne sahipti. Sakife, Mescid-i Nebevi’nin batı yönünde, Bida’e kuyusunun yanında yer almaktaydı. Ensar’ın halife adayı olan Sa’d bin Ubade onun yakınlarında yaşamaktaydı.<ref>Mu’cemu’l-Buldan, c. 3, s. 229.</ref>

== Hz. Peygamberin Vefatı ==

Hz. Resulü Kibriya Efendimiz (s.a.a) Ehlisünnet kaynaklarına göre hicretin 11. Yılında [[Rebiülevvel]] ayının 12’sinde Pazartesi günü ve Şia muhaddislerin belirttiğine göre aynı yılın [[Safer]] ayının 28’inde Pazartesi günü vefat etmiştir. Peygamber Efendimizin vefatı o zaman küçük bir şehir olan Medine’de kısa bir süre içinde herkes tarafından duyulmuştur. Öyle anlaşılıyor ki Efendimizin son günlerdeki hastalığının şiddetlenmesi ve muhtemelen vefat edeceğinin düşünülmesi iktidar ve güç hırsı besleyen bazılarının o günlerde iktidarı ele geçirme iştahını kabartmaktaydı. Dolayısıyla neredeyse Efendimiz'in (s.a.a) vefatı duyulur duyulmaz ve Hz. Ali (a.s) ve Fazıl bin Abbas daha Efendimizin cenaze ve defin işlemleriyle uğraşırken bazıları hilafeti ele geçirmek için hızlıca çalışmalara koyulmuştur.

== Ensar’ın Sakife-i Beni Saide’de Toplanması ==

Hazrec kabilesi nin lideri Sa’d bin Ubade, hasta ve ateşi olduğu halde, Ensar grubu (Evs ve Hazrec) arasında, Sakife-i Beni Saide’de oturmaktaydı ve onun adına bir kişi Ensar’ın Muhacirlere oranla hilafete daha öncelikli olduğu ve faziletleri hakkında konuşmaktaydı.<ref>El-İmamet ve’s-Siyaset, İbn Kuteybe, c. 1, s. 12, 15.</ref>

Sa’d bin Ubade’nin bu girişimi ve Ensar’ın Sakife’de toplanmasının nedeni onların liderliğe olan şevklerinden dolayı mı, yoksa bazı Kureyş ileri gelenlerinin davranış ve tutumlarından kuşku duyduklarından dolayı mı tam olarak anlaşılmamaktadır. Mantıklı olan Ensar’ın o anlarda (Hz. Resulullah’ın vefatı esnasında) bu tarz konuşmalar yapması, bazı Muhacirlerin girişimlerine yönelik bir tepkisel yaklaşım olduğudur, yoksa Hz. Resulullah’ın (s.a.a) defalarca ettiği vasiyetler karşısında (örneğin: [[Yevmu’d-Dar]], [[menzilet]], Gadir-i hum… vb. gibi hadislerde Hz. Ali’yi yerine vasi olarak tayin etmiştir) bu tür bir pozisyon almak onlar için uygun değildir. Belki de bazı Muhacirlerin Hz. Resulullah’ın onca tekit ve emri olmasına rağmen Usame bin Zeyd’in ordusuna katılma emrine uymaması<ref>İbn Ebi’l-Hadid, 1/159-162; Mufid, s. 96, 98.</ref> ve Hz. Peygamber Efendimiz'in vasiyet yazmak için kâğıt ve devat getirilme isteğine karşı çıkmaları gibi nedenlerden dolayı, sosyal haklarının ellerinden alınarak bu tür haklardan mahrum bırakılma endişesi ve yakın gelecekte baş gösterebilecek isyanlar<ref>İbn Sa’d, 2/204; Buhari, 8/86 ve sonrası; Vakıdi, 2/1113; İbn Mace, 2/130-1307; İbn Hişam, 4/304,305; Mufid, 96, 98.</ref> gibi nedenlerden dolayı Ensar’ın konum ve çıkarını koruma adına Sakife’de toplandığı daha tutarlı bir görüştür.<ref>Caferi, s. 27; Behbudi, s. 23, 25.</ref> Ancak Ensar’ın hesaplanmamış bu girişimi kendi eliyle İslam tarihi boyunca<ref>Mesela, Kuleyni, s. 58; Şehristani, 1/30.</ref> baş gösteren en büyük fitnenin şekillenmesine neden olmuştur. Tarihin de tanıklık ettiği üzere Hz. Peygamber Efendimiz'in önceden öngörüde bulunduğu bir çok isyan ve ayaklanmalar oradan alevlenmiştir.

== Ebu Bekir ve Hz. Peygamberin Vefatı ==

Hz. Resulü Kibriya Efendimizin (s.a.a) vefat ettiği esnada Ebu Bekir’in nerede olduğu konusundaki rivayetler farklıdır:

* Bazı rivayetlere göre Hz. Resulullah’ın yanında hazır olduğu ve başka bir rivayette Medine halkından bir kabileyi görmek için onların yanına gittiği yönündedir.<ref>İbn Sa’d, 2/265, 269; Taberi, 3/200, 202.</ref>

* Başka bir rivayete göre mescitte veya Hz. Resulullah’ın yanında olmadığı ve nerede olduğuna dair bir belirsizliğin olduğu yönündedir.

* Ünlü görüşe göre ise Seneh’te olduğu<ref>Buhari, 5/142, 143.</ref> ve Salim bin Ubeyd’in onu bu vefattan haberdar ettiği yönündedir.<ref>İbn Kesir, 5/244.</ref>

Rivayetlere göre Ebu Bekir mescide gittiğinde [[Ömer]], halkın içinde durmuştu ve kim Hz. Resulullah’ın (s.a.a) vefat ettiğini söylerse onlara münafık yakıştırması yaparak ölümle tehdit etmekteydi. Bu rivayetlere göre Ebu Bekir bu sahneyi görünce bir şey olmamış gibi Hz. Resulullah’ın evine gider. Hz. Peygamber'in üzerinde bulunan örtüyü yüzünden kaldırarak anlından öperek bir iki cümle konuştuktan sonra mescide gider ve Ömer’e şöyle der: “Sakin ol Ömer! Sessiz” daha sonra [[Kur’an]]’dan<ref>Al-i İmran, 3/144, Zümer, 39/30 veya her ikisi.</ref> bir ayetle Hz. Resulullah’ın ölümünü teyit eder.<ref>İbn Hişam, 4/305,306; Taberi, 3/200,203; İbn Sa’d, 2/265, 270.</ref> Ebu Bekir oraya gelmeden önce Hz. Resulullah’ın (s.a.a) vefatını Abbas ve başkaları aynı ayetle hatırlatarak uyarmış, ancak Ömer onların sözlerine kayıtsız kalarak önemsememiştir.<ref>İbn Sa’d, 2/267; Belazuri, Ensab, 1/567.</ref><br />

Bazı araştırmacı yazarlar, Hz. Resulullah’ın ölümü hakkında Ömer’in böyle anlamsız bir tutum takınmasının ve Ebu Bekir’in onu sakinleştirmek için okuduğu ayetten haberdar olmadığının gerçekleri yansıtmadığını ileri sürmüşlerdir. Bu araştırmacı yazarlara göre büyük bir ihtimalle, Ömer, Hz. Resulullah’ın vefat ettiğini kesin olarak bilmekteydi, ancak kendi düşüncesindeki kişi dışında birinin halife seçilmesi ve ona biat edilmesi endişesi taşıdığından, uygun bir zamanın gelmesini ve beklediği kişinin (Ebu Bekir’in) çıkıp gelmesi için böyle bir kurgu düzenleyerek Efendimiz'in (s.a.a) vefatını inkâr etmeye koyulmuştur.<ref>Örneğin. İbn Sa’d, adı geçen yerler.</ref> Ebu Bekir’in oraya gelerek Ömer’i bu ayetle sakinleştirene kadar kimsenin sözünü dinlememesi ve aynı ayeti defalarca başkalarının ona hatırlatmasına rağmen tutumundan vazgeçmemesi<ref>Bkz. Ebu Bekir, Dairetu’l-Maarif Bozorg İslami.</ref> ve yine sakinleşir sakinleşmez Hz. Resulullah’ın naaşını yerde koyarak defin, [[kefen]], [[gusül]] ve cenaze namazı işlemelerine katılmayarak hiçbir şey olmamış gibi arkadaşı Ebu Bekir’le birlikte Sakife’ye giderek halife seçimine iştirak etmesi bu görüşü teyit etmektedir.

Sakife ile ilgili hadiselerin bu aşaması ve Ebu Bekir’in hilafete seçilmesi, yani Ebu Bekir’in mescit te hazır olması ile birlikte Ömer ve [[Ebu Ubeyde bin Cerrah]] ile Ensar’ın toplandığı Sakife’ye gitmeleri hakkında çeşitli rivayetler bulunmaktadır.<ref>İbn Hişam, 4/306,308; İbn Sa’d, 3/181,182; Taberi, 3/203,204; el-İmamet, 1/5; Belazuri, 1/581.</ref> Elde olan bazı rivayetlere göre Ebu Bekir, Ömer ve Ebu Ubeyde bin Cerrah’ın Esnar’ın [[Sakife]]’de kendi aralarında toplantı yaptıklarını duymadan ve onların toplantılarına katılmadan önce Ebu Ubeyde’nin evinde halife seçimi hakkında kısa bir istişare toplantısı yaptıkları muhtemeldir.<ref>Caferi, 45.</ref>

Sakife’de yaşananlar ve Muhacir ve Ensar arasında yapılan konuşmalar hakkında nakledilen rivayetler oldukça ünlüdür. Tarihi kaynakların belirttiğine göre Ebu Bekir’in halife olarak seçilmesinin büyük tartışma ve çekişmelerden sonra olduğu, Esnar’dan Habbab bin Munzir’in Muhacirlere kılıç çektiği ve Sa’d bin Ubade’nin Ömer’in sakallarından tutarak çektiği<ref>Taberi, 3/220,223; Halebi, 3/359.</ref> ve bu hengâmede Sa’d bin Ubade’nin ayaklar altında kalarak ezilme tehlikesi geçirdiği, ciddi yaralanma ve ölümlerin yaşanabileceği kargaşa ve çekişme ortamında Ömer’in bir konuşma yaparak Ebu Bekir’in halife seçilmesini sağlaması ve ona biat alınması konusunda ana oyuncu olduğunu hilafeti döneminde Mescid-i Nebi’de minberde ona (Ebu Bekir’e) biat alınması konusunu açıkladığında itiraf etmiş ve orada hazır bulunan İbn Abbas da bunu teyit etmiştir. Bu tarihi belgeyi ünlü tarihçiler İbn Hişam<ref>İbn Hişam, 4,308,310.</ref>, Taberi<ref>Taberi, 3/204,206.</ref>, İbn Habban<ref>İbn Habban, 2/152, 156.</ref> ve başkaları nakletmiştir. Ömer’in okuduğu bu hutbe ve başka kaynaklara göre, Ebu Bekir’in müdahalesi ile Sa’d bin Ubade’nin hasta olmasına rağmen toplantıdan dışarı atılması ile Sakife’deki toplantı normale dönmüş ve tartışmalar son bulmuştur.

Muhacir ve Ensar arasında Hz. Resulullah’ın halifesi ve hilafet seçimi konusunda çekişme ve tartışmalar yaşanmış ve her iki grup da kendi üstünlüklerinden dem vurmuştur. Dolayısıyla her grup kendi fazilet ve menkıbelerini zikrederek karşı gruba karşı üstünlüklerini ortaya koymaya çalışmıştır.<ref>Haşimi Hoi, Seyyid Habibullah, Minhacu’l-Beraat fi Şerhi Nehcü’l-Belağa, Tahran, mektebetu’l-İslami, dördüncü baskı, k. 1405, c. 5, s. 82, hutbe, 66.</ref><br />

Sakife gününde, ilk önce Sa’d bin Ubade, orada olanlar için bir konuşma yapmış, Ensar grubunu oldukça övmüş, onların faziletlerini saymış ve onların İslam’daki fedakârlık ve hizmetlerini sayarak şöyle demiştir: “Resulullah’ın (s.a.a) vasi ve halifeliğine yalnızca Ensar layıktır.” Sonra Ensar, Sa’d bin Ubade’ye Hz. Resulullah’ın halifesi unvanı ile biat etmek istemiştir. Sonra aralarında şöyle bir konuşma geçmiştir: “Eğer Muhacirler; bizler Muhaciriz, Peygamberin yardımcıları, yârenleri ve kabilesindeniz siz (Ensar) neden Peygamberin halifeliği konusunda tartışıyorsunuz” derlerse, ne diyeceksiniz? Bu soruya karşı şöyle cevap vereceklerini demişlerdir: “Biz Ensar’dan bir emir, siz Muhacirlerden bir emir seçilsin ve bizler bunun dışında hiçbir şeye razı değiliz. Zira Peygamber ve Müslümanlara biz sığınma verdik ve İslam’ın galip gelmesini sağladık.”<ref>Caferi, Muhammed Taki, tercüme ve tefsir Nehcü’l-Belağa, Tahran, c. 11, s. 104.</ref><br />

Bu esnada Ebu Bekir, Ömer ve Ebu Ubeyde bin Cerrah gelirler ve oradakilerin Sa’d bin Ubade’ye olan ilgisini kırarak Ebu Bekir’e biat alırlar. Orada yaşanan tartışma sırasında Ömer, Ensar’a şöyle demiştir: “İki kılıç bir kılıfa sığmaz, Arap halkı size itaat etmez.” İki grup (Ensar ve Muhacir) üstünlüklerini, iyiliklerini İslam’daki geçmişlerini saymış ve sonuçta Muhacirler Ensar’a galip gelerek hilafeti ele geçirmişlerdir. Bu şekilde Ömer’in isteği ile Ebu Bekir’e biat alınır…”<ref>Kazvini, Molla Salih, Şerh Nehcü’l-Belağa, tashih Seyyid İbrahim Miyanci, Tahran, İslamiye baskısı, c. 1, s. 215.</ref><br />

Kureyş’in Hz. Resulullah’ın (s.a.a) ardıl ve vasisi olduğunu kanıtlamak için ileri sürdüğü delil şuydu: “Kureyş, Hz. Resulullah’ın dalı olduğu bir ağacın başka bir dalıdır.”<ref>Mutahhari, Murtaza, Seyri der Nehcü’l-Belağa, Tahran, Sadra, ikinci baskı, s. 152.</ref><br />

Muhacirin (Ebu Bekir, Ömer ve Ebu Ubeyde bin Cerrah) Ensar’a galip gelmek için istifade ettiği delillerinden biri de Peygamberin Kureyş’ten olduğu ve onların da Peygamberin taifesinden olduğuydu.<br />

Ünlü tarihçi İbn Ebi’l Hadid, [[Nehcü’l-Belağa]]’nın (65. Hutbesinin) açıklamasında şöyle yazmaktadır: “Ömer, Ensar’a şöyle dedi: ‘Araplar asla sizin emirlik ve hükümetinize razı olmaz. Zira Peygamber sizin kabilenizden değil, ama Peygamberin akrabalarından birisi hükümet ederse kesinlikle ona itaatten kaçınmazlar.’ (burada Hz. Ali’nin şu sözünü nakletmektedir): ‘Hükümet ve Muhammedî miras konusunda bizimle yarışabilecek ve çatışabilecek birisi var mıdır? Oysa bizler onun yakınları ve akrabalarıyız.”<ref>Mutahhari, Murtaza, Seyri der Nehcü’l-Belağa, Tahran, Sadra, ikinci baskı, s. 152.</ref>

# Kureyş boyları (Muhacirler, bilhassa [[Beni Haşim]], Beni Ümeyye ve Beni Mahzum) arasında yaşanan taife rekabetleri, az bir öneme sahip Beni Teym kabilesinden Ebu Bekir’in liderliğini kabul etmelerini kolaylaştırmıştır. Zira Beni Teym hanedanı, Kureyş kabilesi arasında aciz bir konuma sahipti ve asla herhangi bir savaşta övgüye değer bir başarı kazanamamış veya siyasi çekişmelerde adlarını duyuracak bir oluşumda bulunmamışlardı. Bu yüzden Ebu Bekir üzerinde bir anlaşma sağlanabilir ve halk arasında büyük bir sorun yaşanmayabilirdi.<ref>Caferi, s. 47, 49.</ref>

# Evs ve Hazrec kabileleri arasında süregelen köklü ve tarihsel düşmanlık ve bu iki kabile içindeki aşiretlerin birbirlerini çekememe ve kıskançlıkları, Ebu Bekir’in Sakife’deki başarısı için güçlü bir neden olmuştur. Habbab bin Munzir’in Ömer ve Ebu Ubeyde bin Cerrah’tan sonra Ebu Bekir’e biat eden Sa’d bin Ubade’nin amcaoğlu Beşir bin Sa’d’a yönelik sözleri ve yine Evs kabilesinin ileri gelenlerinden Useyd bin Hadir’in Evs kabilesine yaptığı konuşma ve Hazrec kabilesinin<ref>Taberi, 3/220, 222; Yakubi, 2/124; el-İmamet, 1/8, 9.</ref> emir olma ihtimaline karşı onları korkutarak uyarması, bu görüşün doğruluk ve sıhhatini ortaya koymaktadır.<ref>Mufid, 101; Caferi, aynı yer; Behbudi, 14, 15; Sadr, s. 79.</ref>

# [[Hz. Ali]] (aleyhi selam), Abbas ve diğer Beni Haşim’in ileri gelenlerinin Hz. Resulü Kibriya Efendimiz'in (s.a.a) cenaze işlemleriyle meşgul olmaları ve onların seçim ve biatten<ref>Mufid, aynı yer; Tabersi, 1/ 94; el-İmamet, 1/12.</ref> habersiz olmaları, Ebu Bekir’in hükümeti ele geçirmesini kolaylaştırmıştır. Ensar’dan Munzir bin Erkam’ın Abdurrahman bin Avf’a: ‘Adını andığın kişi, yani Ali bin Ebu Talip bu işi (halifeliği) talep etmiş olsaydı, hiç kimse ona karşı gelmez ve muhalefet etmezdi’<ref>Yakubi, 2/123.</ref> sözü de bu görüşü teyit etmektedir.<br />

Ünlü Şia âlimi [[Şeyh Mufid]], Ebu Bekir’in bu başarısını birkaç cümlede şöyle özetlemiştir: “Hz. Ali’nin (a.s) Hz. Peygamber'in (s.a.a) cenaze işleri ile meşgul olması; Beni Haşim’in (halife seçimi) sahnesinden uzak olması ve Peygamberin yas ve matemine bürünmesi; Ensar arasında ihtilaf ve anlaşmazlık; “Tulega ve müellefetu’l-Gulub”/azat edilmişler ve kalpleri İslam’a ısındırılacaklar”ın isteminin hoş karşılanmaması.”<ref>Müfid, s. 101.</ref>

Sakife’de Ebu Bekir’e biat edilmesi ve ardından orada hazır olanların da biat etmesi ile Medine’de biat alınma işlemlerini hızlandıran ve yayan neden Beni Eslem kabilesi nin orada hazır olmasıdır. Nakledildiğine göre Sakife’de biat işlemi bittikten sonra Muhacire bağlı olan Beni Eslem kabilesi Medine’ye girmiş ve cadde ve sokakları doldurarak Ebu Bekir’e biat almışlardır.<ref>Taberi, 3/205; Feyyaz, 131.</ref> Öyle ki hatta Ömer<ref>Belazuri, Ensab, 1/590, 591.</ref>: “Beni Eslem kabilesi sahneye çıkmadan önce ben, zafer kazanılacağından emin değildim”, demiştir.<ref>Taberi, 3/222.</ref><br />

Şeyh Mufid’in Ebu Mihnef’ten naklettiğine göre Beni Eslem kabilesi yiyecek ve gıda temini için Medine’ye gelmişlerdi. Muhacir onlara şöyle demiştir: “Peygamberin halifesi unvanı ile (Ebu Bekir’e) biat almamıza yardımcı olursanız size yiyecek ve gıda vereceğiz.” Bu şekilde Beni Eslem kabilesi gıda ve yiyecek alma ümidi ile Ebu Bekir’e yardım etmiştir. Hatta Ebu Bekir’e biat etmeğe yanaşmayanlara baskı yaparak zorla biat almış ve yerine göre karşı çıkanları döverek biate mecbur etmişlerdir.”<ref>El-Cemel, 59.</ref>

== Hz. Ali’nin Karşı Çıkmamasının Nedenleri ==

İmam Ali (aleyhi selam), Sakife’de yaşanan hilafet seçimi sırasında Abbas bin Abdulmuttalib ve bazı Muhacirlerle birlikte Hz. Resulullah’ın (salallahu aleyhi ve alih) gusül, kefen ve defin işlemleri ile meşguldü.<ref>Et-Tenbih ve’l-Eşraf, s. 247.</ref><br />

[[Sahihi Buhari]] ve Sahihi Müslim gibi Ehlisünnet'in en önemli iki kitabında İmam Ali (aleyhi selam) Hz. Resulullah’ın (s.a.a) vefatından altı ay boyunca [[Hz. Fatıma]]’nın (s.a) yaşadığı sürece Ebu Bekir’e biat etmemiştir.<ref>Sahih Buhari, c. 5, s. 82; Sahih Muslim, c. 5, s. 154.</ref><br />

Yine Buhari’nin üstadı Abdurrezzak ''el-Musannef'' kitabında şöyle yazmaktadır: “Yalnızca Ali (as) değil, aynı zamanda [[Beni Haşim]]’den hiç kimse altı ay boyunca (Ebu Bekir’e) biat etmemiştir.”<ref>El-Musannef, c. 5, s. 472.</ref>

* Ensar’a karşı koymak için neden yalnızca 3 kişi (Ebu Bekir, Ömer ve Ebu Ubeyde bin Cerrah) Sakife’ye gitmiştir?

* Beni Eslem kabilesi neden ve niçin o saatlerde Medine’de hazır bulunmaktaydı? Neden kâinatın efendisi Hz. Resulü Kibriya Efendimizin (s.a.a) cenaze işlemlerine katılmak yerine hepsi birden topluca Sakife’ye gitmiş ve Ebu Bekir’e biat ederek ona biat almışlardır?

# Hz. Peygamber'in Emri ile kurulan Usame ordusuna itaatsizlik edilerek Medine’ye geri dönülmesi<ref>İbn Ebi’l-Hadid, 1/159, 160; ayrıca Bkz. Taberi, 3/184, 186.</ref>

# [[Ömer]] tarafından Hz. Resulullah’ın (s.a.a) öldüğünün inkâr edilmesi<ref>İbn Hişam, 4/305; İbn Sa’d, 2/266, 267, 270; Taberi, 3/200.</ref>

# Hz. Peygamber'e (s.a.a) kâğıt kalem getirilmesinin önlenmesi<ref>Muslim, 2/1259; Buhari, 1/37; İbn Sa’d, 2/242, 245.</ref>

# Hz. Resulullah’ın hastalığı döneminde onun yerine [[cemaat imamı]] olarak [[namaz]] kılmaya çalışılması<ref>Ahmed bin Hambel, aynı yerler; Taberi aynı yerler, 3/190; Mufid, el-İrşad, 97, 99.</ref>

# Müminlerin Emiri Hz. Ali’nin (aleyhi selam) Ömer’e şöyle demesi: “Hilafet sütünü iyi sağ, çünkü senin için de bir nasibi olacaktır. Bugün [[Ebu Bekir]] için onun dizginlerini sıkıca eline al ki yarın senin ihtiyarında olsun.”<ref>İbn Ebi’l-Hadid, 6/11.</ref>

# Muaviye’nin Ebu Bekir ve Ömer’in Hz. Ali karşıtlığının alt yapısı ve hilafetin gasp edilişine değindiği Muhammed bin Ebu Bekir’e yazdığı mektubun varlığı<ref>Mesudi, Muruc, 3/21, 22.</ref>

# Ömer’in Ebu Lulu tarafından yaralandığında “eğer Ebu Ubeyde yaşasaydı onu kendi yerime (halife olarak) atardım” demesi.<ref>İbn Sa’d, 3/413.</ref><br />

Dolayısıyla eldeki veriler ve kanıtlar ışığında Ebu Bekir’e biat edilmesi önceden düşünülmemiş, kendiliğinden gelişen bir oldubitti değil, bilakis önceden tasarlanmış ve programlanmış bir hadisedir.<ref>Halili, 37.</ref> Bazı rivayetlerde de bunun çok daha öncelerden (Hz. Resulullah zamanında) tasarlandığı açıklanmıştır.<ref>Tabersi, Ahmed, 1/110.</ref> Lammens, “Üç kişilik Şura” adlı makalesinde bu üç kişinin (Ebu Bekir, Ömer ve [[Ebu Ubeyde bin Cerrah]]) çok öncelerden işbirliği yaptığını detaylı bir şekilde ele almış ve orada Ehlisünnet'ten naklettiği hadislerde Ömer’in sonralardan İbn Abbas’a Ebu Bekir’in Beni Haşim’i bir kenara itme planını tasarladığını itiraf ettiğinden bahsetmiştir. Zira Ebu Bekir’e göre “hilafet ve [[nübüvvet]] bir ailede (Beni Haşim ailesinde) birleşemezdi.” İşte bu yüzden bu üç kişilik yüksek şuranın iki üyesi (Ebu Bekir ve Ömer) hilafet ve idareyi peş peşe ele geçirmişti ve eldeki rivayetlere göre Ebu Ubeyde bin Cerrah, o dönemde yaşıyor olsaydı, Ömer’in vasiyeti gereği<ref>Ahmed bin Hambel, 1/18; İbn Sa’d, 3/342, 343; Taberi, 4/227.</ref> üçüncü halife olarak ortaya çıkacaktı.<ref>Lammens, s. 113, 117, 137, 138, 142, 143.</ref>

* [[Sakife-i Beni Saide]]

* İbn Ebi’l-Hadid, Abdulhamid bin Hibetullah, Şerhu Nehcü’l-Belağa, Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim baskısı, Kahire, m. 1959.

* İbn Sa’d, et-Tabakatu’l-Kubra, Beyrut, Daru sadr.

* İbn Kesir, Ebu’l-Feda İsmail bin Ömer bin Kesir ed-Dimeşki, el-Bidayet ve’n-Nihayet, Beyrut, Daru’l-Fikr, m. 1986.

* İbn Mace, Muhammed bin Yezid, Sünen, Muhammed Fuad Abdulbaki baskısı, Kahire, m. 1954.

* İbn Hişam, es-Siyretu’n-Nebeviyye, Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim baskısı, Kahire, m. 1936.

* Ahmed bin Hambel, Müsned, Kahire, k. 1313.

* Buhari, Muhammed bin İsmail, Sahih, Kahire, k. 1315.

* Belazuri, Ahmed bin Yahya, Ensabu’l-Eşraf, c. 1, Muhammed Hamidullah baskısı, Kahire, m. 1959.

* Behbudi, Muhammed Bakır, Siyre Alevi, Tahran, ş. 1368.

* Caferi, Muhammed Taki, Tercüme ve tefsir, Nehcü’l-Belağa, Tahran, Defter Neşr Ferheng İslami, yedinci baskı, ş. 1376.

* Halili, Muhammed Ali, Havaşi ve talikat Ali ve Ferzendaneş.

* Şehristani, Muhammed bin Abdulkerim, el-Milel ve’n-Nihel, Muhammed bin Fethullah Bedran baskısı, m. 1956.

* Sadr, Muhammed Bakır, Fedek Der Tarih, Tercüme Mahmut Abidi, Tahran, ş. 1360.

* Tabersi, Ahmed bin Ali, el-İhticac, Muhammed Bakır Musevi Horasani baskısı, Necef, m. 1966.

* Taberi, Ebu Cafer Muhammed bin Cerir, Tarih el-Umem ve’l-Muluk, tahkik, Ebu’l-Fazl İbrahim, Beyrut, Daru turas, ikinci baskı, 1967.

* Abdurrezzak, Ebu Bekir bin Humam es-Sinani, el-Musannef, el-Meclisi ilmi, Güney Afrika, m. 1970.

* Feffaz, Ali Ekber, Tarihi İslam, Tahran, ş. 1335.

* Kazvini, Molla Salih, Şerh Nehcü’l-Belağa, Tashih Seyyid İbrahim Miyaneci, Tahran, İslamiye baskısı, k. 1380.

* Kuleyni, Muhammed bin Yakub, er-Ravzat mine’l-Kafi, Ali Ekber Gaffari baskısı, Tahran, ş. 1348.

* Mesudi, Ali bin Hüseyin, et-Tenbih ve’l-Eşraf, Beyrut, Daru Suab.

* Mesudi, Murucu’z-Zeheb, Muhammed Muhyiddin Abdulhamid baskısı, Beyrut, m. 1367.

* Muslim bin Hüccac, Sahih, İstanbul, m. 1401.

* Mutahhari, Murtaza, Seyri Der Nehcü’l-Belağa, Tahran, Sadra, ikinci baskı, ş. 1354.

* Mufid, Muhammed bin Muhammed, el-Cemel, Kum, Mektebetu’d-Devari.

* Vakıdi, Muhammed bin ömer, el-Mağazi, Marseden Conz, Londra, m. 1966.

* Haşimi Hoi, Seyyid Habibullah, Minhacu’l-Beraat fi Şerhi Nehcü’l-Belağa, Tahran, Mektebetu’l-İslamiye, dördüncü baskı, k. 1405.

* Yakut Hamevi, Şahabeddin Ebu Abdullah bin Abdullah, Mu’cem el-Buldan, Beyrut, Daru Sadır, ikinci baskı, m. 1995.

* Yakubi, Ahmed bin İshak, Tarih, Beyrut, m. 1960.