Anonim kullanıcı
İmam Hasan Askeri (a.s): Revizyonlar arasındaki fark
düzenleme özeti yok
imported>Moghaddami Değişiklik özeti yok |
imported>Moghaddami Değişiklik özeti yok |
||
64. satır: | 64. satır: | ||
'''İmam Hasan Askeri''' (232-260 h.k.) (Arapça: الإمام الحسن العسكري), [[Hz. Muhammed]]'in soyundan gelen [[On İki İmam]]'ın on birincisidir. Babası [[İmam Hadi]]'nin [[şehadet]]inden sonra hicri 254'te [[İmamet]] makamına ulaştı. [[Hz. Peygamber]]imizin (s.a.a) müjdelediği, bütün ilahi dinlerde vaat edilmiş, gelişi ile dünyayı adaletle dolduracak ve evrensel ilahi hükumeti kuracak olan [[İmam Mehdi]]'nin (a.s) babasıdır. | '''İmam Hasan Askeri''' (232-260 h.k.) (Arapça: الإمام الحسن العسكري), [[Hz. Muhammed]]'in soyundan gelen [[On İki İmam]]'ın on birincisidir. Babası [[İmam Hadi]]'nin [[şehadet]]inden sonra hicri 254'te [[İmamet]] makamına ulaştı. [[Hz. Peygamber]]imizin (s.a.a) müjdelediği, bütün ilahi dinlerde vaat edilmiş, gelişi ile dünyayı adaletle dolduracak ve evrensel ilahi hükumeti kuracak olan [[İmam Mehdi]]'nin (a.s) babasıdır. | ||
İmam Hasan b. Ali (a.s.) ve babası [[İmam Ali b. Muhammed]] (a.s.) Abbasiler tarafından [[ | İmam Hasan b. Ali (a.s.) ve babası [[İmam Ali b. Muhammed]] (a.s.) Abbasiler tarafından [[Samerra]]'da askeri ordu bölgesinde zorla alıkonulmasından dolayı, ''Askeri'' lakabıyla anılmaktadır. Samerra’daki zorunlu ikamet, bu iki İmamın (a.s) tüm hareketlerinin hükümet güçleri tarafından kontrol altında tutulmasına neden olmuştur. Dolayısıyla [[Şiiler]], bu dönemde imama (a.s) ulaşma yolunda büyük kısıtlamalar ile karşı karşıya kalmıştır. | ||
İmam Askeri (a.s) takipçileri ile temsilcileri aracılığı ile ve mektuplaşarak irtibat sağlyordu. Ör: İmam Mehdi'nin has naiplerinden biri olan Osman b. Said, o hazretin özel temsilcilerinden biri sayılmaktaydı. | İmam Askeri (a.s) takipçileri ile temsilcileri aracılığı ile ve mektuplaşarak irtibat sağlyordu. Ör: İmam Mehdi'nin has naiplerinden biri olan Osman b. Said, o hazretin özel temsilcilerinden biri sayılmaktaydı. | ||
75. satır: | 75. satır: | ||
== Nesebi == | == Nesebi == | ||
Hz. İmam Hasan Askeri'nin (a.s) nesebi, sekiz vasıta ile [[Şii]]<nowiki/>lerin ilk imamı [[Hz | Hz. İmam Hasan Askeri'nin (a.s) nesebi, sekiz vasıta ile [[Şii]]<nowiki/>lerin ilk imamı [[Hz. Ali]] b. [[Ebi Talib]]'e (a.s) yetişmekedir. <ref>Sem'ani, El-Ensab, (1962 m /1382 h.k.) 9.c, 300.s.</ref> Babası İmam Hadi (a.s) İmamiye Şiasının onuncu imamıdır. Şii kaynaklara göre o hazretin annesi cariye idi ve Hudeys veya Hadise adıyla anılmaktaydı.<ref>Kuleyni, Kafi, (1391 h.k.) 1.c, 503.s; Müfit, El-İrşad, (1414 h.k.) 2.c, 313.s.</ref> Diğer bazı kaynaklar onun adını Susen<ref>İbni Talha, Metalibu's-Suul, (1371 h.k.) 2.c, 78.s; Sebt b. Cevzi, Tezkiretu'l-Havas (1383 h.k) 362.s. Elbette bazı kaynaklarda, "Susen" ismi, İmam Hadi'nin (a.s) annesinin adı olarak geçmektedir. (Nevbahti, Firaku'Şia -1355 h.k.- 93.s) Diğer bir nakle göre ise İmam Mehdi'nin (a.f) annesinin adı olarak zikredilmiştir. (İbni Ebi's-Selc, Tarihu'l-Eimme, Mecmuai Nefise, -1396 h.k- 26.s.)</ref> Asefan<ref>Nevbahti, fıraku'ş-Şia, (1355 h.k.) 96.s; Rivayete göre onun adı başlangıçta Asefan idi ve İmam Hadi (a.s) ona Hadis adını verdi. </ref> ve Selil<ref>Hüseyin b. Abdulvahhab, Uyunu'l-Mucizat, (Necef, 1369 h.k.) 123.s.</ref> olarak nakletmişlerdir. | ||
İmam Hasan Askeri'nin (a.s) Cafer adında bir kardeşi vardı ki Şialar nezdinde o, Cafer-i Kezzab /yalancı Cafer olarak bilinir. Zira o, İmam Hasan Askeri'nin (a.s) şehadetinden sonra, o hazretin bir çocuğunun olduğunu inkar etmiş kendisinin imamın tek varisi olduğunu söyleyerek, imamet iddiasında bulunmuştur.<ref>Tabesi, Hayatu'l-İmamu'l-Askeri (1382 h.k) 320-324.s</ref> Seyyid Muhammed ve Seyyid Hüseyin o hazretin diğer iki kardeşi idiler.<ref>Müfit, El-İrşad, (1413 h.k.) 2.c, 311-312.s; İbni Rüstem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k) 425.s.</ref> | İmam Hasan Askeri'nin (a.s) Cafer adında bir kardeşi vardı ki Şialar nezdinde o, Cafer-i Kezzab /yalancı Cafer olarak bilinir. Zira o, İmam Hasan Askeri'nin (a.s) şehadetinden sonra, o hazretin bir çocuğunun olduğunu inkar etmiş kendisinin imamın tek varisi olduğunu söyleyerek, imamet iddiasında bulunmuştur.<ref>Tabesi, Hayatu'l-İmamu'l-Askeri (1382 h.k) 320-324.s</ref> Seyyid Muhammed ve Seyyid Hüseyin o hazretin diğer iki kardeşi idiler.<ref>Müfit, El-İrşad, (1413 h.k.) 2.c, 311-312.s; İbni Rüstem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k) 425.s.</ref> | ||
85. satır: | 85. satır: | ||
İmam Hasan Askeri’nin (a.s) künyesi “Ebu Muhammed”dir.<ref>İbni Rüsem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k.) 424.s</ref> Bazı kaynaklarda "Ebu'l-Hasan"<ref>İbni Rüsem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k.) 424.s</ref>, "Ebu'l-Hüccet"<ref>Haz'eli, Mevsuatu'l-İmamu'l-Askeri (a.s), (1426 h.k), c.1, s. 32</ref> ve "Ebu'l-Kaim"<ref>Haz'eli, Mevsuatu'l-İmamu'l-Askeri (a.s), (1426 h.k.), c.1, s. 32</ref> künyeleriyle de anılmıştır. | İmam Hasan Askeri’nin (a.s) künyesi “Ebu Muhammed”dir.<ref>İbni Rüsem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k.) 424.s</ref> Bazı kaynaklarda "Ebu'l-Hasan"<ref>İbni Rüsem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k.) 424.s</ref>, "Ebu'l-Hüccet"<ref>Haz'eli, Mevsuatu'l-İmamu'l-Askeri (a.s), (1426 h.k), c.1, s. 32</ref> ve "Ebu'l-Kaim"<ref>Haz'eli, Mevsuatu'l-İmamu'l-Askeri (a.s), (1426 h.k.), c.1, s. 32</ref> künyeleriyle de anılmıştır. | ||
== Doğumu == | == Doğumu == | ||
Kaynaklar çoğunlukla İmam Hasan Askeri'nin (a.s) doğumunun [[Medine]]'de gerçekleştiği görüşündedirler.<ref>Şeyh Müfit, El-İrşad, (1414 h.k) c.2, s.313; Şeyh Tusi, Tehzibu'l-Ahkam, (1407 h.k) c.6, s.92.</ref> Ancak o hazretin [[ | Kaynaklar çoğunlukla İmam Hasan Askeri'nin (a.s) doğumunun [[Medine]]'de gerçekleştiği görüşündedirler.<ref>Şeyh Müfit, El-İrşad, (1414 h.k) c.2, s.313; Şeyh Tusi, Tehzibu'l-Ahkam, (1407 h.k) c.6, s.92.</ref> Ancak o hazretin [[Samerra]] da doğduğu görüşüne de yer verilmiştir.<ref>İbni Hatem, Ed-Dürrü'n-Nazim, Müessesetu'n-Neşri'l-İslami, s. 737.</ref> İmamiye mezhebine ait kaynakların çoğu o hazretin, hicretin 232. yılında [[Rebiülahir]] ayında dünyaya gözlerini açtığını belirtmişlerdir.<ref>Nevbahti, Fıraku'ş-Şia, (1355 h.k) s.95; Kuleyni, Kafi, (1391 h.k.) c.1, s. 503; Şeyh Müfit, El-İrşad, (1414 h.k.) c.2, s. 313.</ref> İmam Hasan Askeri'nin bizzat kendisinden nakledilen bir rivayete de aynı tarih zikredilmiştir.<ref>İbni Rüstem Teberi, Delailu'l-İmamet, (1413 h.k) s. 423</ref> Fakat Ehlisünnet kaynakları ve bazı [[Şii]] kaynaklarda o hazretin doğumunu, 231. h.k yılı olarak kaydetmişlerdir.<ref>İbni Ebi's-Selc, Tarihu'l-Eimme, Mecmuatu Nefise, (1396 h.k.) s.14; Mes'udi, İsbatu'l-Vasiyye, (1409 h.k.) s. 258.</ref> [[Şeyh Mufid]], Mesaru'ş-Şia adlı eserinde imamın doğum gününün, [[Rebiülahir]] ayının onunda olduğunu kaydetmiştir.<ref>Şeyh Müfid, Mesaru’ş- Şia, (1414 h.k.) s. 52; Bkz. İbni Tavus, El-İkbal, c.3, s.149; Şeyh Tusi, Misbahu'l-Müçtehit, (1339 h.k.) s. 792.</ref> Ancak kameri 6. yy.da bu iddia bir kenara itilmiş ve o hazretin doğum gününün Rebiulahir ayının sekizinci gününde olduğu görüşü şöhret bulmuştur.<ref>Bkz. İbni Şehraşub, Menakıbi Âl-i Ebitalib, (1376 h.k), c.3, s.523; Tebersi, E’lamu’l- Vera Bi-İ'lamu’l Huda, s. 349; Tacu'l-Mevalid, (1396 h.k.), 57.s.</ref> Elbette İmamiye mezhebince meşhur olan görüş de budur. | ||
== Şehadeti == | == Şehadeti == | ||
İmam Hasan Askeri (a.s), 260 h.k. yılı, Rebiülahir ayının 8. günü, Abbasi halifelerinden Mutemet'in hükumeti döneminde, 28 yaşında [[ | İmam Hasan Askeri (a.s), 260 h.k. yılı, Rebiülahir ayının 8. günü, Abbasi halifelerinden Mutemet'in hükumeti döneminde, 28 yaşında [[şehit]] edilmiştir.<ref>Kuleyni, Kafi, (1391 h.k.) c.1, s.503; Şeyh Müfid, El-İrşad, (1414 h.k.) c.2, s.314.</ref> O hazretin [[Rebiülahir]] ve [[Cemaziyelevvel]] aylarında şehit olduğuna dair farklı rivayetler de nakledilmiştir.<ref>Bkz. Mukaddesi, Bazpejuhi tarih-i viladet ve şehadeti masuman, (1391 h.ş.) s. 530-533.</ref> Tebersi'nin E'lamu'l-Vera adlı eserinde naklettiğine göre, [[İmamiye]] mezhebi mensubu alimleri, çoğunlukla İmam Hasan Askeri'nin (a.s) zehirletilerek şehit edildiği görüşündedirler. Onların dayanakları, [[İmam Cafer Sadık]]'tan (a.s) nakledilen şu hadis-i şeriftir ki o hazret şöyle buyuruyor: «Vallahi biz [[Ehlibeyt]]ten her birimiz ya katledilir veya başka bir şekilde şehit ediliriz.»<ref>Tebesi, E'lamu'l-Vera, (1414 h.k.) c.2, s. 131.</ref> Bazı tarihi haberlerden elde edilen haberlere bakılırsa, Mutemetten önce gelmiş olan iki halife de İmam Hasan Askeri'yi (a.s) katletme girişiminde bulunmuşlardır. Bir rivayete göre Abbasi halifelerinden Mutazz, emrinde olan kimselerden birine, İmamı [[Kufe]] yolunda öldürmesi emrini vermiş, fakat haklın bu suikasttan haberdar olmasıyla, bunu başaramamıştır.<ref>Şeyh Tusi, El-Gaybet, (1398 h.k) s. 208; Attari, Müsnedu'l-İmamu'l-Askeri (a.s), (1413 h.k), s.92.</ref> Diğer bir rivayete göre ise Abbasi halifelerinden Muhtedi, İmamı zindanda iken şehit etme girişiminde bulunmuş, fakat onun da bu kararı gerçekleşmemiş ve hilafeti son bulmuştur.<ref>Mes'udi, İsbatu'l-Vasiyye, (1409 h.k) s. 268; Kuleyni, Kafi, (1391 h.k.), c.1, s. 268.</ref> İmam Askeri (a.s), [[Samerra]]'da daha önce [[İmam Hadi]]'nin (a.s) da defnedilmiş olduğu kendi evinde defnedilmiştir.<ref>Şeyh Müfit, El-İrşad, (1414 h.k) c.2, s.313.</ref> Mutemet'in vezirlerinden biri olan Abdullah b. Hakan'ın<ref>Emin, A'yanu'ş-Şia, (1403 h.k) c.1, s.103.</ref> naklettiğine göre, İmam Askeri'nin [[şehadet]]<nowiki/>inden sonra, pazarlar tatil edilmiş, [[Haşimoğulları]] ve kabile büyükleri, siyasi şahsiyetler ve büyük bir halk kitlesi o hazretin cenaze töreninde hazır bulunmuşlardı.<ref>Nevbahti, Fıraku'ş-Şia, (1355 h.k) s.96; Kuleyni, El-Kafi, (1391 h.k) c.1, s. 505 (Paketçi'den naklen: «Hasan Askeri a.s- İmam» s. 618.)</ref> | ||
== Eşi == | == Eşi == | ||
103. satır: | 103. satır: | ||
O hazretin çocukları konusunda farklı görüşler de vardır. imamın 3 erkek ve 3 kız çocuğunun olduğu iddia edilmiştir.<ref>Zerendi, Muhammed, Maaricü’l- Vusul ile marifeti Fazl Al-i Er-Resul (s.a.a), Macid Atiye’nin çabaları ile, Kum, İntişarat Amiri, s. 176; Danişname-i Bozork İslami, c. 20, Medhal: “Hasan Askeri (a.s), İmam” s. 618 ve 619’dan naklen. S. 328.</ref> Ör: Huseybi, İmam Mehdi'ye ilaveten Fatıma ve Delale adlarında iki kız çocuğundan bahsetmiş;<ref>Huseybi, El-Hidayetu'l-Kübra, (1419 h.k) s. 328</ref> İbni Ebu's-Selc ise bu imama ek olarak Musa adında bir erkek; Fatıma ve Ayşe (veya Ümmü Musa) adlarında iki kız çocuğundan bahsetmiştir.<ref>İbni Ebu's-Selc, Tarihu'l-Eimme, Mecmuai Nefise, (1396 h.k) s. 21-22; Bkz. Fahruddin Razi, Eş-Şeceretu'l-Mübareke, s.79; (Paketçi, «Hasan Askeri -a.s-, İmam, s. 619'dan naklen.»)</ref> Ancak bazı Ensab /Şecere kitaplarında adı geçen şahısların, İmam Hasan Askeri'nin (a.s) erkek ve kız kardeşleri oldukları belirtilmiştir.<ref>Bkz. Fahuddin Razi, Şeceretu'l-Mübareke, s. 78; (Paketçi, «Hasan Askeri -a.s-, İmam, s. 619'dan naklen»)</ref> Bu durumda kardeşleri ile çocuklarının karıştırılmış olma ihtimali gündeme gelmektedir. Ayrıca bazı Ehlisünnet kaynakları, imam Hasan Askeri'nin hiç bir çocuğunun olmadığını iddia etmişlerdir.<ref>Bkz. İbni Hazm, Cemheretu Ensabu'l-Arap, (1982 m), s.61; Zehebi, Seyru E'lamu'n-Nubela, c.13, s. 122. (Paketçi, «Hasan Askeri -a.s-, İmam, s.6'dan naklen»)</ref> Bu görüş muhtemelen 12. imamın (a.f) doğumunun gizli tutulmasından ve onların bu doğum olayından habersiz olmalarından kaynaklanmaktadır.<ref>Selimiyan, Dersname-i Mehdeviyyet, (1389 h.ş) s. 184</ref> | O hazretin çocukları konusunda farklı görüşler de vardır. imamın 3 erkek ve 3 kız çocuğunun olduğu iddia edilmiştir.<ref>Zerendi, Muhammed, Maaricü’l- Vusul ile marifeti Fazl Al-i Er-Resul (s.a.a), Macid Atiye’nin çabaları ile, Kum, İntişarat Amiri, s. 176; Danişname-i Bozork İslami, c. 20, Medhal: “Hasan Askeri (a.s), İmam” s. 618 ve 619’dan naklen. S. 328.</ref> Ör: Huseybi, İmam Mehdi'ye ilaveten Fatıma ve Delale adlarında iki kız çocuğundan bahsetmiş;<ref>Huseybi, El-Hidayetu'l-Kübra, (1419 h.k) s. 328</ref> İbni Ebu's-Selc ise bu imama ek olarak Musa adında bir erkek; Fatıma ve Ayşe (veya Ümmü Musa) adlarında iki kız çocuğundan bahsetmiştir.<ref>İbni Ebu's-Selc, Tarihu'l-Eimme, Mecmuai Nefise, (1396 h.k) s. 21-22; Bkz. Fahruddin Razi, Eş-Şeceretu'l-Mübareke, s.79; (Paketçi, «Hasan Askeri -a.s-, İmam, s. 619'dan naklen.»)</ref> Ancak bazı Ensab /Şecere kitaplarında adı geçen şahısların, İmam Hasan Askeri'nin (a.s) erkek ve kız kardeşleri oldukları belirtilmiştir.<ref>Bkz. Fahuddin Razi, Şeceretu'l-Mübareke, s. 78; (Paketçi, «Hasan Askeri -a.s-, İmam, s. 619'dan naklen»)</ref> Bu durumda kardeşleri ile çocuklarının karıştırılmış olma ihtimali gündeme gelmektedir. Ayrıca bazı Ehlisünnet kaynakları, imam Hasan Askeri'nin hiç bir çocuğunun olmadığını iddia etmişlerdir.<ref>Bkz. İbni Hazm, Cemheretu Ensabu'l-Arap, (1982 m), s.61; Zehebi, Seyru E'lamu'n-Nubela, c.13, s. 122. (Paketçi, «Hasan Askeri -a.s-, İmam, s.6'dan naklen»)</ref> Bu görüş muhtemelen 12. imamın (a.f) doğumunun gizli tutulmasından ve onların bu doğum olayından habersiz olmalarından kaynaklanmaktadır.<ref>Selimiyan, Dersname-i Mehdeviyyet, (1389 h.ş) s. 184</ref> | ||
İmam Mehdi (a.f) hicretin 255. yılında [[ | İmam Mehdi (a.f) hicretin 255. yılında [[Şaban ayının on beşi]]nde dünyaya gelmiştir. Ancak bazı kaynaklarda 256 ve 254 yılları da geçmiştir.<ref>Bkz. Tureyhi, Fahrettin, Camiu’l Mekal, Muhammed Kazım Tureyhi’nin çabaları ile, Tahran, ş. 1355, s. 190; Ayrıca, Ebu’l Maani, s. 75; Danişname-i Bozork İslami, c. 20, Medhal: “Hasan Askeri (a.s), İmam” s. 618’den naklen. </ref> | ||
== Samerra'ya İntikal == | == Samerra'ya İntikal == |