Ümmü'l Esved Şeybani
Ümmü'l Esved Şeybânî, (Arapça: أم الأسود الشيباني) Âl-i A'yen ailesinden ilk Şiî ve İmam Cafer-i Sadık'tan (a.s) hadis rivayet eden râvîlerden biridir.
Ümmü Esved, A'yen bin Sensen Şeybânî'nin kızı ve Zürâre bin A'yen, Abdurmelik bin A'yen, Hamrân bin A'yen ve Bekîr bin A'yen'in kız kardeşiydi. Bir rivayete göre, Ebu Hâlid Kâbülî vesilesiyle Şiî olmuş ve onun Şiîliği, bu ailenin diğer fertlerinin de Şiî olmasına sebep olmuştur.[1] Hicri 153 yılında vefat etmiştir. Ümmü Esved, kardeşi Zürâre'nin vefatı sırasında onun gözlerini kapatan kişiydi.[2] Câmiu'r-Ruvât'ın yazarı ve Şehîd-i Sânî, onun İmam Cafer-i Sadık'tan (a.s) hadis rivayet ettiğini belirtmişlerdir.[3]
Allâme Hillî, Esterâbâdî ve İbn Davûd, Ümmü Esved'i ârif bir hanım olarak tanımlamışlardır.[4] Mâmkânî, Allâme'nin sözlerini aktardıktan sonra şöyle demektedir: Allâme'nin ifadesinden en azından Ümmü Esved'in rivayet'de iyi hâl olduğu anlaşılmaktadır.[5]