Ebu Bekir: Revizyonlar arasındaki fark

'''Ebu Bekir b. Ebi Kuhafe''' (Arapça: أبو بكر بن أبي قحافة) veya kısa adıyla Ebu Bekir (573–23 Ağustos 634 / [[Hicrî 13]]) Hz. Resul-ü Kibriya Efendimizin (s.a.a) [[sahabe]]sidir. [[Hz. Resulullah Efendimiz]]in (s.a.a) vefatından hemen sonra, daha Efendimizin mübarek naaşı yerdeyken ve defnedilmemişken bir grup sahabe ile birlikte [[Peygamber]] Efendimizin (s.a.a) [[Hz. Ali]]’nin (a.s) kendisinden sonraki halife olacağına dair vasiyetine ve çok sayıda açıklamalarına rağmen, "Sakife-i Ben-i Saide" denen yere giderek, halife seçimine katılmıştır. Sakife-i Ben-i Saide’de bulunanlar, çeşitli tartışma ve münakaşalar sonunda bir oldu-bitti ile Ebu Bekir’i halife seçerek, Hz. Resulullah’ın (s.a.a) halifesi unvanı ile ona biat etmişlerdir. Ehlisünnet in bakışına göre Ebu Bekir, Hulefa-i Raşidin’in (dört halifenin) ilkidir. Ünlü tarihçilere göre, Peygamberimizle birlikte hicret e çıkmış ve Sevr dağında gizlenmiştir. Kısa hükûmeti döneminde, "Fedek Vakıası", "Ridde savaşları" ve "Fütuhatlar" gibi [[İslam]] tarihinde kayda değer  birçok önemli gelişme yaşanmıştır.

Ebu Bekir, bazı rivayet<ref>İbn-i Esir, Usdu’l-Ğabe, c. 3, s. 223, Harisi, 9.</ref> ve ipuçlara göre (ömrü ve vefat tarihi) Ammu’l-Fil yılından iki yıl ve birkaç ay sonra (573- hicretten 50 yıl önce) [[Mekke]]’de dünyaya geldi.<br />

Babası Ebu Kuhafe Osman (ö. 14) ve annesi ise, Sahr b. Amr b. Ka’bın kızı Ümmü’l-Hayr Selmi’dir. Her ikisi de Teym kabilesindendir ve beşinci atası Mürre vasıtası ile Peygamber Efendimizle (s.a.a) bir yakınlığı olduğu söylenmiştir.<ref>İbn-i Sa’d, c. 3, s. 169; İbn-i Kuteybe, s. 167, 168.</ref> Ehlisünnet'in naklettiği bazı rivayetlere göre Ebu Kuhafe, Mekke’nin fethinde<ref>Ahmed b. Hambel, c. 6, s. 349; Hakim, c. 3, s. 243, 245; İbn-i Hacer, el-İsabet, c. 4, s. 116, 117.</ref> Müslüman olmuş, ancak bazı rivayetler bunu reddetmiştir.<ref>Bkz. Zehebi, c. 1, s. 228, c. 2, s. 18, 55, 86, c. 3, s. 58, 125, 214, 345; İbn-i Hacer, Tehzib, c. 9, s. 220, c. 12, s. 46.</ref><br />

Bazı kaynaklarda nakledilen şiirlerde Ebu Bekir’e hakaret etmek için Ebu Bekir’in oğlu anlamında “Bekir”den (Bekir= genç deve) bahsedilmiştir.<ref>Bkz. Taberi, Tarih, c. 3, s. 246; İbn-i Kesir, c. 6, s. 313.</ref> Ancak Ebu Bekir’in "Bekir" adlı bir oğlu olduğunu ortaya koyan hiçbir kaynak yoktur. Ebu Süfyan gibi bazı muhalifleri Bekir’i (bekir= genç deve) Ebu Sufeyl (annesinin sütünden kesilen yavru deve) olarak alay ve istihza anlamında kullanmaktaydılar.<ref>Belazuri, Ensab, c.1, s. 589; Taberi, Tarih, c. 3, s. 253, 255; Mufid, el-İrşad, s. 102.</ref><br />

Cahiliyet Döneminde Ebu Bekir’in ismi, Abdulkabe ([[Kâbe]]’nin kulu) idi. [[İslam]] dininden sonra [[Hz. Peygamber]] Efendimiz adını Abdullah (Allah’ın kulu) koymuştur.<ref>İbn-i Kuteybe, s. 167; Bzk. Saka, c. 1, s. 127.</ref> Ehlisünnet kaynaklarının bazılarına göre, adının “Atik” olduğu ileri sürülmüş<ref>İbn-i Sa’d, c. 3, s. 170; İbn-i Esir, el-Gayet, c. 3, s. 205.</ref>, ancak Ehlisünnet kaynaklarının çoğuna göre isminin değil, lakabının "atik" olduğu belirtilmiştir. "Atik" isminin ise, Peygamber Efendimizin (s.a.a) yüzünün güzelliğinden dolayı ona verdiği iddia edilmiştir.<ref>İbn-i Kuteybe, s. 167; Yakubi, c. 2, s. 127.</ref> Ebu Bekir’in kızı [[Ayşe]]’nin naklettiği bir rivayete göre, Peygamber Efendimiz (s.a.a) onu “Atikullah mine’n-Nar” olarak adlandırmıştır.<ref>İbn-i Sa’d, c. 3, s. 170; İbn-i Kuteybe, s. 167.</ref> İsminin "Atik" olarak konulmasında bazı farklı görüşler de belirtilmiştir.<ref>Bkz. İbn-i Esir, Usdu’l-Ğabe, c. 3, s. 205; Nuveyri, c. 19, s. 8, 9; Suyuti, Tarih, s. 28, 29.</ref><br />

Sünni kaynaklarda “Sıddık” (sadık, bağlı, doğrulayıcı) lakabı Ebu Bekir’e nispet verilmektedir. Nedenini ise, Peygamber Efendimizin Miracını onayladığından ona verildiği iddia edilmektedir.<ref>İbn-i Kuteybe, s. 167; İbn-i Esir, Usdu’l-Ğabe, c. 3, s. 206.</ref> Ehlisünnetin ünlü ravisi Ebu Hureyre’nin sahibinden nakledilen bir rivayette İsra gecesi Hz. Cebrail (a.s) ona bu lakabı vermiştir.<ref>İbn-i Sa’d, c. 3, s. 170.</ref> Hatta bazıları daha da ileri giderek, bu lakabın Cahiliyet döneminde de onun için kullanıldığını ve "Atik" lakabının da bunun sayesinde ona verildiğini iddia etmişlerdir.<ref>Deruze, s. 26.</ref> Şefkat ve merhametinden dolayı ise “Avvah” lakabı, Hz. Peygamber Efendimizle birlikteliğinden dolayı da “Sahib-i Resulullah” lakabı da Ehlisünnet tarafından kendisine atfedilmiştir.<ref>İbn-i Sa’d, c. 3, s. 171; İbn-i Esir, Usdu’l-Ğabe, c. 3, s. 205.</ref><br />

Bazı rivayetlere göre Ebu Bekir, İslam’dan önce yumuşak huylu olarak tanınmakta, Kureyş tarafından sevilmekte ve ona saygı duyulmaktaydı.<ref>İbn-i Esir, Usdu’l-Ğabe, c. 3, s. 206.</ref> Nakledildiğine göre ticaretle (kumaşçı) uğraşan bir gençti.<ref>İbn-i Hişam, c. 1, s. 267; Taberi, Tarih, c. 2, s. 317; İbn-i Raste, c. 7, s. 215.</ref><br />

Bazı Sünni kaynaklara göre, Ebu Bekir’in Kureyş arasındaki toplumsal konumundan dolayı, [[Mekke]] halkından bazıları onun [[Müslüman]] olmasından sonra Müslüman olmuştur: [[Osman bin Affan]], Zubeyr b. Avam, Abdurrahman b. Avf, Sa'd b. Ebu Vakkas ve Talha b. Ubeydullah.<ref>İbn-i İshak, Siyre, s. 121; İbn-i Hişam, c. 1, s. 267, 268; İbn-i Habban, c. 1, s. 52, 53.</ref> Ancak bazıları bu rivayetlerde ve bu kişilerin Ebu Bekir’in tebliği ile Müslüman olmalarına kuşku duymaktadırlar. Örneğin Ebu Bekir’le [[Zübeyr]], Sa'd ve [[Talha]] arasında yaklaşık 20 yaş fark olduğu ve aralarındaki yakınlıktan dolayı, bunun gerçekleşmesinin mümkün olmadığını ileri sürmüşlerdir.<ref>Bkz. Taberi, Tarih, c. 2, s. 317.</ref> Ayrıca İbn-i Sa'd’in<ref>Taberi, s. 124, 400.</ref> rivayetlerinin karşılaşmasıyla, Abdurrahman b. Avf'ın, Ebu Bekir’in daveti ile değil, Osman b. Maznun’la birlikte Müslüman olduğu ortaya çıkmaktadır. Bunun nedeni muhtemelen bu kişilerin [[Ömer]] tarafından belirlenen [[altı kişilik şura]]da olmaları ve sonradan gelen bazı ravilerce bazı hususlar da göz önünde bulundurularak, bunun Ebu Bekir’in yönlendirmesi ile olduğunu ileri sürmelerine neden olmuştur.<ref>İbn-i Sa’d, c. 3, s. 139</ref> Bu görüşü güçlü kılan neden ise, bazı kişileri (sahabeleri) bunlardan daha öncelikli kılan başka rivayetlerdir.<ref>Vat, 86-87; Bkz. EI: Zeryab, 115, 116.</ref><br />

Müşriklerin Müslümanlara yönelik düşmanlıkları, işkence ve baskıları başlayınca, Ebu Bekir de bu durumdan muzdarip olmuştur. Ehlisünnet'in bazı kaynaklarında, Ebu Bekir’in müşriklerce yaralandığı belirtilmiştir.<ref>İbn-i Hişam, c. 1, s. 310; Ahmed b. Hambel, c. 2, s. 204.</ref> Müşriklerce başlatılan bu işkence ve baskılar ile [[Ben-i Haşim]]’in ihraç edilmesinin ardından, Ebu Bekir, [[Hz. Peygamber]]in (s.a.a) izni ile Habeşistan'a hicret etmeye karar vermiş, ancak İbn-i Duggunne’nin (Kureyş’in etkin kişilerinden) öneri ve himayesi ile Mekke’ye geri dönerek, açıkça tebliğde bulunmuştur. Bunun üzerine baskılar yeniden başlamıştır.<ref>İbn-i Hişam, c. 2, s. 11, 13; İbn-i Habban, c. 1, s. 67, 69.</ref> Bazıları Ebu Bekir’in Mekke’de kalmasının ve Habeşistan'a hicret etmemesinin nedenini, Teym kabilesinin (Ebu Bekir’in kabilesi) Hilful Füdul ile işkence ve baskılardan muaf tutulmasından dolayı olduğunu ileri sürmüş, ancak Ben-i Teym kabilesi istemediğinden veya bunu yapamadığından Müslüman olmuş olan kabile üyelerini koruyamamış<ref>İbn-i Habban, c. 1, s. 95.</ref> ve Ebu Bekir de baskılara maruz kalmış ve mecburen Habeşistan'a hicret etmeye kalkışmıştır.<ref>E1, 2.</ref><br />