İmam Hüseyin (aleyhi selam): Revizyonlar arasındaki fark

}}

[[Şia]] ve Sünni tarihçilerin nakillerine göre; [[Hz. Muhammed (salallahu aleyhi ve alihi)|Hz. Peygamberimiz (s.a.a)]] İmam Hüseyin (a.s) dünyaya geldiğinde onun [[şehit]] olacağını bildirmiş ve Araplar arasında pek rastlanmayan Hüseyin adını koymuştur.

İmam Hüseyin’in (a.s), Kerbela’daki [[şehadet]]i [[İslam]]  tarihi açısından çok önemli ve tarihi etkileyen bir hadisedir. Emevi zalimlerine karşı zulme başkaldırısı, adının mukavemet, direniş ve şehadetle anılmasına sebep olmuş ve öte yandan zamanın zalimlerine karşı geniş katılımlı kıyamların sembolü  olmuştur. [[Aşura vakıası]], yüzyıllar boyu [[Müslüman]] toplumunun çeşitli edebiyat, yazım, resim ve kitabelerinde işlenmiş ve unutulmamıştır.

Hüseyin b. [[Ali b. Ebu Talip]] b. Abdulmuttalib b. Haşim (a.s) olup, Haşimi ve Kureyşi’dir. Babası Müminlerin Emiri [[Hz. Ali]] (a.s), annesi iki cihan  kadınlarının hanımefendisi [[Hz. Fatımatu’z Zehra]] (s.a), dedesi kainatın efendisi [[Hz. Muhammed Mustafa]]'dır (s.a.a). [[Hasan]], Muhammed ve [[Abbas]] adında kardeşleri vardır.<ref> İbn Atiyye, Ahmed, Umdedu't Talib, s. 64.</ref>

İmam Hüseyin (a.s), [[Medine]]’de dünyaya gelmiştir. Dünyaya geliş tarihini bazıları [[Hicretin üçüncü yılı]]<ref> Kuleyni, el-Kâfi, c. 1, s. 463; Şeyh Tusi, Tehzibu’l Ahkâm, c. 6, s. 41; Tusi, 1401, aynı kaynak, İbn Abdulbirr, c. 1, s. 392; İbn Sa’d, et-Tabakatu’l Kubra, hamise, 1, s. 369; Şeyh Mufid, el-Muknie, s. 467; El-Muvaffak b. Ahmed el-Harezmî, Mektelu’l Hüseyin (a.s), c. 1, s. 143.</ref> , bazıları ise dördüncü yılı<ref> İbn Sa’d, c. 6, s. 399; Yakubi, c. 2, s. 246; Dulabi, s. 102, 121; Ebu’l Ferec İsfahani, s. 51; Ahmed b. Yahya el-Belazuri, Ensabu’l Eşraf, c. 1, s. 404; Muhammed b. Cerir Et-Taberi, Tarihu’l Umem ve’l Muluk (Tarihi Taberi), c. 2, s. 555; Şeyh Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 27 ve Ali b. El-Hüseyin el-Mesudi, et-Tembih ve’l Eşraf, s. 213.</ref> olarak yazmışlardır. Lakin tarihçi ve muhaddisler arasında ortak görüş [[Hicretin dördüncü yılı]]nda dünyaya geldiği yönündedir. İmam Hüseyin’in (a.s), hangi gün dünyaya geldiği kesin olarak bilinmiyor. Öne çıkan görüşe göre, [[Şaban]] ayının üçünde dünyaya gelmiştir.<ref> Meclisi, c. 44, s. 201, Şeyh Mufid, Mesaru’ş Şia, s. 61; Muhammed b. El-Meşhedi; el-Mezar (el-Kebir), s. 397; Şeyh Tusi, Misbahu’l Müctehit, s. 826 ve 828 ve Seyyid İbn Tavsu, İkbalu’l A’mal, s. 689–690.</ref> İbn Sa’d’ın<ref> C. 6, s. 400–401.</ref> yazdığına göre, (Abbas b. Abdulmuttalib’in eşi) Ümmü Fazıl, [[Hz. Peygamber]]in (s.a.a) emri ile İmam Hüseyin’in dadılığını üstlenmiş ve bu şekilde İmam Hüseyin (a.s), Kusam b. Abbas’ın sütkardeşi olmuştur.<ref> İbn E’sem Kûfi, el-Futuh, c. 4, s. 323; İbn Hambel, Müsnedi Ahmed, c. 6, s. 340; Muhammed b. Ahmed Dulabi, ez-Zeriyyetu't Tahire, s. 106.</ref>

[[Hasan]] ve güzel anlamına gelen "Hüseyin" kelimesi "Hasan" kelimesinin musaggarıdır. {{enot|tasgir olunmuş,küçük Hasan manasını verir}} Bu adı ona [[Hz. Peygamber Efendimiz]] (s.a.a) vermiştir.<ref> İbn Hanbel, el-Müsned, c. 1, s. 98 - 118; Buhari, el-Edebu'l Mufred, s. 177; Kuleyni, el-Kafi, Beyrut 1401, c. 6, s. 33–34.</ref> Bazı [[hadis]]lerde, İmam Hüseyin'in (a.s) isminin ilahi ilham ile [[Allah]] tarafından koyulduğu belirtilmiştir.<ref> İbn Babıveyh, İlelu’ş Şerai, Necef, 1385 - 1386, c. 1, s. 137–138; Tusi, el-Emali, s. 367 - 368.</ref> Buna göre [[Hz. Resul-ü Kibriya]] (s.a.a), herkese ilan ederek şöyle buyurmuştur:

:“Ben, bu iki evladımın adlarını Hasan ve Hüseyin koymaya emredildim.”<ref> İbn Şehri Aşub, c. 3, s. 397; el-Amuli, İbn Hatem, Ed-Durru’n Nezim, Kum, Camietu’l Müderrisin, s. 776 ve Erbili, Ali b. İsa, Keşfu’l Gumme, Tebriz, Mektebetu Beni Haşim, 1381, c. 1, s. 525.</ref>, “Harun, iki oğlunun adını Şubber ve Şubeyr koydu ve ben de bu iki evladımın adlarını Harun’un çocuklarına koyduğu adların aynısı olan Hasan ve Hüseyin olarak koyuyorum.”<ref> Şeyh Saduk, İlelu’ş Şerai, s. 138; İbn Şehri Aşub, c. 3, s. 397 ve Erbili, s. 525. Bazı kaynaklarda bu hadise “muşebber” de eklenmiştir. El-Belazuri, c. 1, s. 401.</ref>

Bazı [[[[Hadis|rivayet]]]]lerde Hasan ve Hüseyin isimlerinin, [[Hz. Harun]]'un (a.s) iki oğlunun adı olan Şubber ve Şubeyr isimlerinin muadili olduğu zikredilmiştir.<ref> İbn Asakir, Tarihi Medinetu Demeşk, c. 13, s. 171.</ref> Bazı rivayetlerin vurguladığına göre Hasan ve Hüseyin (a.s) adlarının cennet isimlerinden olduğu ve [[İslam]]’dan önce bir sabıkasının olmadığı yönündedir.<ref> İbn Sa’d, Usdu'l Gabe fi Marifeti's Sahabe, c. 2, s. 10.</ref> Ehlisünnet kaynaklarında, Peygamberin (s.a.a) İmam Hüseyin'e (a.s) Hüseyin ismini vermeden önce, [[İmam Ali]]'nin (a.s) İmam Hüseyin (a.s) için Hamza<ref> İbn Asakir, Tarihi Medineti Demeşk, c. 13, s. 170.</ref> veya Harb<ref> Hakim Nişaburi, el-Müstedrek Ale's Sahiheyn, c. 3, s. 165.</ref> ismini seçtiği, ancak oğluna isim vermede [[Allah Resulü]]nün (s.a.a) önüne geçmeyeceğini belirttiği nakledilmiştir.<ref> Şeyh Saduk, Uyunu Ahbaru'r Rıza (a.s), c. 2, s. 25.</ref>

İmam Hüseyin (a.s) dünyaya geldiğinde [[Hz. Resulullah (s.a.a)]] tarafından künyesi "Ebu Abdullah" olarak konulmuştur.<ref> Allame Meclisi, Biharü'l Envar, c. 44, s. 251; İbn Ebi Şeybe, el-Müsennef fi'l Ahadisi ve'l Asar, c. 8, s. 65; İbn Kuteybe, el-Mearif, c. 1, s. 213; Tabarani, c. 3, s. 94; Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 27.</ref> İmam Hüseyin'e (a.s) bu künyenin verilmesi Abdullah adında bir evladının olmasından kaynaklanmış olabilir.<ref> Yakubi, Tarihi Yakubi, c. 2, s. 181.</ref> Ebu Abdullah; [[Allah]] kullarının babası manasına gelmektedir. Bazıları ise bu künyenin verilme sebebini şöyle açıklamıştır: Eğer İmam Hüseyin (a.s) kıyam etmemiş olsaydı insanlığın kulluk etmeyeceği gibi, Allah'ın dininden hiçbir eser de kalmazdı; bundan dolayı İmam Hüseyin'i (a.s) Allah'ın bütün kullarının babası olarak kabul etmişlerdir.<ref> İndelib, Sarallah, Merkezi Mutalaati Rahbordiyi Hıyme, s. 47.</ref>

Ebu’ş-Şüheda (şehitler babası), Ebü’l Ehrar (özgürler babası) ve Ebu’l Mücahidin (Allah yolunda savaşan mücahitlerin babası) İmam Hüseyin’in (a.s) diğer künyelerindendir.<ref> Ferheng-i Aşura, s. 39.</ref>

İmam Hüseyin’e (a.s), çok sayıda lakap verilmiştir. “Seyyid-i Şebab-i Ehl-i Cennet” bu gibi lakaplar çoğunlukla kardeşi [[İmam Hasan]]’a (a.s) verilen lakaplarla müşterektir. İmamın has lakapları şunlardan ibarettir: Zeki, Tayyip, Vafi, Seyyid, Mübarek, Nafi, ed-Delilu ela Zatullah (Allah’ın varlığına delil), Raşit, et-Tabi-u Li-Merzatillah (Allah’ın rızasına tabi).<ref> İbn Ebu’s-Selc, s. 28; İbn Talha Şafii, s. 2, s. 374.</ref><ref> Lakapların listesini görmek için Bkz. İbn Şehr-i Aşub, Menakıbı A'li Ebi Talib, c. 4, s. 86.</ref><br />

İbn Talha Şafii, İmam Hüseyin’in (a.s) “Zeki” lakabının diğer lakaplardan daha meşhur olduğunu, “Seyyid-i Şebab-i Ehl-i Cennet” lakabının ise onun en önemli lakabı olduğunu belirtmiştir.<ref> İbn Şehr-i Aşub, Menakıbı A'li Ebi Talib, c. 4, s. 86.</ref> [[Şia]] [[İmamlar]]ının bazı [[hadis]]lerinde ise İmam Hüseyin (a.s), “[[Şehit]]” ve “Seyyidü’ş-Şüheda” lakapları ile anılmıştır.<ref> Bkz. Himyeri, s. 99–100; İbn Kuvleveyh, s. 216–219; Tusi, 1414, s. 49–50; Meclisi, c. 37, s. 94–95.</ref>

Eski kaynaklar İmam Hüseyin'in (a.s) 4 erkek ve 2 kız olmak üzere 6 çocuğunun olduğunu,<ref> Mus’ab b. Abdullah, Kitabı Nesebi Kureyş, c. 1, s. 57 – 59; Ebu Nasr Sehl b. Abdullah Buhari, Sırru’s Silsiletu’l Aleviyye, c. 1, s. 30; Muhammed b. Muhammed Mufid, el-İrşad fi Marifeti Hucecullahi A’lel İbad, c. 2, s. 135.</ref> diğer kaynaklar ise 6 erkek ve 3 kız olmak üzere 9 evladının olduğunu belirtmiştir:<ref> Delailu’l İmame, Muhammed b. Cerir Taberi Amuli, c. 1, s. 74; İbn Şehri Aşub, Menakıbı A’li Ebi Talib, c. 4, s. 77; İbn Talha Şafii, Metalibu’s Suul fi Menakıbı A’li’r Resul, c. 2, s. 69.</ref>

Kaynaklarda bu altı evladının yanı sıra, İmam Hüseyin’in (a.s) Ali Askar, Muhammed ve [[Zeynep]] adında iki erkek ve bir kız evladının olduğu zikredilmiştir.<ref> İbn Şehri Aşub, Menakıbı A’li Ebi Talib, c. 4, s. 109; Delailu’l İmame, Muhammed b. Cerir Taberi Amuli, c. 1, s, 74.</ref> İbn Talha Şafii ise İmam Hüseyin’in (a.s) çocuklarının sayısını 10 olarak belirtmiş, ancak 9 tanesinin adını belirtmiştir.<ref> İbn Talha Şafii, Metalibu’s Suul fi Menakıbı A’li’r Resul, c. 2, s. 69.</ref> Ayrıca sonraki bazı tezkire ve mersiye kitaplarında İmam Hüseyin’in (a.s) 4 yaşındaki Rukayye isminde bir kızından da bahsedilmiştir.<ref> Hüseyin b. Ali Kaşifi, Rovzetu’ş Şüheda, c. 1, s. 389 – 390; Emin, Muhsin, A’yanu’ş Şia, c. 7, s. 34.</ref>

İmam Hüseyin (a.s), Hz. [[Fahri kainat]] Efendimiz (s.a.a) vefat ettiğinde yedi yaşındaydı. Ancak çocuk yaşta olmasına rağmen, [[Hz. Peygamber]]in (s.a.a) değerli [[Ehlibeyt]]i ile birlikte tarihin önemli kesitlerinde yer almıştır. Örneğin Necran Hristiyanları ile [[Mübahale Ayeti|Mübahale]], [[Kisa Ashabı]] olayında, [[İslam]] Peygamberine (s.a.a) biat ve mektup yazımında şahit olması gibi hadiselere örnek gösterebiliriz.<br />

[[Selman-ı Farisi]]’den (r.a) nakledildiğine göre Hz. Hüseyin (a.s) Hz. Resulullah'ın (s.a.a),  <ref> Belazuri, 1996–2000, c. 2, s. 356, Kass, c. 2, s. 357.</ref> ve babasının defin işlemlerine yetişmiştir.<ref> Bkz. İbn Kuteybe, 1410, c. 1, s. 181; Belazuri, 1996–2000, c. 2, s. 355–356; Mufid, c. 1, s. 25; Meclisi, c. 42, s. 235, 294–295.</ref>

[[İmam Hasan]]’ın (a.s), 10 yıl süren [[imamet]] ve altı ay kadar süren hilafet döneminde,<ref> İbn Ebu’s Selc, Delailu’l İmamet, s. 159, 177.</ref> İmam Hüseyin (a.s) her zaman İmam Hasan’ın (a.s) yanında yer almış ve birlikte hareket etmiştir.  

İmam Hüseyin (a.s) her zaman İmam Hasan'ın (a.s) saygınlığını korumuştur.  

{{Beni Haşim'in Şecerenamesi}}

İmam Hüseyin'in (a.s) İmameti  ağabeyi [[İmam Hasan]]'ın (a.s) [[şehadet]]inden sonra Hicretin 50. yılında başlamış ve [[Hicretin 61. yıl]]ına kadar sürmüştür.

Dinin bütün marifetlerine ve her şeyin tüm yönlerine tam ve eksiksiz bir şekilde vakıf olmak imametin gereklerindendir. Bundan dolayı, [[İmam Ali (a.s)]], İmam Hüseyin (a.s)'den ve [[İmam Hasan]] (a.s)’dan istediği gibi insanlara konuşma yapmasını istemiş ve Kureyşlilerin onu ileride bilgisizlikle itham etmelerinin önünü almıştır.<ref> Tabersi, Fadıl b. Hasan, 1417, c. 1, s. 423–424.</ref> Bunun en önemli nedeni, İmam Hüseyin’in (a.s) ilmi makamı hakkındaki [[sahabe]]lerin sözleri ve ondan [[fetva]] talep etmeleridir.<ref> Saduk, Emali, s. 425; Saduk, et-Tevhid, s. 307–308.</ref> İmam Hüseyin’in (a.s) kendi imameti hakkındaki bazı sözleri<ref> Saduk, Uyunu Ahbari er-Rıza, c. 1, s. 68; Hazaz Razi, s. 230–234.</ref> ve bir kısım mucize ve kerameti de İmam Hüseyin’in (a.s) imametinin delili olarak ortaya konulmuştur.<ref> Fadıl b. Hasan Tabersi, 1417, c. 1, s. 423; Örneğin bakınız: Saffarı Kummi, s. 291; İbn Babıveyh, Kemalu'd Din Tamamu'n Nime, s. 537; Tusi, 1401, c. 5, s. 470; Kutbu Ravendi, c. 1, s. 245 - 246; Delailu'l İmame, s. 181 - 183 - 186 ve 188 - 189; İbn Asakir, c. 14, s. 82; İbn Şehri Aşub, Menakıbı A'li Ebi Talib, c. 4, s. 57 - 59, 60; Meclisi, c. 44, s. 185 - 186; Haşim b. Süleyman Bahrani, c. 2, s. 83 - 230 .</ref>

İmam Hüseyin'in (a.s) [[imamet]] döneminin çoğu Muaviye'nin hükumetiyle eş zamanlıdır. Muaviye'den sonra [[Yezid]]'in hükumetinin ilk yıllarında İmam Hüseyin (a.s)  [[şehit]] edilmiştir.<br>

Muaviye’nin İmam Hüseyin Karşısındaki Siyaseti Muaviye, üç halife gibi görüntüde İmam Hüseyin’e (a.s) oldukça saygı göstermekteydi, çünkü İmamın (a.s) [[Mekke]] ve Medine halkı nezdinde önemli bir konuma sahip olduğunu ve diğer insanlara davrandığı gibi ona da büyüklenemeyeceğini biliyordu. Buna rağmen, İmam Hüseyin (a.s) Muaviye hükumeti karşısında önemli bir engel konumundaydı ve Muaviye her zaman O'nun kıyam edebileceğinden korkuyordu. Dolayısıyla İmama karşı ihtiyatlı bir politika izliyordu. İmamı gözünden uzak tutmaz, görüntüde ona saygı gösterir ve değer verirdi.<ref> Ez-Zehebi, Seyr-i İ’lamu’n Nubela, c. 3, s. 291.</ref>  Memurlarına da [[Resulullah (s.a.a)]] evladına karışmamalarını ve ona saygısızlık etmemelerini emrederdi.<ref> Ed-Deyneveri, Ebu Hanife Ahmed b. Davud, s. 224; Keşşi, Muhammed b. Ömer; Ricalu’l Keşşi, s. 48.</ref> Öte yandan gece gündüz İmam Hüseyin’i (a.s) takip ettirir seferde ve hazırda imamın tüm hareketlerini, kişisel ve umumi yaşantısını gözetler ve hatta imamın tüm hareketlerini takip altında tuttuğunu ve her yaptığı işten haberdar olduğunu, imamın yaptığı her şeyin kendisine rapor edildiğini, imama yansıtarak İmam Hüseyin’i (a.s) bu şekilde korkutarak kıyam etmesini  önlemeye çalışırdı. Bundan dolayı oğlu [[Yezid]]’e de İmam’a iyi davranmasını ve ondan biat almak için zorlamamasını öğütlemişti.<ref> İbn Sa’d, c. 6, s. 423; Taberi, c. 5, s. 322; İbn İ’sem Kûfi, c. 4, s. 349; Saduk, Emali, s. 215–126.</ref>

[[Yezid b. Muaviye]]’nin kısa süreli saltanatı siyasi açıdan oldukça çalkantılı ve gergin geçmiş, 3 yıl ve birkaç ay süren bu dönemde daha çok iç başkaldırmaları bastırmak ve [[İslam]] topraklarında yaşanan karışıklıkları gidermek için çaba sarf etmiştir. Yezid, hükumeti boyunca her türlü muhalefete şiddetle karşılık vermiş ve daha muhalefetler büyümeden ortadan kaldırmıştır. Onun dönemindeki baskı ve zorbalık öyle bir hadde varmıştır ki Mes’udi, bu dönemi şöyle anlatmaktadır:<br />

[[Mekke]] ve [[Medine]] ileri gelenleri başta olmak üzere [[Müslüman]]ların yoğun itirazlarına rağmen Muaviye, oğlu [[Yezid]]’e Müslümanlardan biat almak için yoğun çaba sarf eder ve sonunda [[Hicretin 56. Yıl]]ında Yezid için halktan biat almayı başarır.<ref> Tarihi Taberi, c. 5, s. 303; el-Kamil, c. 3, s. 503.</ref>

Muaviye, [[Hicretin 60.yıl]]ında [[Recep]] ayının on beşinde Dımeşk’te öldü.<ref> İbn Sa'd, et-Tabakatu'l Kubra, Hamise 1, s. 442; Belazuri, Ensabu'l Eşraf, c. 3, s. 155; Şeyh Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 32.</ref> Öldüğü sırada [[Yezid]], Havarin’de bulunuyordu. Dımeşk’e ulaştığında halk ona biat etti.<ref> İbn Sa'd, et-Tabakatu'l Kubra, Hamise 1, s. 442; Belazuri, Ensabu'l Eşraf, c. 3, s. 155; Şeyh Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 32.</ref> Muaviye döneminde kendisine biat etmeyenlerden biat alma kararı alan Yezid,<ref> Taberi, Tarihu'l Umem ve'l Muluk, c. 5, s. 338.</ref> [[Medine]] valisi Velid b. Utbe’ye bir mektup yazarak “Hüseyin b. Ali (a.s), Abdullah b. Ömer ve Abdullah b. Zübeyr’den kendi hilafeti için biat almasını ve biat etmeyenlerin ise boyunlarını vurmasını istedi.”<ref> Ebu Muhannef, Mektelu'l Hüseyin (a.s), s. 3; Taberi, Tarihu'l Umem ve'l Muluk, c. 5, s. 338; İbn A'sam Kufi, el-Futuh, c. 5, s. 9 - 10; Harezmi, Mektelu'l Hüseyin (a.s), c. 1 s. 180; İbn Esir, el-Kamil fi't Tarih, c. 4, s. 14.</ref> Daha sonra bir mektup daha yazarak şunu da vurguladı: "Benim tarafımda olanların ve olmayanların adlarını bana yaz ve mektubun cevabını da Hüseyin b. Ali'nin (a.s) başıyla bana gönder."<ref> Şeyh Saduk, el-Emali, s. 152; Harezmi, Mektelu'l Hüseyin (a.s), s. 185.</ref>

[[Beni Haşim]]'in yanı sıra İmam Hüseyin'in (a.s) yarenlerinden yirmi bir kişi de bu yolculukta İmam'a katıldı.<ref> Şeyh Saduk, s. 152.</ref> İmam Hüseyin (a.s) beş günden sonra [[Hicretin 60. yıl]]ı [[Şaban]] ayının üçünde Mekke'ye ulaştı<ref> Belazuri, Ensabu'l Eşraf, c. 3, s. 160; Taberi, Tarihu'l Umem ve'l Muluk, c. 5, s. 381; Şeyh Saduk, el-İrşad, s. 35.</ref> ve Mekke sakinleri ve [[Allah]]’ın evinin ziyaretçilerinin yoğun ilgisiyle karşılaştı.<ref> Belazuri, Ensabu'l Eşraf, c. 3, s. 156; Şeyh Saduk, el-İrşad, s. 36.</ref> İmam Hüseyin (a.s) [[Şaban ayı]]nın üçünden [[Zilhicce]] ayının sekizine kadar; yani 4 ay beş gün Mekke’de ikamet etti.

Şam yönetimi, Hicaz’dan biat alma telaşındayken, [[Kufe]]’de gelecekte baş gösterebilecek fırtınalar kopmaktaydı. Ali [[Şia]]ları yirmi yıllık Muaviye döneminde yüzlerce [[şehit]] vermiş ve yüzlercesi yahut daha fazlası da zindanlarda bulunmaktaydı. Halk, Muaviye’nin ölüm haberini alınca rahat bir nefes aldı. <br />

Diğer yandan, Müslim b. Akil, İmam Hüseyin’in (a.s) mektubu ile Kufe’ye gider. [[Kufe]] halkı, Müslim’i oldukça sıcak bir şekilde coşku ve iştiyakla karşılar. Temiz inançlı bir Müslüman olan Müslim b. Akil, kendisine coşkuyla biat eden Kufe halkının kolay bir şekilde ondan vazgeçeceğini ve onu yalnız bırakacaklarını sanmadığından İmam Hüseyin’e (a.s) mektup yazarak O'nu (a.s) Kufeye davet eder.<ref> Ebu Hanife Ahmed b. Davud ed-Deyneveri, el-Ahbaru't Tival, s. 243; Taberi, Tarihu'l Umem ve'l Muluk, c. 5, s. 395.</ref>

İmam Hüseyin (a.s) dört ay beş gün [[Mekke]]’de ikamet ettikten sonra, Salı günü [[Zilhicce]] ayının 8. günü (Terviye günü),<ref> Belazuri, Ensabu’l Eşraf, c. 3, s. 160; Taberi, Tarihu’l Umem ve’l Muluk (Tarihi Taberi), c. 5, s. 381.</ref> yani [[Müslim b. Akil]]'in [[şehit]] edildiği gün, 82 kişiyle beraber<ref> İbn A’sem Kufi, el-Futuh, c. 5, s. 69; Harezmî, Mektelu’l Hüseyin (a.s), c. 1, s. 220 ve Ali b. İsa Erbili, Keşfu’l Gumme, c. 2, s. 43.</ref> [[Kufe]]’ye gitmek üzere Mekke’den ayrıldı.<br />

İmam Hüseyin (a.s), Müslim b. Akil’in mektubunu alır almaz kadınlar, çocuklar ve bir grup ashabı ile birlikte [[Irak]] yolunu tutar. Öte yandan [[Yezid]]’in fermanını alan [[Ubeydullah b. Ziyad]], Kufe’ye doğru yola çıktı. Ubeydullah, Irak ve özellikle Kufe halkını çok iyi tanıyordu. Babası yıllarca bu şehirde valilik yapmış ve Ubeydullah da babasının eli altında burada yetişmişti. Küfe halkına nasıl davranacağını çok iyi biliyordu. Şehre ulaşır ulaşmaz, hemen şehrin ileri gelenlerini tehdit ve rüşvetlerle kendi yanına çekti ve onların yardımı ile casuslar göndererek [[Müslim bin Akil|Müslim]]’in kaldığı yeri öğrendi. İlk önce Müslim b. Akil’i ağırlayan [[Hani b. Urve]]’yi hapse attı. Bunun üzerine, Müslim taraftarlarını savaşa çağırır, ancak sayılarının yüz bin kadar olduğu söylenen halk, hiçbir cesaret örneği göstermeden ve hiçbir çatışmaya girmeden bir gün içinde Müslim b. Akil’in yanından ayrılırlar. Müslim akşam namazını kıldığında bir kişiyi bile yanında bulamaz. Hükumetin güçleri sonunda Müslim’in sığındığı yeri de tespit eder ve Müslim tutuklanır. Sonra Ubeydullah’ın emri ile o ve Hani b. Urve’yi öldürerek başsız bedenlerini iplere bağlayarak [[Kufe]] sokaklarında dolaştırırlar. Kufe’nin ileri gelenleri hiçbir şey olmamışcasına öylece evlerinde kala kalırlar!<ref> Şehidi, Tarihi Tahlilîyi İslam, s. 184–185.</ref><br />

İmam Hüseyin (a.s) Kufe’ye yaklaştığında, Zu Hasm bölgesinde Ziyad’ın öncü birlikleri ile karşı karşıya gelir. Ordunun komutanı, Beni Riyah kabilesinden [[Hür b. Yezid]]’dir. Ordusuyla İmam Hüseyin’in (a.s) yolunu keserek onları [[Kerbela]] denilen yere sürüklerler. <br />

Kufe hakimi Ubeydullah b. Ziyad, İmam Hüseyin’in (a.s), Kufe’ye yaklaştığı haberini alınca, [[Ömer b. Sa’d]] b. Ebu Vakkas komutanlığında bir orduyu onlara doğru gönderir. Ubeydullah b. Ziyad, İmam Hüseyin’den (a.s) [[Yezid]]’e biat etmesini ister, ancak İmam Hüseyin (a.s) bu istekten imtina edip kabul etmez.<ref> Şehidi, Tarihi Tahlilîyi İslam, s. 185.</ref>

[[Dosya:باز این چه شورش است.jpg|küçükresim|Yas törenlerinde kullanılan, ayetlerin yer aldığı dikey yazıtlara bir örnek.]]

{{Şablon:Aşura Vakıası Takvimi}}

Çoğu kaynaklar, İmam Hüseyin'in (a.s) [[Kerbela]]’ya giriş tarihini [[Hicretin 61. yıl]]ı [[Muharrem]] ayının ikisi olarak nakletmektedir.<ref> İbn A’sem Kufi, el-Futuh, c. 5, s. 83; Şeyh Mufid, el-İrşad, c. 2, s. 84; Muhammed b. Cerir Et-Taberi, Tarihu’l Umem ve’l Muluk (Tarihi Taberi), c. 5, s. 409; Ebu Ali Meskuviyye, Tecaribu’l Umem, c. 2, s. 68; Ali b. Ebi’l Kiram İbn Esir, el-Kamil fi’t Tarih, c. 4, s. 52 ve İbn Şehri Aşub, Menakibu Al-i Ebi Talib, c. 4, s. 96.</ref> [[Ömer b. Sa’d]] da, İmam Hüseyin'in (a.s) kafilesinin Kerbela’ya yerleşmesinin ertesi günü, yani Muharrem ayının üçüncü günü [[Kufe]] halkından dört bin kişi ile birlikte Kerbela’ya geldi.<ref> Ebu Hanife Ahmed b. Davud ed-Deyneveri, el-Ahbaru’t Tival, s. 253; Ahmed b. Yahya el-Belazuri, Ensabu’l Eşraf, c. 3, s. 176; Taberi, Tarihu’l Umem ve’l Muluk (Tarihi Taberi), c. 5, s. 409 ve İbn Esir, el-Kamil fi’t Tarih, c. 4, s. 52.</ref><br />

İmam Hüseyin'in (a.s) [[şehit]] edilmesinden sonra geride kalan kadın ve çocukları esir alarak [[Kufe]]'ye ve oradan da Şam'a götürdüler. [[İmam Seccad]]'ı (a.s) ise hasta olması nedeniyle öldürmediler.<ref> Şehidi, Tarihi Tahliliyi İslam, s. 185.</ref>

Ana madde: [[Erbain]] <br />

Bu görüşe karşın, bazı yazarlar Kerbela esirlerinin Şam’dan [[Irak]]’a gittiğini ve Erbain’de Kerbela’ya vardıklarını ve İmam Hüseyin (a.s) ve yarenlerinin kabr-i şeriflerini ziyaret ettikten sonra Medine’ye doğru hareket ettiklerini ileri sürmüşlerdir.<ref>İbn Tavus, s. 225.</ref><br />

:Ana madde: [[Erbain Ziyareti]]

Gazi Tabatabai’nin dediğine göre Erbain günündeki ziyaret, [[Şia]]ların nezdinde “Mereddu’r Re’s” (Başın geri getirilmesidir) diye de bilinmektedir.<ref>Gazi Tabatabai, s. 2.</ref> Bundan maksat Kerbela esirlerinin Kerbela’ya geri döndükleri ve İmam Hüseyin’in (a.s) mübarek kesik başını da yanlarında getirerek oraya defnettikleridir.

:Ana Madde: [[Erbain Yürüyüşü]]

[[Erbain]] ziyaretinin tavsiye edilmesi, başta [[Irak]]’ın yerlileri olmak üzere dünya genelindeki [[Şia]]ların her yıl Erbain’den önce [[Kerbela]]’ya akın etmelerine ve Erbain günü orada hazır olmalarına neden oldu. Adeta bir insan seli görüntüsünü andıran bu yürüyüşler dünyanın en büyük kitlesel yürüyüşlerinden biri olarak sayılmaktadır. Geçtiğimiz 2013 yılında dünya genelinden 20 milyon [[Şii]]’nin Erbain yürüyüşüne katıldığı belirtilmiştir.<ref>[http://www.fardanews.com/fa/news/310466/%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%DB%B2%DB%B0%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7 Ferda Haber Sitesi.]</ref> Gazi Tabatabai’nin yazdığına göre, Erbain’de Şiaların Kerbela’ya doğru hareket etmeleri, [[Ehlibeyt]] [[İmam]]larının (a.s) döneminde de yaygındı ve Şialar hatta Emeviler ve Abbasiler Döneminde bile bu kitlesel yürüyüşleri gerçekleştirmişlerdir.<ref> Gazi Tabatabai, s. 2.</ref>

:Ana Madde: [[İmam Hüseyin'in (a.s) Kıyamı]]

İmam Hüseyin'in (a.s) [[Medine]]'den [[Mekke]]'ye ve oradan [[Kufe]]'ye ve ardından da [[Ömer Sa'd]]'ın ordusuyla savaşmak için [[Kerbela]]'ya hareketi noktasında farklı görüşler bulunmaktadır. Bir görüşe göre bu hareketin kıyam ve savaşmak kastıyla değil, sadece canını korumak için gerçekleştiğidir.<ref> İştihardi, Ali Penah, Heft Sale Çera Seda Der Avord?, s. 154.</ref> Bazıları ise İmam Hüseyin'in (a.s) hükümet teşkil etmek için kıyam ettiğine inanmaktadır. Eski alimlerden Seyyid Murtaza<ref> Şerif Murtaza, Tenzihu'l Enbiya, s. 176.</ref> ve muasır alimlerden Salihi Necef Abadi<ref> Salihi Necef Abadi, Şehidi Cavid, s. 159.</ref> bu görüşe sahiptirler. [[Şeyh Mufid]], Seyyid İbn Tavus ve [[Allame Meclisi]] gibi şahsiyetler ise bu görüşe muhaliftir.<ref> Muhammed Sıhhati Serderudi, 1385, s. 296 - 299.</ref><br />

İmam Hüseyin'in (a.s) kıyamı, çoğu grupların uyanışına neden oldu. İmam'ın (a.s) [[şehadet]]inden hemen sonra başlayan devrimci hareketler ve kıyamlar uzun yıllar devam etti. İlk kıyam Abdullah b. Afif'in<ref> İbn Kesir, el-Bidaye ve'n Nihaye, Beyrut, 1408, c. 8, s. 191, Taberi, c. 5, s. 459; İbn Esir el-Kamil, c. 4, s. 83.</ref> [[İbn Ziyad]]'a karşı kıyamı ve ondan sonraki ise Sistan halkının kıyamıydı. Medine halkı da [[Aşura vakıası]]ndan dolayı [[Yezid]]'e karşı kıyam etti ([[Harre olayı]]). Yezid’in helak olmasından sonra bu kıyamlar devam etti. [[Tevvabin Kıyamı]], [[Muhtar'ın Kıyamı]], Zeyd b. Ali (a.s) ve Yahya b. Zeyd kıyamı onlardan bazılarıdır. Ebu Müslim Horasani’de İmam Hüseyin’in (a.s) kıyamından esinlenerek Ya Lisarati’l Hüseyin sloganıyla Emevilerin düşmesine neden olan siyah giyenler kıyamını başlattı.<ref> Ensabu’l Eşraf, c. 9,  s. 317.</ref> Muhammed b. Abdullah’ın Mansur Abbasi’ye karşı kıyamı, İbrahim’in kıyamı, Şehidi Fah kıyamı ve… gibi [[Şia]]lar tarafından Abbasilere karşı yapılan mücadele ve kıyamların hepsi İmam Hüseyin’in (a.s) kıyamından ilham almıştır.

:Ana Madde: [[Muharrem Ayı Olayları ve Etkinlikleri|Muharrem Matemi]]

[[Dosya:سید شباب.jpg|küçükresim|İmam Hüseyin'in (a.s) türbesinin kapılarından birinin üzerinde "Selam olsun sana Seyyid Şebab Ehl-i Cennet" yazısı.]]

{{Muharrem Yas Merasimleri}}

İmam Hüseyin (a.s) beyaz yüzlü idi.<ref> Natık Bil Hak, s. 11.</ref> Bazen kürkten<ref> Tabarani, c. 3, s. 101.</ref> yapılmış bir sarık bazen de siyah bir sarık takardı.<ref> İbn Sa’d, c. 6, s. 415; İbn Ebi Şeybe, c. 6, s. 46; Tabarani, c. 3, s. 100.</ref> Baş ve sakalına kına yakardı.<ref> İbn Sa’d, c. 6, s. 413 – 417; İbn Ebi Şeybe, c. 6, s. 3, 15.</ref> Bir çok [[hadis]], tarih ve eski rical kaynaklarında Hz. Hüseyin’in (a.s), dedesi [[Hz. Resulü Kibriya Efendimiz]]e (s.a.a) benzediğine dair bilgiler mevcuttur.<ref> Belazuri, 1996–2000, c. 2, s. 366, 453; Dulabi, s. 104; Tabarani, c. 3, s. 95; Natık Bil Hak, s. 11; Mufid, c. 2, s. 27.</ref> Bir rivayette ise İmam Hüseyin (a.s), Peygambere (s.a.a) en çok benzeyen kişi olarak tanıtılmıştır.<ref> İbn Hambel, c. 3, s. 261; Buhari, c. 4, s. 216; Tirmizi, c. 5, s. 325.</ref> [[İmam Ali]]’den nakledilen başka bir rivayette ise oğlu İmam Hüseyin’i (a.s) yaratılış ve ahlak açısından kendisine en çok benzeyen kişi olarak tasvir etmiştir.<ref> İbn Sa’d, c. 6, s. 413; Belazuri, 1996–2000, c. 2, s. 123.</ref><br />

Bir rivayete göre bir arsa ve bir miktar eşya ona miras kalır, ancak daha kendisine ulaşmadan onları bağışlar.<ref> Gazi Numan, c. 2, s. 339.</ref> Üç soruya verdiği cevaptan dolayı bir adama yüzüğünü bağışlar.<ref> Meclisi, c. 44, s. 196; İbn Ebi ed-Dünya, s. 140; Kuleyni, c. 4, s. 47; İbn Babaveyh, 1362, c. 1, s. 135–136.</ref> Kerem ve cömertliği o kadar çoktu ki Yahudi bir kadınla erkek onun güzel ahlakından dolayı [[Müslüman]] olmuşlardı.<ref> İbn Şehraşub, c. 4, s. 83.</ref> Çocuklarının öğretmenine fazlaca mal, elbise ve inci bağışlar, buna rağmen “bu senin taliminin karşılığı değildir’ derdi.<ref> İbn Şehraşub, c. 4, s. 73–74.</ref> İmam Hüseyin’in (a.s) hilim ve alçakgönüllülüğü hakkında dediklerine göre, Şamlı adamın birisi ona ve babasına küfreder, ama İmam Hüseyin (a.s) onu bağışlar ve ihsanda bulunur.<ref> İbn Asakir, c. 43, s. 224–225.</ref> Tarihi nakillere göre yetim ve yoksullara o kadar çok erzak taşırdı ki taşıdığı erzak çuvalı sırtında iz bırakmıştı.<ref> İbn Şehraşub, c. 4, s. 73.</ref><br />

:Ana Madde: [[İmam Hüseyin’in (a.s) Türbesi]]

[[Dosya:گلدسته حرم امام حسین.jpg|küçükresim]]

:Ana Madde: İmam Hüseyin’in (a.s) Türbesinin Tahribi

:Ana Madde: İmam Hüseyin’in (a.s) Ziyaret Adabı

İmam Hüseyin’i (a.s) ziyaret etmenin kendine özgü adap ve amelleri vardır; onlardan bazıları şunlardır:

'''Özel Ziyaret Günleri'''<br />

<div style="{{column-count|2}}">

*[[Aşura]] gecesi.

</div>

Camiu’z Ziyaratı [[Masumin]] (a.s) kitabında İmam Hüseyin’i (a.s) ziyaret etmek için, yirmi altıncısı her zamanda ve otuz üçüncüsü ise belli ve özel vakitlerde okunan ziyaretler bir araya getirilmiştir. [[Ziyaret-i Aşura]], [[Ziyaret-i Varis]] ve [[Ziyaret-i Nahiye-yi Mukaddese]] en bilinen ziyaretnamelerdendir.

{{col-begin|4}}

* [[Hz. Muhammed]]

{{tamam}}

{{Kaynakça}}

{{Bibliyografi}}

* İbn Şehraşub, Menakib-i Al-i Ebi Talib, c. 3 ve 4, Kum, Allame, 1379.