Rivayî Tefsir: Revizyonlar arasındaki fark
düzenleme özeti yok
Değişiklik özeti yok |
|||
| 3. satır: | 3. satır: | ||
[[Ayaşi'nin Tefsiri]], Kumi'nin Tefsiri, [[Nure-s Sakeyn Tefsiri]] ve [[Al-Borhan Tefsiri]] Şii Rivayî Tefsirlere örnektir; Cami’ü-l Beyan tefsiri de [[Sünni]] Rivayî Tefsirlerine örnektir. Çağımızın Kur’an araştırmacısı alimlerinden [[Muhammed Hadi Marifet]]'e göre [[İslam]] dünyasındaki en önemli tefsir eserleri öncelikli olarak Rivayî Tefsirlere dayanılarak oluşturulmuştur. | [[Ayaşi'nin Tefsiri]], Kumi'nin Tefsiri, [[Nure-s Sakeyn Tefsiri]] ve [[Al-Borhan Tefsiri]] Şii Rivayî Tefsirlere örnektir; Cami’ü-l Beyan tefsiri de [[Sünni]] Rivayî Tefsirlerine örnektir. Çağımızın Kur’an araştırmacısı alimlerinden [[Muhammed Hadi Marifet]]'e göre [[İslam]] dünyasındaki en önemli tefsir eserleri öncelikli olarak Rivayî Tefsirlere dayanılarak oluşturulmuştur. | ||
== Kelime Anlamı == | ==Kelime Anlamı== | ||
Rivayî Tefsiri, Me’sur veya Nakli Tefsir,<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve derlemeleri, 1414 h.k, s. 36.</ref> [[Şii |Şii]]lere göre Kur'an'ı Kerim tefsirinin bir türüdü. [[İslam]] Peygamberi (s.a.a) ve [[Şia İmamları |Şii İmamlar]]dan rivayet edilen [[hadis]]lere dayandırılmaktadır.<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve derlemeleri, 1414 h.k, s. 36.</ref> [[Sünni]]ler de bu kelimeyi kullanırlar. Sünniler ise Rivayî Tefsirlerde [[Sahabe|sahabe]] ve [[tabiinin]] sözlerini esas almışlardır.<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve derlemeleri, 1414 h.k, s. 36.</ref> | Rivayî Tefsiri, Me’sur veya Nakli Tefsir,<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve derlemeleri, 1414 h.k, s. 36.</ref> [[Şii |Şii]]lere göre Kur'an'ı Kerim tefsirinin bir türüdü. [[İslam]] Peygamberi (s.a.a) ve [[Şia İmamları |Şii İmamlar]]dan rivayet edilen [[hadis]]lere dayandırılmaktadır.<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve derlemeleri, 1414 h.k, s. 36.</ref> [[Sünni]]ler de bu kelimeyi kullanırlar. Sünniler ise Rivayî Tefsirlerde [[Sahabe|sahabe]] ve [[tabiinin]] sözlerini esas almışlardır.<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve derlemeleri, 1414 h.k, s. 36.</ref> | ||
== Rivayî Tefsirlerin Önemi ve Geçerliliği == | ==Rivayî Tefsirlerin Önemi ve Geçerliliği== | ||
[[Müslüman]] müfessirlere göre İslam Peygamberi [[Vahiy|vahyi]] tebliğ etmenin yanı sıra [[Allah]]'ın (c.c) kelâmını tefsir, beyan etme ve açıklamakla da sorumluydu.<ref>Şeyh Tusi, el-Tibyan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 6, sayfa 398; Fahr Razi, el-Tafsir el-Kabir, Kahire, cilt 20, sayfa 57; Tebatebayi, el-Mizan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 12, sayfa 284; İbn-i Aşur, Tefsir et-Tahrir vel-Tenvir, 1984, cilt 14, s. 196.</ref> ayrıca alimler bu görüşlerini [[Nahl Suresi]]'nin 44. ve 64. ayetlerine dayandırmaktadırlar.<ref>Şeyh Tusi, el-Tibyan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 6, sayfa 398; Fahr Razi, el-Tafsir el-Kabir, Kahire, cilt 20, sayfa 57; Tebatebayi, el-Mizan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 12, sayfa 284; İbn-i Aşur, Tefsir et-Tahrir vel-Tenvir, 1984, cilt 14, s. 196.</ref> Buna göre [[Şii]] ve Sünnî müfessirler, [[Peygamber]]e (s.a.a) isnat edilen Rivayî Tefsirlerin veya sözlerin, doğruluğu ispat edilmesi koşuluyla en iyi ve en doğru tefsir türlerinden biri olduğuna inanırlar.<ref>İbn-i Aşur, Tefsir et-Tahrir vel-Tenvir, 1984, cilt 6, sayfa 47, cilt 14, sayfa 163-164.</ref> Şiiler, [[Sakaleyn hadisi]]ni delil göstererek Şii imamların rivayetlerini de Rivayî Tefsirlerin kaynağı olarak gösterilmesini kabul etmişlerdir.<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve metotları, 1414 h.k, s. 36-37.</ref> | [[Müslüman]] müfessirlere göre İslam Peygamberi [[Vahiy|vahyi]] tebliğ etmenin yanı sıra [[Allah]]'ın (c.c) kelâmını tefsir, beyan etme ve açıklamakla da sorumluydu.<ref>Şeyh Tusi, el-Tibyan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 6, sayfa 398; Fahr Razi, el-Tafsir el-Kabir, Kahire, cilt 20, sayfa 57; Tebatebayi, el-Mizan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 12, sayfa 284; İbn-i Aşur, Tefsir et-Tahrir vel-Tenvir, 1984, cilt 14, s. 196.</ref> ayrıca alimler bu görüşlerini [[Nahl Suresi]]'nin 44. ve 64. ayetlerine dayandırmaktadırlar.<ref>Şeyh Tusi, el-Tibyan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 6, sayfa 398; Fahr Razi, el-Tafsir el-Kabir, Kahire, cilt 20, sayfa 57; Tebatebayi, el-Mizan Fi Tafsir el-Kuran, Beyrut, cilt 12, sayfa 284; İbn-i Aşur, Tefsir et-Tahrir vel-Tenvir, 1984, cilt 14, s. 196.</ref> Buna göre [[Şii]] ve Sünnî müfessirler, [[Peygamber]]e (s.a.a) isnat edilen Rivayî Tefsirlerin veya sözlerin, doğruluğu ispat edilmesi koşuluyla en iyi ve en doğru tefsir türlerinden biri olduğuna inanırlar.<ref>İbn-i Aşur, Tefsir et-Tahrir vel-Tenvir, 1984, cilt 6, sayfa 47, cilt 14, sayfa 163-164.</ref> Şiiler, [[Sakaleyn hadisi]]ni delil göstererek Şii imamların rivayetlerini de Rivayî Tefsirlerin kaynağı olarak gösterilmesini kabul etmişlerdir.<ref>Ayazî, müfessirler: Hayatları ve metotları, 1414 h.k, s. 36-37.</ref> | ||
Rivayî Tefsirlerinin önemine rağmen, müfessirler bahsi geçen [[hadis]]ler arasında sahabeden birinin statüsünü ve itibarını (faziletini) yükseltmek veya o makamları reddetmek amacıyla tahrif edilmiş uydurma rivayetlerin bulunduğuna da inanmaktadırlar.<ref>el-Kaşib'in ödülü hakkında bilgi, yorum ve yorumcular, 1418-1419 h.k, cilt 2, sayfa 3556</ref> [[Tevbe Suresi]]'nin 113. [[Ayet]]inin kimim için nüzul olduğu hakkındaki Rivayî Tefsirleri, Sünnî müfessirler [[Taberî]] ve [[Buhârî]]'nin uydurma saydıkları durumlardan biri olarak kabul edilmektedir.<ref>Buhari, Sahih Buhari, 1401 h.k, cilt 5, s. 208; Teberi, Came 'el-Bayan, 1322-1330 h.k, cilt 7, s. 30.</ref> Yukarıdaki vahyin Rivayî Tefsirine göre Tevbe Suresi'nin 113. ayeti, [[Hz. Ali (aleyhi selam)|İmam Ali]]'nin (a.s) babası [[Ebu Talib]] hakkında vahyedildiği kabul edilir ve ömrünün sonuna kadar [[şirk]] içinde olduğunu gösterir. Teberi ve Buhari, Ebu Talib'in hicretten üç yıl önce vefat ettiğini belirtmekle birlikte bu ayetin [[Hicri Kameri 9. Yıl|hicretin dokuzuncu yılında]] nazil olduğuna da inanırlar.<ref>Buhari, Sahih Buhari, 1401 h.k, cilt 5, s. 208; Teberi, Came 'el-Bayan, 1322-1330 h.k, cilt 7, s. 30.</ref> Araştırmacılar bu tür Rivayî Tefsirlerin genellikle sonradan Müslüman olmuş Yahudiler tarafından uydurulduğuna savunmaktadırlar ve ayrıca bu tür sahte rivayetlere de [[İsrailiyat]] “اسرائیلیات” denir.<ref>Bakınız: Zehebi, Yorum ve Hadislerde İsrailliler, 1405 h.k, s. 19.</ref> | Rivayî Tefsirlerinin önemine rağmen, müfessirler bahsi geçen [[hadis]]ler arasında sahabeden birinin statüsünü ve itibarını (faziletini) yükseltmek veya o makamları reddetmek amacıyla tahrif edilmiş uydurma rivayetlerin bulunduğuna da inanmaktadırlar.<ref>el-Kaşib'in ödülü hakkında bilgi, yorum ve yorumcular, 1418-1419 h.k, cilt 2, sayfa 3556</ref> [[Tevbe Suresi]]'nin 113. [[Ayet]]inin kimim için nüzul olduğu hakkındaki Rivayî Tefsirleri, Sünnî müfessirler [[Taberî]] ve [[Buhârî]]'nin uydurma saydıkları durumlardan biri olarak kabul edilmektedir.<ref>Buhari, Sahih Buhari, 1401 h.k, cilt 5, s. 208; Teberi, Came 'el-Bayan, 1322-1330 h.k, cilt 7, s. 30.</ref> Yukarıdaki vahyin Rivayî Tefsirine göre [[Tevbe Suresi]]'nin 113. ayeti, [[Hz. Ali (aleyhi selam)|İmam Ali]]'nin (a.s) babası [[Ebu Talib]] hakkında vahyedildiği kabul edilir ve ömrünün sonuna kadar [[şirk]] içinde olduğunu gösterir. Teberi ve Buhari, Ebu Talib'in hicretten üç yıl önce vefat ettiğini belirtmekle birlikte bu ayetin [[Hicri Kameri 9. Yıl|hicretin dokuzuncu yılında]] nazil olduğuna da inanırlar.<ref>Buhari, Sahih Buhari, 1401 h.k, cilt 5, s. 208; Teberi, Came 'el-Bayan, 1322-1330 h.k, cilt 7, s. 30.</ref> Araştırmacılar bu tür Rivayî Tefsirlerin genellikle sonradan Müslüman olmuş Yahudiler tarafından uydurulduğuna savunmaktadırlar ve ayrıca bu tür sahte rivayetlere de [[İsrailiyat]] “اسرائیلیات” denir.<ref>Bakınız: Zehebi, Yorum ve Hadislerde İsrailliler, 1405 h.k, s. 19.</ref> | ||
== Rivayî Tefsirlere Örnekler == | ==Rivayî Tefsirlere Örnekler== | ||
[[Dosya:کتاب تفسیر عیاشی.jpg|200px|küçükresim|Tefsir kitabının kapağı, yazar: Muhammed Bin Masoud Ayaşi.]] | [[Dosya:کتاب تفسیر عیاشی.jpg|200px|küçükresim|Tefsir kitabının kapağı, yazar: Muhammed Bin Masoud Ayaşi.]] | ||
[[Kur'an]] âlimlerinden ve çağdaş müfessirlerden biri olan [[Muhammed Hadi Maarifat]], en önemli tefsirlerin Rivayî Tefsirlere dayanandığını belirtir. Ayrıca bu alim Kur'an'ın felsefî, kelami ve edebî anlamlarına dayanan geçmişin en önemli tefsir kitaplarının bu erken dönem tefsirlerinden sadece birkaçı olduğunu söylemiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 312.</ref> Rivayî Tefsirlere örnek tefsirler şunlardır: | [[Kur'an]] âlimlerinden ve çağdaş müfessirlerden biri olan [[Muhammed Hadi Maarifat]], en önemli tefsirlerin Rivayî Tefsirlere dayanandığını belirtir. Ayrıca bu alim Kur'an'ın felsefî, kelami ve edebî anlamlarına dayanan geçmişin en önemli tefsir kitaplarının bu erken dönem tefsirlerinden sadece birkaçı olduğunu söylemiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 312.</ref> Rivayî Tefsirlere örnek tefsirler şunlardır: | ||
* [[Ayyaşi Tefsiri]]: [[Hicri Kameri dörd]]üncü asırda Şii fıkıhçılardan biri olan ve [[Muhammed bin Ömar Kuşi]]'nin üstadı [[Muhammed bin Mes'ud Ayyaşi]] tarafından yazılmıştır.<ref>el-Kaşib'in ödülü hakkında bilgi, yorum ve yorumcular, 1419 H. Kameri, cilt 2, sayfa 322.</ref> Ayyaşi tefsirinde Şii imamlarından rivayet edilen hadisleri senetleri ile birlikte aktarmıştır.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 322.</ref> Ancak günümüzde Ayaşinin bu tefsirinden sadece küçük bir kısmı mevcuttur.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, sayfa 322.</ref> | *[[Ayyaşi Tefsiri]]: [[Hicri Kameri dörd]]üncü asırda Şii fıkıhçılardan biri olan ve [[Muhammed bin Ömar Kuşi]]'nin üstadı [[Muhammed bin Mes'ud Ayyaşi]] tarafından yazılmıştır.<ref>el-Kaşib'in ödülü hakkında bilgi, yorum ve yorumcular, 1419 H. Kameri, cilt 2, sayfa 322.</ref> Ayyaşi tefsirinde Şii imamlarından rivayet edilen hadisleri senetleri ile birlikte aktarmıştır.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 322.</ref> Ancak günümüzde Ayaşinin bu tefsirinden sadece küçük bir kısmı mevcuttur.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, sayfa 322.</ref> | ||
* Kumi'nin tefsiri, [[Ali bin İbrahim Kumi]]’nin Tefsiridir. Ancak kitabın yazımını düzenlenmesini [[İmam Musa Kazım (a.s)|İmam Musa Kazım]]'ın (a.s) soyundan gelen öğrencisi Ebu-l Fazlü-l Abbas bin Muhammed tarafından üstlenilmiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 325.</ref> Kitabın yazarı Ebu-l Fazlü-l Abbas bin Muhammed hakkında Alevi olduğu ve Ali bin İbrahim'in talebesi olduğu dışında hiçbir bilgi bulunmamaktadır. <ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 326.</ref> Bu tefsirin genellikle kusurlu olmadığı düşünülse de içerisinde az sayıda zayıf rivayet olduğu bildirilmiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 327.</ref> | *Kumi'nin tefsiri, [[Ali bin İbrahim Kumi]]’nin Tefsiridir. Ancak kitabın yazımını düzenlenmesini [[İmam Musa Kazım (a.s)|İmam Musa Kazım]]'ın (a.s) soyundan gelen öğrencisi Ebu-l Fazlü-l Abbas bin Muhammed tarafından üstlenilmiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 325.</ref> Kitabın yazarı Ebu-l Fazlü-l Abbas bin Muhammed hakkında Alevi olduğu ve Ali bin İbrahim'in talebesi olduğu dışında hiçbir bilgi bulunmamaktadır. <ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 326.</ref> Bu tefsirin genellikle kusurlu olmadığı düşünülse de içerisinde az sayıda zayıf rivayet olduğu bildirilmiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, cilt 2, s. 327.</ref> | ||
* [[Cami’ü-l Beyan]], Sünni müfessirlerden [[Muhammed bin Cerir Teberi]] tarafından yazılmıştır. Taberî, tefsir kitabının kapsayıcılığı ve genişliği nedeniyle tefsir ilminin babası olarak kabul edilmiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, Cilt 2, pp. 312-313.</ref> Ancak bu şahıs zayıf uydurma rivayetleri aktarmak ve meçhul ravilere güvenmekle suçlanmıştır.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, Cilt 2, pp. 312-313.</ref> | *[[Cami’ü-l Beyan]], Sünni müfessirlerden [[Muhammed bin Cerir Teberi]] tarafından yazılmıştır. Taberî, tefsir kitabının kapsayıcılığı ve genişliği nedeniyle tefsir ilminin babası olarak kabul edilmiştir.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, Cilt 2, pp. 312-313.</ref> Ancak bu şahıs zayıf uydurma rivayetleri aktarmak ve meçhul ravilere güvenmekle suçlanmıştır.<ref>Marifat, et-Tafsir vel Mufassirun fi Thawbehel Kaşib, 1419 h.k, Cilt 2, pp. 312-313.</ref> | ||
* [[Al-Borhan tefsiri]], Seyyed Hashem Bahrani tarafından yazılmıştır (yaklaşık 1050-1107 h.k veya 1109 h.k). [[Bahrani]] kitabının girişinde onu [[Kur'ân]] ilimlerinin pek çok sırrını, şeriat ilimlerinin meselelerini, [[Hz. Muhammed (salallahu aleyhi ve alihi)|Peygamber (s.a.a)]] kıssa ve haberlerini ve [[Ehlibeyt|Ehl-i Beyt]]'in (a.s) faziletlerini okuyucuya bildiren bir kitap olarak sıralamıştır. Çünkü vahyin onların evinde indiği Ehl-i Beyt'in (a.s) hadislerinden alınmıştır. o el-Borhan hadislerini yazarları saygın profesörler olan sahih ve güvenilir kitaplardan seçmiştir ve hadislerin çoğunu [[İmamiyye]] vasıtasıyla rivayet etmiştir. [[Ehl-i sünnet]] hadislerinin Ehl-i Beyt'in (a.s) hadisleriyle örtüştüğü durumlarda veya Ehl-i Beyt'in (a.s) faziletlerini anlatmaktalar olanda onlardan da iktibas etmiştir. [[ayet]]lerin tefsirinde de ([[Hz. Ali (aleyhi selam)|İmam Ali]]'nin (a.s) talebesi olduğu için) [[İbn Abbas]]'tan küçük bir miktar iktibas etmiştir.<ref>Bahrani, Al-Borhan fi Tefsir al-Qur'an, Be'sat Enstitüsü Yayını, Cilt 1, sayfa 6-7.</ref> | *[[Al-Borhan tefsiri]], Seyyed Hashem Bahrani tarafından yazılmıştır (yaklaşık 1050-1107 h.k veya 1109 h.k). [[Bahrani]] kitabının girişinde onu [[Kur'ân]] ilimlerinin pek çok sırrını, şeriat ilimlerinin meselelerini, [[Hz. Muhammed (salallahu aleyhi ve alihi)|Peygamber (s.a.a)]] kıssa ve haberlerini ve [[Ehlibeyt|Ehl-i Beyt]]'in (a.s) faziletlerini okuyucuya bildiren bir kitap olarak sıralamıştır. Çünkü vahyin onların evinde indiği Ehl-i Beyt'in (a.s) hadislerinden alınmıştır. o el-Borhan hadislerini yazarları saygın profesörler olan sahih ve güvenilir kitaplardan seçmiştir ve hadislerin çoğunu [[İmamiyye]] vasıtasıyla rivayet etmiştir. [[Ehl-i sünnet]] hadislerinin Ehl-i Beyt'in (a.s) hadisleriyle örtüştüğü durumlarda veya Ehl-i Beyt'in (a.s) faziletlerini anlatmaktalar olanda onlardan da iktibas etmiştir. [[ayet]]lerin tefsirinde de ([[Hz. Ali (aleyhi selam)|İmam Ali]]'nin (a.s) talebesi olduğu için) [[İbn Abbas]]'tan küçük bir miktar iktibas etmiştir.<ref>Bahrani, Al-Borhan fi Tefsir al-Qur'an, Be'sat Enstitüsü Yayını, Cilt 1, sayfa 6-7.</ref> | ||
== Kaynakça == | ==Kaynakça== | ||
{{Kaynakça}} | {{Kaynakça}} | ||
== Bibliyografya == | ==Bibliyografya== | ||
{{Bibliyografi}} | {{Bibliyografi}} | ||
*Kur’an-ı Kerim. | *Kur’an-ı Kerim. | ||