Hayya ala Hayri-l Amel: Revizyonlar arasındaki fark
düzenleme özeti yok
imported>H.jan Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 14. satır: | 14. satır: | ||
'''Hayya ala hayri-l amel''' (Arapça: حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل) veya Hayyala (Arapça: حَیعَلَه) "en güzel amelde acele etmek" anlamına gelen [[ezan]] ve [[kamet]] kelimelerindendir. Rivayetlere göre bu tabir [[Hz. Peygamber (s.a.a)]] zamanında ezanın bir parçası iken ikinci halife Müslümanları cihada teşvik etmek için bu lafzı ezandan çıkarmıştır. | '''Hayya ala hayri-l amel''' (Arapça: حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل) veya Hayyala (Arapça: حَیعَلَه) "en güzel amelde acele etmek" anlamına gelen [[ezan]] ve [[kamet]] kelimelerindendir. Rivayetlere göre bu tabir [[Hz. Peygamber (s.a.a)]] zamanında ezanın bir parçası iken ikinci halife Müslümanları cihada teşvik etmek için bu lafzı ezandan çıkarmıştır. | ||
[[Şia]]lar ezanda ve kamette hayya ala hayri-l amel lafzını söylerler. Ancak Sünniler bu sözü ezanda kullanmazlar. Böylece hayya ala hayri-l amel sözü Şiaların bir sembolü haline geldi. Buna karşılık Sünnilerde sadece sabah ezanında okunan “الصلاةُ خَیرٌ مِنَ النَّوم” (namaz uykudan hayırlıdır) sözü de Ehl-i Sünnet'in bir simgesi haline gelmiştir. Es salatu hayrun mine'n nevm “الصلاة خیر من النوم” (namaz uykudan hayırlıdır) sözü, ikinci halife zamanında sabah ezanına eklenmiştir ve Şia nazarında [[bidat]]tir. | [[Şia]]lar ezanda ve kamette hayya ala hayri-l amel lafzını söylerler. Ancak Sünniler bu sözü ezanda kullanmazlar. Böylece hayya ala hayri-l amel sözü Şiaların bir sembolü haline geldi. Buna karşılık Sünnilerde sadece sabah ezanında okunan “الصلاةُ خَیرٌ مِنَ النَّوم” (namaz uykudan hayırlıdır) sözü de Ehl-i Sünnet'in bir simgesi haline gelmiştir. Es salatu hayrun mine'n nevm “الصلاة خیر من النوم” (namaz uykudan hayırlıdır) sözü, [[Ömer İbn Hattab|ikinci halife]] zamanında sabah ezanına eklenmiştir ve Şia nazarında [[bidat]]tir. | ||
== Yeri ve Önemi == | == Yeri ve Önemi == | ||
| 22. satır: | 22. satır: | ||
Şia fıkıhçılar, hayya ala hayri-l amel lafzının Hayya ala-l Felah'tan (haydi kurtuluşa) sonra okunan bir söylem olmasıyla birlikte ezan ve kametin bir parçası olarak kabul ederler. <ref>Seyyid Murtaza, El-İntisar (الانتصار), H. 1415, s. 137.</ref> Ancak Ehl-i Sünnet fakihleri hayya ala hayri-l amel lafzını ezandan saymazlar ve sabah ezanında da bunun yerine es salatu hayrun mine'n nevm lafzını okumayı da [[müstehap]] sayarlar. <ref>Bkz: Ceziri, El-Fıkhu ala'l Mezahibu'l Erba'a, H. 1424, c. 1, s. 283.</ref> Ayrıca Sünnilere göre ezanda hayya ala hayri-l amel lafzını söylemek de [[mekruh]]tur. <ref>Bkz: Nevevi, El-Mecmua Şerhü'l Mezheb, Daru'l Fikr, c. 3, s. 198.</ref> | Şia fıkıhçılar, hayya ala hayri-l amel lafzının Hayya ala-l Felah'tan (haydi kurtuluşa) sonra okunan bir söylem olmasıyla birlikte ezan ve kametin bir parçası olarak kabul ederler. <ref>Seyyid Murtaza, El-İntisar (الانتصار), H. 1415, s. 137.</ref> Ancak Ehl-i Sünnet fakihleri hayya ala hayri-l amel lafzını ezandan saymazlar ve sabah ezanında da bunun yerine es salatu hayrun mine'n nevm lafzını okumayı da [[müstehap]] sayarlar. <ref>Bkz: Ceziri, El-Fıkhu ala'l Mezahibu'l Erba'a, H. 1424, c. 1, s. 283.</ref> Ayrıca Sünnilere göre ezanda hayya ala hayri-l amel lafzını söylemek de [[mekruh]]tur. <ref>Bkz: Nevevi, El-Mecmua Şerhü'l Mezheb, Daru'l Fikr, c. 3, s. 198.</ref> | ||
Rivayetlere göre Peygamber (s.a.a) zamanında hayya ala hayri-l amel lafzı ezanın bir parçasıydı. <ref>Bkz: Beyhaki, El-Sünenü'l Kübra, H. 1424, c. 1, s. 625.</ref> [[Abdullah bin Ömer]], <ref>Malik bin Enes, El-Muvatta', El-Mektebetu'l İlmiyye, c. 1, s. 55; Beyhaki, El-Sünenü'l Kübra, H. 1424, c. 1, s. 625.</ref> [[Bilal Habeşi]] <ref>Beyhaki, El-Sünenü'l Kübra, H. 1424, c. 1, s. 625.</ref> ve [[Ebu Mahzure]]<ref>Ezan (عزان), Hayya ala Hayri'l Amel, H. 1419, s. 21.</ref> gibi bazı | Rivayetlere göre Peygamber (s.a.a) zamanında hayya ala hayri-l amel lafzı ezanın bir parçasıydı. <ref>Bkz: Beyhaki, El-Sünenü'l Kübra, H. 1424, c. 1, s. 625.</ref> [[Abdullah bin Ömer]], <ref>Malik bin Enes, El-Muvatta', El-Mektebetu'l İlmiyye, c. 1, s. 55; Beyhaki, El-Sünenü'l Kübra, H. 1424, c. 1, s. 625.</ref> [[Bilal Habeşi]] <ref>Beyhaki, El-Sünenü'l Kübra, H. 1424, c. 1, s. 625.</ref> ve [[Ebu Mahzure]]<ref>Ezan (عزان), Hayya ala Hayri'l Amel, H. 1419, s. 21.</ref> gibi bazı [[sahabe]]<nowiki/>lerin bu lafzı ezanda okuduklarına dair rivayetler de bulunmaktadır. | ||
== Ezanın Değiştirilmesi == | == Ezanın Değiştirilmesi == | ||
[[Ömer bin Hattab]]'ın halifeliği döneminde onun emriyle hayya ala hayri-l amel lafzı ezandan çıkarıldı. <ref>Teftazani, Şerhü'l Mekasid, H. 1409, c. 5, s. 283.</ref> Şeyh Saduk'un İbn-i Abbas'tan aktardığına göre ikinci halifenin bunu yapmasındaki amacı insanların namazın en hayırlı amel olduğunu öne sürerek cihattan dönmemesini engellemekti. <ref>Saduk, Elelu'ş Şarai, H. Ş. 1385, c. 2, s. 368.</ref> [[İmam Kazım'ın (a.s)]] bir rivayetinde ikinci halifenin bunu yapmasının asıl sebebinin Müslümanların vilayete yönelmesinin önüne geçmekti; her ne kadar bu lafız insanların cihattan dönmesini engellemek için görünse de hakikat budur. <ref>Saduk, Elelu'ş Şarai, H. Ş. 1385, c. 2, s. 368.</ref> Maaniyü-l Ahbar kitabında anlatan bir rivayette [[İmam Sadık]]’a (a.s) hayya ala hayri-l amel lafzı ile ilgili yöneltilen bir soruya cevaben en iyi ameli vilayet olarak kabul ettiğini belirtmiştir. <ref>Saduk, Maaniyu'l Ahbar, H. 1399, s. 41.</ref> | [[Ömer bin Hattab]]'ın halifeliği döneminde onun emriyle hayya ala hayri-l amel lafzı ezandan çıkarıldı. <ref>Teftazani, Şerhü'l Mekasid, H. 1409, c. 5, s. 283.</ref> Şeyh Saduk'un İbn-i Abbas'tan aktardığına göre ikinci halifenin bunu yapmasındaki amacı insanların namazın en hayırlı amel olduğunu öne sürerek cihattan dönmemesini engellemekti. <ref>Saduk, Elelu'ş Şarai, H. Ş. 1385, c. 2, s. 368.</ref> [[İmam Musa Kazım (a.s)|İmam Kazım'ın (a.s)]] bir rivayetinde ikinci halifenin bunu yapmasının asıl sebebinin Müslümanların vilayete yönelmesinin önüne geçmekti; her ne kadar bu lafız insanların cihattan dönmesini engellemek için görünse de hakikat budur. <ref>Saduk, Elelu'ş Şarai, H. Ş. 1385, c. 2, s. 368.</ref> Maaniyü-l Ahbar kitabında anlatan bir rivayette [[İmam Sadık]]’a (a.s) hayya ala hayri-l amel lafzı ile ilgili yöneltilen bir soruya cevaben en iyi ameli vilayet olarak kabul ettiğini belirtmiştir. <ref>Saduk, Maaniyu'l Ahbar, H. 1399, s. 41.</ref> | ||
== Mezhebin Bir Sembolü Olarak Ezan == | == Mezhebin Bir Sembolü Olarak Ezan == | ||